Ауарайы мен климаттық гигиенаның манызы



Жоспар

1. Климат туралы түсінік.
2. Ауа райы түрлері
3. Климат түзуші фактолар
4. Климат тың жіктелуі
5. Қазақстанның әртүрлі аудандарының климаттық . географиялық ерекшелігі.
6. Климаттық факторлардың адам организміне тигізетін ықпалы.
7. Акклиматизация туралы түсінік.
8. Жоғарғы атмосфералық қысым мен биіктікке беімделу.
Климатология - климат туралы ғылым ретінде өз тамырын тереңге салады. Адам баласы ерте бастан күн сәулесінің байланысын, күн мен түннің алмасуын, суық пен жылуды, найзағай жарқылдау мен басқа да табиғаттың құбылыстарын сана сезімінің жетілуі барысында ұғынып, табиғат күшін меңгере отырып, оған бірте-бірте үйрене бастады.
Әлемге әйгілі грек дәрігері, әрі антикалық медицинаның негізін қалаушы Гиппократ біздің дәуірімізге дейін өмір сүрген атақты ғалым, табиғаттың адамзатына ықпалын түсінген.
Ол ауа райының әртүрлі жағдайына адам ағзасына әртүрлі бейімделетінін, яғни кейбіреулері жазға қарай, басқалары қыс мезгілінде және құрғақ ауа райының жауынды күндерге қарағанда оң әсерін тигізетінін байқап көрсеткен.
Қазіргі таңдағы климатоологияның немесе ауа райы туралы ғылымның бір ерекшелігі –оның бір жақты бағыттылығы. Медициналық климатологияда климаттық факторларды емдік мақсатта қолданатын климатотерапия саласы болып табылады. Бұрын соңды зерттеушілер ауаның жыл мезгіліне байланысты өзгерістері мен физикалық қасиеттеріне жүгінсе, соңғы жылдар атмосфералық электр өрісіне, аэроионизация мәселесіне, жердің электрлік және магниттік өрісіне, космостық радиация, антропогендік ластану, әсіресе өндірістік қалдықтар мен автокөліктердің жағымсыз иісті газдарына көп көңіл бөлінеді.
Климат - жергілікті аймақта байқалатын ауа райының көп жылдық ауыспалы режимі. Яғни климат барлық метерологиялық факторлардың жиынтығынан тұратын белгілі уақыт аралығындағы жергілікті аймақтағы анықталатын ауа райының бағытының өзгеруімен қалыптасатын ұғым.
Ауа райы атмосферасының жер бетімен тікелей алмасуынан пайда болатын физикалық факторға байланысты құрылады. Ауа райын табиғаттың бір бөлігі ретінде түсіну өте маңызды. Әсірес медицина саласында, өйткені ол адамға өзінің барлық қасиеттерімен ықпал етеді. Мысалы сәулелік энергия, қысым, температура, ылғалдылық, ауаның бағыты мен жылдамдық қасиеті. Ауа райының қасиеттері ішінен бұлттар, тұман, жауын-шашын, қар, аэрохимиялық, оптикалық және электрлік құбылыстар маңызды болып саналады.
Ауа райының қалыптасуы оны құрайтын көптеген факторларға байланысты болады. Олардың ең маңыздылары: күн сәулесі радиациясы, атмосфера ауасы айналымы, жанасатын белгілі аймақтың ерекшеліктері (жергілікті жердің рельефі, топырақтың өсімдікті бөлігі, сулы беткейдің көптігі т.б) маңызды. Ауа райының өзгеруі белгілі -бір сатыда жүруі мүмкін, мысалы, жыл мезгілінің өзгерісі оның сәуле энергиясы мен апериодтылығымен байланысты (ауаның массасының таралуына
Пайдаланылған әдебиеттер



1. Сидоренко Г.И. Қоршаған ортанын гигиенасы.-М.1985.

2. Никитин Д.П. Новиков Ю.П. Қоршаған орта және адам.-М.1986.

3. Сидоренко Г.И. Можаев Е.А. Қоршаған ортаның санитарлық жағдайы мен халықтың денсаулығы.-М.1987.

4. Додина Л.Г. Халықтрың денсаулық жағдайына атмосфералық ластанудың ықпалына туындаған сұрақ./Гиг. Және сан. -1989.-№3.-б.9-10

5. Никитин А.Ф. жалпы экология негіздері мен адам экологиясының соавторы.-бю.-Пб.-1977.-69б.

Жоспар

1. Климат туралы түсінік.
2. Ауа райы түрлері
3. Климат түзуші фактолар
4. Климат тың жіктелуі
5. Қазақстанның әртүрлі аудандарының климаттық - географиялық ерекшелігі.
6. Климаттық факторлардың адам организміне тигізетін ықпалы.
7. Акклиматизация туралы түсінік.
8. Жоғарғы атмосфералық қысым мен биіктікке беімделу.

Климатология - климат туралы ғылым ретінде өз тамырын тереңге салады. Адам
баласы ерте бастан күн сәулесінің байланысын, күн мен түннің алмасуын, суық
пен жылуды, найзағай жарқылдау мен басқа да табиғаттың құбылыстарын сана
сезімінің жетілуі барысында ұғынып, табиғат күшін меңгере отырып, оған
бірте-бірте үйрене бастады.
Әлемге әйгілі грек дәрігері, әрі антикалық медицинаның негізін қалаушы
Гиппократ біздің дәуірімізге дейін өмір сүрген атақты ғалым, табиғаттың
адамзатына ықпалын түсінген.
Ол ауа райының әртүрлі жағдайына адам ағзасына әртүрлі бейімделетінін,
яғни кейбіреулері жазға қарай, басқалары қыс мезгілінде және құрғақ ауа
райының жауынды күндерге қарағанда оң әсерін тигізетінін байқап көрсеткен.
Қазіргі таңдағы климатоологияның немесе ауа райы туралы ғылымның бір
ерекшелігі –оның бір жақты бағыттылығы. Медициналық климатологияда
климаттық факторларды емдік мақсатта қолданатын климатотерапия саласы болып
табылады. Бұрын соңды зерттеушілер ауаның жыл мезгіліне байланысты
өзгерістері мен физикалық қасиеттеріне жүгінсе, соңғы жылдар атмосфералық
электр өрісіне, аэроионизация мәселесіне, жердің электрлік және магниттік
өрісіне, космостық радиация, антропогендік ластану, әсіресе өндірістік
қалдықтар мен автокөліктердің жағымсыз иісті газдарына көп көңіл бөлінеді.
Климат - жергілікті аймақта байқалатын ауа райының көп жылдық ауыспалы
режимі. Яғни климат барлық метерологиялық факторлардың жиынтығынан тұратын
белгілі уақыт аралығындағы жергілікті аймақтағы анықталатын ауа райының
бағытының өзгеруімен қалыптасатын ұғым.
Ауа райы атмосферасының жер бетімен тікелей алмасуынан пайда болатын
физикалық факторға байланысты құрылады. Ауа райын табиғаттың бір бөлігі
ретінде түсіну өте маңызды. Әсірес медицина саласында, өйткені ол адамға
өзінің барлық қасиеттерімен ықпал етеді. Мысалы сәулелік энергия, қысым,
температура, ылғалдылық, ауаның бағыты мен жылдамдық қасиеті. Ауа райының
қасиеттері ішінен бұлттар, тұман, жауын-шашын, қар, аэрохимиялық, оптикалық
және электрлік құбылыстар маңызды болып саналады.
Ауа райының қалыптасуы оны құрайтын көптеген факторларға байланысты
болады. Олардың ең маңыздылары: күн сәулесі радиациясы, атмосфера ауасы
айналымы, жанасатын белгілі аймақтың ерекшеліктері (жергілікті жердің
рельефі, топырақтың өсімдікті бөлігі, сулы беткейдің көптігі т.б) маңызды.
Ауа райының өзгеруі белгілі -бір сатыда жүруі мүмкін, мысалы, жыл
мезгілінің өзгерісі оның сәуле энергиясы мен апериодтылығымен байланысты
(ауаның массасының таралуына байланысты жедел өзгеруі). Ескертетін жағдай
ағза күйіне метеорологиялық элементтердің (суық, ыстық, төменгі және
жоғарғы қысым, жел т.б.) мөлшері ғана емес, олардың күрт өзгерістері де
ықпал етеді.

Гигиеналық тұрғыдан ауа райының үш типін ажыратады:

оңтайлы тітіркендіретін
өткір.

Ауа райының оңтайлы типіне адам көңіл-күйін сергітіп әсер беретін оң
ықпалды айтамыз. Бұл ылғалды немесе құрғақ, көбінесе ашық аспанды ауа
райымен алмасады.
Тітіркендіргіш әсер тудыратын ауа райының типінде метеорологиялық
процестердің бұзылыстары болады. Бұл аса құрғақты, ылғалды, желді ауа райы.

Өткір ауа райы өзінің өзгергіштігімен ерекшеленеді (ылғалды, жауын-шашынды,
жаңбырлы, барометрлік қысым мен күндізгі температураның тез өзгеруімен
сипатталатын желді ауа райы).
Ауа райының өзгерісіне себеп болатын ауа массасының қозғалысы. Белгілі-бір
территорияның жауын-шашын, қар, топырақ, су басуына байланысты, бұл жердегі
ауа біресе ысиды, біресе суиды, құрғақ немес ылғалды, болады. Сондықтан
тропосфераның барлық бетіне мыңдаған километрге созылған, ауқымды ауа
массасымен жайылған. Мысалы, арктикалық ауа, континенталды немесе теңіз
ауасы және т.б. ауа массалары әр қилы температурамен, ылғалдылықпен,
физикалық қасиеттерімен ерекшеленіп, жер бетімен қозғала отырып, бұрынғы
қасиеттерінен айырылып, құрамының өзгеруіне алып келеді. Күнделікті
өзгеріске ұшыраған ауа жылдан-жылға құрамы алмасады. Бірақ көп жылдық
кезеңде жергілікті жердің өзіне тән ауа райының сипаты қалыптасады, яғни
климат түзіледі.

Климатты құрайтын негізгі факторлар:

Сәулелік энергия. Күннің сәулелік энергиясының мөлшері мен қыздыру
тиімділігі жергілікті жердің кеңістігінің өзгеруіне байланысты болады. 37
градус цельзийге дейінгі оңтүстік пен солтүстік кеңістік оң жылулық аймағы
саналса, ал 37 градустан жоғары немесе төмен жерлер теріс жылулық баланста
болады. Бірақ, бір жылдың ішінде бұл баланстың шекарлары сәулелік
энергиядан өзгереді, яғни әр қилы климаттық белдеулердің түзілуіне алып
келеді.
Жер бедерінің ортажылдық ауасының тепературасын төрт белдеуге бөледі.
Ыстық немесе тропикалық белдеуорта шілделік тнмпературамен +20 градус
цельзидан жоғары. Бұл белдеу 30 паралельге дейін жетеді.
Қалыпты белдеу- +10-нан - +20 градус цельзиге дейін болатын орта шілде
тнмпературасына дейін.
Суық белдеу- 0 - +10 градус цельзиге дейінгі орта шілде температура
арлығында жатады.
Мәңгілік суық белдеу- орта шілде температурасының 0 грдус цеьзиде жататын
белдеу.
2.Ауа айналымы. Континенттер мен мұхиттардың, белдеулер, экваторлар мен
қалыпты кеңістіктің ауа массасының түрлі қызуынан пайда болады. Ауа
массасының қозғалуынан салдарынан жер бетінің кез-келген ауданы
жылу(антициклонды), суық(циклонды) ауа массасы әр түрлі ылғал
қосындыларман, ауа райының апериодты өзгеруіне әкеледі.
3.жергілікті жердің рельефі.тау бедері ауа айналымына ықпал келтіреді.
өйткені әр қилы биіктіктегі тау шыңдарына күн сәулесінң энергиясы біркелкі
түспейді.
4.үлкен көл, мұхиттардың су бедері. Су мен құлықтың температуралық әр
қилығы ауаның ысу деңгейін анықтайды. Бір жағынан, су беткейінен барлық
уақытта су буына қанығуы жүреді, соның салдарынан температурасы төмендеген
жағдайда, қайтадан жауын-шашын ретінде түседі (жаңбыр, қар, қырау, тұман
т.б.)
5.антропогендік ықпал.адам баласы табиғи ұсталық өнерге (үлкен су
қоймаларының құрылысы, шөлді далаларды суландыру, орманды жерлердің
ағаштарын жою немесе жаппай басқа жерге орналастыру). Биосфераның ақыл
кеңістігі – Ноосфераға айналдыруда. Дәл осы жерде адамның табиғатқұа қарама-
қайшылықты іс-әрекеті көрінеді, ал табиғат мүны кешірмейді. әр түрлі улы
газдардан бөлінегн көмкрқышқыл газы атмосфераға парник эффектісі
құбылысын тудырып, жер шарында жаопы температураның 2-3 –қа жоғарлатып
отыр. Бұл құбылыс Антарктидадағы материк тәрізді мұхиттардың еруні әкеләп
соғуда, соның есебінен мұхиттардың деңгейінің жоғарлап, көптеген
құрлықтарды су басуға әкеледі.
Орманды жаппай кесу, тек парник эффектісіек алып қана келмей, оттектің
жеткіліксіздігін тудырып, бүкіл тіршіліктің ағзасына қауіп төндіреді.
Ғалымдардың есептеуі бойынша, 1 га орманды дала күн сайын 180-220 кг
оттегін бөледі, ал қазір бүкіл әлемде 10нан 2 млн. Га ( әлемдік орман
қорының 1-2% ) жер кесілуде. Соңғы 30 жылдың ішінде орманның көлемі 7 млрд.
Га екі есе қысқырды. Африкада тропикалық орманның ауданы 10 жылдың ішінде
екі есе қысқарса, Латын Америкасында 23 бөлігі, ал амазонканың джунглиялық
адам баспас ормандарына көз сұғылуда.
6.Қар жамылғысы. Ылғалды қорлар жер қыртысының үстіңгі және астынғы
бөлігінде түзіледі. Бұл термолабильді өсімдіктердің жойылуынан сақтайды.,
ал көктемде температураның тез жоғарлауынан сақтайды.
7.өсімдік жамылғысы. Орман алқаптары күн сәулеснің радиациясын төмендетеді,
ауа қозғалысын баяулатады, күндіз температураны түсіріп, жауын-шашын
мөлшері мен ылғалдылықты жоғарлатады. өсімдіктермен бай жерлерде климат
жұмсақ болса, дала, шөлді мекендерде керісінше.

Климаттың жіктелуі.

Отандық курортология мен медициналық климатологияда Чубукованың
модификасиясына негізделгенБерганың классификациясы көп қолданысқа ие
болады. өйткені метерологиялық ерекшеліктерден басқабасқа терапиялық маңызы
мен физиологиялық әсерінен ағза ықпалын қамтиды.
Зерга Чубукованың классификациясына негізделіп, климаттың жоғарлауы
мен төмендеуін бөліп шығарды. Ал Низин климаты өз алдына төрт типке
бөлінеді ( аретикалық шөлді климаттан – ылғалды тропикалық ормандардың
климатына дейін). Жоғарлану климатынан Нагория, таулы аймақтар мен биік
таулық деп қарастырады.
Егер бұрынғы Совет Одағының территроиясында 14-ң 11 бөлініп қарастырылса,
Қазақстанның территориясында орманды –далаы, далаы, жартылай шөлейттаулы
аймақтарға ажыратады.
Қазақстан Республиксының территориясы 2,7 млн шаршы шақырым алып жатыр. Ол
дегеніміз украйнаның территроиясынан 5 есе , Орта Азия елдерінің
территориясынан 2 есе артық дегенді білдіреді.
Еліміздің территориясы қалыпты белдеуде орналасқан (55-тен 41 градус
солтустік кеңістіктен). Қазақстанның солтүстік бөлігін ормандыдала құраса,
оңтүстікке жақындаған сайын біртіндеп жартылай шөлейтті аймаққа ауысатын
әртүрлі өсімдік текті дала зонасымен алмасады, ал оңтістік-батыста шөл дала
алады. Қазақстанның территориясының оннан бір бөлігін өршімелі ландшавты
зонасы айқын көрінетін биік таулар басуда.

ҚАЗАҚСТАННЫҢ КЛИМАТТЫҚ БЕЛДЕУІ табығатты, сондықтан климаттық-географиялық
деп те атауға болады. Қазақстан территроиясынын небары бес климаттық-
географиялық белдеуге бөлуге болады׃

Солтүстіктік ( Петропавл, Көкшетау, Қостанай)

Орталық (Қарағанды, Арқалық, Жезқазған, Астана)

Батыс (Орал, Ақтау, Ақтөбе, Атырау)

Шығыс (Өскмен, Семей, Павлодар)

Оңтүстік (Шымкент, Алматы, Талдықорған, Тараз, Қызылорда)

Бұл бөлу шартты,өйткені әр түрлі типке байланысты қалалардың ішкі
климаттық факторлары ерекшеленеді. ( мысалы, таулы Алматы мен Қызлорданың
жартылай шөлейтті жерімен салыстарсақ айырмашылық бар) қазақстанның далалаы
белдеуіне Қарағанды, Арқалық, Жезқазған, Астананы жатқызсақ бұған сонымен
қоса Шығыс белдеуінің Өскемен Павлодар Семей қалалары кіреді, бірақ Шығыс
белдеуінің далалық климта-географиялық терриориясы Орталық
Қазақстанныңкініен айырмашылығы бар. Оңтүстіктің климаттық-географиялық
белдеуінің диапазонының кеңдігі соншалық Қаазақстанның әртүрлі климатын
көрсетеді (жартылый шөлейтті, шөлейтті, Тянь-Шаннің етегі).
Біріқ та айтылып өтілген қала аралық климаттық-георафиялық белдеулер
ортажылдық бедеу аралық климатымен ерекшеленеді. Бұл ерекшеліктер әсіресе
температуралық және желді режимі бойынша және Оңтүстік белдеудегі жалры күн
сәулесенің радиациясымен айрықшаланады. Бұл өз алдына кейбір комплексті
көрметкіштер мен су алмасуы индексін қатаңдығының континентальдық
коэфицентін сипаттайды.
Мысалы, жергідікті мекеннің ортажылдық температуру мен жел жылдамдық
қатынысынан шығатын қатаңдық индексіОңтүстікке қарағанда орталық
Қазақстанда айқын көрінеді. Арқалықтың (Орталық Қазақстан) жергілікті
кеңістігін ортажылдық температура меөлшере қатынысынан шығатын
континентальдық коэфиценті 82% тең болса, Таразда - 69% құрайды. Белдеулік
жоспары орталық пен шығыс Қазақстанда айқын.
Қазақстанның аудандарының климаттық-географиялық ерекшеліктерін қарағанда
ИНСОЛЯЦИЯЛЫҚ ФАКТОРДЫҢ климат тузуші әсерін айтпай кетуге болмайды, әсіресе
оңтустік өңірінде. Бұл жылудың 5-6 жаздық-күздік айлық қоры көп болғаны
соншалықты өнеркәсіптік пайдасын көп тигізеді. Сәуле радиациясы аспанның
бұлттылығы мен атмрсфераның тазалығына байланысты, ал қазақстан ушін аз
бұлтты және бұлтсыз күндер тиісті әсіресе жаздың соңғы айлары мен күздің
бас кездерінде. Қазақстанның оңтүстік аймағында сәулелену солтүстігіне
қарағ,анді 2 есе жоғары.

ЖЕЛ РЕЖИМІ Орталық Азия мен Қазақстанның атмосферасының жалпы
циркуляциялану дәрежесі мен жергілікті жердің рельефіне байланысты. Мысалға
Қазақстан территориясын 50-ші паралледе кесіп өтетін А.И. Воейковтың
континенттің үлкен осі деп аталатын (Воейков осі) ЖОҒАРҒЫ ҚЫСЫМ ОСІ
республикамыздың жазықтық бөлігіне маңызды желдібөлім болып табылады.
Қыстыкуні солтүстіктен бері (далалық климаттық белдеуде) оңтүстіктік климат
басым, ал оңтүстік-батыста желді, оңтүстікте (жартылай шөлейтті белдеуде)2-
ден 6-ға дейінгі мс орта айлық жылдамдықта солтүстіктік және солтүстік-
шығыс тық жел басым. Жазғада солтустікте батыс, оітүстік-басым желдер
соқса, оңтүстікке қарайсолтүстік және солтүстік-шығыстық.. қырлы жері басым
шығыс өңірінде жел әдетте тұрақты. Жел немесе көгілдір көмір Қазақстанның
солтүстік және шығыс аудандарында Республикамыздың шаруашылық жағдайына зор
маңызын тигізеді.

Оңтүстік Қазақстанда арктикалық ауаның ықпалынан қыстыкүні қалыпты
кеңістік ауасы басым, ал жаздыкүні негізгінен континеттік тропикалық ауа
орын алады.

ТЕМПЕРАТУРАЛЫҚ РЕЖИМ қазақстанның барлық қарастылып келе жатқан климаттық-
географиялық белдеулерінде ортаайлы және ортакундік температураның тез
өзгергіштігімен сипатталады.
Жалпы Қазақстанға жылдам өзгеретін континенталдық климат түрі сәйкес
келеді׃ суық, қарлы қыс, құрғақ жаз. Солтүстік белдеуде қыс көбінесе
тұрақты аязды ауа райымен белгілі,оңтүстік кеңістіктік белдеуге жұмсақ ,
жылы қыс жатады, бірақ арктикалық суық ауа массасының мезеттен келуінен
жылдам суық ауа райының болып алмасуына ықпал жасайды. Көктем мезгілі
Қазақстанде не бәрі 1.5 айға ғана созылыды , содан соң ұзақ ыстық жаз
мезгілі орын алады.
Ылғалды режим кеңістікті белдеуден жылдық жауын-шашынның біртіндеп
төмендеуін айтамыз (солтүстікте жылына 300-400мм 300мм-ге дейін көтерілетін
жартылай шөлейітті жерде 100 мм-ге дейін. Алатау етегінде 400-ге жуық).
Құрғақшылықтың лезде көтерілуі оңтүстік, оңтүстік-батыс облыстарында
болады, ол ауа райы температурасының жылдам көтерілуі мен жауын-шашын
мөлшерінің тез төмендеуімен көрінеді. Қазақстан бойынша ауо ылғалылығының
орташа шамасы 40-50% аспайда, ал жазды күндері 16-28% дейін төмендейді.
Жалпы Қазақстанның климаты ауыл шаруашылығына жайлы емес факторладан
құралған׃ жазға қарай жоғарлайтын құғақ дала климаты, қыста- боранды, ал
көктемде егістіктер мен мәдениет өсімдіктердің, малдың өлуіне әкелетін
жұт бірден суық ауаның алмасуынан болады.
Климаттан басқа шектеулі территорияда орын алатын микроклимат ұғымы да
бар. Егістіктің, орман, қала, жабық орындардың (тұрғын үйлердің,
ауруханалардың, бала-бақша мекемелерінің) микроклиматын ажыратады.

Мироклиматтың өте зор маңызы бар, өйткені халық орналасатын жерлердің,
демалу орындарының, санаторийлерлің, санитарлы-техникалық құқрылыстардың
территориялары (жылулық жуйелері, желдеткіш қондырғылардың), суқұбырларының
тереңдікте орналасу қашықтығы анықталып, ауруханаларда, бала-бақша
үйлерінде метерологиялық параметрлерді нормаландыру жүзеге асырылады.

КЛИМТАТТЫҚ ФАКТОРЛАРДЫҢ АҒЗАҒА ТИГІЗЕТІН ӘСЕРІ.

Ағзаның сыртқы орта факторларымен әсеолесі жағдайын зерттейтін ғылым түрін
биоклиматология деп аталады.

Адам биолдогиялық жылықанды жаратылыс ретінде ішкі ортаның бірқалыптығы
кезінде ғана өмір сүре алады, әсіресе жылулық факторы кезінде. Сыртқы
климаттық факторладың ылғи алмасуы өтетеін жерлерде ағза гемосьтазды сақтап
тұру үшін үнемі үйрену керек. Ағзаның физикалық ыңғайлану процессін
адаптация дейміз.
Ағзаға ықпал ету әсері бойнша климат тітіркендіретін және керісінше болып
бөлінеді. Жергілікті ортаның климаты жұмсақ әрі тұрақты болған сайын
жылдық, маусымдық, күндік метерологиялық элементтердің өзгерісі аз болады
(температуралар, ылғалдық, ауа қозғалысы, барометрлік қысым) және бұл
климат адаптация процесіне көп ұшырайтын физиологиялық жүйелерге сұранысы
төмендейді. Мұндай климатты ыңғайлы деп есептеуге болады (мысалы, Қырымның
оңтүстік жағалауы, Кавказдың Қаратеңіз курорттық жағалаулары, ТМД-ның орта
сызығындағы орманды климаты).Ал тітіркендіргіш климат керісінше, жиі және
тез өзгергіш метерологиялық элементтерімен сипатталады. Мұндай климат түрі
адаптацияға ұшырайтын физиологиялық жүйелердің қолайсыз жағдайларда
кернеуінің жоғарлауына ұшыратып, қалыпты функциясының бұзылысына
(дезадаптация процессіне) әкеледі. Мысалы бұл климат түріне биіктаулы
аймақтардың климатын, далалық климаттарды жатқызуға болады. Егер
тітіркендіру мөлшері қалыптыдан аспаса, ағзаның өсуі мен адаптационды
механизмдердің тұрақтандыруына алып келетін жаттықтырушы қасиетіне ие
болады. Бұл микроклиматтың әлсіз тітіркендіргіш қасиеті микроклиматтың
пульс беруші деп аталатын негізінде жатыр, сондықтан бугінгі таңда барлық
жүйенің, жиі балалардың ағзасын сауықтандыру қасиеті осында.
Климаттық факторладың ықпалы мезгілдік аурулардың туындауына себеп болуы
мүмкін. Бұған мезгілдік ауруларға кебінесе суық тиюден пайда болатын-
грипп, ОКВД, ангина т.б жатады. Бұл аурулардың максималды көбеюі күз-қыс
және ерте көктем периодтарында байқалады. Пневмониямен ауыратын балаладрың
ең көп саны қаңтар мен сәуір айларына сәйкес келеді, өйткені трофиканың
бұзылысына, ағзаның тез суық тиюіне әкелетінауа райының ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Мс және амс мәліметтері бойынша, ауа температурасына салыстыру
Ақтөбе облысының бидай өнімділігінің құрылуының агрометеорологиялық және синоптикалық жағдайы
ҚР - дағы су туризм маңыздылығы және дамуы
Абиотикалық факторлар және олардың тірі организмдерге әсері
Санаторлы - курортты емдеу
Мал қораларындағы ауа газдарының құрамы
«Шу-Сарысу ойысының табиғатының жалпы ерекшеліктері»
Қазақстан Республикасының климаты
Түрлі климаттық аймақтардағы киімдерге қойылатын гигиеналық талаптар
Балалар денсаулығын қалыптастырушы факторлар
Пәндер