Қоршаған ортаны қорғау туралы ақпарат

Кіріспе

Өндірістің, транспорттың, энергетиканың, ауыл шаруашылығының индустриясының дамуы қоршаған ортаға антропогенді әсерден глобалді сипатқа ие болған. Қазіргі кезде экология маңызды мәселе болып отыр. Атмосфераның, ағын сулардың ластануы, табиғат ресурстарын дұрыс пайдаланбау экологиялық апатқа әкеліп соғады, мұның нәтижесінде адамзат денсаулығына нұқсан келеді.
Қоршаған ортаның адамдарға, жануарларға, өсімдіктер әлеміне жақсы әсер беруі үшін оның жағдайын қарастыру керек.
Астық өңдеу мекемелерінің өндірістік процесі шаңның бөлінуімен байланысты. Шаң тек қана ұнтақталған топырақ қана емес, сонымен қатар саңырауқұлақ споралары, бактериялар, химикаттар болуы мүмкін

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

Қоршаған ортаны қорғау .

Экология

Өндірістің, транспорттың, энергетиканың, ауыл шаруашылығының
индустриясының дамуы қоршаған ортаға антропогенді әсерден глобалді сипатқа
ие болған. Қазіргі кезде экология маңызды мәселе болып отыр. Атмосфераның,
ағын сулардың ластануы, табиғат ресурстарын дұрыс пайдаланбау экологиялық
апатқа әкеліп соғады, мұның нәтижесінде адамзат денсаулығына нұқсан келеді.
Қоршаған ортаның адамдарға, жануарларға, өсімдіктер әлеміне жақсы
әсер беруі үшін оның жағдайын қарастыру керек.
Астық өңдеу мекемелерінің өндірістік процесі шаңның бөлінуімен
байланысты. Шаң тек қана ұнтақталған топырақ қана емес, сонымен қатар
саңырауқұлақ споралары, бактериялар, химикаттар болуы мүмкін.
Зиянды заттардың бөлінуіне және технологиялық процестердің шарттарына
сәйкес өндірістік мекемені 4 класқа бөледі. Санитарлы қорғаныс зонасының
өлшемі мекеме класына тәуелді.
Астық өңдеу мекемелері 4 класқа жатады, санитарлы- қорғаныс зонасы
100м. Санитарлы- қорғаныс функциясы арнайы орналасқан көгалды зоналар
немесе өндірістік территорияда жасыл ағаштар өсіруі мүмкін. Көгалдар 20-30
шаң ұстайды.
Өндірістік ғимараттардың ауасында шаң концентраты ГОСТ 12.1.05-76
“СЕВТ” бойынша белгіленген шамадан аспау керек.

Тұрғын зоналардағы шаңның жіберілетін мөлшері:
Заттардың аты Жоғары,ПДК,мгм Орташа,тәул. ПДК,Қауіпті класы
мгм
Бейорганикалық шаң0,5 0,15 4
(астықтық)

Шаң көздері болып астықты және қайта өңдеу өнімдерін тазалайтын,
нтақтайтын, тасымалдайтын кез-келген жабдықтар және машина табылады.
Жабдықтарды дұрыс қолдану және герметикалық болуы, аспирациялық желінің
тиімді жұмыстары өндірістік ғимараттардың ауасына шаңның бөлінуін тоқтатуға
мүмкіндік береді. Астық тазалау бөлімінде 20 аспирациялық желі жобаланған.
Ауа қоспасынан шаңды тазалау түрлі модификациядағы РЦИЭ маркалы
фильтрлерде тазалау коэффициенті 0,99 өтеді.
Мекемелерде авариялық тастаулар болмайды, себебі технологиялық және
транспортық жабдықтар аспирацияланады. Барлық аспирациялық желілер
технологиялық және транспорттық жабдықтармен блокталған, 1-ші өткізуде
аспирациялық желі қосылған, тоқтаған кезде аспирациялық желі де істен
шығады, аспирациялық желдеткіштердің желілері өздігінен қосылмайтындай етіп
блокталған.
Желдеткіш маркалары: РЗ-БВ-Ц5-37-8, ОЗУЗ-5,5-01УЗ-5; ОЗУЗ-4,5,01
левУЗ.
Қоршаған ортаның жағдайын тексеру үшін ауа сынамасын алады да, анализ
жасайды. Ауаның, судың анализін алу үшін экспресс- әдістерді қолданады,
мұнда сынама құрылғысы анализатормен бірге жасалған.
Анализдеді сонымен қатар лабораторияда өткізеді, онда сынамаларды
арнайы ыдыстарда (резеңке камераларда, шыны ыдыстарды) жеткізеді. Анализ
жүргізетін кең таралған ыдыстар: универсалды газ анализатор УГ-2,
газоанализатор Атмосфера1 және атмосфера 2, шахталы интерферометр.
Шу- адам организміне, оның жұмысы мен демалуына зиян келтіретін
дыбыстардың комплексі. Естілетін дыбыстардың диапазоны 140 дВ дейін болады,
ал 140дВ жоғары болса, “болевой порог” басталады
Адамдардың шаруашылық жұмыс салдарынан зиянды
заттармен,әртүрлі газдармен , шаңмен және органикалық және
бейорганикалық заттармен ауа кеңістігі ластанады . Ауадағы улы заттар
олардың концентрациясымен анықталады (м3 ауаға мл мөлшерінде) .Адамдар
мен жануарлар ,өсімдіктерге өмір сүруге жағдай жасау үшін , ол
ортаны бақылап отыру керек .Қазақстан Республикасында оны
Министрлік, мемлекеттік комитеттер және ғимаратты салу және бұзу ,
қалдықтарды тазалау жөніндегі өкімет оындары қадағалайды.Тазалық
жағдайын ,қалдықтар мөлшерін және улы физикалық , биологиялық химиялық
заттарды аз шығып отыруын бақылап отыру .бақылау жұмыстарының
тиімдісі ауаны және суды ластайтын барлық қалдықтарды
инвентаризациялау, ол қоршаған ортаны ластайтын объектілерде улы
заттар саны мен мөлшері және бөліну режимдері негізінде
жүргізіледі .
Ауа және суды ластайтын улы заттар , олардың мөлшерін , шуын
және радиоциондық қауіпсіздігін бақылау.
Өндірістік шаруашылық салдарынан ең көп ауа кеңістігі
ластанады. Ауа әртүрлі газдармен , оның ішінде кең тараған көміртек
оксиді , күкіртті ангидрид және азот оксиді , көмірсутек булары ,
металл қышқылдары және әртүрлі органикалық және бецорганикалық шаңдар
ластайды.Шаң ауада аэрозоль қалыпта болып , горизанталь беттерге
отырады да аэрогель жағдайына енеді.Бірақ ауаның күшті ағымдары , жел
оны қайта ауа кеңістігіне әкелуі мүмкін , қайта шаңданады.Бұлар
конденсирленеді, олар да жазықтыққа отырады .Ауада улы заттар қатты
денелер мен сұйықтықтармен жанасуы , олардың жұтылуына –
сорбциялануына әкеп соғады. Олардың деңгейі және интенсивтілігі
жанасушы заттардың қасиетіне байланысты .Ауадағы зиянды заттардың
мөлшері , олардың концентрациясына байланысты : м3 ауада мг мөлшері .
Ауадағы улы заттардың адамға әсер етуі бірден сезілмейді .Солардың
бірі көміртек оксиді – түссіз ,дәмсіз , иіссіз газ. Бұл газдың жоғарғы
концентрациясы ауыр ауру түрлерін туғызады . Сынап- онымен адам дем
алғанын сезбейді.
Кейбір заттардың зияны кездейсоқ байқалады : мысалы , бериль шаңы ,оның
аз концентрациясының өзі ауру туғызады - бериллиоз; кепон химикаты
ми және бүйректі бұзады да , рак ауруларына себепші болады .
Улы заттар жиһазды және бөлмені жасақтайтын әртүрлі
полимерлі материалдар бөледі.Осының бәрін қоршаған ортаны қорғау
саласында есепке алу керек .
Атом энергиясын алу мүмкіндігінің тууына (1930-1940 ж.ж.)
байланысты қоршаған орта радиоактивті ионды сәулеге ұшырады.Оның
мөлшері көп жануар әлеміне кері әсерін тигізеді .
Ағзаға әсер ететін ионды сәулелер радиациялық қауіп
нормалары (РҚН -76) бойынша сәулеленетіндерге жіктеледі:
А- мамандар – тұрақты немесе уақытша ионды сәуленің шығу
көзімен жұмыс жасаушылар ;
Б- тұрғындардың шектеулі бір бөлігі , өмір сүру немесе
жұмысқа бөліну жағдайында радиоактивті заттармен және басқа сәуле
көздерімен улану ;
В- қалған тұрғындар ( облыстар , республикалар , елдер ).
Радиоактивті заттардың басты қасиеті ,оның жартылай құлау периодының
(ЖҚП) болуы, ол заттың түріне қарай қысқа уақытты (секунд) және тым
ұзақ ( мыңдаған жылдар ).Олардың ішінде қауіптісі ЖҚП бірнеше
тәуліктен (мысалы , радиоактивті иод -131 және ЖҚП 8,06 тәулік) ондаған
жылдарға дейінгілер ( мысалы , цезидің радиоактивті изотоптары : цезий
-134 ЖҚП –ы 2 жыл , цезий- 137 ЖҚП 30 жыл ).
2Өндірістің экологиялық проблемалары
Адамның өндірістік еңбегі жұмыс зоналарында ,ғимараттарда жүреді , онда
метреологиялық жағдайлар және ауа тазалығы болу керек .
Адам ағзасына ұзақ уақыт жайсыз метреологиялық жағдайлар
(ауаның жоғары немесе төмен температурасы , ылғалдылығы , жылу
сәулелері) әсер еткенде терморегуляция нашарлайды , ағзаның еңбекке
зауқы болмай ауруларға әкеп соғады .
Адам денсаулығы мен жұмысқа құлшынысына ауаның газ құрамы
және ондағы әртүрлі улы қоспалар әсер береді. Көптеген технологиялық
процестер өндірістік ортаға әртүрлі газдар , булар , шаңдар бөлінумен
жүреді . Қамыр дайындау процесінде көміртек оксиді түзіледі . Жартылай
фабрикат ретінде дән , дәнді –дақыл бұршақтары ,ұн, қант және басқа
да өңдеу кезінде шаң бөле жүретін жартылай фабрикаттар қолданады
.Бқл газдардың , булардың және шаңның ауадағы жоғары концентрациясы
адам ағзасына кері әсерін тигізеді .
Су ресурстарына әсері
технологиялық процестер кезінде пайдаланылатын су сапасына қойылатын
талаптар .
Кесте 26
Көрсеткіштері Өлшеу бірлігі
Температура °С 18
Өлшенген заттар мгл 50-200
Жалпы қаттылығы мг-эквл 2,7
Тұз мөлшері мгл 1500-2000
Темірдің мөлшері мгл 0,1
рН мгл 6,9

Ағынды сулар – тұрмыстық , өндірістік және т.б.
қажеттіліктерге қолданылған және әртүрлі қоспалармен ластанған ,
өздерінің бастапқы құрамын , химиялық ,физикалық қасиеттерін өзгерткен
сулар , өндіріс,ауданынан шыққан атмосферадан бөлінген сулар .Судың
белгілі бір бөлігі ғана (50-70% )дейін өнімдерді суытуға ( жылуалмасу
аппараттарында ) , қондырғыларды шаюға ерітінді ретінде тасымалдауға
және т.б. арналады.
Қазіргі уақытта лас суларды тазалап, қайта қолдану кең
таралуда .Оларды тазалаудың үш түрлі әдісі бар:механикалық , физика-
химиялық және биологиялық.
Лас суларды тазалау үшін бөгеттер , гидроциклондар ,
сонымен қатар коагуляция, сорбция,флатация, терең тазалау әдістері
пайдаланылады.Тазаланған суларды дезинфекциялайды , ондағы ауру
тудыратын микроағзаларды , бактериялар мен вирустарды және т.б. жою
мақсатында . Ол суға хлор қосу арқылы жүреді.
Өндірісте суды қолдану эфективтілігі қайта алынған су мөлшері , оны
пайдалану коэффицентімен және оны жоғалту процентімен көрсетіледі.
Кесте 27
Өндірістің ағында суының көрсеткіштері
Көрсеткіштері Өлшеу бірліктері Өндірістің ағынды суы
Температура °С 12
Шрифт бойынша см 30
мөлдірлігі
Өлшенген заттар мгл 45
Иісі балл 0
Түстілігі град 16
рН - 7,5
Қаттылығы:
Жалпы мг-эквл 2,46
Карбонаттылығы 2,07
Сілтілігі:
Жалпы 1,68
Қалдық: мгл
Құрғақ 51
Са2+ 50
СІ
С жалпы
О2
Ауыр металдардың иондары
0,023
ИПК 0,023
БПК -
ПАВ 0
SО42- 19,88

Өндіріс орындары есебінен ластануды азайту.
Өндіріс орындары тек сыртқы ортаны ғана емес , сонымен
қатар өндіріс цехының ішкі ауасын да ластайды.Соған орай сыртқы
және ішкі ауа ортасын ластанудан сақтау шаралары бар .Бұл улы
заттардың орнына улы емес немесе аз улы заттарды пайдалану .Вакуумды
технологиялық процестер аппараттарын герметизациялау және
коммуникациялау , аппараттарды жоспарлы немесе жоспарсыз ашу кезінде
улы заттар ауаны ластамас үшін . Егер технологиялық процесс
гермитизациялауға келмесе улы заттар шығатын жерлерге желдеткіш
қондырғыларды және т.б. қорғаныш заттарын орнату керек .
Қорғаныш құрылғылары технологиялық жабдықтармен бірге
жобалануы қажет, ол оның белгілі бір бөлігі болып қалыптасуы шарт.
Дайын технологиялық қондырғыға жергілікті қорғаныш жабдықтармен
жабдықтау оның нәтижесін төмендетеді.
Технологиялық қондырғы немесе процесс көрсеткіштері ретінде ,
оның негізгілерінен(өнімділіг , құны ,шығаратын өнім сапасы , ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.