Аграрлық құқықтық қатынастар
КІРІСПЕ
1. Аграрлық құқықтық қатынастардың түсінігі
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.Аграрлық құқықтық қатынастардың субъектілері мен объектілері.
3. Аграрлық құқықтық қатынастар құрамы.
4. Ішкі және Сыртқы аграрлык құқықтық қатынастар, түрлері және құрылымы.
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. Аграрлық құқықтық қатынастардың түсінігі
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.Аграрлық құқықтық қатынастардың субъектілері мен объектілері.
3. Аграрлық құқықтық қатынастар құрамы.
4. Ішкі және Сыртқы аграрлык құқықтық қатынастар, түрлері және құрылымы.
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Аграрлық құқықтық қатынастар дегеніміз - ауыл шаруашылық өнімдерін өндіру, өңдеу, тарату нәтижесінде пайда болатын, аграрлық құқықтың немесе басқа құқық салаларының нормаларымен реттелетін қатынастар. Аграрлық құқықтың және онымен байланысты басқа құқық салаларының нормаларымен ауыл шаруашылық өндірісімен айналысатын ауыл шаруашылық коммерциялық және коммерциялық емес ұйымдарын, кәсіпкер - азаматтарды материалдық-техникалық қамтамасыз ету бойынша, оларға өндірістік-техникалық қызмет көрсету және әлеуметтік қамтамсыз ету бойынша қоғамдық қатынастар да реттеледі. Б.Жетпісбаев аграрлық қатынастар деп аграрлық қызмет нәтижесінде пайда болатын, өзгеретін, жойылатын және аграрлық құқықтың нормаларымен реттелетін, субъектілері субъективтік құқыққа және заңдық міндеттерге ие және жүзеге асырылуына мемлекет кепілдік беретін және заңмен қорғалатын қоғамдық қатынастарды түсіндіреді. Бірақ жоғарыда айтылғанды ескере отырып, бұл қатынастардың тек аграрлық құқықтың ғана емес, сонымен қатар басқа да құқық салаларының нормаларымен реттелетінін көруге болады.
1. Қазақстан Республикасының Аграрлық құқығы: оқулық / С. Күлтелеев, А. Жарасбаева. - Алматы : Н 2005. - 264 б .
2. Қазақстан Республикасының Аграрлық құқығы: оқулық / Б. Жетписбаев , Алматы: Данекер
3. Боголюбов С.А., Минина E.Л. Аграрное право. М.,Алматы
2. Қазақстан Республикасының Аграрлық құқығы: оқулық / Б. Жетписбаев , Алматы: Данекер
3. Боголюбов С.А., Минина E.Л. Аграрное право. М.,Алматы
Жоспар
КІРІСПЕ
1. Аграрлық құқықтық қатынастардың түсінігі
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.Аграрлық құқықтық қатынастардың субъектілері мен объектілері.
3. Аграрлық құқықтық қатынастар құрамы.
4. Ішкі және Сыртқы аграрлык құқықтық қатынастар, түрлері және құрылымы.
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Аграрлық құқықтық қатынастар дегеніміз - ауыл шаруашылық өнімдерін
өндіру, өңдеу, тарату нәтижесінде пайда болатын, аграрлық құқықтың немесе
басқа құқық салаларының нормаларымен реттелетін қатынастар. Аграрлық
құқықтың және онымен байланысты басқа құқық салаларының нормаларымен ауыл
шаруашылық өндірісімен айналысатын ауыл шаруашылық коммерциялық және
коммерциялық емес ұйымдарын, кәсіпкер - азаматтарды материалдық-техникалық
қамтамасыз ету бойынша, оларға өндірістік-техникалық қызмет көрсету және
әлеуметтік қамтамсыз ету бойынша қоғамдық қатынастар да реттеледі.
Б.Жетпісбаев аграрлық қатынастар деп аграрлық қызмет нәтижесінде пайда
болатын, өзгеретін, жойылатын және аграрлық құқықтың нормаларымен
реттелетін, субъектілері субъективтік құқыққа және заңдық міндеттерге ие
және жүзеге асырылуына мемлекет кепілдік беретін және заңмен қорғалатын
қоғамдық қатынастарды түсіндіреді. Бірақ жоғарыда айтылғанды ескере отырып,
бұл қатынастардың тек аграрлық құқықтың ғана емес, сонымен қатар басқа да
құқық салаларының нормаларымен реттелетінін көруге болады.
