Крахмал және спиртке картопты құрамалы өңдеу жайлы ақпарат




Презентация қосу
“ Крахмал және
спиртке картопты
құрамалы өңдеу”
Крахмал— өсімдіктердің басты
қосалқы көмірсуы; глюкоза
қалдықтарынан түзілетін екі
полисахаридтен (амилоза
менамилопектин) тұрады. Ұн тәрізді
ақ ұнтақ;көптеген өсімдіктерден
алынады. Аспаздық пен кондитер
фабрикаларында көбінесекартоп,
бидай және жүгері
крахмалын,пайдаланады. Кисель,
жеміс ботқаларын қоюлатуға, сондай-
ақ кондитер бұйымдарына қосылады.
Картоп крахмалы. Картоп өндіріске гидравликалық транспортермен
жуылып, жеңіл, ауыр қоспалардан ажыратылып, жуу машинасына т үседі.
Жуылған және өлшенген картоп ұнтақтау машинасында крахмалы
босатылады. Келесі операция — осы ботқа сияқты қоймалжы ңды
ішіндегі клеткалық шырыннан бөлу. Ол үшін ботқаны крахмал с үтімен
араластырып, әртүрлі електі аппараттарға береді. Електе бот қадан бос
крахмал бөліп алынады және пайда болған крахмал сүті майда
екінділерден тазаланады.
Картоп крахмалы. Картоп өндіріске гидравликалы қ
транспортермен
жуылып, же ңіл, ауыр қоспалардан ажыратылып, жуу машинасына
түседі. Жуыл ған және өлшенген картоп ұнта қтау машинасында
крахмалы босатылады. Келесі операция — осы бот қа сия қты
қоймалжыңды ішіндегі клеткалы қ шырыннан б өлу. Ол үшін
ботқаны крахмал с үтімен араластырып, әрт үрлі електі
аппараттар ға береді. Електе бот қадан бос крахмал б өліп алынады
және пайда бол ған крахмал с үті майда екінділерден тазаланады.
Қалған өнім қайтадан ұнтақталады. Крахмал сүті езінді
массасының көбінен ажырағанымен, құрамында әлі де
езінді бар болғандықтан әрі қарай жібектен жасалған тор
көздерден өткізіліп рафинацияланады. Рафинациялаған
шырында езінді аз мөлшерде болғандықтан, одан тазалау
үшін қайтадан сумен жуатын гидроциклондар мен
тұндырмалы-жуу центрифугалары қолданылады. Осыдан
алынған шикі крахмал кептіруге жіберіледі. Кептірілген
крахмал арнаулы қаптарда сақталады. Тамаққа
пайдаланылатын крахмалдың бөгде иісі, дәмі және ауыр
қоспалары болмауы керек; төмен сұрыпты крахмал
техникалық мақсатқа жұмсалады немесе сірне өндіріледі
Картопты түсіру, жуу және уақытша сақтау
Полисахаридтер табиғи жоғары молекулалы қосылыстар.
Полисахаридтердің жалпы формуласы (С6Н10О5)n, көптеген
моносахарид молекуласының қалдықтарынан тұрады.
Макромолекуладағы моносахаридтер қалдықтары
полисахаридтерде де оттек "көпіршесі" арқылы жалғасқан:
R—О—R—О—R
Өсімдіктер мен жануарлар ағзасында ферменттердің әсерінен
фотосинтез нәтижесінде түзілген моносахарид молекулалары
поликонденсацияланып, полисахаридтер түзіледі:
6СО2 + 6Н2О → С6Н12О6 + 6О2
nС6Н12О6 → (С6Н10О5)n + nH2O
Полисахаридтердің маңызды өкілі — крахмал мен целлюлоза.
Крахмал (С6Н10О5)n табиғатта кең тараған полисахарид.
Күріште 80%-ке дейін, бидай мен жүгеріде 70—75%, картоп
түйіндерінде 20% крахмал болады.
Крахмал құрылысы. Крахмал — табиғи полимер. Ол екі
полисахаридтен: амилоза мен аминопектиннен тұрады. Полимерлену
дәрежесі — n-нің мәні крахмалдың әр түрлі молекуласында шамамен
200-ден 2000-ға дейін болады. Крахмалдың молекулалы қ массасы
бірнеше жүз мыңнан (амилоза) миллионға дейін (амилопектин) жетеді.
Крахмалдың макромолекуласы циклді α-глюкозаның қалдықтарынан
тұрады. Крахмал түзілу процесінің сызбанұсқасы:

Яғни, крахмалдың қарапайым буыны, - C6H10O5 -
Крахмалды алу. Өндірісте крахмалды картоптан немесе жүгеріден
алады. Картоптан крахмал алу үшін оны ұнтақтап турап, сүзгіге
салып, сумен шаяды. Сумен шайылған крахмалды ыдыстарда
тұнғаннан кейін бөліп алып кептіреді.
Крахмалдың қасиеттері. Крахмал салқын суда ерімейтін ақ түсті
ұнтақ зат. Ыстық суда ісініп, коллоид ерітінді — клейстер түзеді.
Крахмалдың маңызды химиялық қасиеттерінің бірі — йодпен
әрекеттескенде көк түстің пайда болуы. Оны картоптың немесе ақ
нанның кесіндісіне, крахмал клейстріне йод ерітіндісін тамызып
көруге болады. Бұл реакцияны тағам өнімдерінде крахмалдың бар-
жоғын анықтау үшін қолданады. Крахмал минерал қышқылдың
(H2SО4) немесе ферменттердің әсерінен гидролизденіп, глюкоза
түзеді:
(С6Н10О5)n + nH2O → C6H12O6

Реакция жағдайына байланысты әр түрлі аралық
өнімдер түзіліп, гидролиз сатылап жүруі мүмкін:

(С6Н10О5)n → (C6Н10О5)m → xС12Н22O11 → nС6Н12O6
иртке картопты өңдеу. Шикізатқа, негізгі және көмекші
материалдарға
Картоп – спирт өндiрiсiнi сипаттама
ң таралған шикiзаты. Картоп спирт заводтарының
қатарында спирт және крахмалды құрамалы өңдеулерге ұшырайды.
Картоптың культурасы және сорты.Картоп Solanum, тұқымдасына жатады.Бұл
– оңтүстік америка өлкесінде болатын көп жыл өмір сүретін гүл өсімдігі болып
табылады, ал культурада – бір жыл жасайды. Картоп түйнегінің химиялық
құрамы сортына қарай өзгереді.
Құрғақ құрамы 25% орташа химиялық құрамы (%): су-75; крахмал-20,45;
қант-0,3;азоттық зат(N×6,25)-2,0;май-0,15; клечатка-1,0; күл-1,1 тең болады.
Картоп – алқа тұқымдасына жататын шөптес өсімдіктердің бір туысы.
Картоптың жер бетіндегі сабағы -3 қырлы; жапырағы тақ қауырсынды, гүлінің
түсі әр қилы; ақ, көгілдір, күлгін қызыл, желектері мен аталығы – 5; жемісі
жидек, оның ішінде сарғыш түсті көптеген тұқымы болады

Картоп
түйнегіні
ң
микроско
птық
құрылыс
ы
Крахмалды шикізатты қайнату және
қанттау
Шикізат клеткасын бұзу ол өсімдік клеткасынан крахмалды бөліп алу
мақсатында жүргізіледі және жылумен өңдеу процесі жүреді. Қайнату
сулы ортада пардың әсерінен арнайы құрылғыда периодты және
үздіксіз әдісімен жүреді.
Температура жоғарылаған сайын шикізат жыли бастайды.
Температура 70°С - қа жеткенде крахмал желімдене бастайды, ал
температура 120°С – қа жеткенде крахмал ерітінді күйге ауысады.
Клеткалық қабырғалар температура 140°С - қа жеткенде өзегереді.
Жоғары температура әсерінен катты заттар ерітіндіге айналады,
ұлпалар осал және майысқыш күйге ауысады. Ақуыз заттары
температура 100°С болғанда ерімейтін күйге жетеді. Ақуыз заттары
температура 140°С болғанда қайтадан ерітінді күйге ауысады.
Жылумен өңдеу арқылы картопта немесе дәнде керек өзгерістер
тудырады. Температура 100°С - та қант қата бастайды, ашытқыға кері
әсер ететін заттар түзіледі. Түзілген заттар қайнатылған массаға
коңырқай түс береді. Сондықтан да қайнату кезінде өте жоғары
температура қолданылмайды.
Қайнату аппаратында қысым бірден ауысқанда ( 3,5 - 4,5 0,2 - 0,5
ат), тордан өткенде шикізат бірден ыдырайды. Және артық жылу
қайнатылған массадан бу пайда болуына әкеліп соғады. Жасуша
қабықшасы бұзылған соң бу қысымына шыдамай бөлініп кетеді.
Қайнату аппартынан қайнаған масса ұстағышқа түседі, ол жерде 26 - 30 мин
ұстайды, содан кейін бу сепараторына өтеді. Бу сепараторнынан масаны
қанттауға жібереді.

Қайнатудың Чемерлік схемасы:
I - дәндік элеватор; 2 - дәндік сепаратор; 3 –дәнге арналған бункер; 4, 8 - авто-
маттық таразы; 5 - балғалы бөлшектегіш; 6 - илендіні дайындау ға арнал ған чан;
7 - картопты элеватор; 9 – картопқа арналған бункер; 10 – балғалы бөлшектегіш;
II - картоп кашасына арналған чан; 12 - насос; 13 - картоп кашасына ж әне илендіге
арналған жылыту аппараты; 14 – қайнату аппараты; 15 - ұста ғыш; 16 – бу се-
параторы.
Балғалы бөлшектегіште немесе біліктегіш
Мичуриндік схема.
станокта дәнді бөлшектейді картопты теркада
немесе балғалы бөлшектегіште ұнтақтайды.
Дәнді иленді немесе картоп ботқасын ілгерінді
қайнатқышта жылытады, оны қайнатқыш
колоннасында қайнатып және ұстағышта
толығымен қайнатады. Дәнді қалыпты
ылғалдылықпен құрғақ тәсілмен бөлшектейді.
17% - дан жоғары ылғалдылығы бар дәнді ылғал
тәсілімен бөлшектейді.
Дәнді кесек бөлшектеу. Бұл илендіні 80 - 85°С
дейін қайнатуға мүмкіндік береді, осының
арқасында қайнатқандағы будың шығыны
азаяды. Илендіні ілгерінді қайнатқышта
айналмалы және қосымша бумен жылытады.
Мичуриндік қайнату схемасы: 1 – дәнге
арналған бункер ; 2-дәнді элеватор; 3-шнек;
4,7-бункер; 5,10-автоматты таразы; 6,13 -
бөлшектегіш; 8-илендіні дайындауға арналған
чан ; 9- картопты элеватор; 11 – картопұа
арналған бункер; 12 - шнек; 14 – ілгеріңді
қайнатқыш; 15 – иленді немесе картоп
кашасының жинағы; 16-насос; 17-қайнату
тізбегі; 18-ұстағыш; 19 – бу сепараторы.
Шикізатты қайнатудың қала сыртындағы схемасы: Картопты бөлшектеу картоп
1 – картопты элеватор; 2 - автоматты таразы; 3 – үккіште жүреді, дәндер - валды
картопқа арналған бункер; 4 – картоп жуғыш; 5 - станоктарда ылғал жолмен іске
картоп кашасын өткізуге арналған насос; 6 -
асады. Илендіні араластырғышта
магниттік сепаратор; 8 – дәнге арналған бункер;
Рязандық схема.
жылытады содан кейін қайнату
аппаратында қайнатады.
Қайнатылған массаны ұстамайды.
Ылғалды ұсақтаудың
арқасында валдық станоктан
араластырғышқа дәнді иленді
түседі, ол жерде оны қосымша
бумен жылытады. Қайнату
аппараты өзімен вертикальды
тізбекті тәріздес болып келеді,
оның ішінде вал бес дискпен
айналады. Диск араларында тізбек
биіктік бойымен бес конустық
қондырма орнатылған. Дисткар
9 - білік станогы; 10 – араластырғыш-
жылытқыш; 11 – илендіні немесе кашаны мен білік электрқозғалтқыш
қайнату аппаратына жеткізетін насос; 12 - арқылы іске қосылады.
қайнату аппараты; 13 - бу сепараторы.
Үздіксіз крахмалды шикізатты қайнатуда РЗ-ВРА-2000 қондырғысы келесі
жолмен жұмыс атқарады. Балғалы бөлшектегіште ұса қтал ған дән бункерге өтеді, ол
жерден ол салмақ өлшейтін құрылғыға мөлшерленеді ж әне араластыр ғыш қа өтеді.
Бір уақытта осы жерге 40-50°С температурасындағы су мөлшері т үседі, ол д әнні ң
массасына пропорционалды. Арластырғыштан иленді плунжерлік насос ар қылы
қыздырғышқа жеткізіледі, ол жерде қосымша бумен 40-85°С дейін қыздырылады.
Қыздырылған иленді жанасқан головкаға түседі, бұл жерде ол қайнау
температурасына дейін қыздырылады. Иленді ж әне аралспа ған буды ң б өлігі 1,5
минут құбырлы қайнатқышта ұсталады, ол жерде бу т үбегейлі араласады.
Қайнатқыштан өткен кезде масса тұтқырлығы температура мен жоғары қозғалыс
арқасында азаяды.

Үздіксіз крахмалды шикізатты қайнатуда РЗ-ВРА-2000 қондырғысының
схемасы: 1 – дәнге арналған балғалы бөлшектегіш; 2 –бөлшектенген
дәнге арналған бункер; 3 – өлшеуіш таразы құрылғысы; 4 –
араластырғыш; 5,8 – плунжерлік насос; 6 – иленді қыздырғышы; 7 –
аралық сыйымдылығы; 9 – өткір будың жанасқан головкасы; 10 –
Пайдаланылған әдебиеттер:
Иванов А.И. Оборудование спиртового производства. М.: Пищевая
промышленность, 1972. - 216 с.
Климовский Д.Н., Смирнов В.А., Стабников В.Н. Технология спирта.
- М.: Пищевая промышлнность, 1967. - С. 278-300.
Слонимер Б.М. Монтаж предприятий пищевой промышленности.
Краткое справочное пособие. - М.: Машгиз, 1960. - С. 275-278.
Фертман Г.И., Шойхет М.И., Чепелева А.С. Технология бродильных
производств. - М.: Высшая школа, 1966. - С. 93 -112.
Фертман Г.И., Шойхет М.И. Технология спиртового и
ликероводочного производства. - М.: Пищевая промышленность,
1973. - С. 6 -218.
Халаим А.Ф. Технология спирта. - М.: Пищевая промышленность,
1972.-С. 107-113.
азарларыңызғ
рахмет

Ұқсас жұмыстар
Крахмал және спиртке картопты құрамалы өңдеу
Картоп крахмалы
Крахмал және спиртке картопты құрамалы өңдеу жайлы
КРАХМАЛ АЛУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ
Картоп зиянкестерімен күресу шаралары
Спирт өндірісінде қолданылатын микроорганизмдер
Спиртті ашыту
Картоп
Картоптың халық шаруашылығындағы маңызы және таралуы
Техникалық биохимия
Пәндер