Зиянды шегірткелер туралы жалпы түсінік

Презентация қосу

нд і
ү сі
с е м
е м е
ы н т к е u s)
қ т г і р n at
о л а ш е r g i
қ ж а я қ m a
А с lb o
u s a
r h ip
o
(Ch

Орындаған:Ағали Н
Тексерген:Сагандыков
С.Н
Жоспар:
I Кіріспе
1.1 Зиянды шегірткелер туралы жалпы
түсінік
II Негізгі бөлім
2.1 Ақ жолақты немесе мүсінді саяқ
шегірткелердің биологиялық
ерекшеліктері және дамуы
2.2Ақ жолақты шегірткенің зиянды
фазасы және таралуы
2.3 Ақ жолақты шегірткені есептеу
әдістері
2.4 Шегірткемен күрес шаралары
III Қорытынды
1.1 Зиянды
шегірткелер
туралы жалпы
түсінік
Шегіртке — қысқа мұрттылар отряд тармағына жататын үйірлі
шегірткелердің бір тобы. Қысқа мұрттылардың ең маңызды
тұқымдасының бірі — нағыз шегірткелер; Және де шегіртке
тікқанаттылар отрядына жатады. Өзінің жақын туыстары қара
шегіртке мен көк шегірткеден айырмашылығы – денесінің
ұзындығының жартысындай болатын қысқа мұртшасы . Қазақстан
ландшафтасының әртүрлі және жерінің кең байтақ болуына
байланысты , шегірткенің 271 түрі кездеседі. Шегірткелерді үйірлі
және саяқ шегірткелер деп бөледі. Үйірлі түрлерінің ( ұшпа , шөл ,
қызылшегіртке және т.б ) саяқ шегірткелерден айырмашылығы –
жаппай көбею кезінде үлкен топтар құрып , бірнеше жүздеген ,
мыңдаған гектар жерді басып , бір күн ішінде бірнеше ондаған
километр жерге орын ауыстырады. Мысалы, шөл шегірткесінің
үйірі 2400-км –ден астам ашық теңіз үстінен ұшып өтіп , солтүстік –
батыс Африкадан Британ аралдарына жеткен . Қазақстандағы
зиянкес азия шегірткесі ұзақ қашықтықтарға ұша алмайды.
Дегенмен ересектері бір күнде 80-120 км қашықтыққа ұша алады.
Бұл түрдің тұрғылықты мекендері – Сырдария өзенінің сағасы мен
Балқаш , Алакөл , Зайсан көлдерінің жағалауларындағы сазды
жерлердің қалың қамыстары . Жаздың екінші жартысында
жұмыртқа салады, дернәсілдері майдың соңында шығады , 35-40
күннен кейін қанаттанады. Азия шегірткесінің әрқайсысы өз
өмірінде 300 г көк жем жейді , ал бір аналықтың ұрпақтары бір
жазда екі қойға жететін жемді жейді . Негізгі қорегі қамыс
болғанына қарамай , үйір 1-2 сағат ішінде мыңдаған астық алқабын
жоқ қылып жібереді , сонымен қатар капуста , қарбыз , күнбағыс
және тағы басқа қоректеніп , біршама зиян келтіреді.
2.1 Ақ жолақты немесе мүсінді
саяқ шегірткелерің
биологиялық ерекшеліктері
және дамуы
Түрлі түсті
шегіртке.Денесіні
ң алдыңғы арқа
жағы
Артқы
жайпақ,үстіңгі сирақтары
қабаттары артқы күңгірт – сары
сандарының түсті.Ұрғашылар
ұшынан аздап ының ұзындығы
шығып тқрады. 18-23
мм,еркектері 13
-18 мм

Ақ жолақты шегіртке
Ұрғашы
шегірткелер
күбіршелерін көбі-
Бұл шегрткенің несе тыңайған би-
личинкалары дайықты
едәуір кеш – учаскелерге салады
маусым айының .Күбіршенің
бірінші ұзындығы 6-10,5
мм,диаметрі 3,5-5
жартысында
мм.Күбіршедегі жұ-
шығады.Личинка мүртқа саны 4-10
ларының дамуы болады.
25- 30күнге
1.Ересек
шегіртке

2.3.4 Әр түрлі
жастағы
шегірткелер

5.Күбіршедегі
жұмыртқа
2.2 Ақ жолақты шегірткенің
зиянды фазасы және
таралуы
Дернәсілдер және
ересек шегірткелер әр
түрлі өсімдіктерді:дәнді
және майлы
дақылдарды,көкөністер
ді,жайылымдар мен
шабындықтарды
зақымдайды. Олар
құрғақшылық
кезінде,табиғи
өсімдіктер күйіп
кеткенде өте қауіпті
болады.Тым көп
көбейген жағдайда
егістіктер мен
жайылымдарға қатты
зиян келтіреді,олардың
жер бетіндегі биомасса
бөліктерін құртып
жібереді.Шегірткелерді
ң көп жылдық даму
Қазақстанда

Ресейдің
европалық бөлігінде
Сібірде (Қиыр
Шығысқа дейін)
Кавказ таулары

Орта Азия
таулары
кең таралған.Әсіресе орманды – дала және далалы
аймақтардың әр түрлі шөптесін өсімдіктер
(солардың ішінде астық тұқымдастарда ) өсетін
пішендіктерде көп болады.
2.3 Ақ жолақты
шегірткені есептеу
әдістері
Шегірткені есептеу әдістері:
1.Күбіршелерде көктемдік бақылау жүргізу
әдістері.Бұл тәсілдің негізгі мәні күбіршелердегі
жұмыртқаларының тірі және өлі екендігін және
одан қай уақытта дернәсілдің пайда болатынын
білуге.

2.Дернәсілде көктемдік – жаздық бақылау
жүргізу әдістері.Дернәсілдердің қай уақытта
пайда болып және қай аумақта таралып сол
аймақтағы таралу көлемін бақылау .

3.Нақты шегіртке түріне жаздық бақылау
жүргізу әдістері.Бұл бақылау әдісі шегірткенің
ұшу мерзімі мен олардың қанаттануы мен
жұмыртқа салуын бақылау

4.Күбіршелерде күздік бақылау жүргізу
ен к ү ре с
ег ір т к е м
2. 4 Ш
р а л а р ы
ша
Күрес шаралары үйірлі шегірткелердің
жаппай қаулап көбейіп кетуіне жол бермеу
үшін олардың негізгі ұялайтын мекендерінде
профилактикалық бағытта,ал саяқ
шегірткелерді егіс маңайында және басқа
учаскелерде шоғырланатын жерлерінде жою
үшін жүргізіледі.Күрес шараларын
жоспарлау үшін алдын ала шегірткелердің
Негізгі тексеру жұмыстарын арақашықтығы 100 – 300
м,бірімен –бірі жарыса қатар жатқан немесе бірің- бірі
кесіп өтетін маршруттар бойынша жүргізіледі.
Химиялық күрес шаралары I-II жастағы личинкалар
шыққан кезде үйірлі шегірткелер үшін I шаршы метр
жерде 5 личинкадан,дара тіршілік ететін шегірткелер
үшін -10 личинкадан артса ғана жүргізіледі.
Шегірткелер мамыр айының басында
шегірткелерден дернәсілдер шыға бастайды.Оларды
жою шаралары инсектицидтер арқылы жүргізіледі.
«Тізім...» бойынша оларға мына дәрі-дәрмекті
қолдануға болады: Бульдок, 2,5 % к.э.-0,2 - 0,25 л/га,
Димилин, 48% с.к.- 0,04 - 0,06 л/га., Каратэ 050 к.э. – 0,1
– 0,15 л/га. Әрбір нақтыжағдайға байланысты
жаппай,бөгеу және локальды өңдеу жұмыстары
жүргізіледі.Бөгеу мақсаты мен өңдеген де дәрі
шашылатын жердің жалпақтығы 40-100м шамасында
болуы
Керек
Тың жерлерді жырту – күбіршелерін тек қана тығыз
Қорытынды
Сонымен қорыта айтатын болсақ ауыл
шаруашылығында зинкестер түрлері өте көп
болып табылады.Соның ен зияндысы –
шегіртке. Шегіртке Негізгі қорегі қамыс
болғанына қарамай , үйір 1-2 сағат ішінде
мыңдаған астық алқабын жоқ қылып
жібереді , сонымен қатар капуста , қарбыз ,
күнбағыс және тағы басқа қоректеніп ,
біршама зиян келтіреді.Шегірткенің ішіндегі
ен зияндысы – ақ жолақты шегіртке.Бүгінгі
танда осы шегіртке түрімен күресу
шаралары кеңінен жүргізілуде.Нақты айта
кететін болсақ тың және тыңайған
жерлерді,егіс аралаындағы бос учаскелерді
игеріп пайдалану сияқты мәдени шаралар
жүргізудің маңызы зор.
Пайдаланылған әдебиеттер

1.Агибаев А.Ж.,Тулеева А.К.,Сулейменова З.Ш
“Ауыл шаруашылық дақылдарын зинкестер мен
аурулардан қорғау ” Алматы,2010

2.Сулейменова З.Ш “Методические указание по
мониторингу численности вредителей,сорных
растений и развития болезней
селскохозяйственных культур” Астана,2004

3.Ә.Т.Тілменбаев,Г.Ә.Жармұхамедова
“Энтомология”

Ұқсас жұмыстар

Қара жолақты саяқ шегіртке

Сібірлік саяқ шегертке Gomphocerus sibiricus

АТБАСАРЛЫҚ САЯҚ ШЕГІРТКЕ

Табын шегіртке зиянкестері

Ауылшаруашылық дақылдарын зиянкестерден қорғау

Бунақденелілер класы

Азиялық шегіртке: билогия, зиянды фазасы, таралуы, есептеу әдстемесі

Ауыл шаруашылық дақылдарының зиянкестері және ауруларына қарсы қолданылатын препараттардың биологиялық, шаруашылық тиімділігі

Мақта, күнбағыс, қызылша аурулары

Бунақденелілер класы. Бунақденелілердің дамуы және пайда-зияны

Пәндер