Фома Аквинский жайлы



Августин теориясы патристика дәуіріне жатады, ІХ ғасырдан жалғасып келе жатқан шіркеудің әулие әкелерінің қызметі. Одан кейінгі дәуір схолостика атауына ие болды және құдайға сиынудың философиялық мәселелеріне ерекше көңіл бөлумен негізделді. Бұл кезеңнің жарық өкілі Фома Аквинский (1225.1274) болды. Егер Августин Платонға сүйенсе, Фома Аквинский Аристотель философиясына негізделді.
Фома Аквинскидің тапсырмасы білім мен діни сенімді теңестіруден тұрды, ол кейін Коперниктің гелиоцентрлік жүйесінің талқылауындағы католик шіркеуі үшін күрделі мәселеге айналды. Фома Аквиский білім мен діни сенім облыстарын шектей бастады, сол арқылы Фома Аквискидің «Сумма теологии» атты басты шығармасында табиғат патшалығы мен байлық патшалығы шектелу құралына айналды. Фома Аквискидің иерархиялық қағидаларына сәйкес қолдануларында табиғат байлық патшалығы үшін бастапқы деңгей қызметін атқарады, ал ол өз кезегінде Құдайға апарады. Құдайға қосылу мистикалық экстаз сәтінде интеллектуалды сезім негізінде болуы мүмкін. Сөйтіп, орта ғасырлық білім мен діни сенімділік соммасы үлкен бір ғимарат ретінде бейнеленді.
Фома Аквинский Құдай тұрмысының бес негізін ұсынды: 1) қозғалыс қозғалыссыз бірінші қозғаушының бастауы; 2) себептілік пен зерттеу тізбегі мәңгі болуы мүмкін емес . яғни, бірінші сепептілікті анықтау қажет; 3) өмірде кездейсоқтық басты бола алмайды, қандайда бір қажеттілік болуы қажет; 4) барлық заттар өз ерекшеліктерімен өзгешеленеді, бірақ бәрінен жоғарғы бір зат болуы қажет; 5) өмірдегі жалпылық Құдайды бастау негізінде қарастырады.
Мұнда Фома Аквинский Аристотельдің себептілік тұжырымдамасын қолданған, қозғалыс және жалпы себептілік туралы айтқан. Қажеттілік туралы үшінші аргумент себептілікке негізделеді, ал Фома Аквинскидің барлық жүйесі негізделген төртінші аргументте иерархия себептілігі жатыр.
Августинмен келісіп, әулие Фома жамандықты нақты емес деп хабарлайды. Құдай өндірген тұрмыс байлық, ал адамның еркіндігіне негізделу жамандық. Яғни, өнегелік мақсаты Құдайға бағытталу, ал рахат оның жетілуінде болады. Құдай байлығы . жақсылықтың қажетті жағдайы. Бірақ, Августинға қарағанда, Фома іс.әрекеттің моральді бейнесі қорғаушылыққа әкеледі деп санады.
Адамда Құдай ұят ретінде бейнеленген. Қандай ұқсас түсініктер бүкіл тарихтан өтуде: Сократтағы шайтан, стоиктардағы данышпандар, христиандағы Құдай.
Аристотельге сүйене Аквинат жақсылықты саналы және әділетті деп бөлді, бірақ хрестианин ретінде сенімділіктіде қосты . сенім, дін, махаббат оларды ең жоғары деп санады.
«Схоластика өз.өзін нақты білімдегі кемшіліктері үшін логикалық қалыптасуларды таңдау кезіндегі ойшылдығымен мәртебеледі және де

Пән: Философия
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:   
Фома Аквинский философиясы мен схолостикасы

Августин теориясы патристика дәуіріне жатады, ІХ ғасырдан жалғасып
келе жатқан шіркеудің әулие әкелерінің қызметі. Одан кейінгі дәуір
схолостика атауына ие болды және құдайға сиынудың философиялық мәселелеріне
ерекше көңіл бөлумен негізделді. Бұл кезеңнің жарық өкілі Фома Аквинский
(1225-1274) болды. Егер Августин Платонға сүйенсе, Фома Аквинский
Аристотель философиясына негізделді.
Фома Аквинскидің тапсырмасы білім мен діни сенімді теңестіруден
тұрды, ол кейін Коперниктің гелиоцентрлік жүйесінің талқылауындағы католик
шіркеуі үшін күрделі мәселеге айналды. Фома Аквиский білім мен діни сенім
облыстарын шектей бастады, сол арқылы Фома Аквискидің Сумма теологии атты
басты шығармасында табиғат патшалығы мен байлық патшалығы шектелу құралына
айналды. Фома Аквискидің иерархиялық қағидаларына сәйкес қолдануларында
табиғат байлық патшалығы үшін бастапқы деңгей қызметін атқарады, ал ол өз
кезегінде Құдайға апарады. Құдайға қосылу мистикалық экстаз сәтінде
интеллектуалды сезім негізінде болуы мүмкін. Сөйтіп, орта ғасырлық білім
мен діни сенімділік соммасы үлкен бір ғимарат ретінде бейнеленді.
Фома Аквинский Құдай тұрмысының бес негізін ұсынды: 1) қозғалыс
қозғалыссыз бірінші қозғаушының бастауы; 2) себептілік пен зерттеу тізбегі
мәңгі болуы мүмкін емес – яғни, бірінші сепептілікті анықтау қажет; 3)
өмірде кездейсоқтық басты бола алмайды, қандайда бір қажеттілік болуы
қажет; 4) барлық заттар өз ерекшеліктерімен өзгешеленеді, бірақ бәрінен
жоғарғы бір зат болуы қажет; 5) өмірдегі жалпылық Құдайды бастау негізінде
қарастырады.
Мұнда Фома Аквинский Аристотельдің себептілік тұжырымдамасын
қолданған, қозғалыс және жалпы себептілік туралы айтқан. Қажеттілік туралы
үшінші аргумент себептілікке негізделеді, ал Фома Аквинскидің барлық жүйесі
негізделген төртінші аргументте иерархия себептілігі жатыр.
Августинмен келісіп, әулие Фома жамандықты нақты емес деп
хабарлайды. Құдай өндірген тұрмыс байлық, ал адамның еркіндігіне негізделу
жамандық. Яғни, өнегелік мақсаты Құдайға бағытталу, ал рахат оның
жетілуінде болады. Құдай байлығы – жақсылықтың қажетті жағдайы. Бірақ,
Августинға қарағанда, Фома іс-әрекеттің моральді бейнесі қорғаушылыққа
әкеледі деп санады.
Адамда Құдай ұят ретінде бейнеленген. Қандай ұқсас түсініктер бүкіл
тарихтан өтуде: Сократтағы шайтан, стоиктардағы данышпандар, христиандағы
Құдай.
Аристотельге сүйене Аквинат жақсылықты саналы және әділетті деп
бөлді, бірақ хрестианин ретінде сенімділіктіде қосты – сенім, дін, махаббат
оларды ең жоғары деп санады.

Схоластика өз-өзін нақты білімдегі кемшіліктері үшін логикалық
қалыптасуларды таңдау кезіндегі ойшылдығымен мәртебеледі және де атақты
механикалық комбинация арқылы, логикалық процесстермен жаңа танымдар жасаса
болады деп бекітті.
Схолостикаға қарсы мистикалық бағыт дами бастады. Атақты неміс
мистигі Майстер Экхарт (1250-1329) Фома Аквинский ғылымының әсерінде
болуына қармастан, өліміне екі жыл қалғанда Кельндегі діни соттан қаша
алған жоқ. Оның көз қарасына сәйкес, барлық шындық толықтығы жан
тереңдігінде пайда болады және оған сыртқы орта арқылы емес дінге сенім
арқылы келеді. Мұнда адам микрокосм емес, Құдай секілді микротеос болып
келеді. Құдай біздің жанымызды жарықтандырады деген мистика Гегель
тартылуда. Бұл идеалистикалық пантеизм және ол неміс мистикасының негізі.
Құдай сиқырлы бір сезіммен толықтырылады және де ешбір анықтамаға
берілмейді. Экхарттың құдайға сенімін ежелгі үнділердің Бірлігімен, ежелгі
қытайлардың даосымен, ежелгі гректердің Тұрмысымен сәйкестендірсе болады.
Бұл негізден бас тарту күнә болып келеді. Кунәнің жою құдай сеніміне қайтып
оралу деген сөз. Діни сенім сыртқа іс-әрекеттерден байқалуы қажет. Діни
догматтарды Экхарт құдай шындығының сезім бейнесі деп түсінді. Экхарт
бойынша, өмір мақсаты – ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Схоластика, догматизм, формализм терминдері
Ежелгі Египет, Вавилония, Қытай
Фома Аквинский іліміндегі құдай идеясын негіздеу
Фома Аквинский
Батыс Еуропадағы ортағасырлық философия
Фома Аквинский мен Марсилий Падуанскийдiң мемлекет және құқық туралы iлiмi
Ортағасырлық философияның ерекшелігі
Орта ғасырлық философия
Антикалық психология
Орта ғасыр мен қайта өрлеу жылдарындағы саяси ой-пікірлер
Пәндер