Өнеркәсіптің есептік электрлік жүктемелерін анықтау



Кіріспе 5
1 Өнеркәсіптің есептік электрлік жүктемелерін анықтау 6
1.1 Өнеркәсіптің цехтары бойынша есептік электрлік жүктемелерін анықтау 6
2 Электрлік жүктемелердің картограммаларын тұрғызу 14
3 Сыртқы электрмен жабдықтау жүйесін таңдау және есептеу 17
3.1 Сыртқы электрмен жабдықтау үшін кернеуді таңдау 17
3.2 1 . ші нұсқа. Uном = 10 кВ 18
3.3 Таңдалған желінің техника.экономикалық есебі 23
3.4 Сыртқы электрмен жабдықтау нұсқаларының техника.экономикалық салыстыруы 27
4 Зауыттың ішкі электрмен жабдықтауы 29
4.1 Цехтық трансформаторлық қосалқы станцияның трансформаторларының қуаты мен санын таңдау 29
4.2 Трансформатордағы қуат жоғалысын анықтау 33
4.3 Цехтық трансформаторлардың жоғарғы жағындағы реактивті қуатты қарымталау және таратушы тораптар желілерінің есептік жүктемелерін анықтау 34
4.4 Таратушы тораптар желісінің қимасын тексеру және таңдау 36
4.5 Кететін желілердің ажыратқыштарын таңдау 43
4.6 Ішкі электрмен жабдықтау сұлбасының техника.экономикалық анализі 43
5 Зауыттың электрмен жабдықтау нұсқасын соңғы таңдау 49
5.1 Зауыттың электрмен жабдықтау нұсқасын соңғы таңдау мен салыстыру 49
6 Электрлік аппараттарды және ток жүргізуші бөліктерді таңдау мен тексеру 53
6.1 Ажыратқыштар 53
6.2 Сақтандырғыштар 55
6.3 Ток пен кернеудің трансформаторлары 55
6.4 БТҚС шинасы 58
7 Еңбек қорғау 61
7.1 1000 В .тан жоғары электрқондырғылардың қауіпсіздік пайдалану ережелері 61
7.2 Жермен қосу 65
8 Резервтегі қоректендіру көзін және құрал.жабдықты автоматты түрде іске қосу (РАҚ) 69
8.1 РАҚ. тағайындалуы 69
8.2 РАҚ ықшамсызбаларына қойылатын негізгі талаптар 71
8.3 РАҚ әрекет ету принципі 72
Қорытынды 75
Қолданылған әдебиеттер тізімі 76
А қосымшасы 77
Кіріспе

Ғылыми-техникалық процесстің жылдамдығы өндірістік электр энергетиканың жаңаландыру қажеттігін айтады: өндірістік кәсіпорындардың тиімді, сенімді электрмен жабдықтау жүйесін, жарықтандыруды, электржетектермен және технологиялық процесстермен автоматты басқару жүйесін құру; жаңа жиынтық түрлендіргіш құрылғыларды, элегаздық және вакуумдық электржабдықтарды, микропроцессорлық техниканы енгізу.
Бұның бәрі өндірістік электрификация облысында жұмыс істейтін, монтаждау, өңдеу, жобалау және ғылыми-зерттеу ұйымдарының жұмыскерлерінің алдында үлкен мәселелерді қояды.
Энергетиктер мен энергоқұрылысшылар шешетін маңызды мәселелер өндіріс көлемінің үздіксіз ұлғаюынан, жаңа энергетикалық объектілердің құрылыс мерзімін қысқартудан және ескілерді қайта құрудан, отынның меншікті шығынын қысқартудан, еңбек өнімділігінің жоғарылауынан, электр энергия өндіріс құрылымының жақсаруынан тұрады.
Электр энергетикалық қамсыздандыру кез-келген технологиялық процесстің маңызды бөлігі болып табылады. Қазіргі кезде энергетика ірі құрылымдық өзгерулер кезеңінен, энергетикалық бағдарламаға сәйкес оның даму жағдайының түбірлік өзгеруін бастан кешіріп жатыр.
Өндірістік кәсіпорындарының ішкі тораптары бөлектенген электрқабылдағыштарын, технологиялық агрегаттар мен цехтардың электрмен жабдықтауын қамтамасыз ететін, энергожүйе тораптарының жалғасы болып табылады және цехаралық пен цех ішіндегі деп бөлінеді. Көптеген кәсіпорындар 6-10 кВ бір – екі желілермен жақын энергожүйесінің қосалқы станцияларынан қоректенеді және қарапайым ішкі тораптарға ие.
Өндірістік кәсіпорындарының электрлік жүктемелері шығарылатын өнімнің түрі мен санына, өндірістің технологиясы мен ұйымдастыруына, жұмыскерлердің еңбек шартын қамтамасыз ету бойынша талаптарына және берілген өндірістің санитарлы-гигиеналық режимдеріне байланысты.
Электрменжабдықтау сұлбасын құру және тораптардың құрылымдық шешімдерінің рационалды таңдау шаралары үшін берілген кәсіпорынның технологиялық процесстерінің ерекшеліктерін толық оқу қажет, жүктеме шамасын дәл анықтауды және олардың графиктерінің сипаттамаларын білу қажет.
Сондай-ақ әрбір өндірістік кәсіпорын үздіксіз даму жағдайда, электрмен жабдықтау жүйесі иілгіш болу керек, үнемі технологияның дамуына, кәсіпорын қуатының өсуіне және өндірістік шарттардың өзгеруіне рұқсат етілуі керек. Бұл кәсіпорындағы электр энергия тарату жүйесін аймақтық энергожүйесінен ерекшелейді, мұнда даму процессі үлкен орын алады, демек, электрэнергия тұтыну орны және оның берілу формасы аса тұрақты.
Берілген жобада Павлодар қаласының өндірістік аймақтың шығыс бөлігінде орналасқан, АҚ “Павлодар машина жасау зауыты” солтүстік-шығыс бөлігіндегі цехтар кешенінің электрменжабдықтау жүйесі есептелген.
Қолданылған әдебиеттер тізімі

1. Правила устройства электроустановок. – СПб.: Издательство ДЕАН, 2001. – 928 с.
2. Проектирование промышленных электрических сетей. / Под ред. В.И. Круповича и др., 2- е изд., перераб. и доп. - М.: Энергия, 1976. – 328 с.
3. Федоров А.А., Старкова Л.Е. Учебное пособие для курсового и дипломного проектирования. – М.: Энергоатомиздат, 1987. – 368 с.
4. Князевский Б.А., Липкин Б.Ю. Электроснабжение промышленных предприятий. 3 – е изд., перераб. и доп. – М.: Высш. шк., 1986, - 400 с.
5. Епанешников М.М. Электрическое освещение. – М.: Энергия, 1973.- 352 с.
6. Справочная книга для проектирования электрического освещения./Под ред. Г.М. Кнорринга. – Л.: Энергия, 1976. – 384 с.
7. Электротехнический справочник: В 3 т. Т.3: кн. 7. Использование электрической энергии. /Под общ. ред. профессоров МЭИ : Н.Н. Орлова (гл. ред.) и др. – 7 – е изд., испр. и доп. – М.: Энергоатомиздат, 1988. – 616 с.
8 Справочник по электроснабжению и электрооборудованию: в 2 т./Под общ. ред. А.А. Федорова. Т.7. Электрооборудование. – М.: Энергоатомиздат, 1987. – 592 с.
9 Справочник по проектированию электроснабжения. /Под ред. Ю.Г. Барыбина и др. – М.: Энергоатомиздат, 1990. – 576 с.
10 Справочник по электроснабжению промышленных предприятий: в 2 т. /Под ред. А.А. Федорова, Г.В. Сербиновского. Т.7. Промышленные электрические сети. – М.: Энергия, 1980. – 576 с.
11 Шеховцов В. П. Расчет и проектирование схем электроснабжения. Методическое пособие для курсового проектирования. – М.: ФОРУМ: ИНФРА – М, 200ф – 214 с., ил. – (Серия «Профессиональное образование»).

