Жетілмеген саңырауқұлақ

Презентация қосу

ЖЕТІЛМЕГЕН
САҢЫРАУҚҰЛА
Қ

Орындаған: Дәулет Гүлнұр
Тобы: БТ-407
Жетілмеген
саңырауқұлақтар,
дейтеромицеттер (Fungі
іmperfectі,
Deuteromycetes) – қалталы
және базидиялы спора
тасушы органдары айқын
байқалмайтын,
мицелийлері жақсы
дамыған
саңырауқұлақтар класы.
Бұлар көбіне жыныссыз
жолмен түзілетін
конидийлер арқылы, біраз
түрі бүршіктену және
мицелийдің жеке
клеткаларға бөлінуі
Жетілмеген саңырауқұлақтар табиғатта кең тараған, 30
мыңдай түрі белгілі. Олар топырақта, өсімдіктердің
қалдықтарында сапрофит және жоғары сатыдағы, әсіресе,
мәдени өсімдіктерде паразит ретінде көп кездеседі.
Бұлардың біраз түрлері бүршіктену және мицелийдің
жеке клеткаларға бөлінуі арқылы да көбейе алады.
Жетілмеген саңырауқұлақтар азық-түлікті бүлдіреді,
кейбіреулері өсімдіктердің паразиттері – антракноз,
фузариоз, септориоз, фомоз ауруларын қоздырады.
Рenіcіllіum chrysogenum, Рenіcіllіum notatum түрлерінен
пенициллин антибиотигі бөлініп алынады. Рenіcіllіum
roguefortі, Рenіcіllіum camembertі түрлері сыра өндірісінде
пайдаланылады. Аspergіllus nіger, Аspergіllus wentіі
түрлерін егіп, лимон қышқылын бөліп алады. Кейбір
түрлері адамның тыныс алу, есту мүшелерінде
аспергиллез ауруын қоздырады.
ТҮРЛЕРІ
''Жетілмеген
саңырауқұлақтар'''–
қалталы және
базидиялы спора
тасушы органдары
айқын байқалмайтын,
мицелийлері жақсы
дамыған
[[саңырауқұлақтар]]
класы. Бұлар көбіне
жыныссыз жолмен
түзілетін
[[конидийлер]] арқылы,
біраз түрі бүршіктену
және мицелийдің жеке
клеткаларға бөлінуі
арқылы көбейеді. һ
Жетілмеген саңырауқұлақтар
азық-түлікті бүлдіреді,
кейбіреулері өсімдіктердің
паразиттері – антракноз,
фузариоз, септориоз, фомоз
ауруларын қоздырады.
түрлерінен пенициллин
антибиотигі бөлініп алынады.
Рenіcіllіum roguefortі, Рenіcіllіum
camembertі түрлері сыра
өндірісінде пайдаланылады.
Аspergіllus nіger, Аspergіllus
wentіі түрлерін егіп, лимон
қышқылын бөліп алады. Кейбір
түрлері адамның тыныс алу,
есту мүшелерінде
[[аспергиллез]] ауруын
қоздырады.
КӨБЕЮІ
Саңырауқұлақтардың көбеюі.
Саңырауқұлақтар бірнеше түрлі жолмен
көбейеді. Олардың көпшілігінде көбеюге
қажетті арнаулы органдар бар. Негізінен
саңырауқүлақтар споралар арқылы көбейеді.
Қоректік ортада кез болған споралар тез
арада көбейіп, жаңадан гифтер түзеді.
Саңырауқүлақтар гифтерден үзіліп қалған
бөлшектерден де көбейе алатын болса,
кейбіреулері ерекше клеткалар—ойдийлер
арқылы көбейеді. Ойдийлер, гифтер жеке
клеткаларға бөлінгенде пайда болады және
одан қоректік ортада жаңадан
саңырауқүлақтар өсіп шығады. Бұл жоғары
сатыдағы өсімдіктердің вегетативтік
органдармен көбеюіне (мәселен, картоптың
түйнекпен өсуі) үқсайды.
Саңырауқүлақтарда спора түзілу жынысты және
жыныссыз жолдармен жүреді. Жыныссыз жолмен
көбейгенде споралар ерекше гифтердің үшында
пайда болады. Мүндай гифтер құрылысы жағы-нан
әдеттегі гифтерден өзгеше келеді.
Кейбір саңырауқұлақтардың осындай гифтерінің
ұшында споралар бірден, топталып немесе
моншақталып орналасады. Бұл спораларды
конидий, ал олар орналасқан гифтещі
сдңлідиеносцалар деп атайды. Пісіп жетілген кезде
конидий шашылады да, қолайлы жағдай туғанда
көбейеді. Басқа саңырауқүлақтарда споралар
спорангиеносцалар деп ата-латын гифтердің
үшындағы дөңгелекспорангийлер ішінде түзіледі.
Пісіп жетілген спорангийлер жарылып, споралары
төгіледі. Бұлар да қолайлы жағдайға тап болса
көбейіп, жаңадан саңыраукұлақ біреді.
Саңырауқұлақ споралары орасан көп және олар
едәуір қашықтыққа дейін таралады. Конидийлер
де, спорангийлер де пішіні және бояуы жағынан
түрліше болып келеді.
Пайдаланған әдебиет:
1.Тағам биотехнологиясы Х.Х. Мақажанова, Ж.Т.
Лесова, С.А.Надирова
2.К.С. Сағатов. Биохимия. –Алматы 2007-440 б
3.Б.Қ.Заядан, Г.Өнерхан. Тағам биотехнологиясы: оқу
құралы. – Алматы: Қазақ университеті, 2011 - . 302 б

Ұқсас жұмыстар

Жетілмеген саңырауқұлақтар

Металл қоспаларының мөлшері

Саңырауқұлақтардың құрылысы

Саңырауқұлақтардың көбеюі, морфологиясы, қоректенуі

Микоздардың қоздырғыштары

Тағам өнеркәсібінде қолданылатын ашытқылар, зең саңырауқұлақтар мен бактериялар

Ашытқы саңырауқұлақтары

САҢЫРАУҚҰЛАҚ АУРУЛАРЫ

Өсімдіктер дүниесі

Орманның құрлысы

Пәндер