Жүйелік талдау, стандарттау объектілерін болжамдау және оптимизациялау



Жүйелік талдауды кейбір, нәтижесінде тізбекті жақындату жолымен басқару мәселелері шешілетін процесс ретінде қарастыруға болады.
Жүйелік талдау бойынша жұмыстарды стандартт ау мәселелерін шешуге қатысты қолдану бойынша үш топқа бөлуге болады. Бірінші топ жұмыстарында жүйелік талдаудың жалпы принциптері беріледі, бірақ бұл принциптер белгілі бір мәселелерді шешудегі нақты есептеу процедураларына дейін жеткізілмейді. Стандарттар талаптарын негіздеуді және өнім сапасы деңгейін негіздеуге қол жеткізу үшін жэалпы принциптерден нақты қолданбалы техникалық ғылымдарды пайдалануға өтеді. Екінші топқа бар немесе құрылушы жүйелердің нақты талдаулары жүргізілетін жұмыстар жатқызылады. Мұнда жүйелік талдау математикалық болуы міндетті емес, ол экспериментальды және формальданбаған логикалық әдістер және қадамдардан тұрады. Үшінші тпоқа логика – талдау әдістері күрделі процестерді талдау және оптимизациялау үшін пайдаланылады, сонымен қатар ол белгісіздік шарттарында ірі шаралар жүргізу үшін пайдаланылады. Мұндай қадамда негізгі жұмыстар стандарттау объектісіне талаптарды оптимизациялау емес, стандарттау бойынша жұмыстардың мақсаттарын және бағыттарын анықтаудан тұрады.
Жүйелік талдаудың негізгі принциптері болып келесілер есептеледі:
- жүйенің мақсаттын айқындауға бағытталу;
- бар бар өзара байланыстарды жүйе ішінде және жүйелер арасында және сыртқы орталар арасында анықтау және зерттеу, сонымен қатар жүйеге тұтас әсер етуін ескере отырып жеке шешімдерді таңдау;
- шешімдер нұсқауларын іздеу және олардың ең жақсысын таңдау;
- эффектілер және шығындарды салыстыру негізінде оптималдьды шешімдерді табу;

Пән: Сертификаттау, стандарттау
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:   
Жүйелік талдау, стандарттау объектілерін болжамдау және оптимизациялау
Жүйелік талдауды кейбір, нәтижесінде тізбекті жақындату жолымен
басқару мәселелері шешілетін процесс ретінде қарастыруға болады.
Жүйелік талдау бойынша жұмыстарды стандартт ау мәселелерін шешуге
қатысты қолдану бойынша үш топқа бөлуге болады. Бірінші топ жұмыстарында
жүйелік талдаудың жалпы принциптері беріледі, бірақ бұл принциптер белгілі
бір мәселелерді шешудегі нақты есептеу процедураларына дейін жеткізілмейді.
Стандарттар талаптарын негіздеуді және өнім сапасы деңгейін негіздеуге қол
жеткізу үшін жэалпы принциптерден нақты қолданбалы техникалық ғылымдарды
пайдалануға өтеді. Екінші топқа бар немесе құрылушы жүйелердің нақты
талдаулары жүргізілетін жұмыстар жатқызылады. Мұнда жүйелік талдау
математикалық болуы міндетті емес, ол экспериментальды және формальданбаған
логикалық әдістер және қадамдардан тұрады. Үшінші тпоқа логика – талдау
әдістері күрделі процестерді талдау және оптимизациялау үшін пайдаланылады,
сонымен қатар ол белгісіздік шарттарында ірі шаралар жүргізу үшін
пайдаланылады. Мұндай қадамда негізгі жұмыстар стандарттау объектісіне
талаптарды оптимизациялау емес, стандарттау бойынша жұмыстардың мақсаттарын
және бағыттарын анықтаудан тұрады.
Жүйелік талдаудың негізгі принциптері болып келесілер есептеледі:
- жүйенің мақсаттын айқындауға бағытталу;
- бар бар өзара байланыстарды жүйе ішінде және жүйелер арасында және
сыртқы орталар арасында анықтау және зерттеу, сонымен қатар жүйеге
тұтас әсер етуін ескере отырып жеке шешімдерді таңдау;
- шешімдер нұсқауларын іздеу және олардың ең жақсысын таңдау;
- эффектілер және шығындарды салыстыру негізінде оптималдьды
шешімдерді табу;
- жүйелерде өтетін процестердің динамикалық сипатын зерттеу, олардың
құрылымдануы және дамуы;
- кездейсоқ әрекет ететін факторларды тіркеу.
Жүйелік талдау бірнеше кезеңдерде жүргізіледі:
- алға мақсаттар қою;
- проблемаларды шешу үшін қажетті мәліметтерді қамту, талдау және
зерттеу;
- талданушы жүйенің құрылымын зерттеу;
- модельдер тұрғызу, жүйені идентификациялау, шешімдер таңдау
тізбектілігін алдын ала айту үшін критерийлер таңдау;
- стандарт жобасын жасау бойынша нұсқаулар жасау;
- қабылданған шешімдерді нақтылау (экспериментальды тексеру);
- қабылданған шешімді тарату (стандартты бекіту).
Стандарттар талаптарын оптимизациялау. Стандарттар талаптарын
оптимизациялау міндеттерін әдетте стандарттау объектілерін
оптимизациялаумен байланыстырады, және оның таратылуы үшін стандарттау
объектілері параметрлерін оптимизациялау әдістерін пайдаланады (ПОС).
Оптимизациялауды жүргізудің маңыздылығы оның әдістерінің жеке жүйе –
стандарттау объектілері параметрлерін оптимизациялау жүйесінде (СОПОЖ)
мақсатын анықтады. Жүйенің тиімділігі Мемлекеттік стандарт СОПОЖ және
салалар СОПОЖ (кәсіпорындар және бірлестіктер) құрылымдануы негізінде
қамтамасыз етіледі.
СОПОЖ құрамына келесілер кіреді:
- Мемлекеттік стандарттың машина құрылысы бойынша әдістемелік базасы;
- Тура қою талдаулары негізінде стандарттар талаптарын негіздеудің
автоматтандырылған жүйесі;
- өндірістік және технологиялық процестерді оптимизациялау бойынша
әдістемелік база.
СОПОЖ әдістемелік базасы сала аралық әдістемелік нұсқаулар, көмекші
құралдар, нұсқаулар, алгоритмдер және бағдарламалардан тұрады.
Салалар, бірлестіктер, кәсіпорындар СОПОЖ – сі келесілерден тұрады:
- жұмысшы әдістемелер, алгоритмдер, бағдарламалар, нақты
обдъектілерді оптимизациялау үшін кіріс мәліметтері банктері және
т.б.
- объектілер параметрлерін анықтау үшін арналған ЭЕМ,
экспериментальды қондырғылар.

Өнімнің сапасын жақсарту және конструкциясын үнемі жетілдіру
шарттарында халық шаруашылығы салалары қажеттіліктеріне сай жүйелі
жаңартылмайтын стандарттар техникалық прогресті тежеуі мүмкін.
сондықтан жасаулар кезінде тұтас салалар дамуын болжау және талдау
қажет, басқаша айтқанда стандарттар алдын ала әрекет ететіндей болуы
қажет. Осы талаптарды тарату үшін практикада тексерілген ғылыми –
зерттеушілік және тәжірибелі – конструкторлық жұмыстар нәтижелерін,
патенттік ақпараттарды, әлемдік техникалық әдебиеттерді және
өнеркәсіптік жинақталған тәжірибелерді пайдалану қажет.

Қазақстан Республикасы өлшеу құралдарын калибрлеу жүйесі. Жүргізуді
ұйымдастыру және оның тәртібі.
СТ ҚР 2.12-2000 стандартында өлшеу құралдарын калибрлеуді
жүргізу тәртібі және ұйымдастыру, және негізгі ережелері келтірілген.
Калибрлеуге тексеруге және мемлекеттік метрологиялық қадағалауға
тартылмайтын өлшеу құралдары тартылады.
Калибрлеу келесідей жүзеге асырылады:
- өндірістен шығаруда немесе жөндеуде;
- импорт бойынша алып келгенде;
- эксплуатациялауда.
Калибрлеуге сонымен қатар өлшеу құралдары келесі жағдайларда
тартылады:
- калибрлеушілік клейманың жоқ болған кезінде немесе калибрлеу туралы
сертификатты жоғалтқанда;
- калибрлеу аралық интервалды натылауда.
Калибрлеуге ұзақ уақыт сақтауда болған өлшеу құралдары тартылады.
Мұндай өлшеу құралдары эксплуатациялаудан алдын калибрленуге тартылуы
қажет. Өлшеу құралдарын сақтауда дұрыстығын қамтамасыз ететін шарттарда
калибрлеу жүргізілген мерзімнің жартысынан аспайтын жағдайларда калибрлеуді
жүргізбеуге болады.

Өлшеу құралдарын калибрлеуде келесі міндеттер шешіледі:
- өлшеу құралдарының кғалибрленуіне тлаптарды анықтау (метрологиялық
сипаттамаларға, калибрлеу әдісі қателіктеріне);
- калибрлеу әдістері және құралдары анықталады;
- калибрленуші өлшеу құралын Қазақстан Республикасы мемлекеттік
эталондарына байланыстыру жүзеге асырылады;
- калибрлеу нәтижелері бойынша өлшеу құралдарын пайдалану мүмкіндігі
бойынша шешімдер қабылданады.
Калибрлеуді метрологиялық қызмет бөлімшелері СТ ҚР стандартына сай
аккредитацияланған орындардың заңды тұлғалары жүргізуге құқылы болып
табылады.
Калибрлеуші өлшеу құралдарын қолдану және жағдайлары үшін
дайындаушының заңды және физикалық тұлғалары, осы өлшеу құралдарының иелері
және тұтынушылары жауапты болып табылады.

Өлшеу құралдарын калибрлеуді жүргізу реті және ұйымдастыру

Калибрлеуге тартылатын өлшеу құралдарының тізімі дайындаушы – ұйыммен,
иелерімен немесе өлшеу құралдарын аккредитациялау саласына сай тұтынушылары
құрастыра алады.
Өлшеу құралдары метрологиялықө қызметтермен анықталған калибрлеу
графигімен калибрлеу үшін орнатылған бөлімшелерден қабылданады.
Өлшеу құралдарының калибрленуін лабораторияларда құжаттамамен
нақтыланатын кәсіби дайындық жне біліктілікке ие тұлға жүргізеді.
Өлшеу құралдарының калибрленуі бірліктер шамасы мемлекеттік эталонымен
сай келетін калибрлеу құралдарын пайдалана отоырып калибрлеу әдістеріне сай
жүргізіледі.
Калибрлеу әдістемесі заңды тұлға – дайындаушы метрологиялық
қызметтерімен, иелерімен немесе өлшеу құралдарын тапсырысы бойынша
пайдаланушылармен жасалады. Жасалған әдістеме міндетті тәртіпте тапсырыс
берушімен келісіледі.
Калибрлеу арасындағы интервал өлшеу құралын пайдаланушымен тұрақтылығы
және эксплуатациялау шарттарына байланысты анықталады.
Калибрлеу нәтижелері бойынша қажет болған жағдайда калибрлеу
хаттамасы безендіріледі, ол калибрлеуді орындаушы қол қоюымен күзетіледі.
Калибрлеу нәтижесі оң болған жағдайда өлшеу құралдарына калибрлену белгісі
қойылып немесе калибрлеу бойынша сертификат безендіріледі.
Пайдалану үшін жарамсыз болып саналатын өлшеу құралдары одан ары
қолдану туралы шешім қабылдау немесе қалпына келтіру немесе жазып шығару
бойынша шаралар жүргізу туралы шешімдер қабылдану үшін эксплуатациялаудан
алынып тасталады.

3. Өндірісті сертификаттау тексерілетін сапа жүйесінің
элементтері
Сапа жүйесінің ХС ИСО 900... ХС ИСО 9004-1 Сапа жүйесі элементінің
элементі пунктінің бойынша сапа басты мазмұны
нөмірі жүйесі
элементтерінің
жетекші
нұсқаулары
1 2 3 4
Өнімді Пункті 4.8 Пункті 11.2 Өндірістік циклдың барлық
идентификациялау сатыларында өнімді
күзетіледі идентификациялауды
қамтамасыз ету
Процестерді Пункті 4.9 Бөлімдер 10 Белгілі бір ретте және
басқару және 11 анықталған тізбектілікте
басқарылатын шарттарда
процестердің өтуін
қамтамасыз ету
Сынауларды бақылауПункті 4.10 Бөлім 12 Материалдар,
және жүргізу комплектілеуші және
технологиялық схемамен
қарастырылған дайын өнім
сапасыне тексеруді жүргізу
Бақылау - өлшеу Пункті 4.11 Бөлім 13 Сапаны бақылау кезінде
және сынау өлшеулер және сынаулар
жабдықтарын нәтижелері дәлдігін
басқару қамтамасыз ету,
қолданылатын техникалық
құралдарын дұрыстығын және
өлшеу шарттарын сақтау
Бақылау және сынауПункті 4.12 Пункті 11.7 Өнім сапасын тексеру
статусы жүргізу үшін бөлімшелер
жауаптылығы және
міндеттерін тарату
Сәйкес емес өнімдіПункті 4.13 Бөлім 14 Ақаулы өнімді бөліп алу,
басқару оны одан ары өңдеуді
қамтамасыз ету
Түзетуші және Пункті 4.14 Бөлім 15 Ақау өнімнің пайда болу
ескертуші себептерін талдауды
әрекеттер қамтамасыз ету және
олардың алдын алу және
болдырмау бойынша
шараларды тарату
Тиеу және түсіру Пункті 4.15 Бөлім 16 Дайын өнімнің сапасының
жұмыстары, сақтау, буу, сақтау және
бумалау, тасымалдау сатыларында
консервация және сақталуын қамтамасыз ету
жеткізіп беру
Сапа туралы Пункті 4.16 Бөлім 17 Сапа жүйесінің
мәліметтерді қауіпсіздігін және
тіркеуді басқару құрылымдануын дәлелдеу
үшін өнім сапасы туралы
мәліметтерді сақтау,
бағалау және жинауды
қамтамасыз ету
Статикалық әдістерПункті 4.20 Бөлім 20 ӨҺнім сапасын басқарудың
ғылыми негізделген
әдістерін дұрыс пайдалану
- пунктілерді тексеру 4.20.2 ХС ИСО 900..
Ескерту – Қажет болған жағдайда сапа жүйесінің басқа элементтері тексерілуі
мүмкін

4. Стандарттардың міндетті талаптарының сақталуын мемлекеттік
қадағалау
Стандарттау, сертификаттау және өлшеу құралдары туралы заңнамалардың
бұзылуы:
- стандарттар, техникалық шарттар және үлгілер (эталондар)
талаптарына сай келмейтін өнімдерді шығару (соның ішінде және
жөндеу) немесе жеткізіп беру (тарату);
- жеке даралық сауда кәсіпорындарында (ұйымдарда), өнім нарықтарында
сату үшін стандарттар, техникалық шарттар талаптарына сай емес
өнімдерді шығару;
- сәйкес нормативтік құжаттамаларсыз өнімдерді шығару (соның ішінде
және жөндеу), жеткізіп беру (тарату) немесе пайдалану
(эксплуатациялау), жұмыстар және қызметтерді орындау;
- өнім сапмасы бойынша стандарттар және техникалық шарттар
талаптарына сай келмейтін конструкторлық, технологиялық және
жобалық құжаттамаларды немесе стандарттар талаптарына сай емес
технологиялық процестерді тапсырыс берушіге беру немесен өндіріске
енгізу;
- егер сапаның төмендеуіне, бұзылуына немесе өнімнің нормадан жоғары
жоғалуына алып келуге соқтырған өнімді тасымалдау, сақтау және
пайдалануда (эксплуатациялау) стандарттарды және техникалық шарттар
талаптарын сақтамау;
- міндетті сертификаттауға тартылатын өнімді сәйкестік
сертификатынсыз тарату, сонымен қатар әрекет ету меозімі өтіп
кеткен немесе тоқтатылған, және жасанды болған жағдайда тарату,
- сәйкестік сертификатын негізсіз беру немесе әрекетін нақтылау;
- аккредитациялаусыз өнімге сертификациялық сынаулар жүргізу;
- мемлекеттік сынаулардан немесе метрологиялық аттестациялаудан
өткізілмеген, сонымен қатар тексерілмеген және дұрыс жұмыс
істемейтін стандартты үлгілерді және өлшеу құралдарын айналымға
шығару;
- сәйкес рұқсатсыз өлшеу құралдарын джайындау, тексеру, жөндеу, сату
жәнежалға беру, сонымен қатар стандартты үлгілерді метрололгиялық
аттестациялау және өндіру;
- метрологиялық аттестациялаудан өткізілмеген мемлекуеттік
метрологиялық қадағалауға тартылуы тиіс өлшеулерді орындау
әдістемелерін пайдалану;
- өлшеу құралдарын пайдалану ережелерін бұзу;
- стандарттар және техникалық шарттар талаптарын, сертификациялық
ережелер және метрологиялық ережелерді сақтауды мемлекеттік
қадағалауды жүзеге асыратын органдарын жазбаларын орындамау;
- қызметтік міндеттерін және тапсырмаларын орындау кезінде
мемлекеттік инспекторға кедергілер келтіру.
Азаматтар үштен беске дейінгі сомада, және лауазымдық тұлғалар бестен
он бес минимальды еңбек ақы мөлшері сомасында айыппұлға тартылады.
Осы баптың біріңнші бөлімінде қарастырылған құқық бұзушыларды жыл
көлемінде екінші рет қайтара орындаған тұлғалар әкімшілік жауапқа тартылады

Азаматтар бестен онға дейінгі еңбек ақы мөлшері сомасында және
лауазымдық тұлғалар он бестен жиырма дейінгі минимальды еңбек ақы мөлшері
сомасында айыппұлға тартылады.

5. Бұйымдарға конструкторлық құжаттамалар жасау сатылары

Техникалық ұсыныс – тапсырыс берушінің техникалық тапсырмасын және
бұйымдар мүмкін болатын шешімдерінің әртүрлі нұсқаларын талдау негізінде,
сонымен қатар жасалынушы және қолда бар бұйымдардың конструктивті және
эксплуатациялық ерекшеліктерін және патенттік зерттеулерді ескере отырып
бұйымға құжаттамалар жасау мақсатын техника – экономикалық және техникалық
негіздеулерден тұратын конструкторлық құжаттамалардың жиынтығы болып
табылады. Техникалық ұсыныс келісу және анықталған тәртіпте бекітілген соң
эскиздік жобаны жасау үшін негіз болып табылады. Техникалық ұсыныс –
материалдарды таңдау. Техникалық құжаттаманы жасауда құжаттамаларға П
литерлері қойылады. Техникалық ұсыныстарды қарау және бекіту.
Эскиздік жоба – бұйымның принципиальды конструктивті шешімдерінен,
сонымен қатар жасалынатын бұйымның негізгі параметрлері және габариттік
өлшемдерінің арналуын анықтайтын мәліметтерден тұратын конструкторлық
құжаттамалр жиынтығы болып табылады. Эскиздік жоба келісілу және анықталған
тәртіпте бекітілген соң жасалынып отырған бұйымның құрылысы туралы толық
мәліметтер беретін және жұмысшы құжаттамаларды дайындау үшін алғашқы
мәліметтер болып табылатын техникалық шешімдерді жасау үшін негіз болып
саналады. Эскиздік жоба – Э литьері қойылатын құжаттама болып саналады.
Макеттерді дайындау және сынау (қажет болған жағдайда). Эскиздік жобаны
қарау және бекіту.
Техникалық жоба келісілу және анықталған тәртіпте бекітілген соң
жұмысшы конструкторлық құжаттаманы жасау үшін негіз болып саналады.
Техникалық жоба – Т литер қойылатын техникалық жоба құжаттамасын жасау.
Макеттерді дайындау және сынау (қажет болған жағдайда). Техникалық жобаны
қарау және бекіту.
Бір реттік дайындау үшін арналған бірлік бұйым өндірісінің жұмысшы
конструкторлық құжаттамасына жасау кезінде И литері беріледі, ол жасаудың
жеке сатыларын орындауға (техникалық ұсыныс, эскиздік жоба, техникалық
жоба) және сәйкесінше жұмыстарын кезеңдерін орындауға әрекет етеді.
Ертеректе дайындалған констртукторлық құжаттамалар жаңаны жасауда және
бар бұйымдарды модификациялауда келесі жағдайларда пайдаланылады:
- жобалық құжаттамаларда (техникалық ұсыныста, эскиздік және
техникалық жобаларда) және тәжірибелік үлгінің жұмысшы
құжаттамасында (тәжірибелік партияда) – қолданылатын
құжаттамалардың литерлігіне байланыссыз;
- егер қолданылатын құжаттаманың литерлілігі сол немесе одан жоғары
болатын болса, О1, (О2), А және Б литерлі конструкторлық
құжаттамаларда.
Конструкторлық құжаттаманың толық комплектілігінің литерлілігі сатып
алу бұйымдарынан басқа, комплектіге кіретін көрсетілген құжаттамалар
литерінің төменімен анықталады.

6. Үдетілген сынаулар. Түйіндер және мшиналар механизмдері
сенімділігіне үдетілген сынаулар перспективалары
Әдебиеттер: Проников А.С. Надежность машин - М. Машиностроение, 1978
– 592 с. Стр.501

Үдетілген сынаулар перспективалары. Сеніәмділікке сынауға жұмсалатын
уақытты қысқарту сынрауға баратиын құралдарды үнемдеу және жаңа бұйымдарды
игреу мерзімдерін қысқарту көзқарасынан бірінші орынды мәнге ие проблема
болып табылады. Заманға сай машиналарға қойылатын сенімділіктің жоғары
талаптары эксплуатациялық шарттарға сай келетін жұмыс режимдерінде бұйымды
бас тартуға дейін жеткізубұйым үшін орнатылған ресурстан анағұрлым үлкен
ұзақ сынауларды қажет етеді дегенге алып келеді. Егер бас тартуға дейін
жасау бойынша статикалық мәліметтер қажет болатын болса, онда мұндай
сынауларды ұйымдастыру көбінесе практикалық түрде мүмкін емес болады.
Бұйымдарды үдетілген сынаулар кезінде эксплуатациялау режимдерінде
және қарастырылған (ГОСТ 16504-74) шарттардан анағұрлым қысқа мерзімдерде
ақпараттардың қажетті көлемін алуды қамтамасыз ететін әдістер мен жүргізу
шарттары пайдаланылады. Осы процестерді интенсификациялауға негізделген
форсирленген сынаулар да болады.
Үдетілген сынаулар әдістерін жасаудың қиындығы, бұзылудың немесе
ескірудің процестерін қандайда бір интенсификациялау бұйымның жұмыс
қабілеттілігінің шын суреттемесінен ауытқуға алып келуінен тұрады.
Зерттеуші алдында үнемі – осы ауытқыған нәтижелер немесе мәліметтер
негізінде эксплуатациялаудың қалыпты шартындағы бұйым бет алысы туралы сөз
қозғауға болады ма; егер болатын болса бұйым сенімділігін бақылауды қалау
жүзеге асырады деген сұрақ тұрады.
Әдетте осы сұраққа оң жэауап табу сынау объектісімен, оның
күрделілігімен және сынау алдында қойылатын міндеттермен байланысты болып
табылады.
Материалдардың төзімділігіне және қарапайым бұйымдарды сенімділікке
сынау кезінде зақымдалудың жетекші бір процесі болып қағида бойынша күрделі
бұйымдарға қарағанда сынауды форсирлеу мүмкіндігі есептеледі. Бұйым
неғұрлым көп болатын болса, солғұрлым элементтердің көп саны әртүрлі
динамикалық шарттарда жұмыс істейтін болады және жоғалым процестерінің
форсирлеуі жұмысқа қабілеттілігі бойынша оның жеке бөліктерінің жағдайының
өзгеруіне кері әсер етеді және солғұрлым жалпы картинадан машинаның жұмыс
істеу қабілеттілігінің жоғалуы қалыпты эксплуатациялаумен салыстырғанда
жоғары болады.
Жеделдетілген сынауларды жүргізу мүмкіндігі кез – келген машинаның
күштелу шарттары оны эксплуатациялау кезінде ықтималдылық табиғатындағы
күштер спектрімен сипатталады.
Сондықтан жеделдетілген сынауларды жүргізу әдістерін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
ҚР Еңбек кодексі, Еңбек қауіпсіздігі стандарттар жүйесі
Квалиметрия дайын өнім сапасын сандық бағалау әдісі ретінде
Стандарттарды жасау және енгізу
Сапа жүйелері мен өндірістерді сертификаттау
«БИАР» ЖШС-нің АҚША ҚАРАЖАТТАРЫ МЕН ОЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУ ЖӘНЕ БӨЛУ МЕХАНИЗМІН ТАЛДАУ
Е-қаржымині жүйесіне қойылатын жалпы талаптар
Қаржы менеджментінің мазмұны
Инвестициялық жобалардың тиімділігін бағалау әдістері
Стандарттау жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру
М.Х. Дулати атындағы ТарМУда өткен педагогикалық практика бойынша магистранттың есебі
Пәндер