Пән: Физика
Жұмыс түрі:  Дипломдық жұмыс
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 55 бет
Таңдаулыға:   
Мазмұндама

Кіріспе 5
1 Өнеркәсіптің есептік электрлік жүктемелерін анықтау 6
1.1 Өнеркәсіптің цехтары бойынша есептік электрлік жүктемелерін 6
анықтау
2 Электрлік жүктемелердің картограммаларын тұрғызу 14
3 Сыртқы электрмен жабдықтау жүйесін таңдау және есептеу 17
3.1 Сыртқы электрмен жабдықтау үшін кернеуді таңдау 17
3.2 1 – ші нұсқа. Uном = 10 кВ 18
3.3 Таңдалған желінің техника-экономикалық есебі 23
3.4 Сыртқы электрмен жабдықтау нұсқаларының техника-экономикалық 27
салыстыруы
4 Зауыттың ішкі электрмен жабдықтауы 29
4.1 Цехтық трансформаторлық қосалқы станцияның трансформаторларының 29
қуаты мен санын таңдау
4.2 Трансформатордағы қуат жоғалысын анықтау 33
4.3 Цехтық трансформаторлардың жоғарғы жағындағы реактивті қуатты 34
қарымталау және таратушы тораптар желілерінің есептік
жүктемелерін анықтау
4.4 Таратушы тораптар желісінің қимасын тексеру және таңдау 36
4.5 Кететін желілердің ажыратқыштарын таңдау 43
4.6 Ішкі электрмен жабдықтау сұлбасының техника-экономикалық анализі 43
5 Зауыттың электрмен жабдықтау нұсқасын соңғы таңдау 49
5.1 Зауыттың электрмен жабдықтау нұсқасын соңғы таңдау мен салыстыру 49
6 Электрлік аппараттарды және ток жүргізуші бөліктерді таңдау мен 53
тексеру
6.1 Ажыратқыштар 53
6.2 Сақтандырғыштар 55
6.3 Ток пен кернеудің трансформаторлары 55
6.4 БТҚС шинасы 58
7 Еңбек қорғау 61
7.1 1000 В –тан жоғары электрқондырғылардың қауіпсіздік пайдалану 61
ережелері
7.2 Жермен қосу 65
8 Резервтегі қоректендіру көзін және құрал-жабдықты автоматты түрде69
іске қосу (РАҚ)
8.1 РАҚ- тағайындалуы 69
8.2 РАҚ ықшамсызбаларына қойылатын негізгі талаптар 71
8.3 РАҚ әрекет ету принципі 72
Қорытынды 75
Қолданылған әдебиеттер тізімі 76
А қосымшасы 77
Кіріспе

Ғылыми-техникалық процесстің жылдамдығы өндірістік электр
энергетиканың жаңаландыру қажеттігін айтады: өндірістік кәсіпорындардың
тиімді, сенімді электрмен жабдықтау жүйесін, жарықтандыруды,
электржетектермен және технологиялық процесстермен автоматты басқару
жүйесін құру; жаңа жиынтық түрлендіргіш құрылғыларды, элегаздық және
вакуумдық электржабдықтарды, микропроцессорлық техниканы енгізу.
Бұның бәрі өндірістік электрификация облысында жұмыс істейтін,
монтаждау, өңдеу, жобалау және ғылыми-зерттеу ұйымдарының жұмыскерлерінің
алдында үлкен мәселелерді қояды.
Энергетиктер мен энергоқұрылысшылар шешетін маңызды мәселелер өндіріс
көлемінің үздіксіз ұлғаюынан, жаңа энергетикалық объектілердің құрылыс
мерзімін қысқартудан және ескілерді қайта құрудан, отынның меншікті шығынын
қысқартудан, еңбек өнімділігінің жоғарылауынан, электр энергия өндіріс
құрылымының жақсаруынан тұрады.
Электр энергетикалық қамсыздандыру кез-келген технологиялық процесстің
маңызды бөлігі болып табылады. Қазіргі кезде энергетика ірі құрылымдық
өзгерулер кезеңінен, энергетикалық бағдарламаға сәйкес оның даму жағдайының
түбірлік өзгеруін бастан кешіріп жатыр.
Өндірістік кәсіпорындарының ішкі тораптары бөлектенген
электрқабылдағыштарын, технологиялық агрегаттар мен цехтардың электрмен
жабдықтауын қамтамасыз ететін, энергожүйе тораптарының жалғасы болып
табылады және цехаралық пен цех ішіндегі деп бөлінеді. Көптеген
кәсіпорындар 6-10 кВ бір – екі желілермен жақын энергожүйесінің қосалқы
станцияларынан қоректенеді және қарапайым ішкі тораптарға ие.
Өндірістік кәсіпорындарының электрлік жүктемелері шығарылатын өнімнің
түрі мен санына, өндірістің технологиясы мен ұйымдастыруына, жұмыскерлердің
еңбек шартын қамтамасыз ету бойынша талаптарына және берілген өндірістің
санитарлы-гигиеналық режимдеріне байланысты.
Электрменжабдықтау сұлбасын құру және тораптардың құрылымдық
шешімдерінің рационалды таңдау шаралары үшін берілген кәсіпорынның
технологиялық процесстерінің ерекшеліктерін толық оқу қажет, жүктеме
шамасын дәл анықтауды және олардың графиктерінің сипаттамаларын білу қажет.
Сондай-ақ әрбір өндірістік кәсіпорын үздіксіз даму жағдайда, электрмен
жабдықтау жүйесі иілгіш болу керек, үнемі технологияның дамуына, кәсіпорын
қуатының өсуіне және өндірістік шарттардың өзгеруіне рұқсат етілуі керек.
Бұл кәсіпорындағы электр энергия тарату жүйесін аймақтық энергожүйесінен
ерекшелейді, мұнда даму процессі үлкен орын алады, демек, электрэнергия
тұтыну орны және оның берілу формасы аса тұрақты.
Берілген жобада Павлодар қаласының өндірістік аймақтың шығыс бөлігінде
орналасқан, АҚ “Павлодар машина жасау зауыты” солтүстік-шығыс бөлігіндегі
цехтар кешенінің электрменжабдықтау жүйесі есептелген.
1 Өнеркәсіптің есептік электрлік жүктемелерін анықтау

1. Өнеркәсіптің цехтары бойынша есептік электрлік жүктемелерін
анықтау

Өндірістік кәсіпорынның электрмен жабдықтау жүйесін жобалау
кезіндегі негізгі анықтаушы факторлар қорек көздерінің сипаттамалары мен
электр энергиясының тұтынушылары болу керек. Бірінші орында жобаның
технологиялық бөліміндегі резервтеуді қамтамасыз ету мүмкіндігін есепке
алумен электрмен жабдықтаудың үздіксіздігін талап ету, электрқауіпсіздікті
талап ету.
Жоғарыда айтылғандардан, өндірістік кәсіпорындардың электрэнергия
тұтынушыларының қысқаша сипаттамасын жүргізейік, ол кернеуі 0,4 кВ үшфазалы
жүктемелер түрінде көрсетілген, және өндірістік ғимараттардың ортасы.
Нәтижелері 1.1 - ші кестеде келтірілген.

1. - ші кесте – Өндірістік ғимараттардың ортасы мен электрэнергия
тұтынушыларының қысқаша сипаттамалары

Жоба бойынша Цех атауы Сенімділік Өндірістік
нөмері деңгейі ғимараттардың
бойынша ортасы
категориясы
1 АБК III нормальды
2 Гараж III нормальды
3 Термиялық цехі II, III нормальды
4 Строп қурма цехі II, III нормальды
5 Өндірістік дайындау цехі II,III нормальды
6 Компрессорлық II,III нормальды

Өндірістік кәсіпорындарды жобалау кезіндегі келесі қадам
кәсіпорынның әрбір цехының есептік электрлік жүктемесін анықтау болып
табылады. Берілген есептеуді сұраныс коэффициенті әдісінің көмегімен
жүргіземіз, бұл қажетке жарату коэффициентінің үлкен мәндері кезінде және
электрқабылдағыштардың номиналды қуаттарының біршама өзгерістерімен және
жұмыс режімінің көрсеткіштері қанағаттанарлық нәтиже береді. Бұл әдіс алдын-
ала есептеулер мен жалпы зауыттық жүктемелерді анықтауға ұсынылған.
Цехтың басты корпусы үшін электрлік жүктемелерді есептеуді
жүргізейік. Жазуға ыңғайлы болу үшін әрі қарай мәтін бойынша индексацияны
жоба бойынша цехтың нөмерімен сәйкесінше жүргіземіз.
Цехтың активті төменгі вольтты күштік жүктемесін , кВт мына
формуламен есептейміз
(1.1)

мұндағы Кс - і – ші цехтың орташа сұраныс коэффициенті ([3] анықтама
әдебиетінен аламыз);
Рнi - цехтың номиналды жүктемесі, кВт.

Белгілі мәндерді (1.1) формуласына қоя отырып, мынаны аламыз

.

Табылған мәнді 1.2 кестеге жазамыз.
Цехтың реактивті төменгі вольтты күштік жүктемесін , квар мына
формуламен есептейміз

(1.2)

мұндағы tgφi - cosφi сәйкес келетін орташа коэффициент, ([3]
анықтама әдебиетінен аламыз).

Жоғарыда көрсетілген (1.2) формуласына мәндерді қойып, мынаны аламыз

.

Табылған мәнді 1.2 кестеге жазамыз.
Әрі қарай цехтың жарықтандырылған есептік электрлік жүктемесін
табамыз.
Цехтың жарықтандырылған есептік активті жүктемесі , кВт келесі
формуладан анықталады

(1.3)

мұндағы Руд.i - жарықтандыру жүктемесінің меншікті қуаты, Втм2 (Б
қосымшасынан аламыз);
Fi - жоба бойынша цехтың ауданы, м2;
Ксоi - жарықтандыруға арналған орташа сұраныс коэффициенті,
көру жүктемелерінің деңгейіне байланысты аламыз;
n - этаждар саны.

Әрбір цехтың ауданын жоба бойынша берілген масштабқа байланысты
есептейміз.
Жоғарыда көрсетілген (1.3) формуласына мәндерді қойып, мынаны аламыз

.

Табылған мәнді 1.2 кестеге жазамыз.
Цехтың жарықтандырылған есептік реактивті жүктемесі , квар
келесі формуладан анықталады

(1.4)

мұндағы tgφ0 -cosφ0 сәйкес келетін қуаттың реактивті коэффициенті,
(ДСШ шамдары үшін tgφ0 = 0,33 қабылдаймыз).

Жоғарыда көрсетілген (1.4) формуласына мәндерді қойып, мынаны аламыз

.

Цехтың төменгі вольтті жабдығы мен жарықтандырудың толық есептік
жүктемесі , кВ∙А келесі формуладан анықталады

(1.5)

.

Табылған мәнді 1.2 кестеге жазамыз.
Кәсіпорында көрсетілмеген жоғары вольтты жүктеменің есебі
жүргізілмейді.
Әрі қарай сыртқы жарықтандыру территориясының ауданын Fтерр.о., м2
мына формуламен анықтаймыз

, (1.6)

мұндағы Fтерр.Σ -өндірістік кәсіпорынның қосынды ауданы, м2;
ΣFцехов -барлық цехтардың қосынды ауданы, м2.

Жоғарыда көрсетілген (1.6) формуласына мәндерді қойып, мынаны аламыз

.

Табылған мәнді 1.2 кестеге жазамыз.
Сондай-ақ Fтерр.о. табылған мәні 200000 м2 кіші, онда сыртқы
жарықтандырудың жарықтандыру жүктемесінің меншікті қуатын Руд.осв. = 0,22
Втм2 деп аламыз. Сыртқы жарықтандыруға орташаланған сұраныс коэффициентін
Ксо.нар. = 1 деп аламыз.
Сыртқы жарықтандырудың есептік активті жүктемені , кВт мына
формуламен есептейміз

(1.7),

.

Сыртқы жарықтандырудың есептік активті жүктемені , квар мына
формуламен есептейміз
(1.8)

мұндағы tgφ0 - cosφ0 сәйкес келетін қуаттың реактивті коэффициенті,
(ДСШ шамдары үшін tgφ0 = 0,33 қабылдаймыз).

Жоғарыда көрсетілген (1.8) формуласына мәндерді қойып, мынаны аламыз

.

Сыртқы жарықтандырудың толық жүктемесі Sро.терр., кВ∙А мына
формаламен табамыз

(1.9),

.

Табылған мәнді 1.2 кестеге жазамыз.
Әрі қарай келтірілген формулалармен сәйкесінше цехтық
трансформаторлардың активті ∆Рц.тр., кВт және реактивті ∆Qц.тр., квар
жоғалыстарын табамыз

(1.10) ,

(1.11) ,

,

.