Аграрлық құқықтық қатынастар пайда болу саласына байланысты олар екі
үлкен топқа бөлінеді:
ішкі шаруашылық
сыртқы шаруашылық.
Бұл қатынастар мазмұнына, оларды реттейтін нормативтік актілердің сипатына,
реттеудің әдісіне байланысты ажыратылады. Ауыл шаруашылық құрылымдарының
сыртқы қатынастары мемлекеттік биліктің құзыретті органдарымен қабылданған
нормативтік құқықтық актілермен реттелсе, ауыл шаруашылық коммерциялық
ұйымдарының ішінде пайда болатын қатынастар негізінен шаруашылық ішілік
органдардың актілерімен реттеледі.
Ішкі аграрлық құқықтық қатынастар - аграрлық құқықтың нормаларымен
реттелген және бір ауыл шаруашылық кәсіпорынының ішінде болатын қоғамдық
ауыл шаруашылық қатынастары. Бұл қатынастарды басқаша "ішкі шаруашылық
құқықтық қатынастар" деп атауға болады. Ішкі аграрлық қатынастар әр уақытта
шаруашылық субъектісінің түріне қарамастан нақты ауыл шаруашылық ұйымына
мүшелікке негізделеді. Ішкі аграрлық қатынастардың тағы бір ерекшелігі
олардың еңбек шартының негізінде пайда болатындығында немесе нақты ауыл
шаруашылық құрылымының ішінде болатын ұйымдастыру-басқару қызметінің
барысында мүлікті, жерді пайдалануды ұйымдастыру барысында пайда
болатындығында. Ауыл шаруашылық кәсіпорындарының ішінде пайда болатын еңбек
қатынастары өзінің сипаты мен мазмұнына байланысты келесі түрлерге
бөлінеді:
еңбекті ұйымдастыру саласындағы қатынастар;
еңбек тәртібін сақтау бойынша қатынастар;
еңбекке ақы төлеу саласындағы қатынастар;
еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі мен өндірістік санитария бойынша
ережелерді сақтау саласындағы қатынастар.
Ішкі аграрлық қатынастардың ішінде ерекше орынға ұйымдастыру - басқару
қатынастары ие. Аграрлық сектордағы ұйымдастыру - басқару қатынастары
бірнеше құқық салаларының нормаларымен реттеледі. Мысалы, аграрлық және
әкімшілік. Бірақ әкімшілік құқықтың нормалары ауыл шаруашылық коммерциялық
және коммерциялық емес ұйымдардың сыртқы ұйымдастыру - басқару қатынастарын
реттейді, ал ішкі ұйымдастыру - басқару қатынастарын аграрлық құқық
реттейді. Ауыл шаруашылық өндірістік кооперативтерінің басқару органдарының
құзыретін заңдармен және кооперативтің жарғысымен анықталады.
Сыртқы аграрлық құқықтық қатынастар - ауыл шаруашылық коммерциялық
ұйымдарының, олардың бірлестіктерімен және ауыл шаруашылық өндірісінің
басқа қатысушыларының арасындағы қатынастардың жиынтығы. Сыртқы аграрлық
құқықтық қатынастар сипаты мен мазмұны бойынша келесі түрлерге бөлінеді:
ауыл шаруашылық өндірісінің қатысушыларының қозғалатын және қозғалмайтын
мүлікке меншік құқығын жүзеге асыру саласындағы қатынастар;
шарттық;
салықтық;
деликтілік қатынастар;
Меншік иесі өзіне тиесілі мүлікке қатысты өз қалауы бойынша кез келген
әрекеттер жасауға, соның ішінде бұл мүлікті басқа адамдардың меншігіне
беріп, иелігінен шығаруға, өзі меншік иесі болып қала отырып, оларға
мүлікті иелену, пайдалану және оған билік ету жөніндегі өз өкілеттігін
тапсыруға, мүлікті кепілге беруге және оған басқа да әдістермен ауыртпалық
түсіруге, оларға өзгеше түрде билік етуге құқылы.
Аграрлық құқықтық қатынастардың субъектілері - ауылшаруашылық өнімдерін
өндіру, өңдеу, тарату саласында, сонымен қатар оларды өндірістік -
техникалық және әлеуметтік қамтамасыз ету саласында құқықтар мен
міндеттерге ие жеке және заңды тұлғалар.
Әміршілдік-әкімшілік жүйенің басым кезеңінде колхоздардың рөлі басым
болды. 50-60 жылдарда тың жерлерді игеру кезінде ауылшаруашылық өндірісін
ұйымдастырудың жаңа нысаны совхоздар пайда болды. Олар тек өздері өндірген
өнімге ғана емес, сонымен қатар өздерінің өндірістік- шаруашылық қызметтері
үшін қажетті (өздеріне бекітіліп берілген мемлекеттік мүлікке (жерден
басқа)) меншік иесі болып есептелді. 70 жылдары АӨК, бірлестіктер,
фирмалар, ауылшаруашылық кооперативтері және басқа ауыл шаруашылық және
өндірістік бірлестіктер аграрлық қатынастардың субъектілері ретінде пайда
бола бастады.
Қазақстанда әлі одақ кезінде 1990 жылдың 21 мамырында азаматтардың
шаруашылық еркіндігі ұшін ыңғайлы жағдай туғызу мақсатында және олардың
аграрлық қатынастардың жаңа субъектілері ретіндегі құқықтары мен заңды
мұдделерін қорғау кепілдігі ретінде "Қазақ ССР-інің шаруа қожалығы туралы"
заңы қабылданды. (Қазақстан Республикасының 1995 жылғы жаңа
Конституциясының қабылдануымен және елдегі жер және аграрлық реформалардың
басталуымен тек қана бұрынғы қызмет ететін ауыл шаруашылық кәсіпорындары
мен ұйымдардың құрамына ғана өзгерістер еніп қойған жоқ, сонымен қатар
аграрлық қатынастардың жаңа субъектілері - шаруа (фермер) қожалықтары,
ауылшаруашылық өндірістік кооперативтері, ауылшаруашылық серіктестіктері
және олардың ассоциациялары (одақтары), акционерлік қоғамдар пайда болды.
Аграрлық құқықтық қатынастың субъектілері тек қана заңды тұлғалар емес,
сонымен қатар ауыл шаруашылық қызметімен айналысатын Қазақстан
Республикасының азаматтары да, азаматтығы жоқтар да, шетел азаматтары да
болады. Осыған орай аграрлық құқықтық қатынастың субъектілері өзіндік
қосалқы шаруашылықпен, бағбандықпен, мал шаруашылығымен айналысатындар да
болады.
Коммерциялық ұйым болып табылатын заңды тұлға мемлекеттік кәсіпорын,
шаруашылық серіктестік, акционерлік қоғам, өндірістік кооператив
нысандарында ғана құрылуы мүмкін. Коммерциялық емес ұйым болып табылатын
заңды тұлға мекеме, қоғамдық бірлестік, акционерлік қоғамдар, тұтыну
кооперативі, қоғамдық қор, діни бірлестік нысанында және заң құжаттарында
көзделген өзге де нысанда құрылуы мұмкін
Аграрлық құқықтық ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
КІРІСПЕ
1. Аграрлық құқықтық қатынастардың түсінігі
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.Аграрлық құқықтық қатынастардың субъектілері мен объектілері.
3. Аграрлық құқықтық қатынастар құрамы.
4. Ішкі және Сыртқы аграрлык құқықтық қатынастар, түрлері және құрылымы.
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Аграрлық құқықтық қатынастар дегеніміз - ауыл шаруашылық өнімдерін
өндіру, өңдеу, тарату нәтижесінде пайда болатын, аграрлық құқықтың немесе
басқа құқық салаларының нормаларымен реттелетін қатынастар. Аграрлық
құқықтың және онымен байланысты басқа құқық салаларының нормаларымен ауыл
шаруашылық өндірісімен айналысатын ауыл шаруашылық коммерциялық және
коммерциялық емес ұйымдарын, кәсіпкер - азаматтарды материалдық-техникалық
қамтамасыз ету бойынша, оларға өндірістік-техникалық қызмет көрсету және
әлеуметтік қамтамсыз ету бойынша қоғамдық қатынастар да реттеледі.
Б.Жетпісбаев аграрлық қатынастар деп аграрлық қызмет нәтижесінде пайда
болатын, өзгеретін, жойылатын және аграрлық құқықтың нормаларымен
реттелетін, субъектілері субъективтік құқыққа және заңдық міндеттерге ие
және жүзеге асырылуына мемлекет кепілдік беретін және заңмен қорғалатын
қоғамдық қатынастарды түсіндіреді. Бірақ жоғарыда айтылғанды ескере отырып,
бұл қатынастардың тек аграрлық құқықтың ғана емес, сонымен қатар басқа да
құқық салаларының нормаларымен реттелетінін көруге болады.
Аграрлық құқықтық қатынастар пайда болу саласына байланысты олар екі
үлкен топқа бөлінеді:
ішкі шаруашылық
сыртқы шаруашылық.
Бұл қатынастар мазмұнына, оларды реттейтін нормативтік актілердің сипатына,
реттеудің әдісіне байланысты ажыратылады. Ауыл шаруашылық құрылымдарының
сыртқы қатынастары мемлекеттік биліктің құзыретті органдарымен қабылданған
нормативтік құқықтық актілермен реттелсе, ауыл шаруашылық коммерциялық
ұйымдарының ішінде пайда болатын қатынастар негізінен шаруашылық ішілік
органдардың актілерімен реттеледі.
Ішкі аграрлық құқықтық қатынастар - аграрлық құқықтың нормаларымен
реттелген және бір ауыл шаруашылық кәсіпорынының ішінде болатын қоғамдық
ауыл шаруашылық қатынастары. Бұл қатынастарды басқаша "ішкі шаруашылық
құқықтық қатынастар" деп атауға болады. Ішкі аграрлық қатынастар әр уақытта
шаруашылық субъектісінің түріне қарамастан нақты ауыл шаруашылық ұйымына
мүшелікке негізделеді. Ішкі аграрлық қатынастардың тағы бір ерекшелігі
олардың еңбек шартының негізінде пайда болатындығында немесе нақты ауыл
шаруашылық құрылымының ішінде болатын ұйымдастыру-басқару қызметінің
барысында мүлікті, жерді пайдалануды ұйымдастыру барысында пайда
болатындығында. Ауыл шаруашылық кәсіпорындарының ішінде пайда болатын еңбек
қатынастары өзінің сипаты мен мазмұнына байланысты келесі түрлерге
бөлінеді:
еңбекті ұйымдастыру саласындағы қатынастар;
еңбек тәртібін сақтау бойынша қатынастар;
еңбекке ақы төлеу саласындағы қатынастар;
еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі мен өндірістік санитария бойынша
ережелерді сақтау саласындағы қатынастар.
Ішкі аграрлық қатынастардың ішінде ерекше орынға ұйымдастыру - басқару
қатынастары ие. Аграрлық сектордағы ұйымдастыру - басқару қатынастары
бірнеше құқық салаларының нормаларымен реттеледі. Мысалы, аграрлық және
әкімшілік. Бірақ әкімшілік құқықтың нормалары ауыл шаруашылық коммерциялық
және коммерциялық емес ұйымдардың сыртқы ұйымдастыру - басқару қатынастарын
реттейді, ал ішкі ұйымдастыру - басқару қатынастарын аграрлық құқық
реттейді. Ауыл шаруашылық өндірістік кооперативтерінің басқару органдарының
құзыретін заңдармен және кооперативтің жарғысымен анықталады.
Сыртқы аграрлық құқықтық қатынастар - ауыл шаруашылық коммерциялық
ұйымдарының, олардың бірлестіктерімен және ауыл шаруашылық өндірісінің
басқа қатысушыларының арасындағы қатынастардың жиынтығы. Сыртқы аграрлық
құқықтық қатынастар сипаты мен мазмұны бойынша келесі түрлерге бөлінеді:
ауыл шаруашылық өндірісінің қатысушыларының қозғалатын және қозғалмайтын
мүлікке меншік құқығын жүзеге асыру саласындағы қатынастар;
шарттық;
салықтық;
деликтілік қатынастар;
Меншік иесі өзіне тиесілі мүлікке қатысты өз қалауы бойынша кез келген
әрекеттер жасауға, соның ішінде бұл мүлікті басқа адамдардың меншігіне
беріп, иелігінен шығаруға, өзі меншік иесі болып қала отырып, оларға
мүлікті иелену, пайдалану және оған билік ету жөніндегі өз өкілеттігін
тапсыруға, мүлікті кепілге беруге және оған басқа да әдістермен ауыртпалық
түсіруге, оларға өзгеше түрде билік етуге құқылы.
Аграрлық құқықтық қатынастардың субъектілері - ауылшаруашылық өнімдерін
өндіру, өңдеу, тарату саласында, сонымен қатар оларды өндірістік -
техникалық және әлеуметтік қамтамасыз ету саласында құқықтар мен
міндеттерге ие жеке және заңды тұлғалар.
Әміршілдік-әкімшілік жүйенің басым кезеңінде колхоздардың рөлі басым
болды. 50-60 жылдарда тың жерлерді игеру кезінде ауылшаруашылық өндірісін
ұйымдастырудың жаңа нысаны совхоздар пайда болды. Олар тек өздері өндірген
өнімге ғана емес, сонымен қатар өздерінің өндірістік- шаруашылық қызметтері
үшін қажетті (өздеріне бекітіліп берілген мемлекеттік мүлікке (жерден
басқа)) меншік иесі болып есептелді. 70 жылдары АӨК, бірлестіктер,
фирмалар, ауылшаруашылық кооперативтері және басқа ауыл шаруашылық және
өндірістік бірлестіктер аграрлық қатынастардың субъектілері ретінде пайда
бола бастады.
Қазақстанда әлі одақ кезінде 1990 жылдың 21 мамырында азаматтардың
шаруашылық еркіндігі ұшін ыңғайлы жағдай туғызу мақсатында және олардың
аграрлық қатынастардың жаңа субъектілері ретіндегі құқықтары мен заңды
мұдделерін қорғау кепілдігі ретінде "Қазақ ССР-інің шаруа қожалығы туралы"
заңы қабылданды. (Қазақстан Республикасының 1995 жылғы жаңа
Конституциясының қабылдануымен және елдегі жер және аграрлық реформалардың
басталуымен тек қана бұрынғы қызмет ететін ауыл шаруашылық кәсіпорындары
мен ұйымдардың құрамына ғана өзгерістер еніп қойған жоқ, сонымен қатар
аграрлық қатынастардың жаңа субъектілері - шаруа (фермер) қожалықтары,
ауылшаруашылық өндірістік кооперативтері, ауылшаруашылық серіктестіктері
және олардың ассоциациялары (одақтары), акционерлік қоғамдар пайда болды.
Аграрлық құқықтық қатынастың субъектілері тек қана заңды тұлғалар емес,
сонымен қатар ауыл шаруашылық қызметімен айналысатын Қазақстан
Республикасының азаматтары да, азаматтығы жоқтар да, шетел азаматтары да
болады. Осыған орай аграрлық құқықтық қатынастың субъектілері өзіндік
қосалқы шаруашылықпен, бағбандықпен, мал шаруашылығымен айналысатындар да
болады.
Коммерциялық ұйым болып табылатын заңды тұлға мемлекеттік кәсіпорын,
шаруашылық серіктестік, акционерлік қоғам, өндірістік кооператив
нысандарында ғана құрылуы мүмкін. Коммерциялық емес ұйым болып табылатын
заңды тұлға мекеме, қоғамдық бірлестік, акционерлік қоғамдар, тұтыну
кооперативі, қоғамдық қор, діни бірлестік нысанында және заң құжаттарында
көзделген өзге де нысанда құрылуы мұмкін
Аграрлық құқықтық ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz