Сефевидтер мемлекеті

КІРІСПЕ

I ТАРАУ
Сефевидтердің этногенезі
1) Түрік болжамы
2) Күрд болжамы
3) Парсы болжамы

ІІ ТАРАУ
Сефевидтер мемлекетінің саяси тарихы
1) Сефевидер І Исмаил шахқа дейін;
2) І Исмаил шах билігі кезінде;
3) І Тахмасп шах билігі кезіндегі Сефевидтердің ішкі және сыртқы саясаты;
4) І Тахмасп мұрагерлері кезіндегі Иран. І Аббас

ҚОРЫТЫНДЫ
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі. Тақырыптың өзектілігіне келер болсақ. Жалпы Сефевидтердің этникалық шығу тегі толық зерттеуді қажет етпейді. Алайда бұл аспект табанды және ғылыми қызығушылықтан алыс буржуазиялық тарихнаманың бүкіл Сефевид династиясын парсыландыру талпыныстарына байланысты өзектілігі артады.

Тақырыпты зерттеудің мақсаты. Осы жұмысты жазудағы алға қойған мақсатым біріншіден: 1) Сефефид мемлекеттік бірлестігінің шығу тегін; 2) ішкі және сыртқы жағдайларын осы тақырыпқа арналған зерттеу еңбектері мен дерек қорлары негізінде зерделеу, тақырыпты мейлінше толық меңгеру және сонымен қатар осындай ғылыми жұмыстармен шұғылдануды үйрену болып табылады.
Міндеттер. 1) Сефевид мемлекеттік бірлестігінің шығу тегін; 2) ішкі және сыртқы жағдайларын зерттеу болып табылады
Тақырыптың деректік қоры. Тақырыптың деректік базасына келер болсақ. Бұл тақырыпқа байланысты деректер қатарына Таваккул ибн-Исмаил ибн-Беззаздың “Саффат ас-Сафа”атты агиографиялық еңбегі, анонимді автормен жазылған “Тариз-и-шах Исмаил-и Сефеви” атты еңбек, Хондемирдің “Хабиб ас-сийяр” дерегі маңызды болып табылады. Бұлардан басқа Яхья Казвинидің “Лубб ат-таварих”еңбегі, “Тазкирэ-и шах Тахмасп” еңбегі және тағы басқалар жатады.
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Бұл тақырыпқа қалам тартқан кісілер көп болды. Олардың қатарына О. А. Эфендиев А.М. Фарзалиев, Р.М. Мамедов, , В. В. Бартольд Пигулевская, А. Ю. Якубовский, И. П. Петрушевский, Л. В. Строева және А. М. Беленицкий жатады. Әсіресе осы И.П.Петрушевскийдің жоғарыда көрсетілген ғалымдардың біразымен бірлесе жазған кітабы осы Сефевид мемлекетінің шығу тегін зерделеудегі басты еңбектердің бірі болып табылады. Ал О. А. Эфендиевтің жазған еңбегі Сефевид мемлекетінің саяси тарихын зерттеуге көмектеседі. Бұлардан басқаларға Д. Миклухо-Маклай, П. П. Иванова, А. Н. Болдырева, Р. Г. Мукминова ,Д. Росса, Ч. А. Стори, К. Э. Босворт жатады. Мысалы Д. Росса, Ч. А. Стори, К. Э. Босворт секілді зерттеушілердің еңбектері Сефевид мемлекетінің көрші мемлекеттермен, атап айтқанда Шайбанилермен қарым қатынасын қарастырады

Баяндаманың құрылымы. Баяндама Кіріспеден, І-ІІ- тараулардан, Қорытындыдан, Пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Бірінші тарауды “Сефевид мемлекетінің шығу тегі” деп алдым. Тарауда мемлекеттің шығу тегін зерттеушілердің дерекке сүйене отырып жасаған қорытындылары мен сол деректерде келтірілген мәліметтер негізінде қарастырдым.
Екінші тарауды “Сефевид мемлекетінің саяси тарихы” деп алдым, яғни бұл тарауда Сефевидтердің ерте кезден бастап, ыдырауына дейінгі саяси тарихын барынша қамтуға тырыстым.

Пайданылған әдебиеттер
В. В. Пигулевская, А. Ю. Якубовский, И. П. Петрушевский, Л. В. Строева и А. М. Беленицкий. История Ирана с древнейших времен до конца 18 века. Л., 1958
И. П. Петрушевский. Государства Азербайджана в XV в
В. В. Бартольд. Сочинения, т. II, ч. 1, М., 1963
А. Кесреви. Шейх Сефи,
Z. V. Тоgan. Sur l'origine des Safavides. Melanges L. Massignon, vol. III. Damas, 1957.
Рахинзаде-и Сефееи. Шарх-и джангха, 26 беттер
Н. Шейбани. Ташкил- и шаханшахи- и Сефевийе, 46-48 беттер
Мухаммед Джавад Машкур. Назари бе тарих- и Азербайджан. Техран, 1349. 242—243 беттер
М. Аббаслы өз мақаласында«К вопросу о происхождении Сефевидов». «Изв. АН Азерб. ССР, серия литературы, языка и искусства», 1973, № 2, 40 бет
Эфендиев О.А. Азербайджанское государство Сефевидов в XVI в. Баку, 1981.