Қоршаған табиғи орта

Қоршаған орта әлеуметтік қоғамның қалыптасуы мен даму-
ындағы табиғи шарттарымен түсіндіріледі. Қоршаған табиғи
ортаның элементтері болып – атмосфера, гидросфера, литосфера
(Жердің жоғарғы қабаты , жерасты сулары , пайдалы қазбалар) ,
флора және фауна саналады .Қоршаған орта элементтерінің
бір бөлігі олардың мүмкіншіліктерінің қолдануын есепке
алынуымен қоса қоғамның табиғи ресурстарын құрайды.
Табиғи ресурстармен қамтылу – бұл ел экономикасы
жағдайын бейнелейтін , маңызды көрсеткіштердің бірі саналады. Табиғи ресурстар қоғамдық өндірістегі айналымға
араласқанын және араласпағанын анықтайды.Араласпаған табиғи
ресурстар қоғамның потенциалдық байлығына қатысты бо-
лады.Экономикалық айналымға араласқан табиғи ресурстар
ұлттық байлықтың құрамына кіреді және еңбек ресурс-
тарымен бірге өндірістің маңызды факторы саналады .Таби-ғи ресурстардың болмауынан немесе сапаның нашарлығынан,
кейбір ресурстардың тоқтамастан көп жұмсалып отыруы-
ның өсуі байқалады. Барлық табиғи ресурстар ағымды
және тұрақтану деп бөлінеді . Тұрақтану табиғи ресурстары-
ның запастары әрдайым өндіріледі. Тұрақтану табиғи ресурс-
тарына орман, балық қоры , су және т.б ал , ағымдағыға басты-
сы пайдалы қазбалар жатады.
Тұрақтану табиғи ресурстарының арасында үш топ
бөлінеді:
1) Автономды тұрақтану,

2) ресурстар, тұрақтану ұзақ уақыт аралығында болады (мысалы,
Орман қоры);
3) ресурстар,бұлардың өндірісі өте жылдам болады, ал, адамзат
тық әрекет оларға анық әсер етуі мүмкін. Балықтық ресурс-
тар өте тез қалыптасады, бірақ тұрақтанудың жылдамдығы,
адамның әрекетіне байланысты болады .
Егер ресурстарды қолдану, олардың өсуіндегі анық жылдам-
дықтан аспайтын болса , онда сол кезде ғана ресурстардың
тұрактануы болады ,ал егер олай болмаса, онда олар жойылады ,
пайдалы қазбалар сияқты. Экологиялық баланстардың бұзылуы,
жалпы адамзаттың өмір сүру жағдайына зиянын тигізеді:
өмір сапасы өзгереді, халықтың демалысы мен еңбек жағ-
дайы, бәрі осы халықтың неше түрлі ауруға шалдығуына әке-
леді, табиғи апаттар санының өсуі ,одан адамзаттық құрбандар-
дың болуына да әкеледі. Қоршаған ортаның ластануынан

Пайдаланған әдебиеттер тізімі :

1. Статистика : учеб./ В.Г. Минашкин , Р.А. Шмайлова , Н.А. Садовникова,

Е.С. Рыбакова ; под ред . В.Г. Минашкина , 2005.

2. Г.А. Громыко , А.Н. Воробьев , С.Е. Казаринова ; Учебник / под ред.

проф. Г.А. Громыко – Москва , 2000.

3. Статистика : Курс лекций / Хорченко Л.П., Долженкова В.Г.,

Ионин В.Г.; Под. ред . В.Г. Ионина – Новосибирск: Изд-во НГАЭиУ, 1999.

4. Толстик Н.В. , Матегорина И.М. Статистика – Ростов н/Д : изд-во

« Феникс» , 2001.