Коммерциялық банктердің бағалы қағаздармен операцияларының дамуы



Активтік операциялар бұл банктердің табыс алу және өзінің өтімділігін қамтамасыз ету мақсатында, иелігінде бар ресурстарды орналастыруды жүзеге асыратын операцияларды білдіреді. Бұл екі мақсаттың бірегейлігі банкті коммерциялық кәсіпорын ретінде тартылған қаражаттарды пайдалануға ерекшелігін сипаттайды.
Қазақстан Респупликасының активтік банктік операциялары келесідей түрлерге бөлінеді:
• Несиелік операциялар;
• Инвестициялық операция, яғни бағалы қағаздар бойынша;
• Қаржылық опеарациялар (лизинг, факторинг, форфейтинг);
• Кассалық операциялар
• Делдалдық-комиссиондық операциялар.
1. Мақыш С.Б. Коммерциялық банктер операциялары. Оқу құралы. 2-шi басылым, - Алматы: ИздатМаркет, 2004. – 272 б.
2. “Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметi туралы” ҚР-сы Президентiнiң Заң күшi бар Жарлығы, 1995 ж. 31 тамыздағы №2444;
3. Вестник КазНУ, экономическая серия, 2004 г. №4; “Проблемы стабильности банковской системы РК” // А. А. Ильясов.
4. Мақыш С.Б. Коммерциялық банктiң делдалдық операциялары: факторинг және форфейтинг // ҚазЭУ хабаршысы. – 2003. - №2. – 70-75 бет.
5. Садвакасова Ж. «Кредитная политика коммерческого банка» // Вестник КазНУ, Серия экономическая. №2. – 2005 г.
6. Сайденов А. Г. «О перспективах развития денежно-кредитной политики и других направлениях деятельности Национального Банка» // Банки Қазахстана, №10, - 2005 г. 2-4 стр.

Пән: Банк ісі
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:   
1 Коммерциялық банктердің бағалы қағаздармен операцияларының дамуы

Активтік операциялар бұл банктердің табыс алу және өзінің өтімділігін
қамтамасыз ету мақсатында, иелігінде бар ресурстарды орналастыруды жүзеге
асыратын операцияларды білдіреді. Бұл екі мақсаттың бірегейлігі банкті
коммерциялық кәсіпорын ретінде тартылған қаражаттарды пайдалануға
ерекшелігін сипаттайды.
Қазақстан Респупликасының активтік банктік операциялары келесідей
түрлерге бөлінеді:
• Несиелік операциялар;
• Инвестициялық операция, яғни бағалы қағаздар бойынша;
• Қаржылық опеарациялар (лизинг, факторинг, форфейтинг);
• Кассалық операциялар
• Делдалдық-комиссиондық операциялар.
Банктің активтік операцияларының маңызды бөлігін банктік несиелік
операциялары негізінде алады. Банктік ссудалық операциялары негізінде
ссудалық портфель құрылады. Банктің несиелері біршама табысты және тәуекел
дәрежесі де жоғары болып табылады. Несиелік операция банктің
операцияларының жалпы басым бөлігін (80%) құрайды.
Банктің инвестициялық операциялары – несиелік опеарциялардан кейінгі
орында тұрады. Бұл операциялар негізінен бағалы қағаздар портфелі арқылы
қалыптасады. Бағалы қағаздар портфелін қалыптастырдың мақсаттарына банкке
табыс әкелу және өтімді активтер қатарын толықтыру.
Банктің инвестициялық операция жүргізетін бағалы қағаздары екі топқа
бөлінеді:
• Мемлекеттік бағылы қағаздар;
• Корпоративтік бағалы қағаздар.
Бүгінде ҚР-ның екінші деңгейлі банктері инвестициялық операцияларға
бағытталған активтерінің басым бөлігін мемлекеттік бағалы қағаздарға жұмсап
отыр. Себебі, мемлекеттік бағалы қағаздарға салынған активтер, біріншіден,
өтімді, яғни коммерциялық банктер бағалы қағаз түріндегі активтерін тез
арада қолма-қол ақшаға айналдыра алады. Екіншіден, олардан алатын табыс
төмен болғанымен оның тәуекел деңгейі төмен немесе жоқ деп те атасақ
болады.
Сонымен қатар бүгінде коммерциялық банктердің активтерінің бір бөлігін
өтімді корпоративтік бағалы қағаздарға да орналастыруы дамы пкеле жатыр.
Жалпы корпоративтік бағалы қағаздарға келесілер жатады:
1) Акциялар;
2) Облигациялар;
3) Депозиттік және жинақ сертификаттары;
4) Ипотекалық куәліктер;
5) Депозитарлық қолхаттар.
Осылардың ішінде бүгінгі таңда инвестициялық операциялардың негізгі
бөлігі акция мен облигация негізінде дамып отырғаны белгілі.