Цехтық трансформаторлардағы қуат жоғалысы мен жарықтандыруды есепке
алумен бүкіл цех бойынша қосынды активті жоғарғы вольтты және төменгі
вольтты жүктемені мына формуламен есептейміз

(1.12)

мұндағы Крм - әр уақыттағы максимум коэффициенті, ол төменгі және
жоғарғы вольтты жүктемелердің сәйкес келмеуін көрсетеді (активті және
реактивті қуаттар үшін Крм = 1 деп қабылдаймыз).

Жоғарыда көрсетілген (1.12) формуласына мәндерді қойып, мынаны
аламыз

.

Цехтық трансформатордағы қуат жоғалысы мен жарықтандыруды есепке
алумен қосынды реактивті жоғарғы және төменгі жүктемелерді мына формуламен
есептейміз
(1.13) ,

.

Бір жылдағы нақты коэффициентті tgφнақ.жыл анықтаймыз.

(1.14)
мұндағы Тма - активті энергияны максимум қолдану уақыты, сағат ([3]
анықтама әдебиетінен таңдаймыз);
Тмр - реактивті энергияны максимум қолдану уақыты, сағат
([3] анықтама әдебиетінен таңдаймыз).

Жоғарыда көрсетілген (1.14) формуласына мәндерді қойып, мынаны
аламыз
.

Осыған орай tgφест.год. нормаланған tgφнорм = 0,33 мәніне сәйкес
келмейді, сондықтан реактивті қуаттың қарымталауын жүргіземіз.
Орташа жылдық тұтынушы активті қуатты Рсг, кВт мына формуламен
табамыз
(1.15)
мұндағы Тг - ауысымдардың санына байланысты кәсіпорынның жұмыс
уақыты, сағатжыл ([3] анықтама әдебиетінен таңдаймыз).

Белгілі мәндерді (1.15) формуласына қойып, мынаны аламыз

.

Әрі қарай қарымталаушы құрылғының қуатын мына формуламен есептейміз

(1.16) ,

.

Қарымталаушы құрылғылардағы активті қуат жоғалысын мына
жақындатылған формуладан табамыз

(1.17) ,

.

Кәсіпорыннан тұтынылатын активті және реактивті қуаттарды сәйкесінше
мына формулалар бойынша анықтаймыз

(1.18) ,

(1.19) ,

,

.

Қарымталауды есепке алумен , кВ·А толық қуатты мына формуламен
есептейміз

(1.20) ,

.

Әрі қарай жақындатылған формулалар бойынша БТҚС
трансформаторларындағы сәйкесінше активті ∆Ртр.БТҚС, кВт және реактивті
∆Qтр.БТҚС, квар жоғалыстарды табамыз

(1.21) ,
(1.22) ,

,

.

БТҚС трансформаторларындағы жоғалысты есепке алумен , кВ·А
қоректендіруші желілердің толық қуатын анықтаймыз

(1.23) ,

.
2. - ші кесте – Кәсіпорынның цехтары бойынша есептік электр жүктемелерін
анықтау

Жоба бойынша №
1 АБК 1 60

қуаты, кВ∙А.

Белгілі мәндерді (2.2) формуласына қойып, мынаны аламыз

.

Зауыттың қалған цехтары үшін дөңгелектердің сектор бұрыштарының
есебі (2.2) формуласымен анықталады және 2.1 кестесіне жазылады

2.1 - ші кесте – Картограмманың есебі және электрлік жүктемелердің центрін
анықтау

Цех нөмері
1 234,9 193,6
РЗАВ -зауыт тұтынатын активті қуат, МВт.

б) С.Н. Никогосов формуласы

(3.2)

в) Ларионов формуласы

(3.3)

мұндағы РОЦ - зауыт қуатының жартысына тең, бір тізбектің қуаты,

МВт.

Сандық мәндерді (3.1)-(3.3) формулаларына қойып, мынаны аламыз

кВ,

кВ,

.

Демек, ең жақын стандартты кернеу 10 кВ болады.
Сыртқы электрмен жабдықтау жүйесі үшін қоректендіруші желілер
кернеулерінің келесі нұсқаларын таңдаймыз:
а) электр энергия әуе байланыс жолдарымен қосалқы станциядан зауытқа
дейін кернеуі 10 кВ-пен беріледі;
б) электр энергия кабельдік жолдарымен қосалқы станциядан зауытқа
дейін кернеуі 10 кВ-пен беріледі;
20, кВ – тық кернеуді қолдану тиімді емес, өйткені қазіргі кезде
өндіріс берілген кернеуге жабдықтарды шығармайды.
110 кВ - тық нұсқаны қарастыру лайықты емес, сондай-ақ мұндай үлкен
кернеуде аз қуатты беру экономикалық жағынан тиімді емес. 110 кВ кернеуде
әуе байланыс жолдары аса қатты жүктелмеген және оқшауламаға кететін
шығынның өсуінің салдарынан мұндай класс кернеуі өте қымбат.

1. 1 – ші нұсқа. Uном = 10 кВ

Қоректену сұлбасы және негізгі берілгендер 3.2-ші суретте
көрсетілген.

3.2 - ші сурет – Қоректену сұлбасы

3.3.1.1 Желінің қимасын таңдау. 10 кВ кернеуге электр тарату
жолдарын таңдауды жүргіземіз.
Желідегі Iл.расч, А жұмыс тоғын мына формуламен есептейміз

(3.4),

.

Желінің Iл.max, А максималды есептік тоғын мына формуламен анықтаймыз

(3.5) ,

.

Қимасын 25 мм2 деп аламыз. 10 кВ кернеуге ЭТЖ таңдауды келесі шарттар
бойынша жүргіземіз:
- есептік тоқпен рұқсат етілген қыздыру бойынша

(3.6) ,

;

- максималды есептік тоқпен қыздыру бойынша

(3.7) ,

.

[2] анықтама әдебиетінен АС – 25 маркалы сыммен орындаған, Iдоп = 130
А және lΔU1% =0,348 км болатын, темір бетонды тіректердегі параллельді бір
тізбекті әуе байланыс жолын аламыз.
Қимасы S = 25 мм2 механикалық төзімділігі мен тәжілік шарты бойынша
өтеді.
Таңдалған әуе байланыс жолдарын рұқсат етілген кернеу жоғалысы
бойынша мына формуламен тексереміз

(3.8)

мұндағы LΔU1% - толық жүктеме кезіндегі 1 % кернеу жоғалысына келетін
желінің ұзындығы, км ([2] анықтама әдебиетінен аламыз);
Lзад. - жүйеден ЖТҚ-на дейінгі желінің ұзындығы, км (А
қосымшасынан аламыз);
ΔUдоп% - рұқсат етілген кернеу жоғалысы, % (желінің нормалды
жұмыс режімі үшін ΔUдоп% = 5%).

Мәндерді жоғарыда көрсетілген (3.8) формуласына қойып, мынаны аламыз

.

