Ежелгі Грекия мәдениеті



Жоспар:

І. Ежелгі Грекия мәдениеті

ІІ. Гомер дәуірінің мәдениеті
Ежелгі Грекия мәдениеті
Антик дүниесінің өнері деп аталатын Ежелгі Грекия мен Рим мәдениетінің әлемдік өркениетте алатын орны ерекше. «Антик – (көне, ежелгі)» деген ұғым. Қайта өрлеу дәуірінде дүниеге келген, бұл терминді итальян ойшыл-гуманистері грек-рим мәдениетіне байланысты қолданған. Бұл атаудың түп-төркіні «ежелгі», «көне», «қадым заман» мағынасын беретін «антиквус» деген латын сөзінен шыққан. Көне мемлекеттердің мол, мәдени мұрасы Еуропаның барлық халықтары өнерінің, көркем әдебиетінің, философиясының, театрының және т. б. дамуына, саяси және құқықтық көзқарастарының қалыптасуына елеулі ықпал жасады. Өмір шындығын нақты бейнелеп, көркемділік пен қайырымдылық, шыншылдық пен шеберлік қасиеттерімен белгілі болған грек және рим сәулетшілерінің, мүсіншілерінің және кескіндемешілерінің даңқты мәдени туындылары – көне заман тарихы туралы ұығымымызды кеңейтіп қана қоймай, мәдениеттің ақсақ үлгісі ретінде күні бүгінге дейін өз мәнін жоймай отыр.
«Көне», «қадым заман» мәдениетінің негізін қалаушылар ежелгі гректер екендігін ешкім жоққа шығара алмайды. Олар өздерін «Элиндер»; ал өз елдерін «Эллада» деп атаған. Антик дүниесінің мәдениеті б. з. б. бір мыңжылдықтың алғашқы ғасырларында қалыптаса бастаған. Оның 15 ғасырдай уақытын қамтитын ұзақ ғұмыры біздің заманымыздың V-ғасырда Рим империясының құлауымен аяқталды.
Мәдениет тарихының қай кезеңін алсақ та, ол өзінің баға жетпес мәдени құндылықтарымен ерекшеленеді. Сондықтан да болар, ғалымдар мен мәдениеттің ішінде, әсіресе, грек мәдениетіне ерекше мән береді, өйткені ежелгі Грекияның әдебиеті, өнері, философиясы және т. б. ғасырлар бойы Еуропаның барлық елдерінің ақындарына, мүсіншілеріне, суретшілеріне, жазушыларына, композиторларына сарқылмас шалқар шабыт берді. Шындығын айтсақ, біздің дүниежүзілік мәдениетпен таныстығымыздың өзі де гректердің таңқаларлық мәдени қазынасы мен ұшқыр ақыл-ой иелерімен танысудан басталады. Мұндай ақыл-ой даналығы рухани және саяси-әлеуметтік өмірдің барлық салаларында – поэзияда, саясатта, ғылымда, құқықта, кескіндеме, сәулет, мүсін және т. б. өнер салаларында кеңінен көрініс тапты. Көне мәдениеттің жарқын беттері Эсхил, Софокл, Еврипид, Геродот, Фукидид, Демокрит, Платон, Аристотель сияқты ұлылар есімімен тығыз байланысты болды.
Грекияның көне мәдениетінің тамыры тереңде жатыр, өйткені, оның бастауында б. з. д. ІІІ-ІІ мыңжылдықтарда Грекия жері мен Эгей теңізі аралдарын мекендеген тайпалардың өркениеті жатыр. «Эгей» өркениеті мәдениеттің қайнар бұлағы болды, міне сондықтан да грек халқының ежелгі мәдениетінің ең ерте шағы Эгей өнерімен сабақтас. Б. з. д. ІІ-мыңжылдықта Эгей мәдениетінің аса маңызды орталықтары Крит аралы мен Пелопоннес түбегіндегі Микены болғандықтан да Эгей өркениетін Крит-Микены мәдениеті деп атайтын болған. Грек аңыздарына қарағанда Крит – ұлы жебеуші, найзағай тәңірі Зевстің туған жері. Аңыз бойынша гректердің ең басты құдайы Зевс
Пайдаланылған әдебиеттер:

1. «Мәдениеттану» Т. Ғабитов, Ж. Мүтәліпов, А. Құлсариева

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:   
Жоспар:

І. Ежелгі Грекия мәдениеті

ІІ. Гомер дәуірінің мәдениеті

Ежелгі Грекия мәдениеті
Антик дүниесінің өнері деп аталатын Ежелгі Грекия мен Рим
мәдениетінің әлемдік өркениетте алатын орны ерекше. Антик – (көне,
ежелгі) деген ұғым. Қайта өрлеу дәуірінде дүниеге келген, бұл терминді
итальян ойшыл-гуманистері грек-рим мәдениетіне байланысты қолданған. Бұл
атаудың түп-төркіні ежелгі, көне, қадым заман мағынасын беретін
антиквус деген латын сөзінен шыққан. Көне мемлекеттердің мол, мәдени
мұрасы Еуропаның барлық халықтары өнерінің, көркем әдебиетінің,
философиясының, театрының және т. б. дамуына, саяси және құқықтық
көзқарастарының қалыптасуына елеулі ықпал жасады. Өмір шындығын нақты
бейнелеп, көркемділік пен қайырымдылық, шыншылдық пен шеберлік
қасиеттерімен белгілі болған грек және рим сәулетшілерінің, мүсіншілерінің
және кескіндемешілерінің даңқты мәдени туындылары – көне заман тарихы
туралы ұығымымызды кеңейтіп қана қоймай, мәдениеттің ақсақ үлгісі ретінде
күні бүгінге дейін өз мәнін жоймай отыр.
Көне, қадым заман мәдениетінің негізін қалаушылар ежелгі гректер
екендігін ешкім жоққа шығара алмайды. Олар өздерін Элиндер; ал өз елдерін
Эллада деп атаған. Антик дүниесінің мәдениеті б. з. б. бір мыңжылдықтың
алғашқы ғасырларында қалыптаса бастаған. Оның 15 ғасырдай уақытын қамтитын
ұзақ ғұмыры біздің заманымыздың V-ғасырда Рим империясының құлауымен
аяқталды.
Мәдениет тарихының қай кезеңін алсақ та, ол өзінің баға жетпес мәдени
құндылықтарымен ерекшеленеді. Сондықтан да болар, ғалымдар мен мәдениеттің
ішінде, әсіресе, грек мәдениетіне ерекше мән береді, өйткені ежелгі
Грекияның әдебиеті, өнері, философиясы және т. б. ғасырлар бойы Еуропаның
барлық елдерінің ақындарына, мүсіншілеріне, суретшілеріне, жазушыларына,
композиторларына сарқылмас шалқар шабыт берді. Шындығын айтсақ, біздің
дүниежүзілік мәдениетпен таныстығымыздың өзі де гректердің таңқаларлық
мәдени қазынасы мен ұшқыр ақыл-ой иелерімен танысудан басталады. Мұндай
ақыл-ой даналығы рухани және саяси-әлеуметтік өмірдің барлық салаларында –
поэзияда, саясатта, ғылымда, құқықта, кескіндеме, сәулет, мүсін және т. б.
өнер салаларында кеңінен көрініс тапты. Көне мәдениеттің жарқын беттері
Эсхил, Софокл, Еврипид, Геродот, Фукидид, Демокрит, Платон, Аристотель
сияқты ұлылар есімімен тығыз байланысты болды.
Грекияның көне мәдениетінің тамыры тереңде жатыр, өйткені, оның
бастауында б. з. д. ІІІ-ІІ мыңжылдықтарда Грекия жері мен Эгей теңізі
аралдарын мекендеген тайпалардың өркениеті жатыр. Эгей өркениеті
мәдениеттің қайнар бұлағы болды, міне сондықтан да грек халқының ежелгі
мәдениетінің ең ерте шағы Эгей өнерімен сабақтас. Б. з. д. ІІ-мыңжылдықта
Эгей мәдениетінің аса маңызды орталықтары Крит аралы мен Пелопоннес
түбегіндегі Микены болғандықтан да Эгей өркениетін Крит-Микены мәдениеті
деп атайтын болған. Грек аңыздарына қарағанда Крит – ұлы жебеуші, найзағай
тәңірі Зевстің туған жері. Аңыз бойынша гректердің ең басты құдайы Зевс
бұқа бейнесіне еніп, Финикия патшайымы, асқан сұлу Еуропаны алып келеді, ал
одан аралдың болашақ билеушісі Минос туған. Атақты Геракл өз ерліктерінің
бірін дәл осы Крит аралында жасаған, құтырған бұқаға бас үйреткен. Гомер де
өз дастандарында бұл арал қалаларының бай екендігін мадақтай көрсетеді. Ал
шындыққа белгісіз кейбір аңыздарда Зевс пен Еуропаның баласы Минос ел
билеуші патшалардың ішіндегі ең әділеттісі болыпты-мыс дейтін деректер бар.
Алайда Критті осындай есімді патша тек мифологиялық шығармаларда ғана емес,
грек тарихшыларының еңбектерінде кездесетінін естен шығаруға тағы да
болмайды. Крит жайында египеттік текстерде де кейбір деректер ара-тұра
кездесіп қалады.

Гомер дәуірінің мәдениеті
(б. з. д. XI-VIII ғасырлар)

Ежелгі Грекия мәдениетінің келесі кезеңі ұлы Гомердің атымен – Гомер
кезеңі деп аталады. Олай деп аталатын себебі, бұл дәуір жайындағы басты
деректердің негізгі көзі – б. з. д. VIII ғасырда туған Илиада мен
Одиссея дастандары. Соқыр жыршы Гомер, Платонның айтуынша, бүкіл грек
елінің тәрбиешісі болды, өйткені, өзінің бүкіл тарихында ежелгі Эллин
туындылары осы дастандардан нәр алған. Шындығында да Гомер дастандарының
құдіреттілігі де осы бір ұлы адамның дәуір тынысын терең сезінгендігінде
болса керек. Грек дастандарының ішінде, әсіресе Гомер эпосы халық
аңыздарының негізінде жүйелі түрде баяндалады. Жалпы грек поэзиясына
халықтың қиялынан шыққан бейнелерге жан жақты қасиеттер мен белгілер
берілгендіктен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Мәдениеттану. Ежелгі грекия мәдениеті
Ежелгі грек мәдениетінің тарихы
Ежелгі Грекия өнері жайында
Ежелгі Грекия мәдениеті туралы
Ежелгі Грекия мен Рим мәдениеті туралы
Ежелгі Грекия мен Рим мәдениеті туралы
Ежелгі дәуір мәдениеті. Ежелгі Грекия мәдениеті
Ежелгі дәуір мәдениеті
Грек тарихнамасы
Гомер дәуірінін, мәдениеті
Пәндер