Гүл, жеміс және тұқым

Презентация қосу

Орындаған: Болатова Ә О
Группа: АГ - 213
Гүл (лат. flos) – гүлді өсімдіктердің жыныстық
жолмен көбею мүшесі. Ол сабақ не жанама бұтақ
ұшында өседі. Гүлден жеміс пен тұқым дамиды.
Гүлдің құрылысы күрделі. Гүлдің сыртын жасыл
түсті тостағанжапырақшалар мен түрлі-түсті
күлтежапырақшалар қоршап тұрады. Тостағанша мен
күлте екеуі қосылып гүлсерігін құрайды. Гүлсерік гүлдің
ішкі нәзік бөліктерін суықтан,жауыннан және күннің
ыстық сәулесінен қорғайды.
Гүлге түс беретін – күлте жапырақшалар. Оның түсі
әр түрлі болады. Күлтенің ішінде аталықтар мен
аналықтар болады.Аталықтар мен аналық-гүлдің негізгі
бөлігі олардан жемістер мен тұқымдар түзеді.Әрбір аталық
жіпше мен тозаңқаптан құралады.Тозаңқаптың ішінде
тозаң түзіледі.Піскен кезде тозаңқап жарылып одан
тозаңдар төгіледі.
Аналық гүлдің қақ ортасында болады. Аналықтың
төменгі жуандау бөлігін түйін,одан жоғарырақ
жіңішкерген жерін-мойын,ең ұшын-ауыз дейді.
Гүлдеп болғаннан кейін тостағанша күлте мен аталықтар
қурап түсіп қалады,тек аналық түйіні ғана сақталып ол
жеміске айналады.Жемістің ішінде тұқым болады ол
түйіннің ішінде дегі тұқым бастамасынан дамиды.Піскен
кездетұқымдар жерге түседі,бұлардан келесі жылы жаңа
өсімдіктер өсіп шығады.
Жеміс (лат. fructus) — жабық тұқымды өсімдіктер
өнімі. Жеміс ұрықтанған аналықтан дамиды, бірақ
көптеген өсімдіктерде басқа бөліктерінен де (гүл
кіндігі, гүл серігі, т.б.) дамиды. Аналықтан дамыған
жемісті нағыз жеміс, ал басқа бөліктерінен дамыған
жемісті жалған жеміс деп атайды.
Жеміс тұқымнан және жемісқаптан тұрады.
Жемісқаптың ішінде бір немесе бірнеше тұқым болады,
партеногенездік жолмен дамыған жеміс тұқымсыз
болады.
Өсімдік түріне байланысты жемістің пішіні, көлемі, түсі
әртүрлі болады. Жеміс құрғақ жеміс және шырынды
жұмсақ жеміс деп бөлінеді. Құрғақ жемістің көп тұқымды
қақырап ашылатын және бір тұқымды, қақырап
ашылмайтын түрі бар. Шырынды жемісті көп тұқымды
және бір тұқымды деп бөледі.
Шырынды Құрғақ
Өрік Бидай

Шие Жүгері

Жүзім Жаңғақ
Қияр Бұршақ
Қарбыз Күріш
Қызанақ Тары
Алма
үрмебұршақ
Қ ызанақ Қияр
Өрік Шие
Алхоры Құлпынай
Тұқым (лат.semen) - өсімдіктердің көбеюіне және таралуына арналған
мүше. Тұқым гүлді өсімдіктерде жемістің ішінде болатын, ал жала ңаш
тұқымдылардың мегаспорофиллде орналасқан түйінде тұқым
ұрығынан, (тұқымбүршігінен) дамиды. Кейде ұрықтанусыз дамиды,
(апомиксис). Типтік тұқым 1-2 интегументтен түзілген жабыннан,
(қауыз), ұрықтан және эндоспермадан және периспермадан тұрады.
Тұқымда кейде бірнеше ұрықтар түзіледі, полиэмбриония (жала ңаш
тұқымдарда, орхидті, күрделі гүлділерде, лалагүлділерде )жиі болады.
Қалыптасқан ұрықта ұрық қапшығы, тамыр мойыны,
тұқымжарнақтары, (немесе тұқымжарнағы), бүршігі болады
Қарағай Бақбақ Шырша
1

1 Б
2 А
3 Қ
4 Ш

5 А
1 Көк лағ ым, көгенде жатып семірді.
Қарбыз

2 Аласа ғана бойы бар,
Қырыққабат тоны бар.
Орамжапырақ

3 Бойлауда, ақ тан сенімді,
Сары қ озым семірді
Қауын

Ұқсас жұмыстар

ГҮЛ ҚҰРЫЛЫСЫ

Өсімдік жемістері. Тұқым

Орман тұқым ісі

Жидек жеміс

Гүл және жеміс

Жабық тұқымдылардың өмірлік циклі

Өсімдіктердің жынысты көбеюі. Тозаңдану мен ұрықтану

Шырынды жеміс Құрғақ жеміс

Даражарнақты класы

Тұқымның құрамы.Тұқымдардың алуантүрлілігі мен себу агротехникасы

Пәндер