Педагогикадан мемлекеттік емтиханға дайындық
ПЕДАГОГИКА ПӘНІ, МІНДЕТТЕРІ, ПЕДАГОГИКАНЫҢ ҒЫЛЫМ РЕТІНДЕ ДАМУЫ 2
2. МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТӘРБИЕСІ. 3
3. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР ЖҮЙЕСІ. 4
4. ЭСТЕТИКАЛЫҚ ТӘРБИЕ ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫ ТӘРБИЕЛЕУ ТҮРІ, НЕГІЗІ, ҚАҒИДАЛАРЫ 4
5. ҒЫЛЫМИ.ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІНЕ СИПАТТАМА 5
6. АДАМГЕРШІЛІК ТӘРБИЕСІ. ТӘРБИЕЛІҢ ҮРДІС КОМПОНЕНТІ, МАҚСАТЫ, ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ 6
7.ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ ЖАМУЫНА ӘСЕР ЕТЕТІН БИОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК ФАКТОРЛАР 6
9. ҚАЗІРГІ МЕКТЕПТЕГІ СЫНЫП ЖЕТЕКШІСІНІҢ МІНДЕТТЕРІ МЕН ҚЫЗМЕТІ 7
10. ПЕДАГОГИКАНЫҢ НЕГІЗГІ КАТЕГОРИЯЛАРЫ 8
11. МҰҒАЛІМ ҚЫЗМЕТІ ЖӘНЕ ПЕДАГОГҚА ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР 8
12. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ 2015 ЖЫЛҒА ДЕЙІНГІ БІЛІМ БЕРУДІ ДАМЫТУ КОНЦЕПЦИЯСЫНДАҒЫ НЕГІЗГІ ТҰЖРЫМДАМАЛАРЫ 9
13. БАЛА ҚҰҚЫҚТАРЫ ЖӨНІНДЕГІ ИДЕЯЛАРДЫҢ ХАЛЫҚАРАЛАҚЫ ҚҰЖАТТАРДЫ БЕЙНЕЛЕНУІ 9
14. ОҚЫТУ ҮРДІСІ, ТАНЫМ КЕЗЕҢДЕРІ, ОҚЫТУ ФУНКЦИЯЛАРЫ 10
15. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІ, ҚҰРЫЛЫМЫ, ПРИНЦИПТЕРІ, БІЛІМ БЕРУ МЕКЕМЕЛЕРІНІҢ ТИПТЕРІ. 10
16. ТӘРБИЕДЕГІ ЫНТАЛАНДЫРУ ӘДІСТЕРІ 11
17. БІЛІМ БЕРУ МАЗМҰНЫ. ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР. БІЛІМ БЕРУ ЖОЛДАРЫ 12
18. ПЕДАГОГИКА ҒЫЛЫМЫНЫҢ БАСҚА ҒЫЛЫМДАРМЕН БАЙЛАНЫСЫ 12
19. ҚАЗІРГІ ҚОҒАМДАҒЫ ТӘРБИЕНІҢ МАҚСАТ.МІНДЕНТТЕРІ 13
20. БАЛА ДАМУЫНЫҢ ЖАСТЫҚ КЕЗЕҢДЕРІ 13
21. ОТБАСЫНЫҢ ТӘРБИЕ МАЗМҰНЫ, БАЛА ТӘРБИЕЛЕУ ӘДІСТЕРІ 14
22. ҚАЗАҚСТАНДА ПЕДАГОГИКА МЕН ӘДІСТЕМЕНІҢ НЕГІЗІН САЛУШЫЛАР 14
23. ТӘРБИЕ ӘДІСТЕРІ, МАҢЫЗЫ, ЖІКТЕЛУІ 15
24. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ СТИЛДЕРІ 15
25. АҚЫЛ.ОЙ ТӘРБИЕСІНІҢ МІНДЕТТЕРІ, ҚҰРАЛДАРЫ. ОЙЛАУ ОПЕРАЦИЯЛАРЫ, АҚЫЛ.ОЙ ЕҢБЕГІ. 16
26. ПЕДАГОГИКА НЕЕГІЗІН САЛУҒА ЖӘНЕ ДАМЫТУҒА ҮЛЕС ҚОСҚАН ҰЛЫ ПЕДАГОГТАР. 16
27. ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ МӘДЕНИ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ. БАЛА ТӘРБИЕСІНЕ ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАП.ТІЛЕКТЕР 17
28. ҰЖЫМҒА ПЕДАГОГИКАЛЫҚ БАСШЫЛЫҚ ЖАСАУ СТИЛЬДЕРІ 17
29. ОҚУШЫЛАР ҰЖЫМЫ, ЖЕКЕ ТҰЛҒА ЖӘНЕ ҰЖЫМ АРАСЫНДАҒЫ ҚАРЫМ.ҚАТЫНАС МОДЕЛЬДЕРІ 18
30. МЕКТЕП МҰҒАЛІМІНІҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚАБІЛЕТТІЛІГІ 18
31. ЕҢБЕК ТӘРБИЕСІНІҢ МАҢЫЗЫ МЕН МІНДЕТЕРІ. ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ БАЛАЛАР МЕН ЖАСТАРДЫ ТӘРБИЕЛЕУДЕГІ ЕҢБЕК ДӘСТҮРЛЕРІ. МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ЕҢБЕК ӘРЕКЕТІНІҢ ТҮРЛЕРІ 19
32. ОҚЫТУ ТҮРЛЕРІ. 19
33. ДЕНЕ ТӘРБИЕСІ, МАЗМҰНЫ, БАҒДАРЛАМАСЫ. 20
34. ОҚУ ЖОСПАРЫ, БАҒДАРЛАМАЛАР, ОҚУЛЫҚТАР, ОҚУ ҚҰРАЛДАРЫ 20
35. ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ БІЛІМ БЕРУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫНА ШОЛУ. 20
36. ОТБАСЫЛЫҚ ТӘРБИЕ ПРОБЛЕМАЛАРЫ 21
37. ДИДАКТИКА, ОНЫҢ НЕГІЗГІ КАТЕГОРИЯЛАРЫ, ДИДАКТИКАЛЫҚ ЗАҢДЫЛЫҚТАР 21
38. МЕКТЕП ПЕН ОТБАСЫНЫҢ БІРЛЕСКЕН ЖҰМЫСЫНЫҢ ҰЙЫМДЫҚ ФОРМАЛАРЫ 22
39. ОҚЫТУ ПРИНЦИПТЕРІ ЖӘНЕ ЕРЕЖЕЛЕРІ 23
40. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҮРДІС КЕЗЕҢДЕРІ ЖӘНЕ ТЕХНОЛГИЯСЫ 23
41. ОҚЫТУ ӘДІСТЕРІ, КЛАССИФИКАЦИЯСЫ 24
42. ТӘРБИЕ ТЕХНОЛОГИЯСЫ, ТАЛАПТАРЫ, НЕГІЗГІ ФАКТОРЛАР 24
43. ОҚЫТУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ ФОРМАЛАРЫ. 25
44. ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ САНАСЫН ҚВЛЫПТАСТЫРАТЫН ТӘРБИЕ ӘДІСТЕРІ 25
45. ОҚЫТУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ СЫНЫПТЫҚ.САБАҚТЫҚ ЖҮЙЕСІ 26
46. АЛДЫНҒЫ ҚАТАРЛЫ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТӘЖІРИБЕ, БЕЛГІЛЕРІ, ҚҰРЫЛУЫ 27
47. САБАҚ ТИПТЕРІНІҢ КЛАССИФИКАЦИЯСЫ 27
48. АТА.АНАЛАРДЫҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ МӘДЕНИТЕІ.ТӘРБИЕЛІК ҚЫЗМЕТНЕГІЗІ 28
49. МЕКТЕПТІҢ ОҚУ.ТӘРБИЕ ҮРПДІСІН ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖӘНЕ ӘДІСТЕМЕЛІК БАСШЫЛЫҚ 28
50. ОҚУ ТАПСЫРМАЛАРЫН ҮЙДЕ ОРЫНДАУДЫҢ МАҢЫЗЫ 29
51. МЕМЛЕКЕТТІҢ БАЛА ТӘРБИЕСІНДЕГІ РОЛІ 29
53. ОҚЫУДЫҢ АУЫЗША МАЗМҰНДАУ ӘДІСТЕРІ 30
53. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ШЕБЕРЛІКТІҢ ҚҰРАМДАС БӨЛІКТЕРІ 30
54. ОҚЫТУДЫҢ КӨРНЕКІЛІК ӘДІСТЕРІ 31
55. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ИННОВАЦИЯНЫҢ БАСТЫ БАҒЫТТАРЫ 31
56. ОҚЫТУДЫҢ ПРАКТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ 32
57. ДИДАКТИКА ТАРИХЫ 32
58. ІС.ӘРЕКЕТТІ ҰЙЫМДАСТЫРУДАҒЫ ТӘРБИЕ ӘДІСТЕРІ 33
59. ТӘРБИЕ ФОРМАЛАРЫ 33
2. МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТӘРБИЕСІ. 3
3. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР ЖҮЙЕСІ. 4
4. ЭСТЕТИКАЛЫҚ ТӘРБИЕ ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫ ТӘРБИЕЛЕУ ТҮРІ, НЕГІЗІ, ҚАҒИДАЛАРЫ 4
5. ҒЫЛЫМИ.ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІНЕ СИПАТТАМА 5
6. АДАМГЕРШІЛІК ТӘРБИЕСІ. ТӘРБИЕЛІҢ ҮРДІС КОМПОНЕНТІ, МАҚСАТЫ, ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ 6
7.ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ ЖАМУЫНА ӘСЕР ЕТЕТІН БИОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК ФАКТОРЛАР 6
9. ҚАЗІРГІ МЕКТЕПТЕГІ СЫНЫП ЖЕТЕКШІСІНІҢ МІНДЕТТЕРІ МЕН ҚЫЗМЕТІ 7
10. ПЕДАГОГИКАНЫҢ НЕГІЗГІ КАТЕГОРИЯЛАРЫ 8
11. МҰҒАЛІМ ҚЫЗМЕТІ ЖӘНЕ ПЕДАГОГҚА ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР 8
12. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ 2015 ЖЫЛҒА ДЕЙІНГІ БІЛІМ БЕРУДІ ДАМЫТУ КОНЦЕПЦИЯСЫНДАҒЫ НЕГІЗГІ ТҰЖРЫМДАМАЛАРЫ 9
13. БАЛА ҚҰҚЫҚТАРЫ ЖӨНІНДЕГІ ИДЕЯЛАРДЫҢ ХАЛЫҚАРАЛАҚЫ ҚҰЖАТТАРДЫ БЕЙНЕЛЕНУІ 9
14. ОҚЫТУ ҮРДІСІ, ТАНЫМ КЕЗЕҢДЕРІ, ОҚЫТУ ФУНКЦИЯЛАРЫ 10
15. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІ, ҚҰРЫЛЫМЫ, ПРИНЦИПТЕРІ, БІЛІМ БЕРУ МЕКЕМЕЛЕРІНІҢ ТИПТЕРІ. 10
16. ТӘРБИЕДЕГІ ЫНТАЛАНДЫРУ ӘДІСТЕРІ 11
17. БІЛІМ БЕРУ МАЗМҰНЫ. ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР. БІЛІМ БЕРУ ЖОЛДАРЫ 12
18. ПЕДАГОГИКА ҒЫЛЫМЫНЫҢ БАСҚА ҒЫЛЫМДАРМЕН БАЙЛАНЫСЫ 12
19. ҚАЗІРГІ ҚОҒАМДАҒЫ ТӘРБИЕНІҢ МАҚСАТ.МІНДЕНТТЕРІ 13
20. БАЛА ДАМУЫНЫҢ ЖАСТЫҚ КЕЗЕҢДЕРІ 13
21. ОТБАСЫНЫҢ ТӘРБИЕ МАЗМҰНЫ, БАЛА ТӘРБИЕЛЕУ ӘДІСТЕРІ 14
22. ҚАЗАҚСТАНДА ПЕДАГОГИКА МЕН ӘДІСТЕМЕНІҢ НЕГІЗІН САЛУШЫЛАР 14
23. ТӘРБИЕ ӘДІСТЕРІ, МАҢЫЗЫ, ЖІКТЕЛУІ 15
24. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ СТИЛДЕРІ 15
25. АҚЫЛ.ОЙ ТӘРБИЕСІНІҢ МІНДЕТТЕРІ, ҚҰРАЛДАРЫ. ОЙЛАУ ОПЕРАЦИЯЛАРЫ, АҚЫЛ.ОЙ ЕҢБЕГІ. 16
26. ПЕДАГОГИКА НЕЕГІЗІН САЛУҒА ЖӘНЕ ДАМЫТУҒА ҮЛЕС ҚОСҚАН ҰЛЫ ПЕДАГОГТАР. 16
27. ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ МӘДЕНИ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ. БАЛА ТӘРБИЕСІНЕ ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАП.ТІЛЕКТЕР 17
28. ҰЖЫМҒА ПЕДАГОГИКАЛЫҚ БАСШЫЛЫҚ ЖАСАУ СТИЛЬДЕРІ 17
29. ОҚУШЫЛАР ҰЖЫМЫ, ЖЕКЕ ТҰЛҒА ЖӘНЕ ҰЖЫМ АРАСЫНДАҒЫ ҚАРЫМ.ҚАТЫНАС МОДЕЛЬДЕРІ 18
30. МЕКТЕП МҰҒАЛІМІНІҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚАБІЛЕТТІЛІГІ 18
31. ЕҢБЕК ТӘРБИЕСІНІҢ МАҢЫЗЫ МЕН МІНДЕТЕРІ. ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ БАЛАЛАР МЕН ЖАСТАРДЫ ТӘРБИЕЛЕУДЕГІ ЕҢБЕК ДӘСТҮРЛЕРІ. МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ЕҢБЕК ӘРЕКЕТІНІҢ ТҮРЛЕРІ 19
32. ОҚЫТУ ТҮРЛЕРІ. 19
33. ДЕНЕ ТӘРБИЕСІ, МАЗМҰНЫ, БАҒДАРЛАМАСЫ. 20
34. ОҚУ ЖОСПАРЫ, БАҒДАРЛАМАЛАР, ОҚУЛЫҚТАР, ОҚУ ҚҰРАЛДАРЫ 20
35. ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ БІЛІМ БЕРУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫНА ШОЛУ. 20
36. ОТБАСЫЛЫҚ ТӘРБИЕ ПРОБЛЕМАЛАРЫ 21
37. ДИДАКТИКА, ОНЫҢ НЕГІЗГІ КАТЕГОРИЯЛАРЫ, ДИДАКТИКАЛЫҚ ЗАҢДЫЛЫҚТАР 21
38. МЕКТЕП ПЕН ОТБАСЫНЫҢ БІРЛЕСКЕН ЖҰМЫСЫНЫҢ ҰЙЫМДЫҚ ФОРМАЛАРЫ 22
39. ОҚЫТУ ПРИНЦИПТЕРІ ЖӘНЕ ЕРЕЖЕЛЕРІ 23
40. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҮРДІС КЕЗЕҢДЕРІ ЖӘНЕ ТЕХНОЛГИЯСЫ 23
41. ОҚЫТУ ӘДІСТЕРІ, КЛАССИФИКАЦИЯСЫ 24
42. ТӘРБИЕ ТЕХНОЛОГИЯСЫ, ТАЛАПТАРЫ, НЕГІЗГІ ФАКТОРЛАР 24
43. ОҚЫТУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ ФОРМАЛАРЫ. 25
44. ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ САНАСЫН ҚВЛЫПТАСТЫРАТЫН ТӘРБИЕ ӘДІСТЕРІ 25
45. ОҚЫТУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ СЫНЫПТЫҚ.САБАҚТЫҚ ЖҮЙЕСІ 26
46. АЛДЫНҒЫ ҚАТАРЛЫ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТӘЖІРИБЕ, БЕЛГІЛЕРІ, ҚҰРЫЛУЫ 27
47. САБАҚ ТИПТЕРІНІҢ КЛАССИФИКАЦИЯСЫ 27
48. АТА.АНАЛАРДЫҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ МӘДЕНИТЕІ.ТӘРБИЕЛІК ҚЫЗМЕТНЕГІЗІ 28
49. МЕКТЕПТІҢ ОҚУ.ТӘРБИЕ ҮРПДІСІН ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖӘНЕ ӘДІСТЕМЕЛІК БАСШЫЛЫҚ 28
50. ОҚУ ТАПСЫРМАЛАРЫН ҮЙДЕ ОРЫНДАУДЫҢ МАҢЫЗЫ 29
51. МЕМЛЕКЕТТІҢ БАЛА ТӘРБИЕСІНДЕГІ РОЛІ 29
53. ОҚЫУДЫҢ АУЫЗША МАЗМҰНДАУ ӘДІСТЕРІ 30
53. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ШЕБЕРЛІКТІҢ ҚҰРАМДАС БӨЛІКТЕРІ 30
54. ОҚЫТУДЫҢ КӨРНЕКІЛІК ӘДІСТЕРІ 31
55. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ИННОВАЦИЯНЫҢ БАСТЫ БАҒЫТТАРЫ 31
56. ОҚЫТУДЫҢ ПРАКТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ 32
57. ДИДАКТИКА ТАРИХЫ 32
58. ІС.ӘРЕКЕТТІ ҰЙЫМДАСТЫРУДАҒЫ ТӘРБИЕ ӘДІСТЕРІ 33
59. ТӘРБИЕ ФОРМАЛАРЫ 33
ПЕДАГОГИКА ПӘНІ, МІНДЕТТЕРІ, ПЕДАГОГИКАНЫҢ ҒЫЛЫМ РЕТІНДЕ ДАМУЫ
1.
«Педагогика» термині грек сөзі – «пайдос» бала, «огос»- жетектеу, ертедегі Грецияда балаларды жетектеп мектепке апаратын құлдарды педагогтар деп атаған. Ал баланы оқымысты басқа құлдар оқытқан. Кейін педагогтар балаларды оқытумен, тәрбиелеумен, жан-дүниесін және денесін дамытумен айналыса бастаған.
Педагогика өз дамуында ұзақ, күрделі жолдан өтті. Алғашқы қауымды құрылыста бала тәрбиелеудің алғашқы педагогикалық элементтері пайда болды. Алғашқы кезде философия ғылымының құрамында болды. Біртіндеп тәрбие тәжірибесі Платон, Аритотель адам тәрбиесіне, жеке тұлғаны қалыптастыруға байланысты идеялар айтты. Орта ғасырда мектепті шіркеу биледі. Фома Аквинский, т.б оқыту және тәрбиелеу жөнінде еңбектер жазды, қайта өрлеу дәуірінде педагог-гуманистер итальяндық В де Фельтре, француз Ф. Рабле, ағылщын Т.Мор жеке тұлғаны жан-жақты дамытуға, оқытуды еңбекпен байланыстыруға көңіл бөлді. Неміс педагогыВ.Ратке балаларға арнап ең алғаш рет оқулық, мұғалімдерге арнап оқу құралын жазды.
XVII ғасырда педагогика философияның құрамынан бөлініп шықты. Ұлы чех педагогы Я.А.Каменский өз еңбектерінде педагогика пәнін, міндеттерін, категорияларын анықтап берген. «Ұлы дидактика» еңбегі демократиялық идеяларға толы, сыныптық-сабақтық жүйені енгізген. Доқ Локк «Тәрбие жөніндегі ойлар» деп аталатын еңбегінде тәрбие теориясына көңіл бөлген. Француз ойшылдары Д.Дидро, К. Гельвеций, А.Гольбах, Ж.Ж.Руссо, швейцар педагогы И.Г.Песталоцци жеке тұлғаны қалыптастыруда тәрбие мен ортаның роліне көңіл бөлді.
Орыс революционер-демократтары В.Г.Билинский, А.И.Герцен, Н.Г.Чернышевский, Н.А. Добролюбов бала тәрбиелеу, білім беру жөнінде пікір атйқан. Орыс педагогтары К.Д.Ушинский, Н.И. Пирогов, Л.Н. Толстойдың гуманистік идеялары- тәрбие сипаты, дидактика проблемалары, еңбек тәрбиесі.
К.Д.Ушинский- «Адам тәрбие құралы ретінде», «балалар әлемі», «Ана тілі, деген, Л.Н. Толстой «Азбука», «жаңа азбука» деген еңбектерін жазды.
