Мал көңдерін сақтайтын қойма




Презентация қосу
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ

Семей қ. Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті
Ветеринарлық медицина кафедрасы

БӨЖ
Тақырыбы: Мал көңдерін сақтайтын қойма

Орындаған:Сәрсебаев
Б
ВМ-305
Тексерген:
Сүлейменов. Ш
ЖОСПАР:

Кіріспе
Негізгі бөлім
Мал көңдерін сақтайтын қойма.
Мал көңдері.
Құс саңғырығы.
Қорытынды.
МАЛ КӨҢІҢ САҚТАЙТЫН ҚОЙМА
Көң қоймасы – көң сақтайтын орын. К. қ. мал және құс ш-тарында
шығатын, құрамы әр түрлі көңді қоршаған ортаны бүлдірмей сақтау үшін
пайдаланылады. Көң дұрыс сақталмаған жағдайда оның құрамындағы
қажетті хим. элементтер (азот, фосфор және калий) ыдырап жойылады да,
оның тыңайтқышқа пайдалану құндылығы төмендейді. Көңді қоймада
сақтау одан әр түрлі аурулар таралуына жол бермейді және оны
залалсыздандыруға мүмкіндік береді. Көңді құнды тыңайтқыш ретінде
жақсы сақтау және мал мен құстың жұқпалы әрі іш құрт ауруларының
таралмауы үшін К. қ. мынадай зоогигиеналық талаптарға сай болуы керек:
көң сақтайтын орын құрғақ, топырағы су өткізбейтін, мал суаты мен ауыз
суынан қашық болуы; мал қорасынан кемі 50 м, тұрғын үйлерден 200 м
қашықтықта және қорадан төмен беткейде орналасуы тиіс. Көңді жер
бетінде немесе шұңқырда сақтайды. Сақталатын көңнің түріне және ауа
райына байланысты қоймалар жер бетінде орналасқан, жерден төмен
қазылып, едені мен қабырғалары бетондалған, беті ашық немесе жабы қ
болуы мүмкін. Қысы қатты аймақтарда ашық қоймаларда сақталатын көңнің
беткі қабаты 12 – 16 см тереңдікке дейін қатады. Жабық қоймаларда көңнен
шығатын жылу әсерінен оның беткі қабаты қатпайды да микробиол.
процестің жүруі тоқталмайды. Ашық қоймаларда жазғы уақытта аммиакты
МАЛ КӨҢДЕРІН САҚТАЙТЫН ҚОЙМА
Көң – өте құнарлы органикалық тыңайтқыш . Ол мал астына төселген сабан (не сабансыз)
және жас қи мен несептің қоспасы. Көңнің құрамы мен тыңайтқыштық қасиеті
жануарлардың түріне, жемнің және мал астына төселген сабанның не шөптің сапасына, алу
және сақтау тәсілдеріне байланысты болады. Орташа есеппен жануарлар жейтін жемні ң
құрамындағы 40% органикалық заттары , 50 – 70% азоты, 80%-ы фосфор, 90% калий көңге
айналады. Тәулігіне әрбір жануардан алынатын к өң м өлшері (килограмм ға ша ққанда,
төсенішсіз): өгіз – 40, сиыр – 55, бойдақ мал – 27, бордақыланған төл – 14 – 35 (жасына
байланысты),қабандар (аталық шошқа) – 11,1, мегежін – 8,8. Көң төсеніш араласқан көң және
таза көң болып бөлінеді. Төсеніш араласқан көңнің шамамен ал ғанда ғы құрамында: 0,5% N,
0,25% P2O5, 0,6% K2O, 0,35% CaO, 0,15% MgO болады. Б ұл к өңні ң құрамы оны са қтау
тәсіліне тәуелді. Таза көң суды араластыру дәрежесіне қарай: жартылай с ұйы қ ( құр ға қ заттар
8%-дан артық), сұйық (3-тен 8%-ға дейін) және көңқақ (3%-дан кем) болып б өлінеді. Таза
көңнің құрамы экскремент (нәжіс) құрамына тәуелді, ал ол жануарлар жасына ж әне жем беру
түріне байланысты болады. Орташа есеппен сиырлар н әжісі құрамында: 0,43% N, 0,28% P2O5,
0,5% K2O бар; осыған сәйкесті қойларда – 0,95%, 0,22% және 0,75%; тауықтың кеппеген
саңғырығында – 2,2%, 2,44% және 0,64%. Көңнің тыңайтқышты қ тиімділігі, оны дайындау,
сақтау және топыраққа енгізу, шашу тәсіліне байланысты. К өң қоймасында текшеленіп
нығыздалған көңнің құрамында органик. заттар мен азот жақсы сақталады. Шіруіне қарай көң
жас көң, шала қызған, шіріген және қарашірік деп ажыратылады. Шала шіріген к өңде органик.
заттар 20%-ға кемиді. Оларды күздік егінге пайдалан ған тиімді. Әбден шіріген к өңде органик.
заттың 50%-ы жоғалады. Қарашірік–борпылдақ, топырақ тәрізді зат. М ұны, к өбінесе,
көкөністерді (қияр, сәбіз, қызанақ, капуста, т.б.) тыңайту үшін қолданады. Қойдың кепкен қиы
МАЛ КӨҢДЕРІ
Органикалық тыңайтқыштар – жануарлар мен өсімдіктер қалдықтарының
органикалық қосылыстары түрінде кездесетін қоректік заттар. Органикалы қ
тыңайтқыштар бұдан 3 мың жылдай бұрын Қытай менЖапонияда қолданыла
бастаған. Бұрынғы КСРО аумағында 14 – 15 ғасырлардан бастап ауыл шаруашылығы
дақылдарының өнімділігін арттыратын құрал ретінде кеңінен таралған. Органикалы қ
тыңайтқыштарға көң, қи, құс саңғырығы, садыра, жасыл тыңайтқыштар,
сабан, т.б. өсімдік қалдықтары, залалсыздандырылған тұрмыстық және өндіріс
қалдықтары, ақаба сулардың тұнбалары, т.б. жатады. Өнеркәсіпте мочевина
шығарылады. Органикалық тыңайтқыштар құрамында топырақты ң е ң ма ңызды
агроникалық қасиеттеріне қажетті макро- және микроэлементтер бар.
Топырақты қарашірікпен, қажетті химиялық элементтермен байытуға, оның
ылғалдылығын молайтып, ауа мен су режимінің реттелуіне, физикалы қ қасиеттерін
жақсартуға мүмкіндік береді. Органикалық тыңайтқыштар ауыл шаруашылы ғы
дақылдарының өнімділігін жоғарылатып, сапасын арттырады. Құнарсыз топырақты
құнарландыру үшін және суландыру жүргізілген жерлерді игеру үшін міндетті т үрде
органикалық тыңайтқыштар себіледі. Көбіне топырақты жыртқан кезде т ұқымды
себуге дейін енгізіледі. Қопсыту кезінде өте шіріген қарашірік, тауық қиын, т.б., ал
үстеп қоректендіргенде көбіне садыра және тауық қиын қолданады. Картоп, жүгері,
көкөніс және техникалық дақылдарды, күздік дақылдарды, т.б. отырғызғанда оның
шұңқырына салу тиімді.
ҚҰС САҢҒЫРЫҒЫ

    1.Құссаңғырықтарын толық шырытып iстетү керек. Шiрiмеген саңғырық құрамында
паразйт құрт тұқымдары, аүрү қоздырүшы бәктеряләр, сөндәй-әқ,шөп тұқымдары болып,
көкөнiстерде алүан тұрлы дерт-дербездердi келтiрiп шы ғар ғаннан тыс,ыдыра ү барысында жо ғары
темпiрәтүрә қалыптасып, майсаны күйдiредi. Сонды қтан, құс са ңғыры қтарын топыра қ, өсiмдiк
күлi қатарлыларға араластырып, толық шырытып барып iстет ү керек.

2.Жылы жайға құс саңғырықтарын iстеткенде, аүа алмастырү. үйткенi, таүық
саңғырығының жылүлығы жоғары болғандықтан, қалытқы iшiндегi жо ғары темпiр әт үр әд ә к өмiр
шала тұтығын ажыратып, жылы жай аүасын ластап, к өк өнiстердi ң қалыпты өс үiне тос қынды қ
жасайды. Сондықтан,құс саңғырықтарын iстеткенде с өз жо қ деркезiнде а үа алмастырып, жылы жай
iшiндегi үлы гәздәрдi шығарып тұрү керек.

3.Сылтының зянынан сақтанү керек.Таүық саңғырығы сылтылы тыңайтқыш
есептеледi. көкөнiстердi таүық саңғырығы мен тыңайтқанда, топыра қтың сiлтiлiгi артып кетiп,
майсалардың өсiп-жетiлүiне әсер етүiнiң алдын ал ү үшiн, қыш қылды топыра қты негiз ет ү керек.
Әдетте ашытылған саңғырыққа аз мөлшерде басқа хаюанаттарды ң қйын араластырып, үстiне
жарым есе құнарлы топырақ араластырып ты ңайт ү керек.

4.Азоттың зяндалүнан сақтанү керек. Құс саңғырығы құрамындағы несеп қышқылы күйдегi
азот заты өте тұрақсыз болады. Ылғал басым жа ғдайда оңай ыдырап азотты зян ға ұшратады, сол
үшiн,қүс сәңғiрiғiмен көкөнiстердi тыңайтқанда, дере ү төпiр әқпен бастырып, азотты ң парланып
зяндалүының ұнымды түрде алдын алү керек.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Гигиена сельскохозяйственных животных.Издание-
3.М.1984 автор А.П. Онегов (Алексей Петрович) И.Ф
Храбуситовский (Иван Францевич), В.И. Черных.
Гигиена сельскохозяйственных животных. Книга из
двух книг. Книга 1 общая зоотехния, книга 2 частная
зоотехния. Автор А.Ф. Кузнецов (Анатоли Федрович),
М.В. Демчук (Михаил Василевич).
Лекция и лабораторная практика занятии
Ветеринарная гигиена. В.И. Чержук, Б.М. Муслимов.
Алматы-1994г
Тыңдағандарыңызға
көп-көп рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар
Операция арасындағы қойма және аралық қойма жайлы ақпарат
ҚОЙМА ШАРУАШЫЛЫҒЫ
Материалдар мен дайындамалардың цехтағы қоймасы
Астық дақылдарының тұқымына қойма зиянкестерінің тигізетін зиянын зерттеу
ӨНЕРКӘСІПТІК ОБЪЕКТІНІҢ ҚАУІПСІЗДІК
Операция арасындағы қойма және аралық қойма
Операция арасындағы қойма және аралық қойма туралы ақпарат
Өндірістік кәсіпорын қоймаларының негізгі түрлері
Қоймалық технологиялар
ҚОЙМА ШАРУАШЫЛЫҒЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖӘНЕ ЖЕТІЛДІРУ
Пәндер