Карталардың разграфкасы және номенклатурасы

Презентация қосу

Карталардың разграфкасы
және номенклатурасы
Разграфка – графтау деп бір масштабтағы карта бетін улкен
масштабтағы карта бетіне бөлу.
Номенклатура – карта бетін белгілеп жүйелеу.

1 : 1 000 000 масштабтағыкарта беті.

1 : 1 000 000
52° С.Ш.

4°
48° С.Ш.

54° В.Д. 60° В.Д.
6°
Топографиялык карталар
• Топографиялық карталар үлкен территорияларға
жасалады,олар көптеген беттен тұрады. Картаның бетке
бөлінуін жол-жол сызық,ал беттің белгісін картаның
номенклатурасы деп атайды. Топографиялық картаның әрбір
беті трапеция болып саналады, оған номенклатура беріледі.
Карта бетінің номенклатурасы рамканың солтүстік
қабырғасының үстінде орналасқан. Номенклатураның
жанында,одан басқа осы жерде, ең ірі болып саналатын елді
мекеннің аты жазылады. Әрбір бетте тағы да қатар жатқан
беттердің номенклатурасы көрсетіледі, мұның өзі карталарды
жалғастырған кезде оларды іріктеуді жеңілдетеді. Осы жазулар
беттің рамкасының сыртында қабырғасының ортасында
орналасады .
• Карталардың номенклатурасы негізін 1 : 1000000 масштабтағы
карта құрады,оның рамкасының өлшемі бойлықта 6,ал ендікте
4. Осы масштаб бетінің номенклатурасы белдеуді білдіретін
латын алфавитінің бас әрпінен жәнереттік нөмірін көрсететін
цифрлардан тұрады.
• Мысал ретінде М-41-60-Б-Г карта бетінің
номенклатурасының 1 : 100000 масштабтан бастап рет-ретімен
құрастыруды қарастырамыз.
• М-41бет 1 : 100000 масштабтағы 144 бетке бөлінеді,олар
1,2,3,...,144цифрларымен белгіленеді. Осы масштабтың 60-
нөмірлі бетінің номенклатурасы М-41-60 болады. 1 : 100000
масштабтағы М-41-60 картасының бір беті 1 : 50000
масштабтағы картаның 4 бетіне сәйкес келеді: олар А,Б,В және
Г әріптерімен белгіленеді. Осы масштабтың екінші бетіннің
номенклатурасы М-41-60-Б болады.
• Осы бетті 4-ке бөлуден 1 :25000 масштабтағы картаның 4 бетін
алады; бұл беттер а, б, в, г әріптерімен белгіленеді.Осы
масштабта5ы картаның ең соңғы бетінің номенклатурсы М-41-
60-Б-Г-4 болады.
• 1 : 5000 масштабтағы картаның номенклатурасының
негізі болып
• 1: 10000 масштабтағы картаның беті саналады,ал ол болса 1 :
5000 масштабтағыкартаның ең соңғы бетінің номенклатурасы
М-41-60 (256) болады.
• 1 : 2000 масштабтағы картаның номенклатурасын алу
үшін 1 :5000 масштабтағы картаның беті 9 бөлікке
бөлінеді;оларды орыс алфавитінің кіші әріптерімен белгілейді.
Сонымен 1 : 2000 масштабтағы картаның ақырғы бетінің
номенклатурасы М-41-60 (256-и) болады.
• Топогрфиялық карталардың масштабына байланысты
жеке беттерінің өлшемі туралы мәліметтер және номенклатура
үлгілері 3-ші кестеде беоілген.
•
Карталардың номенклатурасы
1 :5000, 1 :2000, 1 :1000 және 1 :500 масштабтағы
топографиялық пландарды жасаудың негізгі
ережелеріне сәйкес ауданы 20 км-тан аз
учаскелердің планын жасау үшін тікбұрышты жол-
жол сызық қолданылады. Оның рамкасының
өлшемі .
1 : 5000 масштаб үшін 40Х40 см, ал 1 :2000,1:1000
және 1 :500 масштабтар үшін 50Х50см болады.
Бұл жағдайда жол-жол сызықтың негізі ретінде 1 :
5000 масштабтағы картаның беті қабылдап,олар
араб цифрімен белгіленеді. Оған 1 : 2000
масштабтағы картаның 4 беті сәйкес болады.
Олардың әрқайсысы 1 :5000 масштабтағы беттің
нөмеріне орыс алфавитінің бас әріптерінің (А, Б, В,
Г) бірін қосып жазу арқылы белгіленеді.Мысалы:
41-Б. 1 : 2000 масштабты картаның бетіне рим
цифрларымен ( 1, 2, 3, 4) белгіленген 1 : 1000
масштабтағы төрт бет және араб цифрымен (1, 2,
3,..., 16) белгіленген 1 :500 масштабтағы 16 бет
сәйкес келеді.
Жер беті параллельдермен (әрбір4°), ал
меридиандармен колонна бойынша 6° сайын бөлінген.

Әрбір қатар латын әріптерімен (А және В)
анықталады,экватордан полюске дейін.

ал колонналар— араб цифрларымен,меридиан бойынша
180° с батыстан шығысқа қарай.

Номенклатура беті әріптермен колонна номерынан
тұрады.
Топографиялық карталардың номенклатурасы
N – 40 - А N – 40 - XV
I VI

А Б VII XII

XIII XVIII
N – 40
XIX XXIV

В Г XXV XXX

XXXI XXXVI
1 : 500 000
1 : 200 000

II - N - 40 N – 40 - 30
1 12
I II III 13 24

25 36

IV V VI 1 : 1 000 000 37 48

49 60

61 72
VII VIII IX 73 84

85 96
1 : 300 000 1 : 100 000
97 108
N – 40 - 30
1 : 100 000 N – 40 – 30-Б-б
1 : 25 000

а б а б

N – 40А– 30 – А Б

в1 : 50 000г в г

В Г
Номенклатура UTM

Назарларыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Карта — Жер шарының бетін немесе оның бөліктерін белгілі бір картографиялық проекцияда жазықтыққа кішірейтіп және жинақтап бейнелеу. Қолданылу мақсатына қарай керекті мәліметтер көрсетіледі

Карта номенклатурасы

Сандық карта

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің 2014 - 2018 жылдарға арналған стратегиялық жоспары

Құрылыс карталары

Антикалық кезеңіндегі картография және географиялық картаның даму ерекшеліктері

Топографиялық картаның рамкасы

Карталарды құру көздері

Топографиялық карталар - шкала картасы

карта және атластар

Пәндер