Қанның сілтілік қорын, қышқылдық сыйымдылығын және қан сарысуындағы катинды анықтау




Презентация қосу
Қанның сілтілік қорын,
қышқылдық сыйымдылығын және
қан сарысуындағы катинды
анықтау.

Орындаған: Ахмадиева А.Ж.
Тексерген: Жайлаубаева А. Р.
Тобы: ВМ-401
Қан
Қан (гр. haemo ;лат. sanguis —  қан) — 
ағзадағы  ішкі  сұйық  ортаның  бірі.  Қан 
дәнекер  ұлпасының  сұйық  түрі.  Ағзада 
болатын  қанның  мөлшері  адамның  дене 
салмағына  байланысты  4,5-5  л.  Қанның 
құрамы  -  плазмадан{55%)  және  қан 
жасушаларынан  (45%)  тұрады  Ол 
қантамырларының тұйық  жүйесін  бойлай 
ағып,  тасымалдау  қызметін  атқарады.  Қан 
барлық  мүшелердің  жасушаларына  қоректік 
заттар  мен  оттегін  жеткізеді  ж әне  тіршілік 
әрекетінің  өнімдерін  зәр  шығару  мүшелеріне 
тасымалдайды.  Организмдегі  биологиялы қ 
әрекетшіл  заттардың  гуморальдық  реттелу 
қызметі  қанның  қатысуымен  іске  асады.  Қан 
ағзаның  инфекциядан  қорғаныш  реакциясын 
қамтамасыз етеді.
    Қанның буферлік жүйесі
Адам  мен  жоғары  сатыда  дамыған  жануарлар  қаныны ң 
әрекетшіл  ортасы  әлсіз  сілтілік  болады  (рН-7,35-7,45).  Б ұл 
көрсеткіш  сутегі  (Н+)  жөне  гидроксил  иондары  (ОН  ) 
мөлшерінің  ара  қатынасымен  анықталады.  Артерия 
қанының рН-7,45, ал вена  қаныны ң рН-ы  ұлпалардан к өмір 
қышқыл газының сіңірілуімен байланысты 7,35 шамасында 
сақталады.  Зат  алмасу  процесі  барысында  қан ға  к өмір 
қышқыл  газдың,  сүт  қышқылының  т.б.  қышқыл  алмасу 
өнімдерінің  бөлінуіне  қарамастан  қанның  әрекетшіл 
ортасы  тұрақты  жағдайда сақталады.  Б ұл  қан  плазмасы 
мен  эритроциттердің  буферлік  қасиеті  мен  денеден 
қышқылдар  мен  сілтілердің  артық  мөлшерін  шы ғарып 
отыратын бөлу жүйесінің қызметімен байланысты.
Қан құрамында төрт түрлі буферлік ж үйе болады.
1.Бикарбонатты  буферлік  жүйе;  ол  к өмір  қыш қылы  мен 
натрий бикарбонаттарынан тұрады.
2.Фосфатты  буферлік  жүйе;  бір  ж әне  қос  негізді 
фосфорқышқылды натрийдан тұрады.
3.Белокты  буферлік  жүйе;  плазма  белоктарынан  құралады. 
Белоктар  амфотерлік  қасиетінің  ар қасында  ортаны ң 
әрекетшіл ортасына қарай не сутегі, не гидроксил иондарын 
бөледі  де,  қанның  сутектік  көрсеткішін  бір  де ңгейде 
ұстайды.
  4.Гемоглобиндік  жүйе;  гемоглобиннің  калийлі  т ұзына 
(КНвО2) байланысты
    Қанның сілтілік қоры
Қанның сілтілік қоры 
деп 100 мл. қандағы 
бикарбонаттар 
мөлшерін айтады. Қан 
құрамында 
қышқылдық және 
сілтілік эквиваленттер 
белгілі арақатынаста 
болады да, қышқыл-
сілтілік тепе-теңдік 
қалыптасады.
Қан сарысуындағы сілті қоры мен
каротинді анықтау.
Қышқылды сілті тепе-теңдігінің көрсеткіштерін
анықтау үшін Астрип әдісін ( 1956), Зиггард
Андерсеннің (1963 ) модифицирлеуі бойынша РН
мөлшерін, СО2-нің қысымын, сілті қорын, нағыз
бикарбонатты, қалыпты бикарбонатты, буферлік
негіздерді, плазманың жалпы көміртегі
қышқылының мөлшерін анықтайды. Қышқылды-
сілті тепе-теңдігін қан плазмасындағы сілті
қорын Ван –Слайкс әдісі бойынша анықтап,
соның нәтижесімен бағалайды. Немесе И. П.
Кондрахин әдісі бойынша сарысудың мөлшерін
белгілейді. Сарысуды вазелин майының астында
сақтайды.
Сау малдардағы қан сарысуындағы сілті қорын
Ван –Слайкс әдісі бойынша анықтағанда
былайша болады: ІҚМ-50-62; қойда-45-54;
ешкіде-48-52; жылқыда 50-65; шошқада-42-60;
итте –40-60; тауықта-40-52.
Қан сарысуындағы сілті қорын Кондрахин әдісі
бойынша анықтағанда 0,5 мл сарысу құяды,
сұйықтықтың қалған мөлшерін пипеткамен
үрлеуге болмайды, тек бетін мықтап жауып
қояды.
Қан сарысуындағы сілті қоры мен
каротинді анықтау (жалғасы).
Колбаның екінші натрий гидроокисінің 2мл 0,01 н ерітіндісін қосып бетін жабады. Содан кейін
колбаның бірінші бөлігін ашып, ондағы қан сарысуына 5 пайызды 1мл күкірт қышқылының
ерітіндісін қосып дереу қақпағын жабады. Айналдыра отырып, сарысумен қышқылдарды
араластырады, реакция жүріп жатқан уақытта 3-4 рет араластырады.
Бақылау колбасына натрий гидроокисі ерітіндісінің 0,01н 2 мл қосып, бетін мықтап жабады.
Шағылыстырылған шыны сауыттың екінші бөлігіне күкірт қышқылының 5 пайызды 1мл
ерітіндісін қосып тағы да бетін жауып қояды. Жабардың алдында қақпағын дистильденген сумен
ылғалдайды. Нақты нәтиже алу үшін сарысудың әрбір түрін шағылыстырылған екі шыны ыдыста
зерттейді. Екі –алты сағаттан кейін (12 сағатқа шейін рұқсат етілген ) натрий гидроокисіні ң
ерітіндісі бар шыны ыдысты ашып, фенол фталеиннің 1 пайызды спирт ерітіндісіні ң бір тамшысын
қосып араластырады.(түсі қызылға айналады). Бұдан кейін шыны ыдыстағы сұйықтықты
түссізденгенге дейін 0,01 н күкірт қышқылының ерітіндісімен титрлейді. Титрлеуді мұқият
барлық шыны ыдыста бірдей жүргізу керек. Сілті қорының мөлшерін х=(а-в) х0,224х 200=(а-в) х
44, 8 формуласымен есептейді. Мұндағы а –тәжірибе жасаған шыны ыдыстағы титрлеуге
шығарылған күкірт қышқылының 0,01 н ерітіндісінің мөлшері; в- бақылау шыны ыдысын
титрлеуге шығындалған күкірт қышқылы 0,01 н ерітіндісінің мөлшері; 0,224-аталған реакция
кезіндегі 0,01Н күкірт қышқылы ерітіндісінің СО2-ге есептеу факторы; 200-100мл (0,5)
мөлшеріндегі қан сарысуының анализге алынған мөлшерін есептеуге арналған коэффициент. Ірі
малдағы қан сарысуындағы сілті қорының мөлшері Кондрахин әдісі бойынша есептегенде 45-
55об пайыз СО2 –ні, ал плазмада –46-66 об пайыз СО2 –ні құрады.
Қан сарысуындағы сілті қоры мен
каротинді анықтау (жалғасы)
Қышқылды сілтілік тепе-теңдік бұзылған уақытта ацидоз
қышқылдардың өте көп болуы немесе негіздердің
жетіспеушілігі және алколиз (сілтілік заттардың көптігі) дамуы
мүмкін. Егер ацидоз немесе алколиз РН –ты ң итеруінсіз а қса,
компенсирленген, ал РН-тың итеруімен болса,
компенсирленбеген деп атайды. Ацидоз бен алколиз газы (тыныс
алу) және газды емес болуы мүмкін. Газды ацидоз ағзада ғы
көмір қышқылының өкпенің ауа алмастыруды азайтуының (ауа
тамырлық астма, өкпенің эмфиземасы) нәтижесінде пйда
болады. Газды алколиз өкпенің ауа алмастыруды азайтуының
(Энцефаломиелит) нәтижесінде болады.
Метаболикалық алколиз ағзада құсу кезінде көп мөлшерде
негіздердің жиналуы, фибриноздық пневмония силикоз, кант
қызылшасын артық мөлшерде жеу, пироплазмада және т.б.
болады. Метаболикалық ацидоз жануарларды қышқыл және
ашып кеткен жеммен, концентраттармен көп қоректендіргенде
дұрыс тамақтандырмағанда, қораны дұрыс желдетпегенде, к үн
сәулесі аз түсіп, өте аз қозғалғанда, рахитте, сұйық құрамының
бұзылуында, алдыңғы қарынның әлсіреуінде, ауа
тамырларының қабынуында дене қызуының көтерілуі мен
қабыну процестерінде, кетозда, туудан кейінгі жартылай
салдануда, іш өтуде, жүрек қантамырлары мен тыныс алу
жолдарының ауруында, сәуле ауруында, қант диабетінде, бүйрек
қабынуында, талма ауруында және т. б. болады.

Сау жануарлардын канынын сілтілік-қышқылдық
сыйымдылығы
Жануар Ван Слайк Неводов бойынша қанның
түрлері бойынша сілтілік сыйымдылығы
плазманың Мг/100 мл Ммоль/л
қышкылдыгы

Сиыр 46-66 460-580 115-145
Кой 45-54 460-520 115-130
Ешкі 48-52 380-520 95-130
Ат 50-65 500-600 125-150
шошка 48-60 500-600 125-150
Ит 40-60 450-550 110-135
Тауық 48-52 ---- -----
Қанның сілтілік- қышқылдығын
анықтайтын құрал – жабдықтары: РН-
метр мен Титратор.
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі:
1. М.А. Молдағулов, А.Н. Ермаханов, Ө.К. Есқожаев, А.З. Дюсембаева т.б. Жануарлар
ауруларының клиникалық диагностика. оқу құрал – Алматы, 2007

2. Д.Т. Рахимжанова Ветеринариялық клиникалы қ диагностика. О қулы қ- Астана, 2008

3. А.М. Смирнов, П.Я. Конопелько, Р.П. Пушкарев, В.С. Постников, Н.А. Уразаев, И.М.
Беляков, Г.Л. Дугин, В.С. Кондратьев Клиническая диагностика внутренних незаразных
болезней животных. Москва ВО «Агропроминиздат» 1988

4. Учебник под рекадцией А.М. Смирнов. Клиническая диагностика внутренних болезней
седьскохозяйственных животных. – М..: Колос, 1991

5. В.М. Данилевский Внутренние незаразные болезни сельскохозяйственных животных М.
«Колос» 1992 г. , с. 22- 43.

6. В.М. Данилевский Практикум по внутренним незаразным болезням сельскохозяйственных
животных М. «Колос» 1992 г. , с. 188- 209, с. 234 - 251.
Назарларыңызға рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар
Қан
Қанның сілтілік қорын, қышқылдық сиымдылығын және қан сарысуындағы катинды анықтау
Сілтілік және қышқылдық фосфатаза
Сілтілік фосфатаза
Қан туралы жалпы түсінік
Адам организміндегі буферлік жүйелер
Қандағы билирубинді, қантты және жалпы белокты анықтау
ТІРІ АҒЗАДАҒЫ ЕРІТІНДІЛЕРДІҢ МАҢЫЗЫ. БУФЕРЛІ ЕРІТІНДІЛЕР
Қанның сарысуындағы жалпы кальцийді, фосфорды анықтау
ЗӘРДЕГІ ҚАНТТЫҢ МӨЛШЕРІН АНЫҚТАУ
Пәндер