2. Бағалы қағаздармен операцияларға анализ

Бүгінде ҚР-ның екінші деңгейлі банктері инвестициялық операцияларға
бағытталған активтерінің басым бөлігін мемлекеттік бағалы қағаздарға жұмсап
отыр. Себебі, мемлекеттік бағалы қағаздарға салынған активтер, біріншіден,
өтімді, яғни коммерциялық банктер бағалы қағаз түріндегі активтерін тез
арада қолма-қол ақшаға айналдыра алады. Екіншіден, олардан алатын табыс
төмен болғанымен оның тәуекел деңгейі төмен немесе жоқ деп те атасақ
болады.
Сонымен қатар бүгінде коммерциялық банктердің активтерінің бір бөлігін
өтімді корпоративтік бағалы қағаздарға да орналастыруы дамы пкеле жатыр.
Жалпы корпоративтік бағалы қағаздарға келесілер жатады:
• Акциялар;
• Облигациялар;
• Депозиттік және жинақ сертификаттары;
• Ипотекалық куәліктер;
• Депозитарлық қолхаттар.
Осылардың ішінде бүгінгі таңда инвестициялық операциялардың негізгі
бөлігі акция мен облигация негізінде дамып отырғаны белгілі.
Қазақстан Республикасының Ұлттық банкiнiң 2006 жылғы 1 сәуiрiндегi
деректерi бойынша мемлекеттiк құнды қағаздардың алғашқы рыногында Қазақстан
Республикасы Ұлттық банкiнiң ноталары (53919 млн. теңге), МЕҚҚАМ-6 (1452
млн.теңге), МЕҚҚАМ-12 (2937 млн.теңге), МЕОҚАМ-84 (997 млн. теңге), МЕОҚАМ-
24 (13404 млн.теңге) айналысқа шығарылды және экономика салаларында
орналастырылды. Мемлекеттiк мiндеттемелердiң айналысқа шығарылғандарының
тиiмдi жылдық кiрiстiлiгi 5,04%, 4,95%, 5,11%, 5,88% және 6,19% болды.

Еліміздегі айналыста жүрген қысқа мерзiмдiк 3 және 6 айлық МЕККАМ-дар
айналыстан шығарылды, оларды Қаржы министрлiгi өткен 2005 жылғы желтоқсан
айында толық өтедi. Нәтижесiнде бағалы қағаздар айналысының құрылымы 2005
жылдың соңында қысқа мерзiмдi МЕКАМ-дар (айналыс мерзiмi 2 айдан 10 айға
дейiн) жалпы көлемiнiң 9,2%-ын, орта мерзiмдi МЕОКАМ-дар (айналыс мерзiмi 2
жылдан 10 жылға дейiн) – 89,6%-ын және орта мерзiмдi МЕИКАМ-дар (айналыс
мерзiмi 3 жылдан 7 жылға дейiн) – 1,2%-ын құрады.

Жыл соңындағы қор нарығының акцияларының сыйымдылығы 2 622,4 млн.долл.
эквивалентке жеттi, өткен жылдан 577,6 млн.долл.-ға өстi. Корпоративтік
бағалы қағаздар рыногында қолданыстағы шығарылымдары бар акционерлік
қоғамдар саны 2005 жылғы 1 тамызда 2005 жылғы 1 маусымдағы ұқсас
көрсеткішпен салыстырғанда 25-ке азайып 2389 болды. Бүгінде бағалы қағаздар
рыногында 62 брокер-дилер, 18 тіркеуші, 11 кастадион банк, зейнетақы
активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын 10 ұйым және
инвестициялық портфельді басқаратын 21 ұйым жұмыс істеп отыр. Тамыз айында
47 акция шығарылымы, 2 облигациялық бағдарлама, жалпы номиналды құны 3,4
млрд. теңге болатын 2 облигация шығарылымы, жалпы көлемі 17 млрд. теңге
болатын 5 облигация шығарылымы облигациялық бадарлама аясында тіркелді және
38 акциялар шығарылымының күші жойылды. 1 тамыздағы жағдай бойынша 2619
қолданыстағы акциялар шығарылымы және жиынтық номиналдық құны 554,9 млрд.
теңге болатын 138 мемлекеттік емес қолданыстағы облигациялар шығарылымы
айналыста болды.

Мемлекеттік емес бағалы қағаздар шығару 2005 жылдың 4-ші кварталында
1144,9 млрд. теңгені құрады, оның 527,2 млрд. теңгесі акциясының үлесіне
тиді. Ал облигацияның мемлекеттік емес жалпы көлемі 0,8%-ды (8,9 млрд.
теңге) құрап отыр.





















... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
“Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы”
Коммерциялық банктердің инвестициялық операцияларын зерттеу
Екінші деңгейдегі банктер
Мемлекеттік бағалы қағаздар эмитенті
Қазақстан Республикасындағы банк жүйесі
Коммерциялық банктердің нарықтық экономика жағдайындағы мәні
Банктердің бағалы қағаздар нарығы
Коммерциялық банктердің актив және пассив операциялары
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің құқықтық жағдайы
Бағалы қағаздардың коммерциялық банктердің инвестициялық қызметіндегі рөлі
Пәндер