Жұлын ми сұйықтығының циркуляциясы
Цереброспиральды сұйықтығын зерттеуді 2 кезеңге бөлуге болады:
1) сұйықтықты тірі адамнан және жануардан алғанға дейін;
2) Алғаннан кейін.
Бірінші кезең анатомиялық болып табылады. Ол кезде физиологиялық көзқарастар сұықтықпен тығыз байланысты жүйке жүйесінің анатомиялық қарым-қатынасына негізделген.
Бұл қорытындылар негізінен мәліметтерге жүргізілген зерттеулерге сүйген. Бұл кезеңде (ликвор) жұлын сұйықтығының анатомиясы және физиологиясы туралы көптеген құнды мәліметтер алынды. Бірінші болып ми қабаттарын қатты және жұмсақ ми қабаттарын, ми беткейіндегі тамыр торларын, қатты ми қабаттарының синустарын және олардың қосылуын ашқан б.ғ.д. ІІІ ғ. Герофил Александрийскийден кездестіреміз. Осы ғасырда Ерозистрат ми қарыншаларын және бүйір қарыншаларды ІІІ қарыншамен байланыстыратын тесіктерді ашқан. Ликвар аймағын ашқан Гален болып табылады. Ол алғаш ми қабаттарын және ми қарыншаларын терең зерттеген Гален бойынша мида 2 қабат болады: жұмсақ (membrana fenius) миға жабысқан және көп тамырлары бар және тығыз (membrane dura) қаңқаның кейбір бөліктеріне жақын жатқан жұмсақ қабат қарыншаларға енеді. Гален айтуы бойынша омыртқа жотасының қозғалыс барысында қорғап тұратын 3-ші қабат болады. Гален ми қабаттары арасында қуыс барын тесікке шығарада, бірақ ол пульс әсерінен болады деп ойлайды. Гален айтуы бойынша алдыңғы қарыншалар артқы (IV) қарыншаларымен байланысады. Қарыншалардың артқы, бөгде заттардын тазаруын мурын жи таңдай шырышына бағытталған тесіктер арқылы іске асады. Бірақ Гален қарыншалар ішінен сұйықтық таппаған. Оның пікірінше олар жануар жанымен толтырылған.
ХVІ ғасырда Везалий де Гален ашқан қарыншаларды ашқан, бірақ ол алдыңғы қарыншаларда өрім бар деп айтқан. Қарыншалардан сұйықтық
1) сұйықтықты тірі адамнан және жануардан алғанға дейін;
2) Алғаннан кейін.
Бірінші кезең анатомиялық болып табылады. Ол кезде физиологиялық көзқарастар сұықтықпен тығыз байланысты жүйке жүйесінің анатомиялық қарым-қатынасына негізделген.
Бұл қорытындылар негізінен мәліметтерге жүргізілген зерттеулерге сүйген. Бұл кезеңде (ликвор) жұлын сұйықтығының анатомиясы және физиологиясы туралы көптеген құнды мәліметтер алынды. Бірінші болып ми қабаттарын қатты және жұмсақ ми қабаттарын, ми беткейіндегі тамыр торларын, қатты ми қабаттарының синустарын және олардың қосылуын ашқан б.ғ.д. ІІІ ғ. Герофил Александрийскийден кездестіреміз. Осы ғасырда Ерозистрат ми қарыншаларын және бүйір қарыншаларды ІІІ қарыншамен байланыстыратын тесіктерді ашқан. Ликвар аймағын ашқан Гален болып табылады. Ол алғаш ми қабаттарын және ми қарыншаларын терең зерттеген Гален бойынша мида 2 қабат болады: жұмсақ (membrana fenius) миға жабысқан және көп тамырлары бар және тығыз (membrane dura) қаңқаның кейбір бөліктеріне жақын жатқан жұмсақ қабат қарыншаларға енеді. Гален айтуы бойынша омыртқа жотасының қозғалыс барысында қорғап тұратын 3-ші қабат болады. Гален ми қабаттары арасында қуыс барын тесікке шығарада, бірақ ол пульс әсерінен болады деп ойлайды. Гален айтуы бойынша алдыңғы қарыншалар артқы (IV) қарыншаларымен байланысады. Қарыншалардың артқы, бөгде заттардын тазаруын мурын жи таңдай шырышына бағытталған тесіктер арқылы іске асады. Бірақ Гален қарыншалар ішінен сұйықтық таппаған. Оның пікірінше олар жануар жанымен толтырылған.
