Шығындар - нарықта құн формасынан алынған ресурстар шығындары. Яғни өнім өндіріп өткізілетін өндірістік ресурстарды пайдаланудың ақшалай көрінісі

Презентация қосу

Шығындар - нарықта
құн формасынан
алынған ресурстар
шығындары. Яғни
өнім өндіріп
өткізілетін өндірістік
ресурстарды
пайдаланудың
ақшалай көрінісі.
Өндіріс шығындары ұдайы өндірістің
нәтижесі болып табылады. Бұл
кәсіпорынның өндірісте тұтынатын
құрал-жабдықтары мен жалақы
төлемдерінің шығындарын көрсетеді.
1.Шығындарды
есепке алу
тәсілдері
бойынша:
Бухгалтер
Айқынсыз
лік
шығындар
шығындар

шығы
н

Айқын Экономика
шығындар лық
шығындар
•Бухгалтерлік шығындар - өнімнің белгілі
бір мөлшерін өндіруге нақты жұмсалған
өндіріс факторларының шығындары жатады.
•Экономикалық шығындар ресурстардың
сиректігіне және оларды балама пайдалану
мүмкіндіктеріне негізделеді.
•Айқын шығындар - өндіріс
факторларымен жабдықтаушыларға айқын
ақша формасындағы төлем түрінде
жұмсалатын шығындар.
•Айқын емес шығындар - өндірісте
пайдаланылған фирманың өз иелігіндегі
ресурстардың құнын айтады; ғимараттардың
жалға берілмеу шығындары т.б
2.Өндірілген өнім
көлемінің
өзгеруіне
байланысты:
шығын
Бастап
қы
Тұрақты
шығын
шығынд
ар Қалдық
Өзгерме шығын
лі
шығынд
•Тұрақты шығындар – (FC) белгілі уақыт аралығында өндіріс
пен өткізу көлемінің өзгеруіне байланысты емес шығындарды
атаймыз.
Тұрақты шығындарға: облигациялық заем, міндетті төлемдер,
ренталық төлемдер; ғимараттар мен жабдықтардың
амортизациялық төлемдерінің бөлшегі; сақтандыру жарналары,
жұмысшылардың еңбек ақысы т.б.
• Старттық шығындарға - өндіріс пен өткізудің қайта
басталуымен байланысты жұмсалатын тұрақты шығындардың бір
бөлшегі жатады.
• Қалдық шығындар дегеніміз - өндіріс пен өткізу белгілі бір
уақытта толық тоқтағанына қарамастан жұмсалатын
кәсіпорындардың тұрақты шығындардың бір бөлігін жатқызуға
болады.
Дегерессивті
к өзгермелі
шығын

Прогрессивті
Пропорциона
к қзгермелі
лды шығын
шығын

Өзгерме
лі
шығынд
ар
Өзгермелі шығындар (VC) – белгіленген
мерзімде өнімді өткізу мен өндіру көлеміне
тікелей байланысты шығындар.
•Пропорционалды өзгермелі шығындар - егер
көлемі мен шығындарының өзгерісіне пара-пар
келсе қалыптасады.
•Дегерессивтік өзгермелі шығындар –
шығындардың салыстырмалы өсуі өндіріс
көлемінің салыстырмалы көбеюінен аз болған
жағдайда қалыптасады.
•Прогрессивтік өзгермелі шығындар - өзгермелі
шығындардың өсуі өндіріс көлемінен артық
болған жағдайда орындалады.
Тұрақты
шығын
(FC)

Кәсіпорынның
жалпы шығыны
(TC)

Өзгерм
елі
шығын
(VS)
Өндірістің тиімділігін
және
табыстылығын
анықтайтын шығындар
шығындарды білу үшін орташа шығындар
есептелуі:
•орташа тұрақты шығындар;
•орташа өзгермелі шығындар;
•орташа жалпы шығындар.
Осы көрсеткіштер арқылы фирманың
пайдасын анықтауға болады:
•Егерде тауардың бағасы (Р) орташа
шығындардан (АТС) кем болса, яғни Р<АТС,
фирма шығынға қалады.
•Егер тауардың бағасы (Р) орташа
шығындардан (АТС) артық болса, Р>АТС,
фирма әр бір тауардан осы айырмашылық
көлемде пайда алады.
•Егер баға орташа шығындарға тең болса,
яғни Р=АТС, фирма нолдік жағдайда болады,
•МС= ТС, мұнда: МС-шекті шығындар,
Q Q = өндірілген өнім
саны.
2. АС = ТС ,
Q АС – орташа жалпы
шығындар.

3. АҒС = ҒС . АҒС- орташа тұрақты
шығындар.
Q
4. АVС = VС АVС – орташа өзгермелі
шығындар.
Q
Пайда дегеніміз – табыс пен
шығындардың арасындағы
айырмашылық.

Табыс дегеніміз - сатқан өнімнен
түскен түсім. Шығындарға сәйкес
табыстардың бірнеше түрі болады:
•Жалпы табыс – ТR = PxQ
•Орташа табыс – АR = TR = P Q

•Шекті табыс – MR = ТR
Q

Ұқсас жұмыстар

Өндіріс шығындары мен табыстары

Кәсіпорындардың шығыны мен табысы

Өндіріс шығындарының классификациясы

Өзгермелі шығындар

Өндірістік шығындар

ӨНДІРУГЕ КЕТЕТІН ШЫҒЫНДАР ӨНДІРІС ШЫҒЫНДАРЫ

Шығындардың түрлері

Өндіріс шығындары туралы ақпарат

ШЫҒЫНДАРДЫ БАСҚАРУ ЖӘНЕ ӨНІМНІҢ ӨЗІНДІК ҚҰНЫ

ӨНДІРІС ШЫҒЫНДАРЫ ЖӘНЕ ӨНІМНІҢ ӨЗІНДІК ҚҰНЫ

Пәндер