Таңдалған желінің қимасы S = 25 мм2 жоғарыда көрсетілген (3.5),
(3.6), (3.7) шарттардың барлығын қанағаттандырады және техникалық шарт
бойынша рұқсат етілген қима болып табылады.
3.3.2 Q1 және Q2 ажыратқыштарын таңдау. Ажыратқыштарды таңдау үшін
К1 нүктесіндегі қысқа тұйықталу тоғын есептейміз. 3.3-ші суретте
көрсетілген берілген нұсқа үшін принциптік сұлбаны құрастырамыз

3.3 - ші сурет– Принциптік сұлба

Жоғарыда көрсетілген принциптік сұлбаның алмастыру сұлбасы 3.4-ші
суретте көрсетілген.

3.4 - ші сурет– Алмастыру сұлбасы

Базистік тоқты, базистік қуатты жүйенің қуатына тең деп аламыз Sб =
Sс = 800 МВ·А, ал кернеуді сатының орташа кернеуіне тең деп аламыз да Uб =
Uср.ст = 10,5 кВ, мына формуламен табамыз

(3.9) ,

.

Жүйенің кедергісін салыстырмалы базистік бірлікте мына формуламен табамыз

(3.10) ,

.

Формулалардың жазылуларын қысқарту үшін әрі қарай салыстырмалы
базистік бірліктегі символдарды * деп өткіземіз.
Салыстырмалы базистік бірлікте трансформатордың жоғарғы орамының
кедергісін мына формуламен есептейміз

(3.11)

мұндағы - трансформатордың жоғарғы, орта және төменгі
орамдарының қысқа тұйықталу кернеулері, % ([3] анықтама әдебиетінен
таңдаймыз).

Мәндерді жоғарыда көрсетілген (3.11) формуласына қойып, мынаны
аламыз

.

Трансформатордың орта орамының кедергісін жобамен нөлге тең деп
аламыз.
Трансформаторлар ең нашар – параллельді режімдердің бірінде жұмыс
істейді деп алсақ, онда бұл жағдайда олардың эквивалентті кедергілері мына
формуламен анықталады

(3.12) ,

.

Қысқаша тұйықталу тоғының Iпо, кА периодты құраушысын мына формула
бойынша табамыз
(3.13)

мұндағы Ес - жүйенің ЭҚК (Ес = 1 деп қабылдаймыз, өйткені жүйенің

қуатын шексіздікке тең деп аламыз).

Мәндерді жоғарыда көрсетілген (3.13) формуласына қойып, мынаны
аламыз
.

Қысқа тұйықталу тоғының периодты құраушысының әрекет етуші шамасын
мына формуламен табамыз

(3.14) ,

.

[3] анықтама әдебиетінен ВМПП-10-630-31,5У2 типті майлы ажыратқышты
таңдаймыз, оның номиналды берілгендері UВ ном = 10 кВ, IВ ном ұзақ = 630
А, IВ ном сөн = 31,5 кА және оны төменде көрсетілген шарттар бойынша
тексереміз:
- номиналды кернеу бойынша

(3.15) ,

;

- номиналды тоқ бойынша

(3.16) ,

;

- номиналды сөндіру тоғы бойынша

(3.17) ,

.

Таңдалған ажыратқыш жоғарыда көрсетілген барлық шарттарды
қанағаттандырады.

3.3 Таңдалған желінің техника-экономикалық есебі

10 кВ кернеудегі ЭТЖ есебін жүргіземіз. Нормалды режімдегі желінің
жүктеме коэффициентін мына формуламен анықтаймыз

(3.18) ,

.

Үш фазаға, километрге келетін, түсті металл шығынын мына формуламен
табамыз
(3.19)

мұндағы М1ф. - бір фаза үшін, километр ұзындыққа келетін салмағы;
m - фаза саны.

Мәндерді жоғарыда көрсетілген (3.41) формуласына қойып, мынаны аламыз

.

Желінің бір тізбегінің құнын мына формуламен есептейміз

(3.20)

мұндағы К - әр жылға есептелінетін аударым коэффициенті К = 350;
Ссом - километрге келетін желінің бір тізбегінің құны,

мың.сомкм ([2] анықтама әдебиетінен аламыз).

Мәндерді жоғарыда көрсетілген (3.20) формуласына қойып, мынаны аламыз

.

Екі тізбек үшін желідегі жоғалысты мына формуламен анықтаймыз

(3.21)

мұндағы ∆Рдоп -бір тізбекке келетін қуат жоғалысы, кВткм;
l - желі ұзындығы, км;
n - тізбек саны, дана

Мәндерді жоғарыда көрсетілген (3.21) формуласына қойып, мынаны аламыз

.

Максималды жоғалыс уақытын мына формуламен есептейміз

(3.22)

мұндағы Тма - активті энергияның максимум тұтыну уақыты, сағат.

Мәндерді жоғарыда көрсетілген (3.22) формуласына қойып, мынаны аламыз

.

Электр энергия жоғалысының құнын мына формуламен анықтаймыз

(3.23) ,

.

Желідегі электр энергия жоғалысының құнын мына формуламен есептейміз

, (3.24)

мұндағы С0 - 1 кВт∙сағ электр энергиясының құны, тенгекВт∙сағ.

Мәндерді жоғарыда көрсетілген (3.24) формуласына қойып, мынаны аламыз

.

Анықталған қимасымен желінің құнын мына формуламен табамыз

(3.25) ,

.

Желіге кететін амортизациялық шығындар мына формуламен табылады

, (3.26)

мұндағы φл - желіге кететін амортизациялық шығындар нормасы, %

(кернеуі 10 кВ ӘБЖ үшін φл = 3% деп аламыз).

Мәндерді жоғарыда көрсетілген (3.26) формуласына қойып, мынаны аламыз

.

Желіге кететін қосынды пайдалану шығындары мына формуламен табылады

(3.27) ,

.

Желіге кететін толық шығындар мына формуламен табылады

(3.28) ,

.

Әуе байланыс жолдарына кететін түсті металл шығыны мына формуламен
анықталады

(3.29) ,

3.1-ші кесте– Желілердің экономикалық лайықты қимасын анықтау

S, IдопКз
,

Мәндерді жоғарыда көрсетілген (3.30) формуласына қойып, мынаны аламыз

.

Желіге кететін күрделі салынымдар мына формуламен табылады

(3.31)

.

Ажыратқыштармен ұяшықтарға кететін амортизациялық шығындар мына
формуламен анықталады

(3.32)

мұндағы φв - ажыратқыштағы амортизациялық шығындар нормасы, %

(барлық электржабдықтар үшін, оның ішінде ажыратқыштардың φв = 4,4%).

Мәндерді жоғарыда көрсетілген (3.33) формуласына қойып, мынаны аламыз

.

Желінің ажыратқыштармен бірге қосынды пайдалану шығыны мына
формуламен анықталады

(3.33) ,

.

Желіге кететін жылдық пайдалану шығындары мына формуламен
анықталады

(3.34) ,

.

Алынған мәндерді ақырғы 3.2-ші кестеге жазамыз.
3.6.2.1 Uном = 10 кВ ЖТҚ ТЭК анықтау жүргізілмейді, себебі ажыратқыш
ұяшығының құнын таңдау кезінде шығындар келтірілген.

3.2-ші кесте– Сыртқы электрменжабдықтаудың техника-экономикалық
көрсеткіштерін есептеудің соңғы берілгендері

Нұсқа Экономикалық көрсеткіштер Техникалық көрсеткіштер
К С∑ З ΔЭ G
мыңтенге мыңтнгжыл мыңкВтсағ. тонна
Сыртқы электрмен жабдықтау
1-ші нұсқа. Uном=10 кВ
Әуе байланыс жолы
Желілер 1788,5 166,6 390,2 22 2
БТҚС 0 0 0 0 -
Барлығы 1788,5 166,6 390,2 22 2
2-ші нұсқа. Uном=10 кВ
Кабельдік желі
Желілер 2243,5 208,6 489 28 1
БТҚС 0 0 0 0 -
Барлығы 2243,5 208,6 489 28 1

Осыған орай, кернеуі 10 кВ әуе байланыс жолдарымен қоректенетін
нұсқасын таңдаймыз, өйткені оның есептік жылдық шығыны ең аз және аса
тиімді.

4 Зауыттың ішкі электрмен жабдықтауы

4.1 Цехтық трансформаторлық қосалқы станцияның трансформаторларының
қуаты мен санын таңдау

Цехтық қосалқы станция трансформаторларының қуаты мен санын алдын-
ала таңдау электрмен жабдықтау сенімділігінің талап ету деңгейінің және
кернеуі 1 кВ – қа дейінгі ТҚС – нан электр энергия тұтынушылары арасында
тарату негізінде жүргізіледі. Зауытта барлық негізгі жабдықтар II және III
категориялы тұтынушыларға жатады және қоректенудің жоғары сенімділігін
талап етеді, сондықтан цехтық қосалқы станциялар екі күштік
трансформаторлармен орындалады. Қалыпты жұмыс режімі – бұл
трансформаторлардың бөлек жұмысы, бұл қысқа тұйықталу тоқтарын төмендету
мақсатын алдын-алады және трансформатордың төменгі кернеу жағында арзан
және аса жеңіл аппаратураларды қолдануға мүмкіндік береді.
Цехтық трансформаторлардың қалыпты қуаты (SТ НОМ) қалыпты режімде
трансформатордың тиімді жұмыс шартын және апатты режімнен кейінгі SТ НОМ
рұқсат етілген асқын жүктемелеу шартын ескере отырып есептік қуат бойынша
таңдалады.
Зауыттың жобасында цехтық трансформаторлық қосалқы станциялардың
және таратушы пунктер (ТП) қажет болған кезде орналасуы белгіленеді. Үлкен
емес қуатты цехтарды кернеуі 0,4 кВ (ТП) таратушы пунктерінен
қоректендіреміз. Қосалқы станциядағы трансформаторлардың санын қоректенудің
үздіксіздігі бойынша тұтынушылардың категориясынан анықтайды. I және
(немесе) II категориялы тұтынушылар бар кезде екі трансформатор орнатамыз,
III категориялы тұтынушылар үшін бір трансформатор орнатамыз. III
категориялы тұтынушылар үшін екі трансформаторлық қосалқы станциялар да
қолданылуы мүмкін, бірақ егер бір трансформаторлы қосалқы станциялар толық
жүктелмеген немесе екі трансформаторлық қосалқы станциялардың қолданылуы
аса үнемді және бір трансформаторлы қосалқы станциялармен салыстырғанда
техникалық тиімді болса ғана. ЭҚЕ бойынша III категориялы тұтынушылардың
резервтік қоректенуі рұқсат етіледі.
ТҚС-1 трансформаторлық қосалқы станциясы №1 цехты қоректендіреді.
Бір трансформаторлық қосалқы станцияға есептік жүктеме мына формула
бойынша анықталады
, (4.1)

мұндағы Sp - бір ТҚС жалғау үшін белгіленген барлық жүктемелерден
тұратын есептік жүктеме, кВ·А;
nТП - ТҚС саны.

Мәндерді (4.1) формулаға қойып, мынаны аламыз

.

Трансформатордың қалыпты қуатын келесі шарттармен таңдаймыз:
- берілген жағдайда екі трансформаторлық қосалқы станция орнатамыз;
- қалыпты режімде жүктеме коэффициенті 0,7 тең.
Жоғарыда көрсетілген шартты есепке алып, трансформатордың қуатын [2]
анықтама әдебиетінен Sт. ном = 400 кВ·А деп аламыз. Монтаждауға ыңғайлы
болу үшін қондырғыға жинақтық трансформаторлық қосалқы станциясын
қабылдаймыз.
Қалыпты және апаттық режімдегі жүктеме коэффициенті (екі
трансформаторлық қосалқы станцияда) мына формуламен есептелінеді

(4.2) ,

(4.3) ,

,

.

Есептік жүктемелеу коэффициенті аса үлкен емес, бірақ реактивті
қуаттың қарымтамасын жүргізбегенін ескеру қажет.
Қалған цехтық ТҚС трансформаторларының қуаты мен санын алдын-ала
таңдау осыған ұқсас және 4.1 кестесінде орындалған.
Трансформатордағы электр энергия және активті қуат жоғалысын
төмендету мақсатында және кернеуі 1 кВ дейінгі реактивті жүктеменің
электрмен жабдықтауының барлық жоғары сатыларында, асинхронды
қозғалтқыштармен құрылған, төменгі кернеу жағында статикалық
конденсаторлардың көмегімен қарымталанады. Кернеуі 1 кВ дейінгі реактивті
қуаттың қарымталауын ескере отырып, цехтық ТҚС трансформаторларының қуатын
соңғы таңдалуын жүргіземіз.
Қарымталаушы құрылғылардың қуатын есептеу үшін қосалқы станцияның
толық есептік қуатынан Sр. ТП, активті және реактивті Рр. ТП және Qр. ТП
құраушыларын бөлек алу қажет.
Нақты tgφест мына формуламен есептелінеді
(4.4) ,

.

Қарымталаушы құрылғының қуатын мына формуладан анықтаймыз

(4.5) ,

.

Әрі қарай [2] анықтама әдебиетінен қарымталаушы құрылғының қалыпты
қуатын таңдаймыз, қарымтама тең екі секциялы шинамен жүргізілетінін (егер
екі трансформаторлық ТҚС) есепке алсақ және қателігі қалыпты қуатты
таңдаған кезде 10 % аспауы керек.
Тораптан келетін реактивті қуатты мына формуламен анықтаймыз

(4.6) ,

Тораптан келетін толық қуатты мына формуламен анықтаймыз

(4.7) ,

.

Жүктеме коэффициенттерін қайта (4.2) және (4.3) формулалармен
анықтаймыз

,

.

Яғни [5] анықтама әдебиетіне сәйкес, Кз=0,51 жүктеме коэффициенті
рұқсат етіледі, есептелген жүктеме коэффициенттері техникалық тиімді болып
табылады.
Қалған ТҚС үшін есептеу осыған ұқсас және 4.1 кестеде келтірілген.

4.1 -ші кесте– Цехтық трансформаторлық қосалқы станциялардың
трансформаторларының қуаты мен санын таңдау

Цех SР, SР ТП,nхSТ КЗ КЗ АВ Есептік
кВ∙А кВ∙А НОМ жүктеме
лер

ТҚС1 2х 400 0,51
- төменгі кернеу шинасындағы реактивті жүктеме, квар;
- ТҚС активті жоғалыс, кВт;
- ТҚС реактивті жоғалыс, квар.

Нақты tgφ (4.4) формуласымен анықтаймыз

.

Қарымталаушы құрылғының қуатын (4.5) формуласымен анықтаймыз

.

Дәл осылай 64,5 квар сияқты 300 квар, сондықтан КҚ қондыру керек
емес .
Ж1 желісінің толық есептік жүктемесін (4.7) формуласымен анықтаймыз

S'Р = кВ·А.

Әрі қарай желідегі тоқты мына формуламен анықтаймыз

(4.12)

мұндағы n- тізбектер саны.

Берілгендерді (4.12) формуласына қойып, мынаны аламыз

.
Қалған желілер бойынша есептеулер ұқсас және 4.3 кестесіне жазылады.

4.3 -ші кесте – Цехтық ТҚС жоғарғы кернеу жағындағы қарымталаушы құрылғының
қуатын таңдау және таратушы тораптар желілерінің есептік жүктемелерін
анықтау

Желі
нөмері
Ж1
Ж1 ТҚС2379,3
-
ТҚС1

кВ кезінде қағаз оқшауламалы және алюминилі талсымды кабельдер үшін С = 94
А·с0,5мм2 деп аламыз.

Берілгендерді (4.30) формуласына қойып, мынаны аламыз

.

КЖ арқылы қоректенетін кернеуі 10 кВ нұсқасы және кернеуі 3510 кВ
нұсқасы үшін қысқа тұйықталу тоқтарын есептеу осыған ұқсас. Ерекшелігі тек
қана, кернеуі 10 кВ нұсқасында есептеуден БТҚС трансформаторының кедергісін
алып тастаймыз, өйткені қорек тікелей желіден келеді. Есептеудің нәтижесін
4.4 кестеге толтырамыз.

4.4 –ші кесте – Қысқаша тұйықталу тоғын есептеу

Кернеу ҚТ нүктесі Iп0, кА iуд, кА Вк, А2·с·106Sту min, мм2
нұсқалары,
кВ
1010 кВ К2-ӘБЖ 6.21 10,36 4,57 16
  К2-КЖ 7,5 12,52 6,18 16

4.4 кестеден, кернеуі 11010 нұсқасын қарастыру қажет емес екені
көрініп тұр, өйткені сыртқы электрмен жабдықтаудың кернеуі 10 кВ
нұсқаларындағы ҚТ тоқтары басқа нұсқалардан анағұрлым жоғары, оларды әрі
қарай қарастыру тиімді емес екені көрініп тұр. Сондықтан, бұл нұсқаларды
қолдану ішкі электрмен жабдықтау сұлбаларының қымбаттануына әкеледі. Бұл
қысқа тұйықталу тоқ шамаларының жоғарылау салдарынан кабель желілерінің
қимасының жоғарылауымен және қиманың минималды қыздыру төзімділігіне
байланысты.
4.4.3 Желілерді қысқа тұйықталу тоқтарына қызулық төзімділігін
тексеру.
Бұл, желі қысқа тұйықталу тоқтарына қызулық төзімді болу үшін, мына
шарт орындалу керек
(4.31)

Кабель желілерінің тексеру және таңдау нәтижелерін 4.5 кестесіне
толтырамыз.

4.5 Кететін желілердің ажыратқыштарын таңдау

Кететін желілердің ажыратқыштарын таңдау 3.5 бөлімшеде жазылған
(3.32) – (3.34) формулалармен жүргізіледі. Нәтижелерін 4.6 кестеге
толтырамыз.

4.5 – ші кесте – Кететін желілердің ажыратқыштарын таңдау

Қондыру орны Саны Ip, A Iпо, кAiуд, кAАжыратқыш типі
10 кВ Әуе байланыс жолдары
ЖТҚ 13 12 ÷ 105 6,21
10 кВ Кабель желісі
ЖТҚ 13 12 ÷ 105 7,5

4.6 Ішкі электрмен жабдықтау сұлбасының техника-экономикалық анализі

4.6.1 Күрделі шығындар және түсті металлдар шығынын анықтау.
Есептеуді сыртқы электрмен жабдықтауға ұқсас (3.21), (3.25), (3.51), (3.59)
формулалар бойынша жүргізіледі. Нәтижелерін 4.7 кестеге толтырамыз.
4.6.2 Пайдалану шығындары мен тарату тораптарының электр энергия
жоғалысын анықтау. Пайдалану шығындары мен тарату тораптарының электр
энергия жоғалысын анықтау қоректендіруші тораптарға ұқсас (3.17), (3.19),
(3.20), (3.22), (3.56) формулалармен жүргізіледі. Нәтижелерін 4.8 кестеге
толтырамыз.
4.6.3 Трансформатордағы пайдалану шығындары мен электр энергия
жоғалысын анықтау. Трансформатордағы пайдалану шығындары мен электр энергия
жоғалысын анықтау БТҚС трансформаторына ұқсас (3.59) – (3.62) формулалармен
жүргізіледі. Нәтижелерін 4.9 кестеге толтырамыз.
4.6-ші кесте–таратушы тораптар желісінің қимасын анықтау

Желі №
Ж1
Ж1 ТҚС2- ТҚС1 2 траншеяда
Желі нөмері
Ж1
Ж1 2ААБ(3х16)0,224 0,13

Ж1
Ж1 2ААБ(312,3 60
х16)

ТҚС1 2х400 2,1
К С∑ З ΔЭ G
мыңтенге мыңтнгжыл мыңкВтсағ тонна
Сыртқы электрмен жабдықтау
1-ші нұсқа. Uном=10 кВ (Әуе байланыс жолдары)
Желілер 1788,5 166,6 390,2 22 2
БТҚС 0 0 0 0 -
Барлығы 1788,5 166,6 390,2 22 2
1-ші нұсқа. Uном=10 кВ (Кабель желісі)
Желілер 2243,5 208,6 489 28 1
БТҚС 0 0 0 0 -
Барлығы 2243,5 208,6 489 28 1
Нұсқа Эконом.көрсеткіштер Техник. көрсеткіштер
К С∑ З ΔЭ G
мыңтенге мыңтнгжыл мыңкВтсағ тонна
Ішкі электрмен жабдықтау
№1 Нұсқа
КЖ 842,4 72,36 177,7 10,1 0,85
Ажыратқыштар 1270,5 55,9 214,7    
ЦТҚС 17234 10961 13115,11855  
Барлығы 19347 11089 13508 1865,1 0,9
№2 Нұсқа
КЖ 803 67,43 167,8 9,33 0,85
Ажыратқыштар 1270,5 55,9 214,7    
ЦТҚС 17234 10961 13115,11855  
Барлығы 19308 11084 13498 1864,33 0,9

5.2 -ші кесте – Сыртқы және ішкі электрмен жабдықтаудың салыстыру
қорытындысы

Ішкі электрмен жабдықтау нұсқасы1 2

Сыртқы Кернеу 10 кВ 10 кВ 10 кВ 10 кВ
электрмен
жабдықтау
ЭЭ келтіру тәсілі ӘБЖ КЖ ӘБЖ КЖ

Эконом. К мыңтенге 21135,4 21590,4 21096 21551
көрсеткіштер
С∑ мыңтнгжыл 11255,7 11297,7 11250,7 11292,7
З мыңтнгжыл 13897,7 13996,5 13887,8 13986,6
Техник. ΔЭ мыңкВтсағ 1887,1 1893,1 1886,33 1892,33
көрсеткіштер
G тонна 2,85 1,85 2,85 1,85

Ішкі зауыттық электрмен жабдықтау нұсқаларын салыстырып, мынандай
қорытынды шығарамыз, №2 нұсқаны ішкі электрмен жабдықтау кернеуі U = 10 кВ
қолдану және сыртқы электрмен жабдықтауда электр энергияны келтіру тәсілі
әуе байланыс жолдары арқылы экономикалық тиімді, өйткені ол ЖТҚ дейін
кабель желілерін төсеуге қарағанда арзан.

1-ші нұсқа

2-ші нұсқа
6 Электрлік аппараттарды және ток жүргізуші бөліктерді таңдау мен
тексеру

6.1 Ажыратқыштар

ВМПЭ-10-630-20У3 типті таңдалған сөндіргіштерді тексереміз . Есептік
параметрлері,ажыратқыштардың номиналдық мәліметтері,таңдау шарты және
тексерістер 9.1 кестесінде келтірілген.
Термикалық беріктіктің есептік тогын осы шартпен анықтаймыз

мұнда Вк – токтың жылулық импульсі КЗ, кА2(с, осы формуламен
анықталады

(6.1),

мұнда –токтың периодтық құрастырушының алғашқы мағынасы КЗ, кА;
–ажыратқыш уақыты, с;
– уақыттың тұрақтылығы, с.

Белгілі мағыналарды формулаға қойып (6.1) аламыз

кА2·с.

Ажыратқыш уақытын осы формуламен анықтаймыз

(6.2),

мұнда - релелік қорғаныштың уақыты, с;
– бос ажыратқыш уақыты, с.

Белгілі мағыналарды формулаға қойып (6.2) аламыз

с.

Периодтық құрастырушы тогы КЗ жүйеде токка тең КЗ системы

.
Апериодтық құрастырушы тогы КЗ, осы формуламен анықталады

(6.3),

мұнда - периодтық құрастырушы тогы КЗ, А,
( – аз уақытындағы К3 бастамадан бастап доғасөндіруші
контактілердің айырмашылық кезеніне дейін ,с, осы формуламен анықталады

( = 0,01 + tс.в,

( = 0,01 + 0,09 = 0,1 с.

Белгілі мағыналарды формулаға(6.3) қойып, аламыз

кА.

Осы формуламен екпінді токты анықтаймыз

(6.4),

мұнда – екпінді коэффициент, 1,8 тең.

Белгілі мағыналарды формулаға(6.4) қойып, аламыз

кА.

Кесте 6.1 –10кВ жақтағы ажыратқыштың таңдауы мен тексерілуі

Сөндіргіштің типі Тексеру және Есеп айыратын Сөндіргіштің
есептеуге параметрлер номиналдық
арналған параметрлері
формулалар
ВМПЭ-10-630-20У3 Uн ( Uн.уст Uн.уст = 10 кВ Uн.в = 10 кВ
(н.дл ( (р.max (р.max = 143 А (н.дл = 630 А
(н.отк ( (р.отк(р.отк = 6,21 кА (н.отк = 20 кА
iн.дин ( iу iу = 10,36 кА iн.дин = 20 кА
(2тер ( tтер ( (2тер · tтер = 3200 Вк = 4,57 кА2(с
Вк кА2(с

6.2 Сақтандырғыштар

Сақтандырғыштардың сызықтарының таңдауы номиналдық
кернеумен,номиналдық ұзақтылған ток пен ток сөндіргіші өндіріледі.
Сақтандырғыштардың сызықтарының таңдауы 6.2 кестеде орындалған.
Сақтандырғыш типі ПКТ104-10-400-20У3.

Кесте 6.2 – Сақтандырғыштар таңдауы

Тексеру шарты Номиналдық параметрлері Сақтандырғыштың есеп
айыратын параметрлері
Uуст ( Uном Uном = 10 кВ Uуст = 10 кВ
(р.max ( (ном (ном = 400 А (р.max =143 А
(по ( (отк (отк = 20 кА (по = 6,21 кА

6.3 Ток пен кернеудің трансформаторлары

Трансформатор тогының таңдауы күтілетін және номиналдық жүктемемен
және термикалық пен динамикалық беріктіктің тексеруімен болып жатады.
ТЛПК-10 трансформатор тогының ішкі құрылым үшін шиналық өту орнатуын
болжаймыз.Олар энергия есепшесін,өлшеу құралдарын мен қорғаныш релесін
косу үшін арналған.
Трансформатордың таңдалған класс дәлдігінде жұмыс істеу үшін ,қажетті
шартты орындалуы тиіс

, (6.5)

мұнда - кедергілердің сомасы қатарлас құралдың орамаларымен
қосылған,Ом;
-біріктірілген сымның кедергісі,Ом;
- контактінің сомалық кедергісі,Ом.

Құралдардың кедергісін мынадан анықтаймыз

, (6.6)

мұнда - жүктеме трансформатор тогынан өлшемді құралдар,ВА;
- екінші ретті ораманыздың тогы трансформатор
тогы,А.
Кесте 6.3 –Құралдарды таңдау

Құралдың атауы Трансформатор тогының жүктемесі
өлшемді құралдарынан,Ом
А фазасы С фазасы
Амперметр Э-350 0,5 -
Белсенді энергияның есепшесіСА4У-И672М 2,5 2,5
Реактивті энергияның есепшесіСА4У-И673М 2,5 2,5
Барлығы 5,5 5

0,22 Ом.

Номиналдық екіншілік трансформатор жүктемесі ТФЗМ-10, 0,5 класс
дұрыстығына сай, 0,4 Ом ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
35/10 кВ «Қараоба» қосалқы станциясын жобалау
Кернеуі 35/10 кв «Қараоба» қосалқы станциясы
Электрмен жабдықтаудың аралас схемасы
Тарату құрылғыларының түрлері
ЖайықЖылуҚуат АҚ-ның турбиналық цехын электрмен жабдықтау
ЭЛЕКТР ЖҮКТЕМЕЛЕРІН ЕСЕПТЕУ
Цементтік зауытын электрмен жабдықтау жүйесін жобалау
Қарастырылатын аудан сипаттамасы
Құрал - сайман зауытының электрмен жабдықтау
Металлургиялық зауытының электр жүйесі
Пәндер