Дене импульсі. Импульстің сақталу заңы. Реактивті қозғалыс




Презентация қосу
Сабақтың тақырыбы

Дене импульсі.
Импульстің сақталу заңы.
Реактивті қозғалыс.
Сабақтың жоспары
1. Дене импульсі, дене импульсінің бағыты,
өлшем бірлігі
2. Күш импульсі, оның бағыты, өлшем бірлігі
3. Күш импульсімен дене импульсінің
арасындағы байланыс
4. Тұйық жүйе
5. Импульстің сақталу заңы
6. Реактивті қозғалыс
7. Реактивті қозғалыс жылдамдығы
8. Ғарышқа жол салған ғалымдар
Дене импульсі.
Ипульстің сақталу заңы.
Реактивті қозғалыс.
( тірек конспекті )

1 «Импульс» гректін сөзінін аудармасы
«соққы» Механика: дене импульсі немесе
қозғалыс мөлшері және күш импульсі.
→ → →
Дене импульсі: p ═ mV; p- V
жылдамдықпен қозғалып келе жатқан
массасы m дененің импульсі.
SI→P[1кг*м/с]
Kүш импульсі:

→ → → →
F = ma = m* V – V0 / Δt;
→ → → → → → →
F * Δt = mV – mV0; p0 = mV0; p = mV
→ → → → → →
F * Δt = p – p0; F * Δt = Δp S→ F * Δt [ 1H* c ]

Күш дене импульсінің
импульсі өзгерісі
2. → → → →
F1 = -F2 → m1 * V1 – V1/ Δt =

= -m2* V2 – V2/ Δt; ( Δt )→

→ → → →
m1V1 + m2V2 = m1 V’1 + m2V’2
→ → → →
p1 + p2 = p’1 + p’2
Импульстың сақталу заңы

V1 - газ жылдамдығы
m – жанған отынның
массасы
М – мәре алдындағы
зымыранның сыртқы
қабығымен және отынмен
қоса есептегіндегі массасы
М – m - зымыран
қабығының массасы
V2 – зымыран қабығының
жылдамдығы
→ →
V2 = - m* V1/ M – m
Зымыран газдың
атқылап шығу жылдамдығы
бағытына қарама – қарсы
бағытталған жылдамдық алады
Циолковский – Королев – Гагарин -
Әубәкіров - Мұсабаев
Нені білдік?
1Дене импульсі деп _____________________
_______________________________________
_______________________________________
____________________________________
2.Дене импульсінің формуласы __________
_____________________________________.
Өлшем бірлігі: ________________________
3.Импульстің бағыты ___________________
бағытымен бағытталады.
4."Импульс" ұғымын енгізген француз
ғалымы ______________________________.
5.Күш импульсі деп _______________________
_______________________________________
6.Егер күш пен оның әрекет ету уақыты
белгілі болса, дененің алатын күш
импульсі; I=
___________________________________
7.Күш импульсінің өлшем бірлігі ___________
__________________________
8.Күш импульсі векторының бағыты __________
______ бағытымен сәйкес келеді.
9."Дене импульсі"," Күш импульсі" ұғымдарын
пайдалана отырып, Ньютонның екінші
заңын тұжырымда ___________________________
_____________________________________
Импульстің сақталу заңы

1.Тұйық жүйе дегеніміз не __________________
_______________________________________________
______________________________________________
2.Импульстің сақталу заңының тұжырымдамасы
_______________________________________________
___________________________________
3.Формуласы: ______________________
4.Импульстің сақталу заңы орындалу үшін қажетті
шарттар __________________________
_______________________________________________
___________________________________
Реактивті қозғалыс
1.Реактивті қозғалыс деп ________________________
______________________________________________ 2.Отын
жанғаннан кейінгі зымыран алатын жылдамдық
қандай шамаларға тәуелді _______________________
______________________________________________
3.Реактивті қозғалтқыштың жылдамдығын
арттыру тәсілдері
_____________________________________
_____________________________________________
4.Реактивті күш ________________________________
______________________________________________
5.Ғарышқа жол салған ғалымдар _________________
______________________________________________________
______________________________________________________
_________________________________
Есептей білеміз бе?
1. Массасы 3 кг доңғалақ горизонталь
бетпен сырғанаусыз 5 м жылдамдықпен
домалап келеді. Доңғалақтың
импульсін табыңыз.
Берілгені : _________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
2. Рельсті бойлай 6 м/с жылдамдықпен
жүгіріп келе жатқан массасы 60 кг адам
рельсте тыныш тұрған 30 кг арбашаға
секіріп мінді. Арбашаның рельспенен
қандай жылдамдықпен қозғала
бастайтынын табыңыз.
Берілгені: ___________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
_________________________________________
3. Зарядымен қоса есептегенде массасы
300 г болатын кішкене зымыран
вертикаль жоғары қарай 140 м биіктікке
көтерілді. Заряд лезде жанады деп
есептеп, зымыраннан бөлініп шы ғатын
газ жылдамдыған есептеңдер.
Зарядтың массасы 50 г.
Берілгені: ___________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
Сабақты қорытындылау
( өзіңді - өзің тексер )
1. Механикада қарастырылатын қай
векторлық шаманың сақталу қасиеті бар?
а) күш в) импульс с) жылдамдық
д) үдеу
2. Дене импульсінің анықтамасына қай өрнек
сәйкес келеді?
→ → → → →
А) а = F/m в) F·t с) p = m·V е) mV2/2
3. Массасы 2 кг дене 3 м/с жылдамдықпен
қозғалып келеді. Дененің импульсі неге тең?
А) 3кг∙м/с в) 9 кг∙м/с с) 6 кг∙м/с д) 18 кг∙м/с
4. Механикалық жүйе тұйық болса қай
тұжырым дұрыс?
А) Жүйедегі барлық денелердің импульсі
өзгеріссіз болады
В) Жүйедегі барлық денелердің импульсі
азаяды
С) Жүйе импульстерінің қосындысы нөлге тең
Д) Жүйе импульстерінің қосындысы тұрақты
болады
5. Импульстің сақталу заңы қандай жағдайда
орындалады?
А) Әсерлесетін денелер соқтығысқан жағдайда
В) Жарық жылдамдығы мен салыстырғанда аз
жылдамдықпен қозғағанда
С) Тұйық жүйелерде
Д) Тұйықталмаған жүйелерде
6. Күш импульсінің өрнегін көрсетіңіз

А) F ∙Δt в) F∙V с) F∙S д) F/m
7. Қандай физикалық шамалар “ Н∙с” өлшем
бірлігімен өлшенеді?
А) күш импульсі в) күш моменті с) дене импульсі д)
күш
8. Жұмысын аяқтаған сатысы ғарыш кемесінен
ажырағанда кеме қандай импульс алады?
→ → → →
А) p В) -p C) 2p д) -2p
9. Тұрақты күштің әсерінен дененің импульсі 4 с
ішінді 20 кг∙м/с – ке өзгереді. Бұл күш неге
тең?
А) 5 Н В) 1 Н С) 3 Н Д) 4 Н
10. Ньютонның екінші заңының импульстік
түріне қай өрнек сәйкес келеді?
→ → → → →
А) F∙Δt = Δp В) a = F/m С) F = -kx Д) kx2/2
Жауап кілті

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

B C C С С А А В А А
Үйге тапсырма §12, §13,
§14
12 жаттығу № 1,3,5

Ұқсас жұмыстар
Дене импульсі. Импульстің сақталу заңы. Реактивті қозғалыс. Тұйық жүйе
Импульстің сақталу заңына есептер шығару
Дене импульсі
Дене импульсінің өзгерісі
Энергия.Энергияның сақталу және бір түрден екінші түрге айналу заңы
Сақталу заңдары
Материалдық нүкте мен қатты дененің ілгерілемелі қозғалысының динамикасы
Реактивті қозғалыс
АЙНАЛМАЛЫ ҚОЗҒАЛЫС
Импульс моменті
Пәндер