XX ғасыр педагогтары оқыту және тәрбиелеу теориясын байытты. С.Т.Щацкий - әлеуметтік педагогика; Н.Н. Курупская – сыныптан, мектептен тыс жұмысты ұйымдастыру; А.С.Макаренко – ұжым жөнінде ілімі; Я.В. Занков, Д.Б.Эльконин дамыта оқыту теориясы; П.П. Блонский- алоғашқы «Педагогика» оқулығы; В.А. Сухомлинский – жастарды тәрбиелеу проблемасын зерттеді.
Педагогика пәні- пеадгшогикалық үрдіс болып табылады. Арнайы ұйымдастылады, дамытылады, қойылған мақсатқа бағытталады, жеке тұлғаның қасиеттері мен сапалары қалыптасады.
Педагогика қызметі- тәрбиелеу, білім беру, оқыту заңдарын тану, мақсат, міндеттерді белгілеу, қойылған мақсатқа жету жолдарын жасау.
Педагогиканың ғылым міндеті:
1. Тұрақты міндеттер- тәрбиелеу, білім беру, оқыту заңдылықтарын ашу, осы үрдістерді басқару, педагогикалық қызметті оқып-үйрену, жалпылау, оқыту, тәрбиелеу, білімиін беруді басқару әдістерін, құралдарын, формаларынжасау, білім беру жүйесінің болашағын болжау, зерттеу нәтижелерін практикаға енгізу
2. Уақытша міндеттер- стандарт, оқулықтар, концепция, бағдарламалар жасаумен байланысты.
1.
«Педагогика» термині грек сөзі – «пайдос» бала, «огос»- жетектеу, ертедегі Грецияда балаларды жетектеп мектепке апаратын құлдарды педагогтар деп атаған. Ал баланы оқымысты басқа құлдар оқытқан. Кейін педагогтар балаларды оқытумен, тәрбиелеумен, жан-дүниесін және денесін дамытумен айналыса бастаған.
Педагогика өз дамуында ұзақ, күрделі жолдан өтті. Алғашқы қауымды құрылыста бала тәрбиелеудің алғашқы педагогикалық элементтері пайда болды. Алғашқы кезде философия ғылымының құрамында болды. Біртіндеп тәрбие тәжірибесі Платон, Аритотель адам тәрбиесіне, жеке тұлғаны қалыптастыруға байланысты идеялар айтты. Орта ғасырда мектепті шіркеу биледі. Фома Аквинский, т.б оқыту және тәрбиелеу жөнінде еңбектер жазды, қайта өрлеу дәуірінде педагог-гуманистер итальяндық В де Фельтре, француз Ф. Рабле, ағылщын Т.Мор жеке тұлғаны жан-жақты дамытуға, оқытуды еңбекпен байланыстыруға көңіл бөлді. Неміс педагогыВ.Ратке балаларға арнап ең алғаш рет оқулық, мұғалімдерге арнап оқу құралын жазды.
XVII ғасырда педагогика философияның құрамынан бөлініп шықты. Ұлы чех педагогы Я.А.Каменский өз еңбектерінде педагогика пәнін, міндеттерін, категорияларын анықтап берген. «Ұлы дидактика» еңбегі демократиялық идеяларға толы, сыныптық-сабақтық жүйені енгізген. Доқ Локк «Тәрбие жөніндегі ойлар» деп аталатын еңбегінде тәрбие теориясына көңіл бөлген. Француз ойшылдары Д.Дидро, К. Гельвеций, А.Гольбах, Ж.Ж.Руссо, швейцар педагогы И.Г.Песталоцци жеке тұлғаны қалыптастыруда тәрбие мен ортаның роліне көңіл бөлді.
Орыс революционер-демократтары В.Г.Билинский, А.И.Герцен, Н.Г.Чернышевский, Н.А. Добролюбов бала тәрбиелеу, білім беру жөнінде пікір атйқан. Орыс педагогтары К.Д.Ушинский, Н.И. Пирогов, Л.Н. Толстойдың гуманистік идеялары- тәрбие сипаты, дидактика проблемалары, еңбек тәрбиесі.
К.Д.Ушинский- «Адам тәрбие құралы ретінде», «балалар әлемі», «Ана тілі, деген, Л.Н. Толстой «Азбука», «жаңа азбука» деген еңбектерін жазды.
XX ғасыр педагогтары оқыту және тәрбиелеу теориясын байытты. С.Т.Щацкий - әлеуметтік педагогика; Н.Н. Курупская – сыныптан, мектептен тыс жұмысты ұйымдастыру; А.С.Макаренко – ұжым жөнінде ілімі; Я.В. Занков, Д.Б.Эльконин дамыта оқыту теориясы; П.П. Блонский- алоғашқы «Педагогика» оқулығы; В.А. Сухомлинский – жастарды тәрбиелеу проблемасын зерттеді.
Педагогика пәні- пеадгшогикалық үрдіс болып табылады. Арнайы ұйымдастылады, дамытылады, қойылған мақсатқа бағытталады, жеке тұлғаның қасиеттері мен сапалары қалыптасады.
Педагогика қызметі- тәрбиелеу, білім беру, оқыту заңдарын тану, мақсат, міндеттерді белгілеу, қойылған мақсатқа жету жолдарын жасау.
Педагогиканың ғылым міндеті:
1. Тұрақты міндеттер- тәрбиелеу, білім беру, оқыту заңдылықтарын ашу, осы үрдістерді басқару, педагогикалық қызметті оқып-үйрену, жалпылау, оқыту, тәрбиелеу, білімиін беруді басқару әдістерін, құралдарын, формаларынжасау, білім беру жүйесінің болашағын болжау, зерттеу нәтижелерін практикаға енгізу
2. Уақытша міндеттер- стандарт, оқулықтар, концепция, бағдарламалар жасаумен байланысты.
СОДЕРЖАНИЕ
ПЕДАГОГИКА ПӘНІ, МІНДЕТТЕРІ, ПЕДАГОГИКАНЫҢ ҒЫЛЫМ РЕТІНДЕ ДАМУЫ 2
2. МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТӘРБИЕСІ. 3
3. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР ЖҮЙЕСІ. 4
4. ЭСТЕТИКАЛЫҚ ТӘРБИЕ ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫ ТӘРБИЕЛЕУ ТҮРІ, НЕГІЗІ, ҚАҒИДАЛАРЫ 4
5. ҒЫЛЫМИ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІНЕ СИПАТТАМА 5
6. АДАМГЕРШІЛІК ТӘРБИЕСІ- ТӘРБИЕЛІҢ ҮРДІС КОМПОНЕНТІ, МАҚСАТЫ,
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ 6
7.ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ ЖАМУЫНА ӘСЕР ЕТЕТІН БИОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК ФАКТОРЛАР
6
9. ҚАЗІРГІ МЕКТЕПТЕГІ СЫНЫП ЖЕТЕКШІСІНІҢ МІНДЕТТЕРІ МЕН ҚЫЗМЕТІ 7
10. ПЕДАГОГИКАНЫҢ НЕГІЗГІ КАТЕГОРИЯЛАРЫ 8
11. МҰҒАЛІМ ҚЫЗМЕТІ ЖӘНЕ ПЕДАГОГҚА ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР 8
12. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ 2015 ЖЫЛҒА ДЕЙІНГІ БІЛІМ БЕРУДІ ДАМЫТУ
КОНЦЕПЦИЯСЫНДАҒЫ НЕГІЗГІ ТҰЖРЫМДАМАЛАРЫ 9
13. БАЛА ҚҰҚЫҚТАРЫ ЖӨНІНДЕГІ ИДЕЯЛАРДЫҢ ХАЛЫҚАРАЛАҚЫ ҚҰЖАТТАРДЫ БЕЙНЕЛЕНУІ
9
14. ОҚЫТУ ҮРДІСІ, ТАНЫМ КЕЗЕҢДЕРІ, ОҚЫТУ ФУНКЦИЯЛАРЫ 10
15. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІ, ҚҰРЫЛЫМЫ, ПРИНЦИПТЕРІ,
БІЛІМ БЕРУ МЕКЕМЕЛЕРІНІҢ ТИПТЕРІ. 10
16. ТӘРБИЕДЕГІ ЫНТАЛАНДЫРУ ӘДІСТЕРІ 11
17. БІЛІМ БЕРУ МАЗМҰНЫ. ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР. БІЛІМ БЕРУ ЖОЛДАРЫ 12
18. ПЕДАГОГИКА ҒЫЛЫМЫНЫҢ БАСҚА ҒЫЛЫМДАРМЕН БАЙЛАНЫСЫ 12
19. ҚАЗІРГІ ҚОҒАМДАҒЫ ТӘРБИЕНІҢ МАҚСАТ-МІНДЕНТТЕРІ 13
20. БАЛА ДАМУЫНЫҢ ЖАСТЫҚ КЕЗЕҢДЕРІ 13
21. ОТБАСЫНЫҢ ТӘРБИЕ МАЗМҰНЫ, БАЛА ТӘРБИЕЛЕУ ӘДІСТЕРІ 14
22. ҚАЗАҚСТАНДА ПЕДАГОГИКА МЕН ӘДІСТЕМЕНІҢ НЕГІЗІН САЛУШЫЛАР 14
23. ТӘРБИЕ ӘДІСТЕРІ, МАҢЫЗЫ, ЖІКТЕЛУІ 15
24. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ СТИЛДЕРІ 15
25. АҚЫЛ-ОЙ ТӘРБИЕСІНІҢ МІНДЕТТЕРІ, ҚҰРАЛДАРЫ. ОЙЛАУ ОПЕРАЦИЯЛАРЫ, АҚЫЛ-ОЙ
ЕҢБЕГІ. 16
26. ПЕДАГОГИКА НЕЕГІЗІН САЛУҒА ЖӘНЕ ДАМЫТУҒА ҮЛЕС ҚОСҚАН ҰЛЫ ПЕДАГОГТАР.
16
27. ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ МӘДЕНИ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ. БАЛА ТӘРБИЕСІНЕ ҚОЙЫЛАТЫН
ТАЛАП-ТІЛЕКТЕР 17
28. ҰЖЫМҒА ПЕДАГОГИКАЛЫҚ БАСШЫЛЫҚ ЖАСАУ СТИЛЬДЕРІ 17
29. ОҚУШЫЛАР ҰЖЫМЫ, ЖЕКЕ ТҰЛҒА ЖӘНЕ ҰЖЫМ АРАСЫНДАҒЫ ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС
МОДЕЛЬДЕРІ 18
30. МЕКТЕП МҰҒАЛІМІНІҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚАБІЛЕТТІЛІГІ 18
31. ЕҢБЕК ТӘРБИЕСІНІҢ МАҢЫЗЫ МЕН МІНДЕТЕРІ. ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ БАЛАЛАР МЕН
ЖАСТАРДЫ ТӘРБИЕЛЕУДЕГІ ЕҢБЕК ДӘСТҮРЛЕРІ. МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ЕҢБЕК
ӘРЕКЕТІНІҢ ТҮРЛЕРІ 19
32. ОҚЫТУ ТҮРЛЕРІ. 19
33. ДЕНЕ ТӘРБИЕСІ, МАЗМҰНЫ, БАҒДАРЛАМАСЫ. 20
34. ОҚУ ЖОСПАРЫ, БАҒДАРЛАМАЛАР, ОҚУЛЫҚТАР, ОҚУ ҚҰРАЛДАРЫ 20
35. ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ БІЛІМ БЕРУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫНА ШОЛУ. 20
36. ОТБАСЫЛЫҚ ТӘРБИЕ ПРОБЛЕМАЛАРЫ 21
37. ДИДАКТИКА, ОНЫҢ НЕГІЗГІ КАТЕГОРИЯЛАРЫ, ДИДАКТИКАЛЫҚ ЗАҢДЫЛЫҚТАР 21
38. МЕКТЕП ПЕН ОТБАСЫНЫҢ БІРЛЕСКЕН ЖҰМЫСЫНЫҢ ҰЙЫМДЫҚ ФОРМАЛАРЫ 22
39. ОҚЫТУ ПРИНЦИПТЕРІ ЖӘНЕ ЕРЕЖЕЛЕРІ 23
40. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҮРДІС КЕЗЕҢДЕРІ ЖӘНЕ ТЕХНОЛГИЯСЫ 23
41. ОҚЫТУ ӘДІСТЕРІ, КЛАССИФИКАЦИЯСЫ 24
42. ТӘРБИЕ ТЕХНОЛОГИЯСЫ, ТАЛАПТАРЫ, НЕГІЗГІ ФАКТОРЛАР 24
43. ОҚЫТУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ ФОРМАЛАРЫ. 25
44. ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ САНАСЫН ҚВЛЫПТАСТЫРАТЫН ТӘРБИЕ ӘДІСТЕРІ 25
45. ОҚЫТУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ СЫНЫПТЫҚ-САБАҚТЫҚ ЖҮЙЕСІ 26
46. АЛДЫНҒЫ ҚАТАРЛЫ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТӘЖІРИБЕ, БЕЛГІЛЕРІ, ҚҰРЫЛУЫ 27
47. САБАҚ ТИПТЕРІНІҢ КЛАССИФИКАЦИЯСЫ 27
48. АТА-АНАЛАРДЫҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ МӘДЕНИТЕІ-ТӘРБИЕЛІК ҚЫЗМЕТНЕГІЗІ 28
49. МЕКТЕПТІҢ ОҚУ-ТӘРБИЕ ҮРПДІСІН ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖӘНЕ ӘДІСТЕМЕЛІК БАСШЫЛЫҚ 28
50. ОҚУ ТАПСЫРМАЛАРЫН ҮЙДЕ ОРЫНДАУДЫҢ МАҢЫЗЫ 29
51. МЕМЛЕКЕТТІҢ БАЛА ТӘРБИЕСІНДЕГІ РОЛІ 29
53. ОҚЫУДЫҢ АУЫЗША МАЗМҰНДАУ ӘДІСТЕРІ 30
53. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ШЕБЕРЛІКТІҢ ҚҰРАМДАС БӨЛІКТЕРІ 30
54. ОҚЫТУДЫҢ КӨРНЕКІЛІК ӘДІСТЕРІ 31
55. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ИННОВАЦИЯНЫҢ БАСТЫ БАҒЫТТАРЫ 31
56. ОҚЫТУДЫҢ ПРАКТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ 32
57. ДИДАКТИКА ТАРИХЫ 32
58. ІС-ӘРЕКЕТТІ ҰЙЫМДАСТЫРУДАҒЫ ТӘРБИЕ ӘДІСТЕРІ 33
59. ТӘРБИЕ ФОРМАЛАРЫ 33
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБИЛКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
ПЕДАГОГИКАДАН МЕМЛЕКЕТТІК ЕМТИХАНҒА ДАЙЫНДЫҚ
ПЕДАГОГИКА ПӘНІ, МІНДЕТТЕРІ, ПЕДАГОГИКАНЫҢ ҒЫЛЫМ РЕТІНДЕ ДАМУЫ
1.
Педагогика термині грек сөзі – пайдос бала, огос- жетектеу,
ертедегі Грецияда балаларды жетектеп мектепке апаратын құлдарды
педагогтар деп атаған. Ал баланы оқымысты басқа құлдар оқытқан. Кейін
педагогтар балаларды оқытумен, тәрбиелеумен, жан-дүниесін және денесін
дамытумен айналыса бастаған.
Педагогика өз дамуында ұзақ, күрделі жолдан өтті. Алғашқы
қауымды құрылыста бала тәрбиелеудің алғашқы педагогикалық элементтері
пайда болды. Алғашқы кезде философия ғылымының құрамында болды.
Біртіндеп тәрбие тәжірибесі Платон, Аритотель адам тәрбиесіне, жеке
тұлғаны қалыптастыруға байланысты идеялар айтты. Орта ғасырда мектепті
шіркеу биледі. Фома Аквинский, т.б оқыту және тәрбиелеу жөнінде
еңбектер жазды, қайта өрлеу дәуірінде педагог-гуманистер итальяндық В
де Фельтре, француз Ф. Рабле, ағылщын Т.Мор жеке тұлғаны жан-жақты
дамытуға, оқытуды еңбекпен байланыстыруға көңіл бөлді. Неміс
педагогыВ.Ратке балаларға арнап ең алғаш рет оқулық, мұғалімдерге
арнап оқу құралын жазды.
XVII ғасырда педагогика философияның құрамынан бөлініп шықты.
Ұлы чех педагогы Я.А.Каменский өз еңбектерінде педагогика пәнін,
міндеттерін, категорияларын анықтап берген. Ұлы дидактика еңбегі
демократиялық идеяларға толы, сыныптық-сабақтық жүйені енгізген. Доқ
Локк Тәрбие жөніндегі ойлар деп аталатын еңбегінде тәрбие теориясына
көңіл бөлген. Француз ойшылдары Д.Дидро, К. Гельвеций, А.Гольбах,
Ж.Ж.Руссо, швейцар педагогы И.Г.Песталоцци жеке тұлғаны қалыптастыруда
тәрбие мен ортаның роліне көңіл бөлді.
Орыс революционер-демократтары В.Г.Билинский, А.И.Герцен,
Н.Г.Чернышевский, Н.А. Добролюбов бала тәрбиелеу, білім беру жөнінде
пікір атйқан. Орыс педагогтары К.Д.Ушинский, Н.И. Пирогов, Л.Н.
Толстойдың гуманистік идеялары- тәрбие сипаты, дидактика проблемалары,
еңбек тәрбиесі.
К.Д.Ушинский- Адам тәрбие құралы ретінде, балалар әлемі,
Ана тілі, деген, Л.Н. Толстой Азбука, жаңа азбука деген
еңбектерін жазды.
XX ғасыр педагогтары оқыту және тәрбиелеу теориясын байытты.
С.Т.Щацкий - әлеуметтік педагогика; Н.Н. Курупская – сыныптан,
мектептен тыс жұмысты ұйымдастыру; А.С.Макаренко – ұжым жөнінде ілімі;
Я.В. Занков, Д.Б.Эльконин дамыта оқыту теориясы; П.П. Блонский-
алоғашқы Педагогика оқулығы; В.А. Сухомлинский – жастарды тәрбиелеу
проблемасын зерттеді.
Педагогика пәні- пеадгшогикалық үрдіс болып табылады. Арнайы
ұйымдастылады, дамытылады, қойылған мақсатқа бағытталады, жеке
тұлғаның қасиеттері мен сапалары қалыптасады.
Педагогика қызметі- тәрбиелеу, білім беру, оқыту заңдарын тану,
мақсат, міндеттерді белгілеу, қойылған мақсатқа жету жолдарын жасау.
Педагогиканың ғылым міндеті:
1. Тұрақты міндеттер- тәрбиелеу, білім беру, оқыту заңдылықтарын ашу,
осы үрдістерді басқару, педагогикалық қызметті оқып-үйрену,
жалпылау, оқыту, тәрбиелеу, білімиін беруді басқару әдістерін,
құралдарын, формаларынжасау, білім беру жүйесінің болашағын болжау,
зерттеу нәтижелерін практикаға енгізу
2. Уақытша міндеттер- стандарт, оқулықтар, концепция, бағдарламалар
жасаумен байланысты.
2. МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТӘРБИЕСІ.
Экономикалық тәрбие деп оқушылардың экономикалық санасын
қалыптастыруға бағытталған арнайы ұйымдастырылған педагогикалық қызмет.
Экономикалық сана- қоғамның экономикалық өміріні тінінуді қамтамасыз
етеді, өндірістік процеске белсене қатысуға мүмкіндік береді. Өндірістік
қатынастардың жетіліуі жағдайында өскелең ұрпақтың экономикалық санасын
қалыптастыруда жалпыға бірдей және міндетті.
Экономикалық сананы құрушылар:
1. Нарықтық экономика дамуының өндірістік тиімділігін арттырудың,
өндірістік қатынастарды жетілідіру, басқару жүйесі заңдар
жөніндегі білімдер
2. Экономикалық ойлауға, еңбек өнімділігін жоғарлатужолдарын
іздестіру, өндірістік нәтижеге жете алу қабілеттілігі
экономикалық тәрбие үрдіссінде оқушы ұйымдасқан және тиімді экономика
жөнінде, өндірістік күштердің дамуы жөнінде, шаруашылық механизмі
жөнінде түсініктерді меңгереді. Экономикалық тәрбие экономикалық
ойлауды дамытады, экономикалық қызметтегі адамгершілік, іскерлік
сапаларды дамытады, қоғамдық белсенділік, инициатива, ұқыптылықты,
қоғам жетістіктеріне шыншылдықты тәрбиелеу.
Экономикалық тәрбие әдістері
1. экономикалық тәрбие мазмұны мектеп оқуышыларының танымдық қызметінде
жүзеге асады
2. балаларадың шамасы жететін экономикалық қызметке кірістіру- қоғамдық-
пайдалы еңбек, өнімді еңбек-ұйымдастыруды, жоспарлауды, мөлшерлеуді,
тиімділікті, нәтижесін тексеруді қажет етеді.
3. балаларды экономикалық қарым-қатнастар үрдісіне енгізу- ата-аналармен
бірлесе отырып отбасы бюджетіне, өзінің жеке заттарына өз қатынатарын
білдіру
экономикалық тәрбиенің қажеттігі жөнінде К.Д.Ушинский, С.Т.Шацкий айтқан
экономикалық тәрбие мазмұны- экономикалық білімдерді меңгерту, арнайы
курстар өтикізу- бизнес- клуб, менеджер клубы, маркенинг клубы,
кәсіби оқыту.
3. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР ЖҮЙЕСІ.
Педагогика дамудың ұзақ жолынан өтіп, ақпарат жинақтап педагогикалық
ғалымдар жүйесіне айналды.
1. Жалпы педагогика- адамды оқыту, тәрбиелеудің жалпы заңдылықтарын оқып-
үйренеді, оқу-тәрбие мекемелеріндегі оқыту-тәрбие үрдісінің негіздерін
жасайды.бөлімдері:
А) Педагогиканың жалпы негіздері; Б) оқыту теориясы немесе дидактика, В)
тәрбие теориясы; Г) мектептану;
2. Жастық педагогика- белгілі жас тобындағы оқу-тәрбие қызметінің
ерекшелігін оқып-үйренеді:
А) мектепке дейінгі педагогика; Б) мектеп педагогикасы; В) жоғары мектеп
педагогикасы; Г) ересектер педагогикасы; Д) андрогогика
Адам қызметінің нақты түріне байланысты педагогикалық пәндер болады:
әскери, инженерлік, спорттық, театр, мұражай, музыкалық, өндірістік,
еңбекпен түзету мекемелерінің педагогикасы.
Әскери педагогика - әскери қызметкерлерді оқыту және тәрбимлелеудің
принциптерін, әдлістерін, формаларын жасайды, заңдалақтарын, теориялық
қағидаларын ашып береді. Өндірістік педагогика- қызметкерлердің,
жұмысшылардың біліктілілігін жоғаылату, жаңа мамандықты меңгеру, оларды
оқыту және тәрбиелеуді оқып-үйренеді. Кәсіби-техникалық білім беру
педагогикасмы- жұмысшыларды дайындау, біліктілігін жоғарылату
заңдылықтарын оқып-үйренеді. Еңбекпен түзету педагогикасы- жасалған
қылмысты істері үшін қамаудаотырғандарды қайта тәрбиелеу ерекшеліктерін
оқып-үйренеді.
3. Педагогикалық пәндерге жататындар: педагогика тарихы, салыстармалы
педагогика, этнопедагогика, тәрбие философиясы, әлеуметтік педагогика,
педагогикалық психология, т.б
Педагогика тарихы- түрлі тарихи дәуіәрде және кезеңдерде оқу-тәрбие
практикасының, педагогикалық теориялардың, концепциялардың пайда болуын,
дамуын зерттейді. Салыстармалы педагогика - түрлі елдердегі білім беруді
салыстармалы талдаумен айналысады.
4. Арнайы педагогика- дефектология- дене, психикалық кемістіктері бар
адамдарды оқыту, тәрбиелеу заңдылықтарын оқып-үйренеді. Түрлері:
Сурдопедагогика- саңырау, нашар еститін адамдарға арналған,
тифлопедагогика- соқыр, нашар көретіндерге арналған,
олигофренопедагогикасы- ақыл-ойы кемістігі бар адамдарға арналған,
логопедия- тіл кемістігі бар адамдарға арналған.
5. жеке әдістемелер- барлық оқу-тәрбие мекемелеріндегі нақты оқу пәндерін
оқытып-үйрену заңдылықтарын зерттейді.
4. ЭСТЕТИКАЛЫҚ ТӘРБИЕ ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫ ТӘРБИЕЛЕУ ТҮРІ, НЕГІЗІ, ҚАҒИДАЛАРЫ
Эстетикалық тәрбие дегеніміз- жеке тұлғаның эстетикалық эмоционалды-
сезімдік және құнды санасын тәрбиелеу үрдісі.
Эстетикалық тәрбие мақсаты- жеке тұлғаны өнердегі және өмірдегі
эстетикалық объектілерді қабылдауға, меңгеруге, бағалауға дайындығын
дамыту; көркем, рухани дене мәдениеті облысында шығармашылық
қабілеттіліктерін қалыптастыру, эстетеикалық санаы жетілдіру.
Эстетикалық тәрбие бағыттары:
1. үздіксіз көркем білім беру
2. музыкалық мәдениетті қалыптастыру
3. театрлық білім беру және тәрбиелеу
4. әдеби қабілеттілікті дамыту
Эстетикалық тәрбие қағидалары:
1. баланың эстетикалық құрылыуына ұйымдасқан түрде педагогикалық әсеғр
теу
2. әдіміліктің, сұлулықтың адам үшін мәнін түсіну
3. міндеттер кешенін шешу қажеттілігі- көркем эстетикалық; идеялық-
адамгершілі;
Эстетикалық тәрбие құралдары: өнер, эстетикалық қарым-қатынас жасау, оқу
пәндері- география, матемавтика, қоғамтану, тарих, биология, еңбек, дене
шынықтыру, әдебиет, музыка, бейнелеу өнері ерекше орында. Оқу үрдісінде
бала нақты шындықтың, өнердің әдемілігін түсінеді, өмірге эстетикалық қарым-
қатынас қалыптасады. Шығармашылық көркем қызмет сыныптан және мектептен тыс
жұмыстарда өз жалғасын табады. Сабақтан тыс уақытта, түрлі пәндік
үйірмелерде балалардың эстетикалық дамуы жүреді. Көркемөнерпаздық жұмыс
мақсатында мектепте эстетикалық тәрбие орталығы құрылады. Музыкалық мектеп,
көркемөнер мектебі, музыка, театр, көркемөнер студиялары жұмыс атқарады.
5. ҒЫЛЫМИ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІНЕ СИПАТТАМА
Педагогикадағы зерттеу әдістері- нақты шындықты эмпирикалық,
теориялық тану, оқып-үйренуде қолданылатын тәсілдер, процедуралар,
операциялық зерттеуц әдістерінің жүйесін зерттеуші нақты зерттеудің мақсат-
міндеттеріне байланысты таңдап алады.
Педагогикадағы зерттеу әдістерін: 1) жалпы ғылыми; 2) педагогикалық;
3) басқа ғылымдардың әдістері деп бөледі.
Бақылау- ақпаратты мақсатқа бағытталған, жоспарлы жинақтау үрдісі жүйелі
жүргізіледі. Белгілері: 1) мақсатқа бағытталған; 2) аналитикалық сипатта;
3) кешенділік; түрлері: үзіксіз, ауық-ауық, жаппай, таңдамалы, тура, жанама
Тәжірибені оқып-үйрету- оқу-тәрбие жүйелеріндегі жадпыны, тұрақтыны
бөліп көрсетуге, тәрбиенің тарих байланысын анықтауға бағытталған
ұйымдасқан танымдық қызмет. Тарихи деп те атайды. Шығармашылықпен жұмыс
істейтін педагогикалық ұжымдардың шығармашылығын, жеке мұғалімдердің оқып-
үйрену де жатады. Оқу-тәрбие үрдісін көрсететін мектеп құжатын талдау-
сынып жұрналы, хаттама, сабақ кестесі, ішкі тәртіп ережелері,
мұғалімдердің сабақ жоспарлары, сабақ конспектілері, оқушылар жұмысын оқып-
үйрену, үй, сынып жұсмыстары, шығарма, реферат, есеп.
Әңгімелесу- тәрбиешілер мен тәрбиеленушілердің педагогикалық
фактілері, құбылыстарға қарым-қатынасын, пікірін анықтауға мүмкіндік
беретін зерттеу әдісі. Зерттеу жүргізуші әңгімелесушіні өзіне тарта білуі,
сұрақ қоя білуі, әдепті болуы тиіс. Алдын ала әзірленген жоспар бойынща
еркін формада жүргізіледі.
Интерьвю- әңгімелесу түрі. Сұрақтар алдын ала беріледі, белгілі ретте
қойылады, жауаптар белгіленеді.
Анкета жүргізу- арнайы дайындалған сұрақтардың көмегімен жаппай
материал жинау әдісі; түрлері: ашық- жауапты таңдайды; жабық- дайын жауапты
таңдайды; есімді; ананимді; толық, қысқартылған;
Тестілеу- тест қолданылып жүргізілетін педагогикалық зерттеу әдісі.
Тест- зерттеушінің психофизиологиялық, жеке тұлғалық қасиеттерін, білім,
білік дағдыларын анықтауға мүмкіндік беретін стандартты тапсырмалар.
Түрлері: үлгерім, қарапайым біліктерді анықтау, оқу, даму деңгейін
анықтаушы
Педагогикалық эсперимент- оқыту-тәрбиелеу үрдісіне әдейі өзгерістер
енгізу алынған нәтижелерді терең сапалы, сандық талдау. Түрлері:
лабораториялық – жасанды жасалған жағдайда өткізіледі; табиғи эксперимент-
кәдімгі жағдайда өткізіледі. Мектеп бағдарламалары, оқулықтар
эксперименттер өткізіледі. Мысалы: қазірде кей мектептерде 12 жылдықтың
оқулықтары эксперименттен өткізілуде.
6. АДАМГЕРШІЛІК ТӘРБИЕСІ- ТӘРБИЕЛІҢ ҮРДІС КОМПОНЕНТІ, МАҚСАТЫ,
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Адамгершілік тәрбиесі тәрбиелік үрдістің бір компоненті болып
табылады, қоғамдық талаптар мен мінез-құлық ережелерін ескере отырып,
дағдылар мен біліктерді қалыптастырады. Адамгершілік тәрбиесі- моральдық
саналарды, мінез белгілерін, мінез-құлық дағдылары мен әдеттерін
қалыптастырады. Адамгершілік тәрбиесінің масқаты- өзіне, өз іс-әрекеттері
жөнінде есеп бере алатын жауапты адамды тәрбиелеу. Адамгершілік тәрбиесіне
шыдамдылық, гумандылық, өзара сыйлау, жолдастық көмек, талап қоя білу,
үлкендерге құрмет, кішіге ізет, тәртіптілік. Өзін-өзі бақылау, басқару,
тануды қалыптастыру жатады. Адамгершілік тәрбиесінің мазмұны: ұжымдық оқу
қызметін және қоғамдық-пайдалы еңбекті ұйымдастыру - балалар біріне-бірі
көмектеседі, әлсізді қорғайды, жақсылықпен зұлымдықты, әділдік пен
әділеттсіздікті ажыратады.
Адамгершілік тәрбиесінің нәтижесі адамгерішілік жағынана тәрбиелі
болу. Адамгершілік тәрбиесі үрдісінің ерекшелігі:
1. әрбір оқушының санасына қоғамдық адамгершілік сана нормаларын меңгерту
қажеттілігі
2. мақсат, мазмұн, адамгершілік тәрбиеліліктің көріну ерекшелігі
3. ақыл-ой, еңбек, эстетикалық, дене, экономикалық, құқықтық, экологиялық
тәрбие үрдісімен бірге жүру
7.ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ ЖАМУЫНА ӘСЕР ЕТЕТІН БИОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК ФАКТОРЛАР
Жеке тұлғаның дамуына сыртқы және ішкі биологиялық және әлеуметтік
факторлар әсер етеді. Ішкі факторлар- жеке тұлғаның өзіндік белсенлідігі,
қызығушылықтары, мотивтері. Сыртық факторлар- табиғат, әлеуметтік орта,
тәрбие. Биологиялық фактор- тұқымқуалаушылық. Тұқымқуалаушылық- ата-
аналарынан балаларына белгілі бір сапалар мен ерекшеліктерді жеткізудегі
организмнің қасиеттері. Организм қасиеттері барлық ақпаратты сақтайтын және
жеткізетін гендік кодта болады. Ата-аналарынан балаларына беріледі: 1)
анатомиялық-физиологиялық құрылым: сөйлеу тілі, тік жүру, ойлау, еңбек
әрекеті; 2) дене ерекшеліктері: нәсіл, дене құрылымының ерекшеліктері бет
келбет, шаш, көз, тері, түсі; 3) физиологиялық ерекшеліктер- зат алмасу,
қан қысымы, қан тобы, резус-фактор, организмнің жетілу кезеңдері; 4) жүйке
жүйесінің ерекшеліктері: бас миының, перифериялық аппарат (көру, есту,
сезу) құрылымы, мінезге әсер ететін нерв үрдістерінің ерекшеліктері; 5)
организм дамуындағы аномалиялар (ауытқулар): далтонизм (түстерді
ажыратпау), қоян ерін; 6) тұқым қуалаушылық сипаттағы аурулар: гемофилия
(қан ауруы), қант диабеті, шизофрения, эндокриндік бұзылу) тапал бой.
Орта- климаттық табиғат жағдайлары, қоғамдық құрылым, халықтық
мәденпиеті, тұрмысы, салт-дәстүрлері. Жағымды жағдайларды құру жеке
тұлғаның дамуында жоғары деңгейге жетуге мүмкіндік береді.
Тәрбие- әлеуметтік ортаның әртүрлі сфераларында жеке тұлғаның дамуына
мақсатты түрде әсер ететін факторлар ретінде қарастырылады. Тәрбиеші бала
дамуын арнайы ұйымдастырылған тәрбиелік жүйеде іс жүзіне асырады. Қарым-
қатынас адамдар арасында өзара қатынас орнатуға бағытталған. Адам қоғамнан
тыс жерде адамның рухани, әлеуметтік, психикалық дамуы мүмкін емес. Іс-
әрекет (қызмет) ойын, оқу, танымдық еңбек, қоғамдық, саяси, көркем,
шығармашылық, спорт. Іс-әрекет адамға мына жағдарлардасептігін тигізеді:
адам өмірінің материалдық жағын құрады; қажеттілікті қанағаттандырады;
қоршаған өмірді өзгерптуді, тануды; мақсатқа жетуге көмектеседі; рухани
дамиды.
Сонымен адам дамуы биологиялық және әлеуметтік факторларға байланысты.
Түрлі жағдайларда түрлі факторлар жеке тұлғаның қалыптасуына көбірек, не
азырақ әсер етеді. Факторлар жүйесінде тәрбие шешуші роль атқарады.
8. ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ТӘРБИЕ- ЖҮЙЕСІ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ, МАҚСАТЫ,
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ САНАНЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ
Экологиялық тәрбие проблемаларымен адамдар XVII ғасырдан бастап
айналыса бастаған. Қазіргі өмірде экологиялық кризис жақындағандықтан
көкейкесті болып отыр. Адамзат қоғам өскелең ұрпаққа экологиялық тәрбие
беру проблемасын шешуден тысқары болмағаны жөн.
Экологиялық тәрбие дегеніміз- балалардың экологиялық білімділігі мен
тәрбиелілігін дамытуға бағытталған жүйені педагогикалық қызмет, экологиялық
білімдерді жинақтау, табиғаттан еңбек біліктері мен дағдыларын
қалыптастыру. Экологиялық тәрбие мақсатқа бағытталған оқыту үрдісінде
жүзеге асады. Түрлі пәндерді оқып-үйрену арқылы бала экологиялық білімдерді
меңгереді. Адамгершілік, эстетикалық тәрбие табиғатқа аялы көзқарасты,
сүйіспеншілікті, әдемілігіне сүйсінуді тәрбиелейді. Қоғамдық-пайдалы еңбек-
табиғатты қорғауға үйретеді.
Мақсаты- балалардың экологиялық санасын дамыту, экологиялық мәдениетті
қалыптастыру, табиғатты қорғау белсенділігін дамыту. Экологиялық сана-
экологиялық білім, факті, мәдіметте, қорытыды, жарнамалардан тұрады,
эстетикалықсезімдер, экологиялық жауапкершілік. Адамның табиғатты қолдануы
экологиялыұ ойлауды қажет етеді. Экологиялық ойлау адамның өндірістік, ауыл
шаруащылық обьектілерін құрудан, технологиялық үрдістің жағымсыз жақтарын
жоюдан көрінеді.
Экологиялық санаға- табиғатты қорғауға бағытталған адамның еріктік
ұмтылуы енеді.
Экологиялық тәрбиенің теориялық негіздері оқыту, тәрбиелеу, дамыту
міндеттерін біртұтас шешуге негізделген. Тәрбиелеудің әдістерін дұрыс
қолдана отырып, мүғалім экологиялық сауатты, тәрбиелі жеке тұлғаны
қалыптастыра алады. Қоршаған табиғатты қорғауға мыналарды орындай білген
жөн: 1. жеке мінез-құлық мәдениетін сақтау; 2. юасқа адамдардыңғ іс-
әрекетінің нәтижесіндегі жағымсыз жағдайларды бодырмау; 3. пайда болған
қажетсіз құбылыстарды жоюға байланысты еңбек операцияларын орындау;
Экология тәрбие бойынша қызмет мазмұны: табиғатты оқып-үйрену,
экологиялық жағдайда талдау; дүние жүзі, мемлекет, тұрғылықты жердің
экологиялық жүйесін оқып-үйрену; адамның табиғатқа әсерін оқып-үйрену.
9. ҚАЗІРГІ МЕКТЕПТЕГІ СЫНЫП ЖЕТЕКШІСІНІҢ МІНДЕТТЕРІ МЕН ҚЫЗМЕТІ
Мектепте оқу-тәрбие жұмысын ұйымдастыру үшін сынып жекетшілері
тағайындалады. Оның себеі, бір сынып оқушыларымен бірнеше мұғалім
айналысады, ал олардың қызметін үйлестіру қажет. Л.С.Выготский Педагог-
бала өмірін ұйымдастырушы деген. Яғни педагог мектеп өмірінде
тәрбиеленушілерге көмекші, қорғаушы. Ең қиын бала да жақсы бала болғысы
келеді, оған да көмек, құрмсет, сүйіспеншілік қажет. Бала құрметтейтін,
сыйлайтын педагог қана тәрбиелей алады. Сынып жетекшісі бүгінде нағыз
профессионал педагог болуы тиіс. Мектептің тәрбие жүйесіндегі сынып
жетекшісінің қызметі- әр баланы жоғары дәрежеде дамтыу, оның дарындылығын
ашу, рухани, ақыл-ой, дене жетілуіне жағдай тудыру, тәрбиеленушілерге жеке
қарау.
Сынып жеткешісінің негізгі міндеттері:
1. әр баланың жеке дамуын бақылау, әр жеке тұлғаның қалыптасуы үшін
жағдай тудыру
2. баланың қабілеттілігін, қызығушылығын, дарындылығын оқып-үйрену
3. барлық қызмет- жее, жұптық, топтық, ұжымдық- түрлерін ұйымдастыру.
Салауатты өмір салтын белсенді насихаттау
4. тәрбиеленушінің құқықтары мен еркінділігін сақтау
5. ұжымды тәрбиелуші орта ретінде құру.
Сынып жетекшісінің қызметі:
1. аналитикалық функция- балалардың жеке ерекшеліктерін, отбасының тәрбие
жағдайын, жеке тұлғаның және ұжымның тәрбиелік деңгейін, сынып ұжымның
қалыптасуын т.б оқып-үйрену
2. прогностикалық функция (болжам жасау)- тәрбиелік шара нәтижесінде,
оқушылардың жеке даму деңгейлеріне, ұжымның құрылуына, қалыптасуына,
ұжым мүшелерінің қарым-қатнасына болжау жасау; оқушыларұжым өмірі мен
қызметінің алыс және жақын перспектикасын құру
3. ұйымдастырушы-үйлестіруші әр баланы жеке оқып-үйрене отырып,
психологиялық-педагогикалық картаға, мәліметтерді түсіру; балаға оқу
қызметінде көмектесу; түрлі қызмет түрлерін жоспарлауға,
ұйымдастыруға; өздерін-өздері басқаруға көмектесу; әр оқушыға жеке
әсер ету; баланы үйірме, клуб, секция жұмыстарына қатыстыру; баланың
құқығы мен еркіндігін сақтау; атан-аналар жиналысын, консультациялар
өткізу, ата-аналарды мектепке көмекке тарту, пән мұғалімдерінің
сабақтарына қатысу, педагогикалық кеңес, семинар, әкімшілік,
әдістемелік кеңестерге қатысу, сабақтан тыс уақыттағы шараларда бала
өмірі мен денсаулығына жауап беру, баланың тамақтануы, кезекшілік,
жазғы еңбек практикасын ұйымдастыру, құжат жүргізу, жүрналдан сабаққа
қатысуын есепке алу, күнделік, жеке іс қағаздары, жоспар, т.б
4. коммуникативті: балаларп арасындағы қарым-қатынасты тудыру, қарым-
қатынас жасауға үйрету, жағымды психологиялық климат құру
10. ПЕДАГОГИКАНЫҢ НЕГІЗГІ КАТЕГОРИЯЛАРЫ
1. Тәрбиелеу- екі мағынасы бар: әлеуметтік мағынадағы тәрбие- қоғам
қызмет, өскелең ұрпаққа болашақ өмірге дайындау. Оған қоғамның әлеуметтік
құрылымының күші бағытталған: баланы болашақ өмірге отбасы, балабақша,
мектеп, ақпарат құралдары, т,б дайындайды. Баланы өмірге дайындау басқа
сыртқы әсерлермен, жағдайлармен де байланысты: адамның этникалық шығу тегі,
табиғат, мәдени орта, тұратын жері. Педагогикалық мағынадағы тәрбие- арнайы
ұйымдастырылатын, басқарылатын үрдіс, жеке тұлғаның дамуына әсер етеді.
Тәрбие мақсаты- баланы балабақша, мектеп, отабсында біртұтас тәрбиелеу,
жеке тұлғаны дамыту- кең пеадагокалық мағынадағы тәрбие. Үлкендер балаға
оның белгілі бір қасиеттерін қалыптастыру мақсатында әсер етуі мүмкін – тар
педагогикалық мағынадағы тәрбие. Тәрбие- жалпы, мәңгілік, нақты-тарихи
категория. Адам өзіне өзі талаптар қойса, белгілі бір сапаларда тәрбиелеуге
байланысты қызмет атқарады. Ол ішкі тәрбиелеік әсер деп аталады. Өзін-өзі
тәрбиелеу В.А.Сухомлинский Нағыз тәрбие өзін-өзі тәрбиелеуде ғана болады
2. Оқыту- ересектердің өскелең ұрпаққа қоғамдық сананы, мәдениетті өнімді
еңбек, қоршаған ортаны өзгерту және қорғау жөніндегі білімдерді
мақсатқа бағытталған, ұйымдасқан, жүйені жеткізу жүйесі
3. Білім беру- адамзат қоғам жинақтаған білімдер мен біліктер жиынтығын
меңгеру үрдісі. Адамдарды мәдениетке, білімге жақындататын
қызмет.Бастауыш, орта, жоғары, кәсіби білім беру бар. Өздік білім алу
маңызды рольатқарады. Білім беру және оқыту оқушылының танымдық
қажеттілігін қалыптастыруға бағытталған.
4. Даму- адам организміндегі сандық, сапалық өзгерістер.
5. Қалыптасу- түрлі факторлардың; табиғи, әлеуметтік, саяси, экологиялық
факторлардың әсерінен адамның құрылуы
11. МҰҒАЛІМ ҚЫЗМЕТІ ЖӘНЕ ПЕДАГОГҚА ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР
Мектепте оқу-тәрбие үрдісін ұйымдастыратын, іске асыратын жеке тұлға-
мұғалім, арнайы дайындығы бар, педагогикалық қызметпен кәсіби айналысады.
Педагог қызметі- жее тұлғаны жасау, рухани дамыту. Қазіргі заманда педагог
қызметі- тәрбиеленушілерге өзгермелі әлеуметтік мәдени өмірде бейімделуге
көмектесу. Қазіргі қоғам кез келегн білім беру мекемесіндегі педагогтарға
жоғары талаптар қояды. Мектеп мұғалімі жалпы мектеп жағдайында
оқытудыңжоғары деңгейін қамтамасыз етуі, денсаулық, оқушылардың бос уақытын
ұйымдастыра білуі, отбасылық тәрбиеге қатысуы тиіс. Педагог қазіргі
талаптарға сай болуы үшін үнемі білімін толықтыруы тиіс. Пеадгогикалық
қызмет-кәсіби білімдерп мен біліктерді қолдана білу, оқыту, тәрбиелеу,
дамыту, қалыптастыруды басқару. Мұғалімнің негізгі функциялары: мақсат қою,
диагностикалық анықтау, прогостикалық, жобалау, жоспарлау, ақпатартық,
ұйымдастырушылық, бақылау, түзеу, талдау. Мұғалім- актер, режиссер,
менеджер, аналитик, зерттеуші. Мұғалімге қойылатын талап- пеадагогикалық
қабілеттің болуы- оқушылармен жұмыс жүргізе білу, балаға сүйіспеншілік
сезімі
Қабілеттіліктің басты топтары:
1. Ұйымадастырушылық
2. Дидактикалық
3. Коммуникативті
4. Зерттеушілік
5. Ғылыми-танымдық
Мұғалімнің маңызды кәсіби сапалары: балаға сүйіспеншілік сезімі,
еңбексүйгіштік, жұмысқа қабілеттілік, тәтіптілік, мақсат қоя білу,
ұйымдастырушылық, т.б. табандылық, әділдік, шеберлік, педагогикалық такті,
педагогикалық теорияны білу, бала психологиясын білу, әдістемені, алодыңғы
қатарлы технологияны меңгеру, талап қоя білу. Жеке тұлғалық қасиеттер:
қайырымдылық, шыдамдылық, шыншылдық, жауапкершылык, құрметту, сенімділік,
ұстамдылық, париотизм, тб.
12. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ 2015 ЖЫЛҒА ДЕЙІНГІ БІЛІМ БЕРУДІ ДАМЫТУ
КОНЦЕПЦИЯСЫНДАҒЫ НЕГІЗГІ ТҰЖРЫМДАМАЛАРЫ
Қазіргі қоғамдағы қайта құрулар, экономика дамуындағы жаңа
стратегиялар, ашық қоғам, информациялау- білім беруге қойылатын талаптарды
түбегейлі өзгертті. Білім берудің негізгі мақсаты білім, білік, дағдыларды
жинақтап қана қоймай, қажетті ақпаратты өз бетімен таба білу, негіздей
білу, тиімді өмір сүру, қызмет ету.
Концепцияға сәйкес мектепке дейінгі тәрбие сақталады. Мектепалды
даярлық топтарына бала 5 жастан қабылданады.12 жылдық білім беру
енгізіледі, кәсіптік білім беру, бірнеше тілді меңгеру жүзеге асырылады.
Бала мектепке 6 жастан қабылданады. Бастауыш сектепте шет тілі және
информатика енгізіледі. Негізгі мекетп 10сыныппен аяқталадлы. Интеграция,
курстар, профилді дайындау енгізіледі. 11-12 сыныптарды әлеуметтік-
гуманитарлық, жаратылыс-ғылыми, техникалық бағыттарды міндетті профилдік
дайындық болады. 12 жылдық тегін білім беріледі. Колледжегі 2 жылдық
оқудағы кейін профиль бойынша жоғары оқу орынының 3 курсында оқуды
жалғастыруға болады. Жоғары білім беру саласында жоғары білікті мамандардың
көп деңгейлі дайындығына назар аударылады. Бакалавр, - магистр- доктор және
оқытудың кредит жүйесі енгізіледі.білімнен кейін жүреді.
Қазақстан жағдайында орта білім беру 4+6+2 (баст+негіз орта+ жалпы
орта) түрінде тиімді, экономикалық негізделген.
12 жылдық білім беру сатылары:
1. Бастауыш білім беру 1-4 сыныптар. 4 жыл 6 жастан басталады. Негізгі
міндеті- баланың жеке тұлғасын қалыптсатыру, қабілеттілігін анықтау және
дамыту
2. Негізгі білім беру- 5-10 сыныптар. 6 жастан ғылымдар жүйесінің
базистік негіздері меңгеріледі, қарым-қатынас мәдениеті қалыптастырылады.
Таңдау бойынша пәндер оқытылады. Профиль алуға даярлық жүргізіледі.
3. Орта білім беру – профилді оқыту, 11-12 сыныптар, 2 жыл. Профильді
оқыту- басты бағыт. Оқушыларды кәсіби жағынана дайындайды. Оқушы оқыту
формалары мен құралдарын, жеке білім беру бағдарламаларын таңдай алады.
Концепцияның іске асыру кезеңдері:
1. Жаңа Заң және нормативті құқықтық база құру
2. Мектепқе дейінгі балалар мекемлерінің жүйелерін құру
3. Экспериментталды оқу жоспары, бағдарламалары, оқулықтар, оқу-
*әдістемелік кешендерді жасау
13. БАЛА ҚҰҚЫҚТАРЫ ЖӨНІНДЕГІ ИДЕЯЛАРДЫҢ ХАЛЫҚАРАЛАҚЫ ҚҰЖАТТАРДЫ БЕЙНЕЛЕНУІ
Бала құқықтары проблемасы, оның өмірі, тәрбиесі, білім беру,
тәрбиелеу- жалпы дүниежүзілік проблема. 1959 жылы бала құқықтары
Деклорациясы; 1989 жылы бала құқықтары жөніндегі Конвенция; 1990жылы баланы
қорғау, дамытуды қамтамасыз ету жөніндегі Бүкіләлемдік Деклорация; 1995
жылы – толеранттық принциптерінің Деклорациясы- халықаралаық құжаттарда
қоғамдағы бала құқықтары берілген, шыдамдылық, зорлық көрсетпеу, тыңдай
және ести білу сияқты қасиеттер жөнінде айтылған. Барлық аймақтардағы
барлық халықтар үшін маңызды. Адам құқыөтарын мектепте оқып-үйрену 1985
жылы 14 мамырда Европа Кеңесінің мүшелері ұсынды. Бұл құжатта мынадый
негізгі принциптер берілген:
1. Барлық халықтарды түісну, құрметтеу;
2. халықтар мен ұлтттар арасындағы байланысты түсіну;
3. басқалармен қарым-қатынас жасай білу;
4. құқықтар мен міндеттерді білу;
5. халықаралық ынтымақтастық, бірлескен қызмет қажеттілігін түсіну;
Ең басты педагогикалық мәнді құжат бала құқығы жөніндегі Қонвенция болып
есептеледі. Қазақстан республикасы Бала құқықтары жөніндегі Заң 2002
жылы қабылданды. Оның тұжыпрымдамалары4 тарауға сай келеді: өмір сүру,
даму, қорғау, қоғам өміріне белсене қатысу.
Заңды үлкендердің балалармен қарым-қатынасының адамгершілік-құқықтың
гуманитарлық негізде қарым-қаиынас жасауға, баланың жеке тұлғасына, оның
пікірі, көзқарасына құрметпен қарауға шақырады, гуманистік тәрбие негізі
болып табылады. Бала құқықтары жөніндегі Конвенцияның концептуалды
қағидалары білім беру жеке тұлғаны толық дамытуға, адам құқықтарын
құрметтеуге, еркіндігіне бағытталуы тиіс.
Қазақстан Республикасының соңғы жылдары қабылданған Заңдары:
1. 1998жылы- Неке және отбасы жөнінде
2. 1997жылы- Отбасылық типтегі балалар деревнылары және жастар үйлері
жөнінде
3. 1998жылы- Қазақстан Республикасының азаматтарының денсаулығын қорғау
жөнінде
4. 2002 жылы –Мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтік және медициналық-
педагогикалық, коррекциялық қолдау жөнінде
5. 2002 жылы- нашақорлық дертіне щалдыққандарлы медициналық-әлеуметтік
қолдау жөнінде
6. 2002 жылы- Шылым шегу профилактикасы және шекпеу жөнінде
7. 2002 жылы- мемлекеттік әлеуметтік бағытталған көмек жөнінде
14. ОҚЫТУ ҮРДІСІ, ТАНЫМ КЕЗЕҢДЕРІ, ОҚЫТУ ФУНКЦИЯЛАРЫ
Оқыту- қоғамдық қатынас, қоғамдывқ сана, мәдениет, өнімді еңбек
тәжірибесін қоршаған ортаны өзгерту, қорғау жөніндегі білімдерді
үлкендердің мақсатқа бағытталған, ұйымдасқан, жүйелі түрде жеткізуді,
өскелең ұрпақтың меңгеруі. Ол ұрпақтар арасындағы сабақтастықты, қоғамның
толық қызметін, және тұлғаның сәйкес даму деңгейінқамтамасыз етеді. Оқыту
үрдісінде оқушы адамзат қоғамының тарихи тәжірибесінің белгілі жақтарын
меңгереді: идеология, саясат, ғылым, мораль, еңбек, әдебиет, өнер,
мәдениет. Оқыту жеке тұлғаның жан-жақты үйлесімді дамуының негіздерін
салады. Оқыту бір-бірімен байлансты екі үрдістен тұрады: мұғалім қызметі-
оқыту; оқушы қызметі- оқу. Мұғалім оқушы меңгеретін білімдерді жеткізеді.
Сабақ берудің бірнеше жақтары бар: мұғалімнің өз пәнін білуі, оқу-тәрбие
үрдісін ұйымдастыра білу, оқытудың қазіргі әдістерін білу, оқушының ақыл-
ойын дамытуды түсіну, оқушының жеке тұлғалық қасиеттерін қалыптастыру
жолдарын білу. Оқушының оқуы- оқушының ақыл-ой күші, мінездің моральдық
және еріктік сапалары, жеке тұлғаның қасиеттері мен темпераменті
қалыптасатын белсенді танымдық үрдіс. Адам танымының бірнеше кезеңдері бар:
1) сезімдік таным-қоршаған табиғат, әлеуметтік құбылыстар, оқиға, заттар
жөніндегі түсініктер; 2) түсініктер жүйесін меңгеру- оқу пәндері арқылы
қоршаған орта жөнінде түсініктер қалыптасады; 3) қоршаған орта жөнінде
жалпылама түсініктер пайда болады;
Мектептегі оқыту баланы ғылыми білімдер, түсініктер, заңдылықтар
әлеміне енгізеді. Қысқа уақыт ішінде бала адамзат қоғамының ғасырлар бойы
жинақтаған біліміні меңгереді. Оқытудың үш функциясы бар: білім бер-
білімдерпді меңгеру үрдісі; оқу біліктері мен дағдыларын қалыптастыру;
дамыту- оқушылардың ақыл-ойын дамыту; тәрбиелеу- патриоттық, адамгершілік,
эстетикалық сезімдер, көзқарастар, сенімдер, идеалдар, тәртіптік,
еңбексүйгіштік.
Білім беру, дамыту, тәрбиелеу қызметін іске асыру арқылы мектеп
оқыушысының жеке тұлғасын қалыптатсыру үрдісіне кешенді қарауды қамтамасыз
етеді.
15. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІ, ҚҰРЫЛЫМЫ, ПРИНЦИПТЕРІ,
БІЛІМ БЕРУ МЕКЕМЕЛЕРІНІҢ ТИПТЕРІ.
Білім беру жүйесі- мемлекеттік білім беру бағдарламалары, мемлекеттік
білім беру стандарттары, білім беру мекемелері, білім беру органдарын
басқару жиынтығы.
Қазақстан республикасының білім беру жүйесі 2007 жылы қыркүйекте
қабылданған Қазақстан Республикасының Білім Заңына сүйенеді. Заң білім
беру облысындағы мемлекеттік саясат принциптерін анықтайды.
1. Білім берудің гуманистік сипаты, адам өмірі, денсаулығы басты назарда;
азаматтық, Отанға сүйіспеншілікті тәрбиелеу;
2. Білім берудің жалпыға бірдей болуы
3. Білім берудің зайырлы сипаты
4. Білім берудегі еркіндік
5. Білім беруді басқарудың демократиялық, мемлекеттік – қоғамдық сипаты
Білім беру мекемелерінің типтері:
1. Мектепке дейінгі бала бақша, бөбекжай,
2. Жалпы білім беру мекемелері, мектеп, гимназия, лицей
3. Кәсіптік білім беру мекемелері, училище, колледж- орта арнаулы
кәсіптік білім беру; институт, университет, академия, - жоғары
кәсіптік білім беру; аспирантура ,донтарантура, курстар, біліктілікті
жоғарталу инситуты,- жоғары білімнен кейінгі кәсіптік білім беру;
4. Араулы білім беру мекемелері
5. Қосымша білім беру мекемелері: музыкалық, көркем, спорттық,
шығармашылық орталығы, жас техниктер студиясы, туристер станциясы,
т.б.
6. Жетім беалаларға арналған білім берук мекемелері
7. Білімі беретін басқа да мекемелер
Білім беру мекемелері- мемлекеттік, мемлекеттік емес, муниципалды
болуы мүмкін. Білім алу- формалары: күндізгі, күндізгі- сырттай (кешкі),
отбасылық өз бетімен білім алу, эктернат. Білім беру бағдарламалары:
жалпы білім беру- негізгі, қосымша; кәсіптік білім беру- негізгі және
қосымша; білім беруді басқару органдары: Қазақстан Республикасының ғылым
және білім министрлігі, департамент, білім беруді басқару
16. ТӘРБИЕДЕГІ ЫНТАЛАНДЫРУ ӘДІСТЕРІ
Мадақтау әдісі- жағымды баға беру құралы, адамгершілік мінез-құлықты
қалыптастыруды ынталандыру. Мадақтау қолдау, мақтау, алғыс, марапаттау
түрінде болады. Жағымды дағдылар мен әдептерді бекітеді, әділ болуы тиіс,
тәрбиеленушінің әрекетіне байланысты болады. Дұрыс қолданбаған жағдайда
эгоистік мотивация пайда болады. Сондықтан байқап қолданған жөн. Мадақтау
әдісіне қойылатын педагогикалық талаптар:
1. нақты табыстары, жетістіктері үшін мадақтау
2. ашық мадақтауды қамтамасыз ету
3. жиі, үнемі бір баланы мадақтамау,
4. біркелкі, ұқсас, түрде мадақтамау
5. мадақтау жасқа сәйкес болуы тиіс.
6. жас ерекшеліктеріне сәйкес болғаны жөн
7. жеке бір баланы, барлық ұжымды ескеру
8. тәрбиеленушінің мінез-құлқын ескеру
Жазалау әдісі- тәртіптіліктің жағымсыз жақтарына баға беру арқылы
келеңсіз көріністерді тежеу құралы, талап қою, нормаға сай болу, қатені
түсіну
жазалау- қоғамдағы белгіленген талаптар мен мінез-құлық нормаларын
орындамаған жағдайда қолданылатын педагогикалық әсер ету құралдары.
Авторитарлы педагогика өкілдері жазалауды жақтады, еркін тәрбие теориясының
өкілдері керісінше, жазалауды қолданады.
Келесі жазалау түрлдеріне тиым салынады:
1. Дене
2. Жеке тұлғаны жазықтайтын
3. Тәрбиеге кедергі келтіретін
4. Еңбекпен
5. Тамақ бермей қою
Жазалау түрлері: құқытан айыру не шектеу, сөзбен айыптау, ұжым өміріне
қатыстырмау, тәрбиеленушіге қарым-қатынасты өзгерту, тәртібінің бағасын
төмендету, мектептен швғару. Педагогикалық талаптар: негізделген, жасалған
ісіне сай. Бір қылғы үшін 2 рет жазалауға болмайды. Қол жұмсамауға,
психикалық күштеуге болмайды. Жазалауда баланың жас және жеке ерекшеліктері
ескеріледі
17. БІЛІМ БЕРУ МАЗМҰНЫ. ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР. БІЛІМ БЕРУ ЖОЛДАРЫ
Білім беру мазмұны дегеніміз- оқушылар меңгеруге тиіс ғылыми білім,
практикалық біліктер мен дағдалардың педагогикалық жүйесі. Соңғы жылдары
білім беруді гуманизациялауда білім беру мазмұнында жеке басқа
бағытталған идея көрініс беруде. Ол И.Я. Лернер, М.Н. Скаткин,
В.С.Леднев, В.В. Краевский жұмыстарынан көрінеді.
Білім беру мазмұнының элементтері:
- Танымдық қызмет- табиғат, қоғам, техника, ойлау, қызмет құралдары
жөніндегі білім
- Интеллектуалды және практикалық біліктер мен дағдылар шығармашылық
қызмет- проблемалық ситуацияда стандартты емес шешім табу
- Қоршаған ортаға, адамдарға, өзіне-өзі, мораль нормаларына қарым-
қатынас
қазақстан Песпубликасында білім беру мазмұнынәБілім туралыЗаң белгілейді.
Соған сәйкес білім беру мазмұны қоғамның экономикалық және әлеуметтік
факторының бірі болып табылады, қоғамды дамытуға, құқықтың мемлекетті
жетілдіруге бағытталады. Білім беру мазмұны жалпы және кәсіби мәдениет
деңгейін қамтамасыз етеді; қазіргі заманғы білім деңгейін қалыптастырады;
білімі беру мазмұны адамдар мен халықтар арасындағы түсінушілкті нәсілі,
ұлт, ідіні, жынысына қарамастан қалыптастыруы тиіс.
Жалып білім беру мазмұны: жеке тұлғаның жалпы мәдениетін, оның
көзқарасын, адамзаттық позициясын, өмірге, еңбекке, қоғамға қарым-қатынасын
қалыптастыру
Кәсіби білім беру мазмұны- нақты қызмет саласында қажетті білімдер
мен біліктерді береді.
Білім беру мазмұнына қойылатын талаптар:
1. Жеке тұлғаның үйлесімді дамуын қамтамасыз ету; базалық мәдениетті
қалыптастыру;
2. Білімдік материалдық ғылыми және практикалық мәні болуы
3. Оқушылар мүмкіндігіне сай болуы
4. Қазіргі заманғы мектептің оқу-әдістемелік- материалдық базасына сәйкес
келуі
Білім туралы Заңға сәйкес білім беру стандарты бар. Білім беру стандарты
дегеніміз- білімділіктің мемлекеттік нормасы ретінде қабылданған, жеке
тұлғаның мүмкіндіктерін ескеретін негізгі параметрлер жүйесі. Білім беру
стандарты білім беру құрылымын, мазмұнын, оқу жүктемесінің көлемін,
оқушылардың дайындық деңгейінбелгілейді. Мемлекеттік білім беру стандарты
елдегі біріңғай білім беру кеңістігін тудырады.
Білім беру стандартының құрамына мыналар кіреді:
1. Оқу мекемесінің типті (базисті) оқу жоспары;
2. Мазмұнына жалпы сипаттама
3. Оқушылардың жалпы дайындық деңгейіне қойлатын мемлекеттік талаптар
18. ПЕДАГОГИКА ҒЫЛЫМЫНЫҢ БАСҚА ҒЫЛЫМДАРМЕН БАЙЛАНЫСЫ
Педагогика дербес, жеткілікті дамыған ғылым ретінде, белгілі анық
зерттеу облысы бола тұрып, жеке бола алмайды. Тәрбие қызметінің объектісі
өсіп, дамып келе жатқан адам болғандықтан, ол адамды оқып-үйренетін
пәндермен тығыз байланысты.
1. Қоғамдық ғылымдар. А) Философия- пеадгогиканың методилогиялық негізі
болып табылады. Ортақ мәселелерді қарастырады: тәрбие мақсаты,
көзқарсаты қалыптастыру, ұғым мен жеке тұлға байланысы проблемалары.
Б) Этика, эстетика- адамгершілік, эстетикалық педагогикалық мәселелрді
шешуге көмектесде; В) Әлеуметтану- халықтың даму тенденциялары,
әлеуметтану заңдылықатыр, әлеуметткік оратынң адамға әсерін зерттейді;
С) Экономика- жалпы білімнің жоғары деңгейі еңбек өнімділігін
жоғарылатудың маңызды шарттарының бірі болып табылады. Д) Демография –
адамның дүниеге келуі, өлімі, мигарция проблемаларын зерттеу арқылы
мектептер салуды жоспарлау, мұғалімдерді дайындау ескеріледі.
2. Биологиялық ғылымдар. А) Жастық физиология- адам организмінің
қыұрылымы және қызмет ету организмінің құрылымы және қызмет ету
ерекшеліктері жөніндегі ғылым; Б) Мектеп гигиенасы- мектептегі барлық
сабақтардың гигиенеалық ұйымдастырылуын қамтиды; В) Медицина-
педагогикалмен байланысы- коррекциялық педагогика пайда болды.
3. Психиологиялық ғылымдар. А) Жас ерекшелігі, педагогикалық психология
адамның жас ерекшелігін ескере отырып, мақсатқа бағыттылаған оқыту
және тәрбиелеу жағдайларында психикалық процестердің заңдылықтарын
оқып-үйренеді; Б) Дифференциалды психология- жеке тұлғаға бағытталған
тәрбиеге қажетті мәліметтермен педагогиканы қаруландыруды, адамның
жеке ерекшеліктерін ескереді; В) Әлеуметтік психология- түрлі
әлеуметтік топқа жататын жеке тұлғаның қалыптасу ерекшеліктерін оқып-
үйренеді; С) Инженерлік психология- адам мен техниканың қарым-
қатынасын оқып-үйренеді.
Педагогика сонымен бірге, кибернетика, этнография, фолклористика,
археология, география, т.б ғылымдармен байланысты.
Басқа ғылымдармен байланыса отырып педагогика: 1. Басқа
ғылымдардың қағидалары мен қорытындыларын; 2. Зерттеу әдістерін; 3.
Зерттеу нәжижелерін қолдана алады; адамды кешенді зерттеуге қатысады.
19. ҚАЗІРГІ ҚОҒАМДАҒЫ ТӘРБИЕНІҢ МАҚСАТ-МІНДЕНТТЕРІ
Қазіргі қоғамдағы тәрбиенің басты мақсаты- жеке тұлғаның ақыл-
ой, адамгершілік, эмоционалды, дене дамуына мүмкіндік жасау,
шығармашлықы мүмкіндіктерді ашу, жас ерекшеліктерді ескере отырып,
жеке тұлғаның ашылуына жағдай жасау.
Тәрбие мақсатының құрамдас бөліктері бар; ол тәрбие міндеттері:
1. Ақыл-ой тәрбиесі лқушының интеллектісін, танымдық ммүкіндіктерін,
қабілеттілігін, дарындылығын дамытуға бағыттыалған. Оқушыларды
ғылым негіздері білім жүйесімен қаруландырады. Дүниеге көзқарас
негіздері қалыптастады.
2. Дене тәрбиесі- денсаулықты нығайту, дұрыс дене дамуы, жұмыфс
қабілеттілігін арттыру, көңілді, сергек, сау болуға ұмтылу
3. Еңбек тәрбиесі және политехникалық білім беру- жеке тұлғаны жан-
жақты үйлесімді қалыптастырудың маңызды принйипі. Оқушылар еңбек
үрдісі, құралдары, заттары жөнінде білімдерді, жалпы және арнайы
өнімді еңбекті дағдыларды мегереді
4. Адамгершілік тәрбиесі- жеке тұлғаға қоғамның моральдық талаптарын
бейнелейді
5. Эстетикалық тәрбие- эстетикалық идеал, қажеттілік, талғамды
дамтыу, айналма қоршаған ортадағы әдеміліқті, әсемділікті,
көркемдік, сұлулықты түсіне білуді тәрбиелеу
6. Экономикалық тәрбие- нарықтық ортада бағдарлануға қабілетті, өз іс-
әрекетін экономикалық мақсатқа сәйкес іске асыра білетін жеке
тұлғаны қалыптастыру
7. Экологиялық тәрбие- адам мен табиғаттың өзара әсері жөніндегі
ғылыми білім негіздерін меңгеру. Жеке тұлғаның қоршаған ортаны
қорғауға, жауапкершілігын тәрбиелеу, қамқолық жасай білуге үйрету
8. Құқықтық тәрбие- жас азаматтық құқықтың санасы мен мінез-құлқын
қалыптастыру
20. БАЛА ДАМУЫНЫҢ ЖАСТЫҚ КЕЗЕҢДЕРІ
Жас- жеке дамудың уақыттық сипататмасы. Периодизация жастық
ерекшеліктерді бөліп көрсетуге неіделеді. Өмірдің белгілі кезеңдерге тән
анатомиялық- физиологиялық және психикалық сапалар. Даму периодизация
адамның бүкіл өмірін қамтиды.
Педагогикалық жастық кезеңдері:
1. бөбектік шақ- 1жас
2. сәбидік шақ - 1-3жас
3. мектепке дейінгі кезең- 3-6 жас
4. кіші мектеп жасы- 6-10жас
5. орта мектеп жасы- 10-15 жас
6. ереске мектеп жасы- 15-18 жас
Жас ерекшеліктерін ескеру- педагогикалық принциптердің бірі болып
табылады. Оған сүйене отырып, мұғалім лқу жүктемесін реттейді, күн
режімін, еңбек пен оқу тәртібін реттейді.
Бала өмірінің алғашқы жылында ана мен бала арасындағы бтологиялық
байланыс сақаталады. Бала тілі дамиды. Баланың мінез-құлық қалыптасады.
Ойлауы көрнекі-әрекетті болады. Баланың ойлауы тез дами бастайды,
қоршаған орта жөнінде түсініп қалыптасады, өздік бағалау пайда болады.
Негізгі әректі-ойын. Тіл дамуы продуктивті түрде. Ерікті, белсенді зейін
қалыптасады.
Мектептегі оқу бала өмірін түбегейлі өзгеретеді. Оқу еңбегінде баланың
психикалық қызметі өзгереді: ерікті зейін, ерікті еске сақату, ерікті
қабылдау, ойлау.
Жасөрпірімдік шақта- бала организмінің дамуында көптеген сандық және
сапалық өзгерістер болады. Соның салдарынан баланың қоршаған адамдарға
қарым-қатынасы өзгереді, өтпелі қиын кезең деп аталады.
Жастық кезең- өмірілік сенім, позиция қалытасатын уақыт, іздену,
арман, үміт кезеңі, жоғары сынып оқушыларының адамгершілік және
әлеуметтік сапалары қалыптасады.
21. ОТБАСЫНЫҢ ТӘРБИЕ МАЗМҰНЫ, БАЛА ТӘРБИЕЛЕУ ӘДІСТЕРІ
Отбасылық тәрбие- мақсатқа жетуде балаға ата-ана, отабсы мүшелері
тарапынан әсер ету үрдісі. Отбасының басты ролі- өсер ұрпаққа денесін
және рухани дамытуға әсер теу. Отбасы жеке тұлғаның адамгершілік, дене,
еңбек тәрбиесін іске асырушы. Отабсы тәрбиесі қандай болса, бала да
сондай болып өседі. Отбасының балаға әсері ең күшті тәрбиелік әсер болып
табылады. Отбасының басқа жерде қалыптастыруға болмайтыны қасиететр
қалыптастады баланың әлеуметтенуіне көмектеседі. Дәстүрлер сабақтастығын
қамтамасыз етеді. Отбасының басты әлеуметтік функциясы- азамат, патриот,
болашақ отабсы иесін, қоғам мүшесін тәрбиелеу,. Отбасы кәсіп, мамандық
таңдауға әсер етеді. Отбасындағы тәрбие мазмұны- қоғам мақсатына
байланысты болады. Отбасы денесі және психикасы сау, адамгершілігі, ақыл-
ойы дамыған, еңбекке, қоғамдық, отбасылық өмірге даяр жеке тұлғаны
қалыптастыруға міндетті. Отбасылық тәрбие мазмұнының компоненттері: дене,
адамгершілік, интелектуалды, эстетикалық, саяси, жыныстық білім беру,
тәрбиелу. Отбасының тәрбие әдістері- ата-аналардың балаларына мақсатты
педагогикалық әсер етуде қолданатын құралдары. Оның өзіндік ерекшелігі
бар: әр балаға жеке әсер етуге болады, ата-ананың педагогикалық
мәдениетіне байланысты болады; отабсылық тәрбие әдістері: 1. сендіру-
түсіндіру, сенім түсіндіру, кеңес беру; 2. жеке үлгі көрсету; 3.
мадақтау; 4. жазалау;
Отбасылық тәрбие құралдары: ата-ана сөзі, беделі, үй тұрмысы, ұлттық
салт-дәстүр, әдет-ғұрып, қоғамдық пікір, күн режімі, әдебиет, спорт,
мерекелер, т.б
Қазіргі қоғамды отбасындағы кризис жиі байқалуда- ол бала тәрбиелеуден
көрінеді. Себептері: елдегі экономикалық жағдай; мәдениеттіліктің
төмендеуі, ажырасудың көп болуы, отбасы мүшелерінің арасында конфликтің
болуы.
Отбасының тәрбиелік әсер ету жолдарын жоғарлату жолдары:
1. Отбасындағы қарым-қатынасты гуманизациялау
2. Отбасы, мектеп, қоғам күштерін біріктіру
3. Педагогикалық жұмысын үйлестіру
22. ҚАЗАҚСТАНДА ПЕДАГОГИКА МЕН ӘДІСТЕМЕНІҢ НЕГІЗІН САЛУШЫЛАР
Қазақтың тәлім-тәрбиелік ой-пікір тарихының тамыры тереңде жатыр. Сол
сияқты мектеп ісінің пайда болып даму тарихы өз бастауын ерте замандардан
алады. Қазақстан жерінде VII- VIII ғасырда көптеген мектептер, діни білім
беретін медреселер жұмыс істей бастаған. Қазақ зиялыларының көпшілігі
медремелерді тамамдаған. ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
ПЕДАГОГИКА ПӘНІ, МІНДЕТТЕРІ, ПЕДАГОГИКАНЫҢ ҒЫЛЫМ РЕТІНДЕ ДАМУЫ 2
2. МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТӘРБИЕСІ. 3
3. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР ЖҮЙЕСІ. 4
4. ЭСТЕТИКАЛЫҚ ТӘРБИЕ ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫ ТӘРБИЕЛЕУ ТҮРІ, НЕГІЗІ, ҚАҒИДАЛАРЫ 4
5. ҒЫЛЫМИ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІНЕ СИПАТТАМА 5
6. АДАМГЕРШІЛІК ТӘРБИЕСІ- ТӘРБИЕЛІҢ ҮРДІС КОМПОНЕНТІ, МАҚСАТЫ,
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ 6
7.ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ ЖАМУЫНА ӘСЕР ЕТЕТІН БИОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК ФАКТОРЛАР
6
9. ҚАЗІРГІ МЕКТЕПТЕГІ СЫНЫП ЖЕТЕКШІСІНІҢ МІНДЕТТЕРІ МЕН ҚЫЗМЕТІ 7
10. ПЕДАГОГИКАНЫҢ НЕГІЗГІ КАТЕГОРИЯЛАРЫ 8
11. МҰҒАЛІМ ҚЫЗМЕТІ ЖӘНЕ ПЕДАГОГҚА ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР 8
12. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ 2015 ЖЫЛҒА ДЕЙІНГІ БІЛІМ БЕРУДІ ДАМЫТУ
КОНЦЕПЦИЯСЫНДАҒЫ НЕГІЗГІ ТҰЖРЫМДАМАЛАРЫ 9
13. БАЛА ҚҰҚЫҚТАРЫ ЖӨНІНДЕГІ ИДЕЯЛАРДЫҢ ХАЛЫҚАРАЛАҚЫ ҚҰЖАТТАРДЫ БЕЙНЕЛЕНУІ
9
14. ОҚЫТУ ҮРДІСІ, ТАНЫМ КЕЗЕҢДЕРІ, ОҚЫТУ ФУНКЦИЯЛАРЫ 10
15. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІ, ҚҰРЫЛЫМЫ, ПРИНЦИПТЕРІ,
БІЛІМ БЕРУ МЕКЕМЕЛЕРІНІҢ ТИПТЕРІ. 10
16. ТӘРБИЕДЕГІ ЫНТАЛАНДЫРУ ӘДІСТЕРІ 11
17. БІЛІМ БЕРУ МАЗМҰНЫ. ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР. БІЛІМ БЕРУ ЖОЛДАРЫ 12
18. ПЕДАГОГИКА ҒЫЛЫМЫНЫҢ БАСҚА ҒЫЛЫМДАРМЕН БАЙЛАНЫСЫ 12
19. ҚАЗІРГІ ҚОҒАМДАҒЫ ТӘРБИЕНІҢ МАҚСАТ-МІНДЕНТТЕРІ 13
20. БАЛА ДАМУЫНЫҢ ЖАСТЫҚ КЕЗЕҢДЕРІ 13
21. ОТБАСЫНЫҢ ТӘРБИЕ МАЗМҰНЫ, БАЛА ТӘРБИЕЛЕУ ӘДІСТЕРІ 14
22. ҚАЗАҚСТАНДА ПЕДАГОГИКА МЕН ӘДІСТЕМЕНІҢ НЕГІЗІН САЛУШЫЛАР 14
23. ТӘРБИЕ ӘДІСТЕРІ, МАҢЫЗЫ, ЖІКТЕЛУІ 15
24. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ СТИЛДЕРІ 15
25. АҚЫЛ-ОЙ ТӘРБИЕСІНІҢ МІНДЕТТЕРІ, ҚҰРАЛДАРЫ. ОЙЛАУ ОПЕРАЦИЯЛАРЫ, АҚЫЛ-ОЙ
ЕҢБЕГІ. 16
26. ПЕДАГОГИКА НЕЕГІЗІН САЛУҒА ЖӘНЕ ДАМЫТУҒА ҮЛЕС ҚОСҚАН ҰЛЫ ПЕДАГОГТАР.
16
27. ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ МӘДЕНИ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ. БАЛА ТӘРБИЕСІНЕ ҚОЙЫЛАТЫН
ТАЛАП-ТІЛЕКТЕР 17
28. ҰЖЫМҒА ПЕДАГОГИКАЛЫҚ БАСШЫЛЫҚ ЖАСАУ СТИЛЬДЕРІ 17
29. ОҚУШЫЛАР ҰЖЫМЫ, ЖЕКЕ ТҰЛҒА ЖӘНЕ ҰЖЫМ АРАСЫНДАҒЫ ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС
МОДЕЛЬДЕРІ 18
30. МЕКТЕП МҰҒАЛІМІНІҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚАБІЛЕТТІЛІГІ 18
31. ЕҢБЕК ТӘРБИЕСІНІҢ МАҢЫЗЫ МЕН МІНДЕТЕРІ. ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ БАЛАЛАР МЕН
ЖАСТАРДЫ ТӘРБИЕЛЕУДЕГІ ЕҢБЕК ДӘСТҮРЛЕРІ. МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ЕҢБЕК
ӘРЕКЕТІНІҢ ТҮРЛЕРІ 19
32. ОҚЫТУ ТҮРЛЕРІ. 19
33. ДЕНЕ ТӘРБИЕСІ, МАЗМҰНЫ, БАҒДАРЛАМАСЫ. 20
34. ОҚУ ЖОСПАРЫ, БАҒДАРЛАМАЛАР, ОҚУЛЫҚТАР, ОҚУ ҚҰРАЛДАРЫ 20
35. ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ БІЛІМ БЕРУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫНА ШОЛУ. 20
36. ОТБАСЫЛЫҚ ТӘРБИЕ ПРОБЛЕМАЛАРЫ 21
37. ДИДАКТИКА, ОНЫҢ НЕГІЗГІ КАТЕГОРИЯЛАРЫ, ДИДАКТИКАЛЫҚ ЗАҢДЫЛЫҚТАР 21
38. МЕКТЕП ПЕН ОТБАСЫНЫҢ БІРЛЕСКЕН ЖҰМЫСЫНЫҢ ҰЙЫМДЫҚ ФОРМАЛАРЫ 22
39. ОҚЫТУ ПРИНЦИПТЕРІ ЖӘНЕ ЕРЕЖЕЛЕРІ 23
40. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҮРДІС КЕЗЕҢДЕРІ ЖӘНЕ ТЕХНОЛГИЯСЫ 23
41. ОҚЫТУ ӘДІСТЕРІ, КЛАССИФИКАЦИЯСЫ 24
42. ТӘРБИЕ ТЕХНОЛОГИЯСЫ, ТАЛАПТАРЫ, НЕГІЗГІ ФАКТОРЛАР 24
43. ОҚЫТУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ ФОРМАЛАРЫ. 25
44. ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ САНАСЫН ҚВЛЫПТАСТЫРАТЫН ТӘРБИЕ ӘДІСТЕРІ 25
45. ОҚЫТУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ СЫНЫПТЫҚ-САБАҚТЫҚ ЖҮЙЕСІ 26
46. АЛДЫНҒЫ ҚАТАРЛЫ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТӘЖІРИБЕ, БЕЛГІЛЕРІ, ҚҰРЫЛУЫ 27
47. САБАҚ ТИПТЕРІНІҢ КЛАССИФИКАЦИЯСЫ 27
48. АТА-АНАЛАРДЫҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ МӘДЕНИТЕІ-ТӘРБИЕЛІК ҚЫЗМЕТНЕГІЗІ 28
49. МЕКТЕПТІҢ ОҚУ-ТӘРБИЕ ҮРПДІСІН ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖӘНЕ ӘДІСТЕМЕЛІК БАСШЫЛЫҚ 28
50. ОҚУ ТАПСЫРМАЛАРЫН ҮЙДЕ ОРЫНДАУДЫҢ МАҢЫЗЫ 29
51. МЕМЛЕКЕТТІҢ БАЛА ТӘРБИЕСІНДЕГІ РОЛІ 29
53. ОҚЫУДЫҢ АУЫЗША МАЗМҰНДАУ ӘДІСТЕРІ 30
53. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ШЕБЕРЛІКТІҢ ҚҰРАМДАС БӨЛІКТЕРІ 30
54. ОҚЫТУДЫҢ КӨРНЕКІЛІК ӘДІСТЕРІ 31
55. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ИННОВАЦИЯНЫҢ БАСТЫ БАҒЫТТАРЫ 31
56. ОҚЫТУДЫҢ ПРАКТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ 32
57. ДИДАКТИКА ТАРИХЫ 32
58. ІС-ӘРЕКЕТТІ ҰЙЫМДАСТЫРУДАҒЫ ТӘРБИЕ ӘДІСТЕРІ 33
59. ТӘРБИЕ ФОРМАЛАРЫ 33
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБИЛКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
ПЕДАГОГИКАДАН МЕМЛЕКЕТТІК ЕМТИХАНҒА ДАЙЫНДЫҚ
ПЕДАГОГИКА ПӘНІ, МІНДЕТТЕРІ, ПЕДАГОГИКАНЫҢ ҒЫЛЫМ РЕТІНДЕ ДАМУЫ
1.
Педагогика термині грек сөзі – пайдос бала, огос- жетектеу,
ертедегі Грецияда балаларды жетектеп мектепке апаратын құлдарды
педагогтар деп атаған. Ал баланы оқымысты басқа құлдар оқытқан. Кейін
педагогтар балаларды оқытумен, тәрбиелеумен, жан-дүниесін және денесін
дамытумен айналыса бастаған.
Педагогика өз дамуында ұзақ, күрделі жолдан өтті. Алғашқы
қауымды құрылыста бала тәрбиелеудің алғашқы педагогикалық элементтері
пайда болды. Алғашқы кезде философия ғылымының құрамында болды.
Біртіндеп тәрбие тәжірибесі Платон, Аритотель адам тәрбиесіне, жеке
тұлғаны қалыптастыруға байланысты идеялар айтты. Орта ғасырда мектепті
шіркеу биледі. Фома Аквинский, т.б оқыту және тәрбиелеу жөнінде
еңбектер жазды, қайта өрлеу дәуірінде педагог-гуманистер итальяндық В
де Фельтре, француз Ф. Рабле, ағылщын Т.Мор жеке тұлғаны жан-жақты
дамытуға, оқытуды еңбекпен байланыстыруға көңіл бөлді. Неміс
педагогыВ.Ратке балаларға арнап ең алғаш рет оқулық, мұғалімдерге
арнап оқу құралын жазды.
XVII ғасырда педагогика философияның құрамынан бөлініп шықты.
Ұлы чех педагогы Я.А.Каменский өз еңбектерінде педагогика пәнін,
міндеттерін, категорияларын анықтап берген. Ұлы дидактика еңбегі
демократиялық идеяларға толы, сыныптық-сабақтық жүйені енгізген. Доқ
Локк Тәрбие жөніндегі ойлар деп аталатын еңбегінде тәрбие теориясына
көңіл бөлген. Француз ойшылдары Д.Дидро, К. Гельвеций, А.Гольбах,
Ж.Ж.Руссо, швейцар педагогы И.Г.Песталоцци жеке тұлғаны қалыптастыруда
тәрбие мен ортаның роліне көңіл бөлді.
Орыс революционер-демократтары В.Г.Билинский, А.И.Герцен,
Н.Г.Чернышевский, Н.А. Добролюбов бала тәрбиелеу, білім беру жөнінде
пікір атйқан. Орыс педагогтары К.Д.Ушинский, Н.И. Пирогов, Л.Н.
Толстойдың гуманистік идеялары- тәрбие сипаты, дидактика проблемалары,
еңбек тәрбиесі.
К.Д.Ушинский- Адам тәрбие құралы ретінде, балалар әлемі,
Ана тілі, деген, Л.Н. Толстой Азбука, жаңа азбука деген
еңбектерін жазды.
XX ғасыр педагогтары оқыту және тәрбиелеу теориясын байытты.
С.Т.Щацкий - әлеуметтік педагогика; Н.Н. Курупская – сыныптан,
мектептен тыс жұмысты ұйымдастыру; А.С.Макаренко – ұжым жөнінде ілімі;
Я.В. Занков, Д.Б.Эльконин дамыта оқыту теориясы; П.П. Блонский-
алоғашқы Педагогика оқулығы; В.А. Сухомлинский – жастарды тәрбиелеу
проблемасын зерттеді.
Педагогика пәні- пеадгшогикалық үрдіс болып табылады. Арнайы
ұйымдастылады, дамытылады, қойылған мақсатқа бағытталады, жеке
тұлғаның қасиеттері мен сапалары қалыптасады.
Педагогика қызметі- тәрбиелеу, білім беру, оқыту заңдарын тану,
мақсат, міндеттерді белгілеу, қойылған мақсатқа жету жолдарын жасау.
Педагогиканың ғылым міндеті:
1. Тұрақты міндеттер- тәрбиелеу, білім беру, оқыту заңдылықтарын ашу,
осы үрдістерді басқару, педагогикалық қызметті оқып-үйрену,
жалпылау, оқыту, тәрбиелеу, білімиін беруді басқару әдістерін,
құралдарын, формаларынжасау, білім беру жүйесінің болашағын болжау,
зерттеу нәтижелерін практикаға енгізу
2. Уақытша міндеттер- стандарт, оқулықтар, концепция, бағдарламалар
жасаумен байланысты.
2. МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТӘРБИЕСІ.
Экономикалық тәрбие деп оқушылардың экономикалық санасын
қалыптастыруға бағытталған арнайы ұйымдастырылған педагогикалық қызмет.
Экономикалық сана- қоғамның экономикалық өміріні тінінуді қамтамасыз
етеді, өндірістік процеске белсене қатысуға мүмкіндік береді. Өндірістік
қатынастардың жетіліуі жағдайында өскелең ұрпақтың экономикалық санасын
қалыптастыруда жалпыға бірдей және міндетті.
Экономикалық сананы құрушылар:
1. Нарықтық экономика дамуының өндірістік тиімділігін арттырудың,
өндірістік қатынастарды жетілідіру, басқару жүйесі заңдар
жөніндегі білімдер
2. Экономикалық ойлауға, еңбек өнімділігін жоғарлатужолдарын
іздестіру, өндірістік нәтижеге жете алу қабілеттілігі
экономикалық тәрбие үрдіссінде оқушы ұйымдасқан және тиімді экономика
жөнінде, өндірістік күштердің дамуы жөнінде, шаруашылық механизмі
жөнінде түсініктерді меңгереді. Экономикалық тәрбие экономикалық
ойлауды дамытады, экономикалық қызметтегі адамгершілік, іскерлік
сапаларды дамытады, қоғамдық белсенділік, инициатива, ұқыптылықты,
қоғам жетістіктеріне шыншылдықты тәрбиелеу.
Экономикалық тәрбие әдістері
1. экономикалық тәрбие мазмұны мектеп оқуышыларының танымдық қызметінде
жүзеге асады
2. балаларадың шамасы жететін экономикалық қызметке кірістіру- қоғамдық-
пайдалы еңбек, өнімді еңбек-ұйымдастыруды, жоспарлауды, мөлшерлеуді,
тиімділікті, нәтижесін тексеруді қажет етеді.
3. балаларды экономикалық қарым-қатнастар үрдісіне енгізу- ата-аналармен
бірлесе отырып отбасы бюджетіне, өзінің жеке заттарына өз қатынатарын
білдіру
экономикалық тәрбиенің қажеттігі жөнінде К.Д.Ушинский, С.Т.Шацкий айтқан
экономикалық тәрбие мазмұны- экономикалық білімдерді меңгерту, арнайы
курстар өтикізу- бизнес- клуб, менеджер клубы, маркенинг клубы,
кәсіби оқыту.
3. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР ЖҮЙЕСІ.
Педагогика дамудың ұзақ жолынан өтіп, ақпарат жинақтап педагогикалық
ғалымдар жүйесіне айналды.
1. Жалпы педагогика- адамды оқыту, тәрбиелеудің жалпы заңдылықтарын оқып-
үйренеді, оқу-тәрбие мекемелеріндегі оқыту-тәрбие үрдісінің негіздерін
жасайды.бөлімдері:
А) Педагогиканың жалпы негіздері; Б) оқыту теориясы немесе дидактика, В)
тәрбие теориясы; Г) мектептану;
2. Жастық педагогика- белгілі жас тобындағы оқу-тәрбие қызметінің
ерекшелігін оқып-үйренеді:
А) мектепке дейінгі педагогика; Б) мектеп педагогикасы; В) жоғары мектеп
педагогикасы; Г) ересектер педагогикасы; Д) андрогогика
Адам қызметінің нақты түріне байланысты педагогикалық пәндер болады:
әскери, инженерлік, спорттық, театр, мұражай, музыкалық, өндірістік,
еңбекпен түзету мекемелерінің педагогикасы.
Әскери педагогика - әскери қызметкерлерді оқыту және тәрбимлелеудің
принциптерін, әдлістерін, формаларын жасайды, заңдалақтарын, теориялық
қағидаларын ашып береді. Өндірістік педагогика- қызметкерлердің,
жұмысшылардың біліктілілігін жоғаылату, жаңа мамандықты меңгеру, оларды
оқыту және тәрбиелеуді оқып-үйренеді. Кәсіби-техникалық білім беру
педагогикасмы- жұмысшыларды дайындау, біліктілігін жоғарылату
заңдылықтарын оқып-үйренеді. Еңбекпен түзету педагогикасы- жасалған
қылмысты істері үшін қамаудаотырғандарды қайта тәрбиелеу ерекшеліктерін
оқып-үйренеді.
3. Педагогикалық пәндерге жататындар: педагогика тарихы, салыстармалы
педагогика, этнопедагогика, тәрбие философиясы, әлеуметтік педагогика,
педагогикалық психология, т.б
Педагогика тарихы- түрлі тарихи дәуіәрде және кезеңдерде оқу-тәрбие
практикасының, педагогикалық теориялардың, концепциялардың пайда болуын,
дамуын зерттейді. Салыстармалы педагогика - түрлі елдердегі білім беруді
салыстармалы талдаумен айналысады.
4. Арнайы педагогика- дефектология- дене, психикалық кемістіктері бар
адамдарды оқыту, тәрбиелеу заңдылықтарын оқып-үйренеді. Түрлері:
Сурдопедагогика- саңырау, нашар еститін адамдарға арналған,
тифлопедагогика- соқыр, нашар көретіндерге арналған,
олигофренопедагогикасы- ақыл-ойы кемістігі бар адамдарға арналған,
логопедия- тіл кемістігі бар адамдарға арналған.
5. жеке әдістемелер- барлық оқу-тәрбие мекемелеріндегі нақты оқу пәндерін
оқытып-үйрену заңдылықтарын зерттейді.
4. ЭСТЕТИКАЛЫҚ ТӘРБИЕ ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫ ТӘРБИЕЛЕУ ТҮРІ, НЕГІЗІ, ҚАҒИДАЛАРЫ
Эстетикалық тәрбие дегеніміз- жеке тұлғаның эстетикалық эмоционалды-
сезімдік және құнды санасын тәрбиелеу үрдісі.
Эстетикалық тәрбие мақсаты- жеке тұлғаны өнердегі және өмірдегі
эстетикалық объектілерді қабылдауға, меңгеруге, бағалауға дайындығын
дамыту; көркем, рухани дене мәдениеті облысында шығармашылық
қабілеттіліктерін қалыптастыру, эстетеикалық санаы жетілдіру.
Эстетикалық тәрбие бағыттары:
1. үздіксіз көркем білім беру
2. музыкалық мәдениетті қалыптастыру
3. театрлық білім беру және тәрбиелеу
4. әдеби қабілеттілікті дамыту
Эстетикалық тәрбие қағидалары:
1. баланың эстетикалық құрылыуына ұйымдасқан түрде педагогикалық әсеғр
теу
2. әдіміліктің, сұлулықтың адам үшін мәнін түсіну
3. міндеттер кешенін шешу қажеттілігі- көркем эстетикалық; идеялық-
адамгершілі;
Эстетикалық тәрбие құралдары: өнер, эстетикалық қарым-қатынас жасау, оқу
пәндері- география, матемавтика, қоғамтану, тарих, биология, еңбек, дене
шынықтыру, әдебиет, музыка, бейнелеу өнері ерекше орында. Оқу үрдісінде
бала нақты шындықтың, өнердің әдемілігін түсінеді, өмірге эстетикалық қарым-
қатынас қалыптасады. Шығармашылық көркем қызмет сыныптан және мектептен тыс
жұмыстарда өз жалғасын табады. Сабақтан тыс уақытта, түрлі пәндік
үйірмелерде балалардың эстетикалық дамуы жүреді. Көркемөнерпаздық жұмыс
мақсатында мектепте эстетикалық тәрбие орталығы құрылады. Музыкалық мектеп,
көркемөнер мектебі, музыка, театр, көркемөнер студиялары жұмыс атқарады.
5. ҒЫЛЫМИ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІНЕ СИПАТТАМА
Педагогикадағы зерттеу әдістері- нақты шындықты эмпирикалық,
теориялық тану, оқып-үйренуде қолданылатын тәсілдер, процедуралар,
операциялық зерттеуц әдістерінің жүйесін зерттеуші нақты зерттеудің мақсат-
міндеттеріне байланысты таңдап алады.
Педагогикадағы зерттеу әдістерін: 1) жалпы ғылыми; 2) педагогикалық;
3) басқа ғылымдардың әдістері деп бөледі.
Бақылау- ақпаратты мақсатқа бағытталған, жоспарлы жинақтау үрдісі жүйелі
жүргізіледі. Белгілері: 1) мақсатқа бағытталған; 2) аналитикалық сипатта;
3) кешенділік; түрлері: үзіксіз, ауық-ауық, жаппай, таңдамалы, тура, жанама
Тәжірибені оқып-үйрету- оқу-тәрбие жүйелеріндегі жадпыны, тұрақтыны
бөліп көрсетуге, тәрбиенің тарих байланысын анықтауға бағытталған
ұйымдасқан танымдық қызмет. Тарихи деп те атайды. Шығармашылықпен жұмыс
істейтін педагогикалық ұжымдардың шығармашылығын, жеке мұғалімдердің оқып-
үйрену де жатады. Оқу-тәрбие үрдісін көрсететін мектеп құжатын талдау-
сынып жұрналы, хаттама, сабақ кестесі, ішкі тәртіп ережелері,
мұғалімдердің сабақ жоспарлары, сабақ конспектілері, оқушылар жұмысын оқып-
үйрену, үй, сынып жұсмыстары, шығарма, реферат, есеп.
Әңгімелесу- тәрбиешілер мен тәрбиеленушілердің педагогикалық
фактілері, құбылыстарға қарым-қатынасын, пікірін анықтауға мүмкіндік
беретін зерттеу әдісі. Зерттеу жүргізуші әңгімелесушіні өзіне тарта білуі,
сұрақ қоя білуі, әдепті болуы тиіс. Алдын ала әзірленген жоспар бойынща
еркін формада жүргізіледі.
Интерьвю- әңгімелесу түрі. Сұрақтар алдын ала беріледі, белгілі ретте
қойылады, жауаптар белгіленеді.
Анкета жүргізу- арнайы дайындалған сұрақтардың көмегімен жаппай
материал жинау әдісі; түрлері: ашық- жауапты таңдайды; жабық- дайын жауапты
таңдайды; есімді; ананимді; толық, қысқартылған;
Тестілеу- тест қолданылып жүргізілетін педагогикалық зерттеу әдісі.
Тест- зерттеушінің психофизиологиялық, жеке тұлғалық қасиеттерін, білім,
білік дағдыларын анықтауға мүмкіндік беретін стандартты тапсырмалар.
Түрлері: үлгерім, қарапайым біліктерді анықтау, оқу, даму деңгейін
анықтаушы
Педагогикалық эсперимент- оқыту-тәрбиелеу үрдісіне әдейі өзгерістер
енгізу алынған нәтижелерді терең сапалы, сандық талдау. Түрлері:
лабораториялық – жасанды жасалған жағдайда өткізіледі; табиғи эксперимент-
кәдімгі жағдайда өткізіледі. Мектеп бағдарламалары, оқулықтар
эксперименттер өткізіледі. Мысалы: қазірде кей мектептерде 12 жылдықтың
оқулықтары эксперименттен өткізілуде.
6. АДАМГЕРШІЛІК ТӘРБИЕСІ- ТӘРБИЕЛІҢ ҮРДІС КОМПОНЕНТІ, МАҚСАТЫ,
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Адамгершілік тәрбиесі тәрбиелік үрдістің бір компоненті болып
табылады, қоғамдық талаптар мен мінез-құлық ережелерін ескере отырып,
дағдылар мен біліктерді қалыптастырады. Адамгершілік тәрбиесі- моральдық
саналарды, мінез белгілерін, мінез-құлық дағдылары мен әдеттерін
қалыптастырады. Адамгершілік тәрбиесінің масқаты- өзіне, өз іс-әрекеттері
жөнінде есеп бере алатын жауапты адамды тәрбиелеу. Адамгершілік тәрбиесіне
шыдамдылық, гумандылық, өзара сыйлау, жолдастық көмек, талап қоя білу,
үлкендерге құрмет, кішіге ізет, тәртіптілік. Өзін-өзі бақылау, басқару,
тануды қалыптастыру жатады. Адамгершілік тәрбиесінің мазмұны: ұжымдық оқу
қызметін және қоғамдық-пайдалы еңбекті ұйымдастыру - балалар біріне-бірі
көмектеседі, әлсізді қорғайды, жақсылықпен зұлымдықты, әділдік пен
әділеттсіздікті ажыратады.
Адамгершілік тәрбиесінің нәтижесі адамгерішілік жағынана тәрбиелі
болу. Адамгершілік тәрбиесі үрдісінің ерекшелігі:
1. әрбір оқушының санасына қоғамдық адамгершілік сана нормаларын меңгерту
қажеттілігі
2. мақсат, мазмұн, адамгершілік тәрбиеліліктің көріну ерекшелігі
3. ақыл-ой, еңбек, эстетикалық, дене, экономикалық, құқықтық, экологиялық
тәрбие үрдісімен бірге жүру
7.ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ ЖАМУЫНА ӘСЕР ЕТЕТІН БИОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК ФАКТОРЛАР
Жеке тұлғаның дамуына сыртқы және ішкі биологиялық және әлеуметтік
факторлар әсер етеді. Ішкі факторлар- жеке тұлғаның өзіндік белсенлідігі,
қызығушылықтары, мотивтері. Сыртық факторлар- табиғат, әлеуметтік орта,
тәрбие. Биологиялық фактор- тұқымқуалаушылық. Тұқымқуалаушылық- ата-
аналарынан балаларына белгілі бір сапалар мен ерекшеліктерді жеткізудегі
организмнің қасиеттері. Организм қасиеттері барлық ақпаратты сақтайтын және
жеткізетін гендік кодта болады. Ата-аналарынан балаларына беріледі: 1)
анатомиялық-физиологиялық құрылым: сөйлеу тілі, тік жүру, ойлау, еңбек
әрекеті; 2) дене ерекшеліктері: нәсіл, дене құрылымының ерекшеліктері бет
келбет, шаш, көз, тері, түсі; 3) физиологиялық ерекшеліктер- зат алмасу,
қан қысымы, қан тобы, резус-фактор, организмнің жетілу кезеңдері; 4) жүйке
жүйесінің ерекшеліктері: бас миының, перифериялық аппарат (көру, есту,
сезу) құрылымы, мінезге әсер ететін нерв үрдістерінің ерекшеліктері; 5)
организм дамуындағы аномалиялар (ауытқулар): далтонизм (түстерді
ажыратпау), қоян ерін; 6) тұқым қуалаушылық сипаттағы аурулар: гемофилия
(қан ауруы), қант диабеті, шизофрения, эндокриндік бұзылу) тапал бой.