ХVІ ғасырда Везалий де Гален ашқан қарыншаларды ашқан, бірақ ол алдыңғы қарыншаларда өрім бар деп айтқан. Қарыншалардан сұйықтық
Жұлын ми сұйықтығының циркуляциясы
Жұлын ми сұйықтығын зерттеу тарихы
Цереброспиральды сұйықтығын зерттеуді 2 кезеңге бөлуге болады:
1) сұйықтықты тірі адамнан және жануардан алғанға дейін;
2) Алғаннан кейін.
Бірінші кезең анатомиялық болып табылады. Ол кезде физиологиялық
көзқарастар сұықтықпен тығыз байланысты жүйке жүйесінің анатомиялық қарым-
қатынасына негізделген.
Бұл қорытындылар негізінен мәліметтерге жүргізілген зерттеулерге
сүйген. Бұл кезеңде (ликвор) жұлын сұйықтығының анатомиясы және
физиологиясы туралы көптеген құнды мәліметтер алынды. Бірінші болып ми
қабаттарын қатты және жұмсақ ми қабаттарын, ми беткейіндегі тамыр торларын,
қатты ми қабаттарының синустарын және олардың қосылуын ашқан б.ғ.д. ІІІ ғ.
Герофил Александрийскийден кездестіреміз. Осы ғасырда Ерозистрат ми
қарыншаларын және бүйір қарыншаларды ІІІ қарыншамен байланыстыратын
тесіктерді ашқан. Ликвар аймағын ашқан Гален болып табылады. Ол алғаш ми
қабаттарын және ми қарыншаларын терең зерттеген Гален бойынша мида 2 қабат
болады: жұмсақ (membrana fenius) миға жабысқан және көп тамырлары бар және
тығыз (membrane dura) қаңқаның кейбір бөліктеріне жақын жатқан жұмсақ қабат
қарыншаларға енеді. Гален айтуы бойынша омыртқа жотасының қозғалыс
барысында қорғап тұратын 3-ші қабат болады. Гален ми қабаттары арасында
қуыс барын тесікке шығарада, бірақ ол пульс әсерінен болады деп ойлайды.
Гален айтуы бойынша алдыңғы қарыншалар артқы (IV) қарыншаларымен
байланысады. Қарыншалардың артқы, бөгде заттардын тазаруын мурын жи таңдай
шырышына бағытталған тесіктер арқылы іске асады. Бірақ Гален қарыншалар
ішінен сұйықтық таппаған. Оның пікірінше олар жануар жанымен толтырылған.
ХVІ ғасырда Везалий де Гален ашқан қарыншаларды ашқан, бірақ ол
алдыңғы қарыншаларда өрім бар деп айтқан. Қарыншалардан сұйықтық таппаған.
Варомей тамыр өрімімен бөлінетін сұйықтықпен қарыншалар тайырылған деп
ойлаған.
1891 жылы Эссенс Уинтер және Квинке алғаш рет мамбальды пунция арқылы
цереброспинальды сұйықтықты алған. Осы жылдан бастап цереброспинальды
сұйықтықтың зат алмасу және қорғаныс процессіндегі ролі туралы зерттеле
бастады.
Ликвор туралы жалпы мағұлмат.
Ликвор ми және жұлындағы субарахнойдальды аймақтағы ликвор өткізгін
жолындағы, ми қарыншаларында жүретін сұйықтық. Ағзадағы ликвор мөлшері –
200-400 мл. ОНЖ—де ликвор айналысы 3 негізгі звеноны құрайды.
1) ликвор өндірілу
2) ликвор айналысы
3) ликвор ағуы
Ликвор қозғалыс тербелу арқылы кезеңді түрде әр түрлі жылдамдықпен
(тәулігіне 5-10 рет) жаңарып отырады,. Ол ағзадағы физиологиялық
процестердің тербеліс күніне, онж-ға тәуліктік күш түсуіне байланысты. Мида
ликвордың таралуы.
Әрбір бүйір қарыншада 15 мл ликвор болады; ІІІ, ІV қарыншада Сильвиев
суөзегімен бірге 5 мл ликвор болады; церебральды субарахнойдальды аймақта –
25 мл; жұлында – 75 мл. Нәрестелер мен ересек балаларда – 40-60 мл, кіші
балаларда 60-80 мл, ересек балларда – 80-100 мл.
Жұлын-ми сұйықтығының түзілуі.
Көптеген жұмыстардың авторлары жұлын сұйықтығының пайда болуы жылдам
деген көзқарасты терістейді. Бұл гипотеза (жұлын сұйықтығы және бас
сүйегінің сынуы кезінде ағуын бақылау, қарыншаны, тор кеңістігін дренаттау
және тор асты кеңістігінен түрлі сұйықтың бөліну жылдамдығы ) соматикалық
жағдайдың бұзылуына байланысты. Сұйықтықтың пайда болуын зерттеу үшін
хронологиялық фистула ойлап шығарылды. Мұнда тор асты кеңістігінде бірнеше
тәулік бойы ешбір қосарлы әсер етусіз сұйықтықты жүйелі түрде жинайды. Бұл
сияқты хронологиялық тәсілдер сұйықтықтың біркелкі ағатынын немесе белгілі
бір циклмен өте ұзақ уақыт ағатынын байқатады. Оның толық жаңаруы тәулігіне
бір рет болады. Сұйықтықтың пайда болудың ұдайы көзі мидың тамырлар
байламдары да, қатысушы тамыр қабықшасы болып табылады. Онда негізінен ірі
артериялар мен қарыншалары жұлын заттарына толы түрде жүреді.
Сұйықтықтың пайда болуына эпендима да қатысуы мүмкін. Эпендима
негізінде кеңінен тарамдалған капиллярлық торлар орналасқан. Эпендиманың
1см жоғары қабатына 0,35 см аталған тор қабаты келеді, бұл жұлын
сұйықтығының пайда болуына жеткілікті. Тамыр байламдары қарынша және тор
асты кеңістіктер жүйесінде капиллярлық ағын күшдті дамуға жететін бірден -
бір бөлік болып табылады. 1см тамыр байламдарына 2см капиллярлар қабаты дәл
келеді. Жұлын-ми сұйықтығының эпителиалды клеткалар арасында қозғалады.
Жұлын-ми сұйықтығы бұл қозғалысы оның табиғаты туралы мәселені шешуі ми
сұйықтығы оның тамырлары арқылы өтетін фильтрациясына пайда болу негізі.
Бұл шешім бірнеше бақылаулар арқылы дәлелденді:
1) жұлын-ми сұйықтығының құрамына қандағы болатын заттар кіреді.
2) Жұлын сұйықтығында химиялық құрамында қан құрамынынң өзгерісіне
байланысты өзгереді.
3) Осмотикалық қысымның өзгеруі жұлын сұйықтығының концинтрациясына
және санына тез беріледі.
4) Жұлын сұйықтығының пайда болуы гидростатикалық қысымға байланысты
және т.б.
Жұлын сұйықтығын жұлын қарыншасында пайда болғанда тор асты кеңістігіне
қарай қозғалады. Бұл жұлын сұйықтығының қорғанысы туралы ұғым әрекеті.
Қазіргі уатытта циркуляцияның бірнеше нұсқаулары берілген:
1) қарыншадан кадуальді түрде жұлын арқылы жоғары қарай жартылай
шар бойымен
2) краниальды бағыт бойынша жұлын арқылы және жарты шармен төмен
қарай
3) екі бағтта да бір уақытта
4) Жұлын сұйықтығы қозбалмайды.
Бұл шешімдер сүйенетін эксперименттерде, қорытындысында ешұайсысында
дәл атайтындағыдай емес тек беткі қабатымен ған жанасып өтетіні
дәлелденген.
Көптеген ғалымдардың жұмыстарында жұлын сұйықтығын ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жұлын ми сұйықтығын зерттеу тарихы
Цереброспиральды сұйықтығын зерттеуді 2 кезеңге бөлуге болады:
1) сұйықтықты тірі адамнан және жануардан алғанға дейін;
2) Алғаннан кейін.
Бірінші кезең анатомиялық болып табылады. Ол кезде физиологиялық
көзқарастар сұықтықпен тығыз байланысты жүйке жүйесінің анатомиялық қарым-
қатынасына негізделген.
Бұл қорытындылар негізінен мәліметтерге жүргізілген зерттеулерге
сүйген. Бұл кезеңде (ликвор) жұлын сұйықтығының анатомиясы және
физиологиясы туралы көптеген құнды мәліметтер алынды. Бірінші болып ми
қабаттарын қатты және жұмсақ ми қабаттарын, ми беткейіндегі тамыр торларын,
қатты ми қабаттарының синустарын және олардың қосылуын ашқан б.ғ.д. ІІІ ғ.
Герофил Александрийскийден кездестіреміз. Осы ғасырда Ерозистрат ми
қарыншаларын және бүйір қарыншаларды ІІІ қарыншамен байланыстыратын
тесіктерді ашқан. Ликвар аймағын ашқан Гален болып табылады. Ол алғаш ми
қабаттарын және ми қарыншаларын терең зерттеген Гален бойынша мида 2 қабат
болады: жұмсақ (membrana fenius) миға жабысқан және көп тамырлары бар және
тығыз (membrane dura) қаңқаның кейбір бөліктеріне жақын жатқан жұмсақ қабат
қарыншаларға енеді. Гален айтуы бойынша омыртқа жотасының қозғалыс
барысында қорғап тұратын 3-ші қабат болады. Гален ми қабаттары арасында
қуыс барын тесікке шығарада, бірақ ол пульс әсерінен болады деп ойлайды.
Гален айтуы бойынша алдыңғы қарыншалар артқы (IV) қарыншаларымен
байланысады. Қарыншалардың артқы, бөгде заттардын тазаруын мурын жи таңдай
шырышына бағытталған тесіктер арқылы іске асады. Бірақ Гален қарыншалар
ішінен сұйықтық таппаған. Оның пікірінше олар жануар жанымен толтырылған.
ХVІ ғасырда Везалий де Гален ашқан қарыншаларды ашқан, бірақ ол
алдыңғы қарыншаларда өрім бар деп айтқан. Қарыншалардан сұйықтық таппаған.
Варомей тамыр өрімімен бөлінетін сұйықтықпен қарыншалар тайырылған деп
ойлаған.
1891 жылы Эссенс Уинтер және Квинке алғаш рет мамбальды пунция арқылы
цереброспинальды сұйықтықты алған. Осы жылдан бастап цереброспинальды
сұйықтықтың зат алмасу және қорғаныс процессіндегі ролі туралы зерттеле
бастады.
Ликвор туралы жалпы мағұлмат.
Ликвор ми және жұлындағы субарахнойдальды аймақтағы ликвор өткізгін
жолындағы, ми қарыншаларында жүретін сұйықтық. Ағзадағы ликвор мөлшері –
200-400 мл. ОНЖ—де ликвор айналысы 3 негізгі звеноны құрайды.
1) ликвор өндірілу
2) ликвор айналысы
3) ликвор ағуы
Ликвор қозғалыс тербелу арқылы кезеңді түрде әр түрлі жылдамдықпен
(тәулігіне 5-10 рет) жаңарып отырады,. Ол ағзадағы физиологиялық
процестердің тербеліс күніне, онж-ға тәуліктік күш түсуіне байланысты. Мида
ликвордың таралуы.
Әрбір бүйір қарыншада 15 мл ликвор болады; ІІІ, ІV қарыншада Сильвиев
суөзегімен бірге 5 мл ликвор болады; церебральды субарахнойдальды аймақта –
25 мл; жұлында – 75 мл. Нәрестелер мен ересек балаларда – 40-60 мл, кіші
балаларда 60-80 мл, ересек балларда – 80-100 мл.
Жұлын-ми сұйықтығының түзілуі.
Көптеген жұмыстардың авторлары жұлын сұйықтығының пайда болуы жылдам
деген көзқарасты терістейді. Бұл гипотеза (жұлын сұйықтығы және бас
сүйегінің сынуы кезінде ағуын бақылау, қарыншаны, тор кеңістігін дренаттау
және тор асты кеңістігінен түрлі сұйықтың бөліну жылдамдығы ) соматикалық
жағдайдың бұзылуына байланысты. Сұйықтықтың пайда болуын зерттеу үшін
хронологиялық фистула ойлап шығарылды. Мұнда тор асты кеңістігінде бірнеше
тәулік бойы ешбір қосарлы әсер етусіз сұйықтықты жүйелі түрде жинайды. Бұл
сияқты хронологиялық тәсілдер сұйықтықтың біркелкі ағатынын немесе белгілі
бір циклмен өте ұзақ уақыт ағатынын байқатады. Оның толық жаңаруы тәулігіне
бір рет болады. Сұйықтықтың пайда болудың ұдайы көзі мидың тамырлар
байламдары да, қатысушы тамыр қабықшасы болып табылады. Онда негізінен ірі
артериялар мен қарыншалары жұлын заттарына толы түрде жүреді.
Сұйықтықтың пайда болуына эпендима да қатысуы мүмкін. Эпендима
негізінде кеңінен тарамдалған капиллярлық торлар орналасқан. Эпендиманың
1см жоғары қабатына 0,35 см аталған тор қабаты келеді, бұл жұлын
сұйықтығының пайда болуына жеткілікті. Тамыр байламдары қарынша және тор
асты кеңістіктер жүйесінде капиллярлық ағын күшдті дамуға жететін бірден -
бір бөлік болып табылады. 1см тамыр байламдарына 2см капиллярлар қабаты дәл
келеді. Жұлын-ми сұйықтығының эпителиалды клеткалар арасында қозғалады.
Жұлын-ми сұйықтығы бұл қозғалысы оның табиғаты туралы мәселені шешуі ми
сұйықтығы оның тамырлары арқылы өтетін фильтрациясына пайда болу негізі.
Бұл шешім бірнеше бақылаулар арқылы дәлелденді:
1) жұлын-ми сұйықтығының құрамына қандағы болатын заттар кіреді.
2) Жұлын сұйықтығында химиялық құрамында қан құрамынынң өзгерісіне
байланысты өзгереді.
3) Осмотикалық қысымның өзгеруі жұлын сұйықтығының концинтрациясына
және санына тез беріледі.
4) Жұлын сұйықтығының пайда болуы гидростатикалық қысымға байланысты
және т.б.
Жұлын сұйықтығын жұлын қарыншасында пайда болғанда тор асты кеңістігіне
қарай қозғалады. Бұл жұлын сұйықтығының қорғанысы туралы ұғым әрекеті.
Қазіргі уатытта циркуляцияның бірнеше нұсқаулары берілген:
1) қарыншадан кадуальді түрде жұлын арқылы жоғары қарай жартылай
шар бойымен
2) краниальды бағыт бойынша жұлын арқылы және жарты шармен төмен
қарай
3) екі бағтта да бір уақытта
4) Жұлын сұйықтығы қозбалмайды.
Бұл шешімдер сүйенетін эксперименттерде, қорытындысында ешұайсысында
дәл атайтындағыдай емес тек беткі қабатымен ған жанасып өтетіні
дәлелденген.
Көптеген ғалымдардың жұмыстарында жұлын сұйықтығын ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz