Гистологияның даму тарихы



I.Кіріспе.

II.Негізгі бөлім

1) Гистология пәні.
2) Гистологияның даму кезеңдері.
3) Гистологияның дамуына үлес қосқан ғалымдар.

III.Қорытынды.

ІҮ. Пайдаланылған әдебиеттер.
Гистология жануарлар организмдері ұлпаларының (тканьдарының) құрылысын, қызметін және дамуын зерттейтін ғылым ретінде биологиялық білім беру жүйесінде ерекше орын алады. Ұлпалардың құрылысын, қызметін және дамуын білу барлық органдардың, органдар жүйесінің, тұтас организмнің тіршілік әрекетін дұрыс түсіну үшін қажет.
Электрондық микроскопты және сонымен бірге гистохимиялық, радиоавтографиялық әдістерді, экспериментті және басқа да зерттеу әдістерін қолдану клеткалар мен клеткааралық заттардың нәзік құрылысын анықтауға және пішін мен құрылыстың бір–бірімен байланысты екенін микроскопиялық және ультрамикроскопиялық деңгейде терең ажыратуға мүмкіншілік берді.
Жаңа зеттеу әдістерін гистологияда қолдану қазіргі гистологияда гистохимия және гистофизиология бағыттарының пайда болуына әкелді. Гистохимия клеткалар мен олардың құрылысында химиялық заттардың таралуын, ал гистофизиология ұлпалардың және олардың компоненттерінің тіршілік әрекеттерінің механизмдері мен биохимиялық және физиологиялық функцияларын зерттейді. Гистология анатомиямен, цитология, эмбриология, физиология, генетика, биохимия, молекулалық биологиямен тығыз байланысты.
1) Нұрышев М. «Гистология және эмбриология негіздері». Алматы–2007
2) Аяпова Ж.О. «Гистология». Алматы–2005.
3) www.Google.kz.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:   
ҚР ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ

С.Д.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ МИНИСТЕРСТВО ЗДРАВООХРАНЕНИЯ РК

КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д.АСФЕНДИЯРОВА
Гистология кафедрасы

Тақырыбы: Гистологияның даму тарихы

Орындаған: Студенттің аты жөні: Турмаханова М.А.
Факультет:Жалпы медицина
Курс: ІІ
Топ: 07-2085

Тексерген: Абильдинов Р.Б.

Алматы 2008 ж .

Кіріспе.

Гистология жануарлар организмдері ұлпаларының (тканьдарының)
құрылысын, қызметін және дамуын зерттейтін ғылым ретінде биологиялық білім
беру жүйесінде ерекше орын алады. Ұлпалардың құрылысын, қызметін және
дамуын білу барлық органдардың, органдар жүйесінің, тұтас организмнің
тіршілік әрекетін дұрыс түсіну үшін қажет.

Электрондық микроскопты және сонымен бірге гистохимиялық,
радиоавтографиялық әдістерді, экспериментті және басқа да зерттеу әдістерін
қолдану клеткалар мен клеткааралық заттардың нәзік құрылысын анықтауға және
пішін мен құрылыстың бір–бірімен байланысты екенін микроскопиялық және
ультрамикроскопиялық деңгейде терең ажыратуға мүмкіншілік берді.

Жаңа зеттеу әдістерін гистологияда қолдану қазіргі гистологияда
гистохимия және гистофизиология бағыттарының пайда болуына әкелді.
Гистохимия клеткалар мен олардың құрылысында химиялық заттардың таралуын,
ал гистофизиология ұлпалардың және олардың компоненттерінің тіршілік
әрекеттерінің механизмдері мен биохимиялық және физиологиялық функцияларын
зерттейді. Гистология анатомиямен, цитология, эмбриология, физиология,
генетика, биохимия, молекулалық биологиямен тығыз байланысты.

Негізгі бөлім.

Гистология (грекше histos – ұлпа, logos – ілім, ғылым) органдардың,
ұлпалардың клеткалардың дамуын, микроскопиялық және ультрамикроскопиялық
құрылысын, тіршілік әрекетін зерттейтін ғылым.
Гистология деген атауды ең алғаш неміс ғалымыК.Майер 1819 ж.
ұсынған.
Гистология ұлпаларды зерттейтін ғылым саласы ретінде микроскопты
ойлап тапқанға дейін пайда болған.Организмді ұлпаларға бөлу жөніндегі
алғашқы пайымдамалар Аристотельдің, Галенның, Авиценнаның (Абу Али–ль–Хасан
ибн Абдаллах ибн Синаның), Везалийдің, Фалопийдың тағы басқалардың
еңбектерінде кездеседі. Аристотель өзінің Жануарлар бөліктері туралы
деген трактатында организмде, кейін ұлпа деп аталған, біртекті бөліктер мен
біртекті емес бөліктерді немесе органдарды ажыратқан.
Гистология саласының дамуындагы жаңа доуір микроскоптьтң Інығуына
байланысты. Микроскопты ойлап табу тарихы әлі күнге дсйіи пакты емес, од
туралы эр түрді дсрсктер бар. Бірақ микроскопты жа-сап шыгарула кезіддірік
өндірісінің осері болғаны күмәнсіз. Көзілдірік алгаш рст 1285 жыды Италияда
Іпыккан. Кейбір аңыздарда алғашқы микроскопты голландиялык оптиктер
Яисендср 1590 жылы жасап шыгарған делінеді. А такты Галилей де 1612 жылы
микроскопты құрастырған екен деген мәлімет те бар.
Ағылшын математигі, физигі және механигі Роберт Гук 1665 жылы озі
қүрастырган микроскоппсн тозагаіпының және баска да көптеген өсімдіктердің
кұрылысын зерттеп ұяшықтардан тұратынын бай каган. Осы ұяшықтарды Р.
Гук араның балауыздан түзілетін ұяшықтарына ұқсатып ұяшык. немесе
клетка деп атаған (гректің китос — қуыс дсгсн созі). Қазіргі кезде
клетканы иненің жасуына теңеп жасуша деп атау ешбір сын көтермейді.
Массасы 2000 г. түйеқұстың (страустың) жүмырткасы да — клетка.
Кейінірек Грю мен Мальпиги микроскоппен өсімдіктердің кұрылысын
зерттеп, өсімдіктердің әртүрлі бөліктерінің, құрамында көпіршіктердің
болатынын анықтаған. Сонымен Гуктың, Мальпигидің, Грюдің зерттеулерінен
кейін өсімдіктер ұлпалары клеткадан тұратыны анықталған. Екі жүзден астам
микроскоптың түрлерін жасап шығарған Гуктың дарынды замандасы Антони ван
Левенгук жануарлар клеткаларында — бірклеткалы жәндіктерді, эритроциттерді,
сперматозоидтарды бірінші болып көргсн. Бактерияларды да көріп суретін
салған. Микроскоп қүрылысының жабайы болуына байланысты ХҮПІ ғасырдың
галымдары микроскопқа көп көңіл бөлмеген. Осыған байланысты өткен ғасырдағы
мәліметтерге елеулі жаңалықтар қосылмаған. Зерттеушілер клетканы байқау
әдісімен зерттеи көрген фактілерін жинап түсініктеме берумен шектелген.
ХҮІІ жәнеХҮНТға-сырларда осімдік клеткасының кабықшасы ғана белгілі болған.
Цитология мен гистологияның дамуындағы жаңа кезең (ХҮІП соңы, XIX
ғасырдың басы) микроскоптың жақсартылуы және микроскопиялық зерттеу
әдістсрі мен техииканың онан әрі жетілуіне байланысты болған. Осы кезеңде
практикаға микроскоптың көрсету кабілетін арттыратын окулярлар мен
иммерсиялық объективтер енген. Сонымен бірге белгілі фиксациялаушы сұйыктар
мен (спирт, мышьяк ерітіндісі) бірге фиксатор ретінде формалин, осмий мен
хром қышқылдары ұсынылған. Я. Пуркиньенің шәкірті А. Ошац клеткалар мен
ұлпалардың нәзік құрылысын зертгеуге мүмкіншілік беретін микротом деп
аталған кұралды жасап, гистология тәжірибесіне енуі микроскопиялық
зерттеудің жедел дамуына жағдай жасады.
XIX ғасырдың алғашқы ширегінде зерттеушілер клеткада ядроны
(1825)байқаған.Осыдан кейін клетканың қалган құрылымын, тірі субстанциясын
атау үшін Я. Пуркинье протаплазма (1830-1840) деген терминді енгізген.
Ядроны қоршаушы протаплазманы цитоплазма деп атаған. 1838 және 1839 жылдары
немістің екі ғалымы, ботаник М. Шлейден мен зоолог Т. ШпанІІ көптеген
деректі материалдарға сүйеніп, клеткалық теорияны қалыптастырған. Клеткалық
теория барлық тірі табиғаттың біртұтас екенін көрсетті.
Микроскоппен зерттеу әдістері мен микроскопиялық техниканың жетілуі XIX
ғасырдың екінші жартысында клеткалар мен ұлпалардың нәзік құрылысын
зерттеуге мүмкіншілік берді. 1876 жылы клетка орталығы, 1894 жылы
митохондриялар, I898 жылы Гольджи кешені ашылды. Осы органеллалардың ашылуы
цитоплазмада клетканың тіршілігі мен кызметіне байланысты маңызды
процестердің жүретінін көрсетті. Электрондық микроскопты колдану клетканың
кұрылысы жөніндегі қалыптасқан түсініктерді өзгертіп қана қойған жоқ, соны-
мен бірге оның тіршілік әрекетінің көптеген процестерінің өзгеруін де
жаңадан түсінуге мүмкіншілік берді. Электрондык микроскопия әдісімен
эндоплазмалық тор, рибосомалар, микрофиламенттер, хромасомалардың
микрофибриллалары, микротүтікшелер және синапстык көпіршіктер, лизосомалар,
микроденешіктср және басқа да кұрылымдар ашылды. Ядро, ядрошық.
митохондриялар, Гольджи кешені, клеткалық орталық, плазмалық және ядро
қабықшалары ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Гистологияның міндеттері
Гистологияның зерттеу пәні және бөлімдері
Гистология, цитология және эмбриология пәндерінің даму тарихы. Қазақстан Республикасындағы гистология пәнінің даму тарихы
Кейінірек өсімдік клеткасының ядросьш 1831 жылы
Гистология-ежелгі дәуір ғылымы
Цитология және гистология түсінігі
Гистология пәнінің даму тарихы
Гистология
Ұлпалар туралы
Гистология туралы
Пәндер