Орта- климаттық табиғат жағдайлары, қоғамдық құрылым, халықтық
мәденпиеті, тұрмысы, салт-дәстүрлері. Жағымды жағдайларды құру жеке
тұлғаның дамуында жоғары деңгейге жетуге мүмкіндік береді.
Тәрбие- әлеуметтік ортаның әртүрлі сфераларында жеке тұлғаның дамуына
мақсатты түрде әсер ететін факторлар ретінде қарастырылады. Тәрбиеші бала
дамуын арнайы ұйымдастырылған тәрбиелік жүйеде іс жүзіне асырады. Қарым-
қатынас адамдар арасында өзара қатынас орнатуға бағытталған. Адам қоғамнан
тыс жерде адамның рухани, әлеуметтік, психикалық дамуы мүмкін емес. Іс-
әрекет (қызмет) ойын, оқу, танымдық еңбек, қоғамдық, саяси, көркем,
шығармашылық, спорт. Іс-әрекет адамға мына жағдарлардасептігін тигізеді:
адам өмірінің материалдық жағын құрады; қажеттілікті қанағаттандырады;
қоршаған өмірді өзгерптуді, тануды; мақсатқа жетуге көмектеседі; рухани
дамиды.
Сонымен адам дамуы биологиялық және әлеуметтік факторларға байланысты.
Түрлі жағдайларда түрлі факторлар жеке тұлғаның қалыптасуына көбірек, не
азырақ әсер етеді. Факторлар жүйесінде тәрбие шешуші роль атқарады.
8. ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ТӘРБИЕ- ЖҮЙЕСІ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ, МАҚСАТЫ,
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ САНАНЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ
Экологиялық тәрбие проблемаларымен адамдар XVII ғасырдан бастап
айналыса бастаған. Қазіргі өмірде экологиялық кризис жақындағандықтан
көкейкесті болып отыр. Адамзат қоғам өскелең ұрпаққа экологиялық тәрбие
беру проблемасын шешуден тысқары болмағаны жөн.
Экологиялық тәрбие дегеніміз- балалардың экологиялық білімділігі мен
тәрбиелілігін дамытуға бағытталған жүйені педагогикалық қызмет, экологиялық
білімдерді жинақтау, табиғаттан еңбек біліктері мен дағдыларын
қалыптастыру. Экологиялық тәрбие мақсатқа бағытталған оқыту үрдісінде
жүзеге асады. Түрлі пәндерді оқып-үйрену арқылы бала экологиялық білімдерді
меңгереді. Адамгершілік, эстетикалық тәрбие табиғатқа аялы көзқарасты,
сүйіспеншілікті, әдемілігіне сүйсінуді тәрбиелейді. Қоғамдық-пайдалы еңбек-
табиғатты қорғауға үйретеді.
Мақсаты- балалардың экологиялық санасын дамыту, экологиялық мәдениетті
қалыптастыру, табиғатты қорғау белсенділігін дамыту. Экологиялық сана-
экологиялық білім, факті, мәдіметте, қорытыды, жарнамалардан тұрады,
эстетикалықсезімдер, экологиялық жауапкершілік. Адамның табиғатты қолдануы
экологиялыұ ойлауды қажет етеді. Экологиялық ойлау адамның өндірістік, ауыл
шаруащылық обьектілерін құрудан, технологиялық үрдістің жағымсыз жақтарын
жоюдан көрінеді.
Экологиялық санаға- табиғатты қорғауға бағытталған адамның еріктік
ұмтылуы енеді.
Экологиялық тәрбиенің теориялық негіздері оқыту, тәрбиелеу, дамыту
міндеттерін біртұтас шешуге негізделген. Тәрбиелеудің әдістерін дұрыс
қолдана отырып, мүғалім экологиялық сауатты, тәрбиелі жеке тұлғаны
қалыптастыра алады. Қоршаған табиғатты қорғауға мыналарды орындай білген
жөн: 1. жеке мінез-құлық мәдениетін сақтау; 2. юасқа адамдардыңғ іс-
әрекетінің нәтижесіндегі жағымсыз жағдайларды бодырмау; 3. пайда болған
қажетсіз құбылыстарды жоюға байланысты еңбек операцияларын орындау;
Экология тәрбие бойынша қызмет мазмұны: табиғатты оқып-үйрену,
экологиялық жағдайда талдау; дүние жүзі, мемлекет, тұрғылықты жердің
экологиялық жүйесін оқып-үйрену; адамның табиғатқа әсерін оқып-үйрену.
9. ҚАЗІРГІ МЕКТЕПТЕГІ СЫНЫП ЖЕТЕКШІСІНІҢ МІНДЕТТЕРІ МЕН ҚЫЗМЕТІ
Мектепте оқу-тәрбие жұмысын ұйымдастыру үшін сынып жекетшілері
тағайындалады. Оның себеі, бір сынып оқушыларымен бірнеше мұғалім
айналысады, ал олардың қызметін үйлестіру қажет. Л.С.Выготский Педагог-
бала өмірін ұйымдастырушы деген. Яғни педагог мектеп өмірінде
тәрбиеленушілерге көмекші, қорғаушы. Ең қиын бала да жақсы бала болғысы
келеді, оған да көмек, құрмсет, сүйіспеншілік қажет. Бала құрметтейтін,
сыйлайтын педагог қана тәрбиелей алады. Сынып жетекшісі бүгінде нағыз
профессионал педагог болуы тиіс. Мектептің тәрбие жүйесіндегі сынып
жетекшісінің қызметі- әр баланы жоғары дәрежеде дамтыу, оның дарындылығын
ашу, рухани, ақыл-ой, дене жетілуіне жағдай тудыру, тәрбиеленушілерге жеке
қарау.
Сынып жеткешісінің негізгі міндеттері:
1. әр баланың жеке дамуын бақылау, әр жеке тұлғаның қалыптасуы үшін
жағдай тудыру
2. баланың қабілеттілігін, қызығушылығын, дарындылығын оқып-үйрену
3. барлық қызмет- жее, жұптық, топтық, ұжымдық- түрлерін ұйымдастыру.
Салауатты өмір салтын белсенді насихаттау
4. тәрбиеленушінің құқықтары мен еркінділігін сақтау
5. ұжымды тәрбиелуші орта ретінде құру.
Сынып жетекшісінің қызметі:
1. аналитикалық функция- балалардың жеке ерекшеліктерін, отбасының тәрбие
жағдайын, жеке тұлғаның және ұжымның тәрбиелік деңгейін, сынып ұжымның
қалыптасуын т.б оқып-үйрену
2. прогностикалық функция (болжам жасау)- тәрбиелік шара нәтижесінде,
оқушылардың жеке даму деңгейлеріне, ұжымның құрылуына, қалыптасуына,
ұжым мүшелерінің қарым-қатнасына болжау жасау; оқушыларұжым өмірі мен
қызметінің алыс және жақын перспектикасын құру
3. ұйымдастырушы-үйлестіруші әр баланы жеке оқып-үйрене отырып,
психологиялық-педагогикалық картаға, мәліметтерді түсіру; балаға оқу
қызметінде көмектесу; түрлі қызмет түрлерін жоспарлауға,
ұйымдастыруға; өздерін-өздері басқаруға көмектесу; әр оқушыға жеке
әсер ету; баланы үйірме, клуб, секция жұмыстарына қатыстыру; баланың
құқығы мен еркіндігін сақтау; атан-аналар жиналысын, консультациялар
өткізу, ата-аналарды мектепке көмекке тарту, пән мұғалімдерінің
сабақтарына қатысу, педагогикалық кеңес, семинар, әкімшілік,
әдістемелік кеңестерге қатысу, сабақтан тыс уақыттағы шараларда бала
өмірі мен денсаулығына жауап беру, баланың тамақтануы, кезекшілік,
жазғы еңбек практикасын ұйымдастыру, құжат жүргізу, жүрналдан сабаққа
қатысуын есепке алу, күнделік, жеке іс қағаздары, жоспар, т.б
4. коммуникативті: балаларп арасындағы қарым-қатынасты тудыру, қарым-
қатынас жасауға үйрету, жағымды психологиялық климат құру
10. ПЕДАГОГИКАНЫҢ НЕГІЗГІ КАТЕГОРИЯЛАРЫ
1. Тәрбиелеу- екі мағынасы бар: әлеуметтік мағынадағы тәрбие- қоғам
қызмет, өскелең ұрпаққа болашақ өмірге дайындау. Оған қоғамның әлеуметтік
құрылымының күші бағытталған: баланы болашақ өмірге отбасы, балабақша,
мектеп, ақпарат құралдары, т,б дайындайды. Баланы өмірге дайындау басқа
сыртқы әсерлермен, жағдайлармен де байланысты: адамның этникалық шығу тегі,
табиғат, мәдени орта, тұратын жері. Педагогикалық мағынадағы тәрбие- арнайы
ұйымдастырылатын, басқарылатын үрдіс, жеке тұлғаның дамуына әсер етеді.
Тәрбие мақсаты- баланы балабақша, мектеп, отабсында біртұтас тәрбиелеу,
жеке тұлғаны дамыту- кең пеадагокалық мағынадағы тәрбие. Үлкендер балаға
оның белгілі бір қасиеттерін қалыптастыру мақсатында әсер етуі мүмкін – тар
педагогикалық мағынадағы тәрбие. Тәрбие- жалпы, мәңгілік, нақты-тарихи
категория. Адам өзіне өзі талаптар қойса, белгілі бір сапаларда тәрбиелеуге
байланысты қызмет атқарады. Ол ішкі тәрбиелеік әсер деп аталады. Өзін-өзі
тәрбиелеу В.А.Сухомлинский Нағыз тәрбие өзін-өзі тәрбиелеуде ғана болады
2. Оқыту- ересектердің өскелең ұрпаққа қоғамдық сананы, мәдениетті өнімді
еңбек, қоршаған ортаны өзгерту және қорғау жөніндегі білімдерді
мақсатқа бағытталған, ұйымдасқан, жүйені жеткізу жүйесі
3. Білім беру- адамзат қоғам жинақтаған білімдер мен біліктер жиынтығын
меңгеру үрдісі. Адамдарды мәдениетке, білімге жақындататын
қызмет.Бастауыш, орта, жоғары, кәсіби білім беру бар. Өздік білім алу
маңызды рольатқарады. Білім беру және оқыту оқушылының танымдық
қажеттілігін қалыптастыруға бағытталған.
4. Даму- адам организміндегі сандық, сапалық өзгерістер.
5. Қалыптасу- түрлі факторлардың; табиғи, әлеуметтік, саяси, экологиялық
факторлардың әсерінен адамның құрылуы
11. МҰҒАЛІМ ҚЫЗМЕТІ ЖӘНЕ ПЕДАГОГҚА ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР
Мектепте оқу-тәрбие үрдісін ұйымдастыратын, іске асыратын жеке тұлға-
мұғалім, арнайы дайындығы бар, педагогикалық қызметпен кәсіби айналысады.
Педагог қызметі- жее тұлғаны жасау, рухани дамыту. Қазіргі заманда педагог
қызметі- тәрбиеленушілерге өзгермелі әлеуметтік мәдени өмірде бейімделуге
көмектесу. Қазіргі қоғам кез келегн білім беру мекемесіндегі педагогтарға
жоғары талаптар қояды. Мектеп мұғалімі жалпы мектеп жағдайында
оқытудыңжоғары деңгейін қамтамасыз етуі, денсаулық, оқушылардың бос уақытын
ұйымдастыра білуі, отбасылық тәрбиеге қатысуы тиіс. Педагог қазіргі
талаптарға сай болуы үшін үнемі білімін толықтыруы тиіс. Пеадгогикалық
қызмет-кәсіби білімдерп мен біліктерді қолдана білу, оқыту, тәрбиелеу,
дамыту, қалыптастыруды басқару. Мұғалімнің негізгі функциялары: мақсат қою,
диагностикалық анықтау, прогостикалық, жобалау, жоспарлау, ақпатартық,
ұйымдастырушылық, бақылау, түзеу, талдау. Мұғалім- актер, режиссер,
менеджер, аналитик, зерттеуші. Мұғалімге қойылатын талап- пеадагогикалық
қабілеттің болуы- оқушылармен жұмыс жүргізе білу, балаға сүйіспеншілік
сезімі
Қабілеттіліктің басты топтары:
1. Ұйымадастырушылық
2. Дидактикалық
3. Коммуникативті
4. Зерттеушілік
5. Ғылыми-танымдық
Мұғалімнің маңызды кәсіби сапалары: балаға сүйіспеншілік сезімі,
еңбексүйгіштік, жұмысқа қабілеттілік, тәтіптілік, мақсат қоя білу,
ұйымдастырушылық, т.б. табандылық, әділдік, шеберлік, педагогикалық такті,
педагогикалық теорияны білу, бала психологиясын білу, әдістемені, алодыңғы
қатарлы технологияны меңгеру, талап қоя білу. Жеке тұлғалық қасиеттер:
қайырымдылық, шыдамдылық, шыншылдық, жауапкершылык, құрметту, сенімділік,
ұстамдылық, париотизм, тб.
12. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ 2015 ЖЫЛҒА ДЕЙІНГІ БІЛІМ БЕРУДІ ДАМЫТУ
КОНЦЕПЦИЯСЫНДАҒЫ НЕГІЗГІ ТҰЖРЫМДАМАЛАРЫ
Қазіргі қоғамдағы қайта құрулар, экономика дамуындағы жаңа
стратегиялар, ашық қоғам, информациялау- білім беруге қойылатын талаптарды
түбегейлі өзгертті. Білім берудің негізгі мақсаты білім, білік, дағдыларды
жинақтап қана қоймай, қажетті ақпаратты өз бетімен таба білу, негіздей
білу, тиімді өмір сүру, қызмет ету.
Концепцияға сәйкес мектепке дейінгі тәрбие сақталады. Мектепалды
даярлық топтарына бала 5 жастан қабылданады.12 жылдық білім беру
енгізіледі, кәсіптік білім беру, бірнеше тілді меңгеру жүзеге асырылады.
Бала мектепке 6 жастан қабылданады. Бастауыш сектепте шет тілі және
информатика енгізіледі. Негізгі мекетп 10сыныппен аяқталадлы. Интеграция,
курстар, профилді дайындау енгізіледі. 11-12 сыныптарды әлеуметтік-
гуманитарлық, жаратылыс-ғылыми, техникалық бағыттарды міндетті профилдік
дайындық болады. 12 жылдық тегін білім беріледі. Колледжегі 2 жылдық
оқудағы кейін профиль бойынша жоғары оқу орынының 3 курсында оқуды
жалғастыруға болады. Жоғары білім беру саласында жоғары білікті мамандардың
көп деңгейлі дайындығына назар аударылады. Бакалавр, - магистр- доктор және
оқытудың кредит жүйесі енгізіледі.білімнен кейін жүреді.
Қазақстан жағдайында орта білім беру 4+6+2 (баст+негіз орта+ жалпы
орта) түрінде тиімді, экономикалық негізделген.
12 жылдық білім беру сатылары:
1. Бастауыш білім беру 1-4 сыныптар. 4 жыл 6 жастан басталады. Негізгі
міндеті- баланың жеке тұлғасын қалыптсатыру, қабілеттілігін анықтау және
дамыту
2. Негізгі білім беру- 5-10 сыныптар. 6 жастан ғылымдар жүйесінің
базистік негіздері меңгеріледі, қарым-қатынас мәдениеті қалыптастырылады.
Таңдау бойынша пәндер оқытылады. Профиль алуға даярлық жүргізіледі.
3. Орта білім беру – профилді оқыту, 11-12 сыныптар, 2 жыл. Профильді
оқыту- басты бағыт. Оқушыларды кәсіби жағынана дайындайды. Оқушы оқыту
формалары мен құралдарын, жеке білім беру бағдарламаларын таңдай алады.
Концепцияның іске асыру кезеңдері:
1. Жаңа Заң және нормативті құқықтық база құру
2. Мектепқе дейінгі балалар мекемлерінің жүйелерін құру
3. Экспериментталды оқу жоспары, бағдарламалары, оқулықтар, оқу-
*әдістемелік кешендерді жасау
13. БАЛА ҚҰҚЫҚТАРЫ ЖӨНІНДЕГІ ИДЕЯЛАРДЫҢ ХАЛЫҚАРАЛАҚЫ ҚҰЖАТТАРДЫ БЕЙНЕЛЕНУІ
Бала құқықтары проблемасы, оның өмірі, тәрбиесі, білім беру,
тәрбиелеу- жалпы дүниежүзілік проблема. 1959 жылы бала құқықтары
Деклорациясы; 1989 жылы бала құқықтары жөніндегі Конвенция; 1990жылы баланы
қорғау, дамытуды қамтамасыз ету жөніндегі Бүкіләлемдік Деклорация; 1995
жылы – толеранттық принциптерінің Деклорациясы- халықаралаық құжаттарда
қоғамдағы бала құқықтары берілген, шыдамдылық, зорлық көрсетпеу, тыңдай
және ести білу сияқты қасиеттер жөнінде айтылған. Барлық аймақтардағы
барлық халықтар үшін маңызды. Адам құқыөтарын мектепте оқып-үйрену 1985
жылы 14 мамырда Европа Кеңесінің мүшелері ұсынды. Бұл құжатта мынадый
негізгі принциптер берілген:
1. Барлық халықтарды түісну, құрметтеу;
2. халықтар мен ұлтттар арасындағы байланысты түсіну;
3. басқалармен қарым-қатынас жасай білу;
4. құқықтар мен міндеттерді білу;
5. халықаралық ынтымақтастық, бірлескен қызмет қажеттілігін түсіну;
Ең басты педагогикалық мәнді құжат бала құқығы жөніндегі Қонвенция болып
есептеледі. Қазақстан республикасы Бала құқықтары жөніндегі Заң 2002
жылы қабылданды. Оның тұжыпрымдамалары4 тарауға сай келеді: өмір сүру,
даму, қорғау, қоғам өміріне белсене қатысу.
Заңды үлкендердің балалармен қарым-қатынасының адамгершілік-құқықтың
гуманитарлық негізде қарым-қаиынас жасауға, баланың жеке тұлғасына, оның
пікірі, көзқарасына құрметпен қарауға шақырады, гуманистік тәрбие негізі
болып табылады. Бала құқықтары жөніндегі Конвенцияның концептуалды
қағидалары білім беру жеке тұлғаны толық дамытуға, адам құқықтарын
құрметтеуге, еркіндігіне бағытталуы тиіс.
Қазақстан Республикасының соңғы жылдары қабылданған Заңдары:
1. 1998жылы- Неке және отбасы жөнінде
2. 1997жылы- Отбасылық типтегі балалар деревнылары және жастар үйлері
жөнінде
3. 1998жылы- Қазақстан Республикасының азаматтарының денсаулығын қорғау
жөнінде
4. 2002 жылы –Мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтік және медициналық-
педагогикалық, коррекциялық қолдау жөнінде
5. 2002 жылы- нашақорлық дертіне щалдыққандарлы медициналық-әлеуметтік
қолдау жөнінде
6. 2002 жылы- Шылым шегу профилактикасы және шекпеу жөнінде
7. 2002 жылы- мемлекеттік әлеуметтік бағытталған көмек жөнінде
14. ОҚЫТУ ҮРДІСІ, ТАНЫМ КЕЗЕҢДЕРІ, ОҚЫТУ ФУНКЦИЯЛАРЫ
Оқыту- қоғамдық қатынас, қоғамдывқ сана, мәдениет, өнімді еңбек
тәжірибесін қоршаған ортаны өзгерту, қорғау жөніндегі білімдерді
үлкендердің мақсатқа бағытталған, ұйымдасқан, жүйелі түрде жеткізуді,
өскелең ұрпақтың меңгеруі. Ол ұрпақтар арасындағы сабақтастықты, қоғамның
толық қызметін, және тұлғаның сәйкес даму деңгейінқамтамасыз етеді. Оқыту
үрдісінде оқушы адамзат қоғамының тарихи тәжірибесінің белгілі жақтарын
меңгереді: идеология, саясат, ғылым, мораль, еңбек, әдебиет, өнер,
мәдениет. Оқыту жеке тұлғаның жан-жақты үйлесімді дамуының негіздерін
салады. Оқыту бір-бірімен байлансты екі үрдістен тұрады: мұғалім қызметі-
оқыту; оқушы қызметі- оқу. Мұғалім оқушы меңгеретін білімдерді жеткізеді.
Сабақ берудің бірнеше жақтары бар: мұғалімнің өз пәнін білуі, оқу-тәрбие
үрдісін ұйымдастыра білу, оқытудың қазіргі әдістерін білу, оқушының ақыл-
ойын дамытуды түсіну, оқушының жеке тұлғалық қасиеттерін қалыптастыру
жолдарын білу. Оқушының оқуы- оқушының ақыл-ой күші, мінездің моральдық
және еріктік сапалары, жеке тұлғаның қасиеттері мен темпераменті
қалыптасатын белсенді танымдық үрдіс. Адам танымының бірнеше кезеңдері бар:
1) сезімдік таным-қоршаған табиғат, әлеуметтік құбылыстар, оқиға, заттар
жөніндегі түсініктер; 2) түсініктер жүйесін меңгеру- оқу пәндері арқылы
қоршаған орта жөнінде түсініктер қалыптасады; 3) қоршаған орта жөнінде
жалпылама түсініктер пайда болады;
Мектептегі оқыту баланы ғылыми білімдер, түсініктер, заңдылықтар
әлеміне енгізеді. Қысқа уақыт ішінде бала адамзат қоғамының ғасырлар бойы
жинақтаған біліміні меңгереді. Оқытудың үш функциясы бар: білім бер-
білімдерпді меңгеру үрдісі; оқу біліктері мен дағдыларын қалыптастыру;
дамыту- оқушылардың ақыл-ойын дамыту; тәрбиелеу- патриоттық, адамгершілік,
эстетикалық сезімдер, көзқарастар, сенімдер, идеалдар, тәртіптік,
еңбексүйгіштік.
Білім беру, дамыту, тәрбиелеу қызметін іске асыру арқылы мектеп
оқыушысының жеке тұлғасын қалыптатсыру үрдісіне кешенді қарауды қамтамасыз
етеді.
15. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІ, ҚҰРЫЛЫМЫ, ПРИНЦИПТЕРІ,
БІЛІМ БЕРУ МЕКЕМЕЛЕРІНІҢ ТИПТЕРІ.
Білім беру жүйесі- мемлекеттік білім беру бағдарламалары, мемлекеттік
білім беру стандарттары, білім беру мекемелері, білім беру органдарын
басқару жиынтығы.
Қазақстан республикасының білім беру жүйесі 2007 жылы қыркүйекте
қабылданған Қазақстан Республикасының Білім Заңына сүйенеді. Заң білім
беру облысындағы мемлекеттік саясат принциптерін анықтайды.
1. Білім берудің гуманистік сипаты, адам өмірі, денсаулығы басты назарда;
азаматтық, Отанға сүйіспеншілікті тәрбиелеу;
2. Білім берудің жалпыға бірдей болуы
3. Білім берудің зайырлы сипаты
4. Білім берудегі еркіндік
5. Білім беруді басқарудың демократиялық, мемлекеттік – қоғамдық сипаты
Білім беру мекемелерінің типтері:
1. Мектепке дейінгі бала бақша, бөбекжай,
2. Жалпы білім беру мекемелері, мектеп, гимназия, лицей
3. Кәсіптік білім беру мекемелері, училище, колледж- орта арнаулы
кәсіптік білім беру; институт, университет, академия, - жоғары
кәсіптік білім беру; аспирантура ,донтарантура, курстар, біліктілікті
жоғарталу инситуты,- жоғары білімнен кейінгі кәсіптік білім беру;
4. Араулы білім беру мекемелері
5. Қосымша білім беру мекемелері: музыкалық, көркем, спорттық,
шығармашылық орталығы, жас техниктер студиясы, туристер станциясы,
т.б.
6. Жетім беалаларға арналған білім берук мекемелері
7. Білімі беретін басқа да мекемелер
Білім беру мекемелері- мемлекеттік, мемлекеттік емес, муниципалды
болуы мүмкін. Білім алу- формалары: күндізгі, күндізгі- сырттай (кешкі),
отбасылық өз бетімен білім алу, эктернат. Білім беру бағдарламалары:
жалпы білім беру- негізгі, қосымша; кәсіптік білім беру- негізгі және
қосымша; білім беруді басқару органдары: Қазақстан Республикасының ғылым
және білім министрлігі, департамент, білім беруді басқару
16. ТӘРБИЕДЕГІ ЫНТАЛАНДЫРУ ӘДІСТЕРІ
Мадақтау әдісі- жағымды баға беру құралы, адамгершілік мінез-құлықты
қалыптастыруды ынталандыру. Мадақтау қолдау, мақтау, алғыс, марапаттау
түрінде болады. Жағымды дағдылар мен әдептерді бекітеді, әділ болуы тиіс,
тәрбиеленушінің әрекетіне байланысты болады. Дұрыс қолданбаған жағдайда
эгоистік мотивация пайда болады. Сондықтан байқап қолданған жөн. Мадақтау
әдісіне қойылатын педагогикалық талаптар:
1. нақты табыстары, жетістіктері үшін мадақтау
2. ашық мадақтауды қамтамасыз ету
3. жиі, үнемі бір баланы мадақтамау,
4. біркелкі, ұқсас, түрде мадақтамау
5. мадақтау жасқа сәйкес болуы тиіс.
6. жас ерекшеліктеріне сәйкес болғаны жөн
7. жеке бір баланы, барлық ұжымды ескеру
8. тәрбиеленушінің мінез-құлқын ескеру
Жазалау әдісі- тәртіптіліктің жағымсыз жақтарына баға беру арқылы
келеңсіз көріністерді тежеу құралы, талап қою, нормаға сай болу, қатені
түсіну
жазалау- қоғамдағы белгіленген талаптар мен мінез-құлық нормаларын
орындамаған жағдайда қолданылатын педагогикалық әсер ету құралдары.
Авторитарлы педагогика өкілдері жазалауды жақтады, еркін тәрбие теориясының
өкілдері керісінше, жазалауды қолданады.
Келесі жазалау түрлдеріне тиым салынады:
1. Дене
2. Жеке тұлғаны жазықтайтын
3. Тәрбиеге кедергі келтіретін
4. Еңбекпен
5. Тамақ бермей қою
Жазалау түрлері: құқытан айыру не шектеу, сөзбен айыптау, ұжым өміріне
қатыстырмау, тәрбиеленушіге қарым-қатынасты өзгерту, тәртібінің бағасын
төмендету, мектептен швғару. Педагогикалық талаптар: негізделген, жасалған
ісіне сай. Бір қылғы үшін 2 рет жазалауға болмайды. Қол жұмсамауға,
психикалық күштеуге болмайды. Жазалауда баланың жас және жеке ерекшеліктері
ескеріледі
17. БІЛІМ БЕРУ МАЗМҰНЫ. ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР. БІЛІМ БЕРУ ЖОЛДАРЫ
Білім беру мазмұны дегеніміз- оқушылар меңгеруге тиіс ғылыми білім,
практикалық біліктер мен дағдалардың педагогикалық жүйесі. Соңғы жылдары
білім беруді гуманизациялауда білім беру мазмұнында жеке басқа
бағытталған идея көрініс беруде. Ол И.Я. Лернер, М.Н. Скаткин,
В.С.Леднев, В.В. Краевский жұмыстарынан көрінеді.
Білім беру мазмұнының элементтері:
- Танымдық қызмет- табиғат, қоғам, техника, ойлау, қызмет құралдары
жөніндегі білім
- Интеллектуалды және практикалық біліктер мен дағдылар шығармашылық
қызмет- проблемалық ситуацияда стандартты емес шешім табу
- Қоршаған ортаға, адамдарға, өзіне-өзі, мораль нормаларына қарым-
қатынас
қазақстан Песпубликасында білім беру мазмұнынәБілім туралыЗаң белгілейді.
Соған сәйкес білім беру мазмұны қоғамның экономикалық және әлеуметтік
факторының бірі болып табылады, қоғамды дамытуға, құқықтың мемлекетті
жетілдіруге бағытталады. Білім беру мазмұны жалпы және кәсіби мәдениет
деңгейін қамтамасыз етеді; қазіргі заманғы білім деңгейін қалыптастырады;
білімі беру мазмұны адамдар мен халықтар арасындағы түсінушілкті нәсілі,
ұлт, ідіні, жынысына қарамастан қалыптастыруы тиіс.
Жалып білім беру мазмұны: жеке тұлғаның жалпы мәдениетін, оның
көзқарасын, адамзаттық позициясын, өмірге, еңбекке, қоғамға қарым-қатынасын
қалыптастыру
Кәсіби білім беру мазмұны- нақты қызмет саласында қажетті білімдер
мен біліктерді береді.
Білім беру мазмұнына қойылатын талаптар:
1. Жеке тұлғаның үйлесімді дамуын қамтамасыз ету; базалық мәдениетті
қалыптастыру;
2. Білімдік материалдық ғылыми және практикалық мәні болуы
3. Оқушылар мүмкіндігіне сай болуы
4. Қазіргі заманғы мектептің оқу-әдістемелік- материалдық базасына сәйкес
келуі
Білім туралы Заңға сәйкес білім беру стандарты бар. Білім беру стандарты
дегеніміз- білімділіктің мемлекеттік нормасы ретінде қабылданған, жеке
тұлғаның мүмкіндіктерін ескеретін негізгі параметрлер жүйесі. Білім беру
стандарты білім беру құрылымын, мазмұнын, оқу жүктемесінің көлемін,
оқушылардың дайындық деңгейінбелгілейді. Мемлекеттік білім беру стандарты
елдегі біріңғай білім беру кеңістігін тудырады.
Білім беру стандартының құрамына мыналар кіреді:
1. Оқу мекемесінің типті (базисті) оқу жоспары;
2. Мазмұнына жалпы сипаттама
3. Оқушылардың жалпы дайындық деңгейіне қойлатын мемлекеттік талаптар
18. ПЕДАГОГИКА ҒЫЛЫМЫНЫҢ БАСҚА ҒЫЛЫМДАРМЕН БАЙЛАНЫСЫ
Педагогика дербес, жеткілікті дамыған ғылым ретінде, белгілі анық
зерттеу облысы бола тұрып, жеке бола алмайды. Тәрбие қызметінің объектісі
өсіп, дамып келе жатқан адам болғандықтан, ол адамды оқып-үйренетін
пәндермен тығыз байланысты.
1. Қоғамдық ғылымдар. А) Философия- пеадгогиканың методилогиялық негізі
болып табылады. Ортақ мәселелерді қарастырады: тәрбие мақсаты,
көзқарсаты қалыптастыру, ұғым мен жеке тұлға байланысы проблемалары.
Б) Этика, эстетика- адамгершілік, эстетикалық педагогикалық мәселелрді
шешуге көмектесде; В) Әлеуметтану- халықтың даму тенденциялары,
әлеуметтану заңдылықатыр, әлеуметткік оратынң адамға әсерін зерттейді;
С) Экономика- жалпы білімнің жоғары деңгейі еңбек өнімділігін
жоғарылатудың маңызды шарттарының бірі болып табылады. Д) Демография –
адамның дүниеге келуі, өлімі, мигарция проблемаларын зерттеу арқылы
мектептер салуды жоспарлау, мұғалімдерді дайындау ескеріледі.
2. Биологиялық ғылымдар. А) Жастық физиология- адам организмінің
қыұрылымы және қызмет ету организмінің құрылымы және қызмет ету
ерекшеліктері жөніндегі ғылым; Б) Мектеп гигиенасы- мектептегі барлық
сабақтардың гигиенеалық ұйымдастырылуын қамтиды; В) Медицина-
педагогикалмен байланысы- коррекциялық педагогика пайда болды.
3. Психиологиялық ғылымдар. А) Жас ерекшелігі, педагогикалық психология
адамның жас ерекшелігін ескере отырып, мақсатқа бағыттылаған оқыту
және тәрбиелеу жағдайларында психикалық процестердің заңдылықтарын
оқып-үйренеді; Б) Дифференциалды психология- жеке тұлғаға бағытталған
тәрбиеге қажетті мәліметтермен педагогиканы қаруландыруды, адамның
жеке ерекшеліктерін ескереді; В) Әлеуметтік психология- түрлі
әлеуметтік топқа жататын жеке тұлғаның қалыптасу ерекшеліктерін оқып-
үйренеді; С) Инженерлік психология- адам мен техниканың қарым-
қатынасын оқып-үйренеді.
Педагогика сонымен бірге, кибернетика, этнография, фолклористика,
археология, география, т.б ғылымдармен байланысты.
Басқа ғылымдармен байланыса отырып педагогика: 1. Басқа
ғылымдардың қағидалары мен қорытындыларын; 2. Зерттеу әдістерін; 3.
Зерттеу нәжижелерін қолдана алады; адамды кешенді зерттеуге қатысады.
19. ҚАЗІРГІ ҚОҒАМДАҒЫ ТӘРБИЕНІҢ МАҚСАТ-МІНДЕНТТЕРІ
Қазіргі қоғамдағы тәрбиенің басты мақсаты- жеке тұлғаның ақыл-
ой, адамгершілік, эмоционалды, дене дамуына мүмкіндік жасау,
шығармашлықы мүмкіндіктерді ашу, жас ерекшеліктерді ескере отырып,
жеке тұлғаның ашылуына жағдай жасау.
Тәрбие мақсатының құрамдас бөліктері бар; ол тәрбие міндеттері:
1. Ақыл-ой тәрбиесі лқушының интеллектісін, танымдық ммүкіндіктерін,
қабілеттілігін, дарындылығын дамытуға бағыттыалған. Оқушыларды
ғылым негіздері білім жүйесімен қаруландырады. Дүниеге көзқарас
негіздері қалыптастады.
2. Дене тәрбиесі- денсаулықты нығайту, дұрыс дене дамуы, жұмыфс
қабілеттілігін арттыру, көңілді, сергек, сау болуға ұмтылу
3. Еңбек тәрбиесі және политехникалық білім беру- жеке тұлғаны жан-
жақты үйлесімді қалыптастырудың маңызды принйипі. Оқушылар еңбек
үрдісі, құралдары, заттары жөнінде білімдерді, жалпы және арнайы
өнімді еңбекті дағдыларды мегереді
4. Адамгершілік тәрбиесі- жеке тұлғаға қоғамның моральдық талаптарын
бейнелейді
5. Эстетикалық тәрбие- эстетикалық идеал, қажеттілік, талғамды
дамтыу, айналма қоршаған ортадағы әдеміліқті, әсемділікті,
көркемдік, сұлулықты түсіне білуді тәрбиелеу
6. Экономикалық тәрбие- нарықтық ортада бағдарлануға қабілетті, өз іс-
әрекетін экономикалық мақсатқа сәйкес іске асыра білетін жеке
тұлғаны қалыптастыру
7. Экологиялық тәрбие- адам мен табиғаттың өзара әсері жөніндегі
ғылыми білім негіздерін меңгеру. Жеке тұлғаның қоршаған ортаны
қорғауға, жауапкершілігын тәрбиелеу, қамқолық жасай білуге үйрету
8. Құқықтық тәрбие- жас азаматтық құқықтың санасы мен мінез-құлқын
қалыптастыру
20. БАЛА ДАМУЫНЫҢ ЖАСТЫҚ КЕЗЕҢДЕРІ
Жас- жеке дамудың уақыттық сипататмасы. Периодизация жастық
ерекшеліктерді бөліп көрсетуге неіделеді. Өмірдің белгілі кезеңдерге тән
анатомиялық- физиологиялық және психикалық сапалар. Даму периодизация
адамның бүкіл өмірін қамтиды.
Педагогикалық жастық кезеңдері:
1. бөбектік шақ- 1жас
2. сәбидік шақ - 1-3жас
3. мектепке дейінгі кезең- 3-6 жас
4. кіші мектеп жасы- 6-10жас
5. орта мектеп жасы- 10-15 жас
6. ереске мектеп жасы- 15-18 жас
Жас ерекшеліктерін ескеру- педагогикалық принциптердің бірі болып
табылады. Оған сүйене отырып, мұғалім лқу жүктемесін реттейді, күн
режімін, еңбек пен оқу тәртібін реттейді.
Бала өмірінің алғашқы жылында ана мен бала арасындағы бтологиялық
байланыс сақаталады. Бала тілі дамиды. Баланың мінез-құлық қалыптасады.
Ойлауы көрнекі-әрекетті болады. Баланың ойлауы тез дами бастайды,
қоршаған орта жөнінде түсініп қалыптасады, өздік бағалау пайда болады.
Негізгі әректі-ойын. Тіл дамуы продуктивті түрде. Ерікті, белсенді зейін
қалыптасады.
Мектептегі оқу бала өмірін түбегейлі өзгеретеді. Оқу еңбегінде баланың
психикалық қызметі өзгереді: ерікті зейін, ерікті еске сақату, ерікті
қабылдау, ойлау.
Жасөрпірімдік шақта- бала организмінің дамуында көптеген сандық және
сапалық өзгерістер болады. Соның салдарынан баланың қоршаған адамдарға
қарым-қатынасы өзгереді, өтпелі қиын кезең деп аталады.
Жастық кезең- өмірілік сенім, позиция қалытасатын уақыт, іздену,
арман, үміт кезеңі, жоғары сынып оқушыларының адамгершілік және
әлеуметтік сапалары қалыптасады.
21. ОТБАСЫНЫҢ ТӘРБИЕ МАЗМҰНЫ, БАЛА ТӘРБИЕЛЕУ ӘДІСТЕРІ
Отбасылық тәрбие- мақсатқа жетуде балаға ата-ана, отабсы мүшелері
тарапынан әсер ету үрдісі. Отбасының басты ролі- өсер ұрпаққа денесін
және рухани дамытуға әсер теу. Отбасы жеке тұлғаның адамгершілік, дене,
еңбек тәрбиесін іске асырушы. Отабсы тәрбиесі қандай болса, бала да
сондай болып өседі. Отбасының балаға әсері ең күшті тәрбиелік әсер болып
табылады. Отбасының басқа жерде қалыптастыруға болмайтыны қасиететр
қалыптастады баланың әлеуметтенуіне көмектеседі. Дәстүрлер сабақтастығын
қамтамасыз етеді. Отбасының басты әлеуметтік функциясы- азамат, патриот,
болашақ отабсы иесін, қоғам мүшесін тәрбиелеу,. Отбасы кәсіп, мамандық
таңдауға әсер етеді. Отбасындағы тәрбие мазмұны- қоғам мақсатына
байланысты болады. Отбасы денесі және психикасы сау, адамгершілігі, ақыл-
ойы дамыған, еңбекке, қоғамдық, отбасылық өмірге даяр жеке тұлғаны
қалыптастыруға міндетті. Отбасылық тәрбие мазмұнының компоненттері: дене,
адамгершілік, интелектуалды, эстетикалық, саяси, жыныстық білім беру,
тәрбиелу. Отбасының тәрбие әдістері- ата-аналардың балаларына мақсатты
педагогикалық әсер етуде қолданатын құралдары. Оның өзіндік ерекшелігі
бар: әр балаға жеке әсер етуге болады, ата-ананың педагогикалық
мәдениетіне байланысты болады; отабсылық тәрбие әдістері: 1. сендіру-
түсіндіру, сенім түсіндіру, кеңес беру; 2. жеке үлгі көрсету; 3.
мадақтау; 4. жазалау;
Отбасылық тәрбие құралдары: ата-ана сөзі, беделі, үй тұрмысы, ұлттық
салт-дәстүр, әдет-ғұрып, қоғамдық пікір, күн режімі, әдебиет, спорт,
мерекелер, т.б
Қазіргі қоғамды отбасындағы кризис жиі байқалуда- ол бала тәрбиелеуден
көрінеді. Себептері: елдегі экономикалық жағдай; мәдениеттіліктің
төмендеуі, ажырасудың көп болуы, отбасы мүшелерінің арасында конфликтің
болуы.
Отбасының тәрбиелік әсер ету жолдарын жоғарлату жолдары:
1. Отбасындағы қарым-қатынасты гуманизациялау
2. Отбасы, мектеп, қоғам күштерін біріктіру
3. Педагогикалық жұмысын үйлестіру
22. ҚАЗАҚСТАНДА ПЕДАГОГИКА МЕН ӘДІСТЕМЕНІҢ НЕГІЗІН САЛУШЫЛАР
Қазақтың тәлім-тәрбиелік ой-пікір тарихының тамыры тереңде жатыр. Сол
сияқты мектеп ісінің пайда болып даму тарихы өз бастауын ерте замандардан
алады. Қазақстан жерінде VII- VIII ғасырда көптеген мектептер, діни білім
беретін медреселер жұмыс істей бастаған. Қазақ зиялыларының көпшілігі
медремелерді тамамдаған. ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz