Полимерлік материалдар

1. Кіріспе
2. Пішінде құю деген не?
3. Пішінде құюға қандай полимерлер қолданылады?
4. Ротациялық құю деген не және онда қандай бұйымдар алынады?
5. Ротациялық құюдың технологиялық процессі
6. Қысымның астында құюға арналған қондырғы
7. Қорытынды
8. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Полимерлік материалдарды әртүрлі формаларда қолдану фактісі яғни, стержендер, құбырлар, листтер, пенопласттар, жабындылар мен адгезивтер, сонымен қатар прессті бұйымдар, полимерлік компаундтердің соңғы өнімге өңдеудің әртүрлі тәсілдері болатынын көрсетеді. Көптеген полимерлік бұйымдар үлгілеумен, өңдеумен, сұйық форполимерді одан ары қатыратын мақсатпен алынады. Талшықты прядения процесінде алады.
Формалау процесін мысалы балшықтан қандай да бір фигураны жасаумен салыстыруға боалды ал өңдеу процесі сабыннан сол фигураны кесу. Формалау процесінде компаунд ұнтақ немесе түйір түрінде пресс-формаға салынады әрі температура мен қысым әсеріне ұшырайды соның нәтижесінде соңғы өнім түзіледі. Өңдеу процесінде лист, стержень немесе құбырлар сияқты қарапайым формалар түрінде бұйым алады, штапелдену, штамповка, желімдеу мен пісіруді қолданып.
Термопласты материалдарды формалаған соң температура мен қысым әсерінен пресс-формадан босатардың алдында оларды полимердің жұмсару температурасынан төмен суыту керек әйтпесе оның формасы жоғалады. Термореактивті материалдар жағдайында ондай қажеттілік жоқ себебі температура мен қысым әсерінен соң оны пресс-формадан жоғары температурада да босатса сол қалпын сақтайды.

1 Кулезнев В.Н. Основы технологии переработки пластмасс - М.: Химия, 1995.- 356 .
Гуль В.Е., Акутин М.С. Основы переработки пластмасс. - М.: Химия, 1985. - 400 с.
2 Бортников В.Г. Основы технологии переработки пластических масс: учебное пособие для ВУЗов. - Л.: Химия, 1983. - 304 с.

Пән: Химия
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ
1. Кіріспе
2. Пішінде құю деген не?
3. Пішінде құюға қандай полимерлер қолданылады?
4. Ротациялық құю деген не және онда қандай бұйымдар алынады?
5. Ротациялық құюдың технологиялық процессі
6. Қысымның астында құюға арналған қондырғы
7. Қорытынды
8. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

КІРІСПЕ
Полимерлік материалдарды әртүрлі формаларда қолдану фактісі яғни, стержендер, құбырлар, листтер, пенопласттар, жабындылар мен адгезивтер, сонымен қатар прессті бұйымдар, полимерлік компаундтердің соңғы өнімге өңдеудің әртүрлі тәсілдері болатынын көрсетеді. Көптеген полимерлік бұйымдар үлгілеумен, өңдеумен, сұйық форполимерді одан ары қатыратын мақсатпен алынады. Талшықты прядения процесінде алады.
Формалау процесін мысалы балшықтан қандай да бір фигураны жасаумен салыстыруға боалды ал өңдеу процесі сабыннан сол фигураны кесу. Формалау процесінде компаунд ұнтақ немесе түйір түрінде пресс-формаға салынады әрі температура мен қысым әсеріне ұшырайды соның нәтижесінде соңғы өнім түзіледі. Өңдеу процесінде лист, стержень немесе құбырлар сияқты қарапайым формалар түрінде бұйым алады, штапелдену, штамповка, желімдеу мен пісіруді қолданып.
Термопласты материалдарды формалаған соң температура мен қысым әсерінен пресс-формадан босатардың алдында оларды полимердің жұмсару температурасынан төмен суыту керек әйтпесе оның формасы жоғалады. Термореактивті материалдар жағдайында ондай қажеттілік жоқ себебі температура мен қысым әсерінен соң оны пресс-формадан жоғары температурада да босатса сол қалпын сақтайды.

ҮЛГІДЕ ҚҰЮ. Бұл салыстырмалы түрде қымбат емес процесс, қажет еткен формада сұйық форполимерден қатты бұйым өңдеуге болады. Осы әдіспен листтер. Стержендер, құбырлар әрі ұзындығы шектелген заттар алуға болады. 1-суретте үлгіде құюдың кескіні көрсетілген. Осы жағдайда форполимерді қатырғышпен және басқа да ингредиенттермен сәйкесті пропорцияда араластырып форма болып табылатын Петри шашкасына құямыз. Сосын Петри шашкасын бірнеше сағатқа қажеті температураға дейін қызған пешке қату температурасы аяқталғанша қояды. Бөлме температурасына дейін суыған соң қатты өнімді формадан алады. Осылайша құйылған қатты дене Петри шашкасының ішкі рельефінің формасына келеді.

б -- Петри шашкасын форполимермен және қатырғышпен толтыру; б - пеште қыздыру; б -- үлгіден суыған өнімді алу
1-сурет - Үлгіде құю процесінің қарапайым суреті

Егер Петри шашкасының орнына бір шеті жабық цилиндрлік шыны түтік қолданса, цилиндрлік стержен түріндегі бұйым алуға болады. Одан басқа форполимер мен қатырғыштың орнына формаға полимерлену температурасына дейін қызған мономер, катализатор мен өзге де ингредиенттердің қоспасын құюға болады. Бұл жағдайдағы полимерлену қатты өнім түзілуге дейінгі форма ішінде жүреді. Үлгіде құю үшін акрилдер, эпоксидтер, полиэфирлер, фенолдар мен уретандар жарайды.
Құю үшін үлгіні алебастрдан, қорғасыннан немесе шыныдан дайындайды. Қату про - цесінде полимерлік блокты отырғызу жүреді ол оның үлгіден шығуын жеңілдетеді.
РОТАЦИЯЛЫҚ ҚҰЮ. Доп, қуыршақ сияқты жатық бұйымдарды "ротациялық құю" деп аталатын аппаратта алады. Ол 2-суретте келтірілген.
Термопластикалық материал түріндегі компаундты ұсақ ұнтақтап жатық формаға салады. Қолданылған аппаратта біріншілік және екіншілік остің айналасында бірмезгілде айналатын форма түріндегі арнаулы құрал бар. Форманы жауып қыздырады және айналдырады. Бұл жатық форманың ішінде балқыған пластиктің біркелкі таралуына әкеледі. Сосын айналатын форманы суық сумен суытады. Форманың ішкі бетімен біркелкі таралған балқыған пластикалық материалды суытқанда қатады. Енді форманы ашып әрі соңғы бұйымды шығарып алады.
Сосын формаға термореактивті форполимердің қатырғышпен сұйық қоспасы салынуы мүмкін. Бұл жағдайдағы қату жоғары температура әсерінен айналғанда жүреді. Галош, жатық шарлар немесе қуыршақтардың басы сияқты бұйымдарды поливинилхлоридтен ротациялық құюмен жүзеге асырады. Поливинилхлорид қатуы поливинилхлорид пен сұйық пластификатор арасындағы физикалық гелтүзілу жолымен және 150200°С температурада жүзеге асады. Поливинилхлоридтің ұсақ бөлшектері сұйық пластификаторда тұрақтандырғышпен және бояғышпен біртекті дсиперсияланады, солайша салыстырмалы түрде тұтқырлығы төмен зат түзеді. Бұл паста тәрізді материал, "пластизоль" деп аталатын, формаға салады да одан ауаны сорып алады. Сосын форманы айналдырып, қажетті температураға дейін қыздырады, ол поли - винилхлоридтің гелітүзілуіне әкеледі. Түзілген өнімнің қалыңдығы гелтүзілу уақытымен анықталады.

1 -- біріншілік ось; 2 -- екіншілік ось; 3 -- разъемді форма деталі; 4 -- формалар полості; 5 -- тісті беріліс кожухы; б -- моторға келетін
2-сурет - Ротациялық құю процесінде полимерлік материалмен толтырған жатық формалар бірмезгілде біріншілік және екіншілік остер айналасында айналады

Қажетті қабырға қалыңдығына жеткеннен кейін пластизольдің артық мөлшері қайтадан цикл жүргізу үшін бөлініп алынады. Қоспа соңына дейін біртектінеуі үшін поливинилхлорид пен пластификатордың бөлшектерінің гелтәрізді өнімдерін форма ішінде қыздыруға болады. Соңғы өнімді формадан судың ағынымен суытқаннан кейін алуға болады. Метод рота - ционного литья с использованием жидкого материала известен как метод "жатық бұйымды құйып және форманы айналдырып формалау" әдісі сияқты сұйық материал дайындау .

1-шикізат, 2-форма, 3-дайын бұйым
3-сурет - Ротациялық құю әдісінің схемасы
ҚЫСЫММЕН ҚҰЮ. Қысыммен құю - бұл тәсілде құйманы қалыптастыратын қораманың ішкі жұмыс қуысымен байланысты бөлмешекке құйылған сұйық қорытпаға поршень арқылы үлкен қысым әсер етеді.
Қысымның әсерінен сұйық қорытпа қораманың жұмыс қуысын тез толтырып, сонда жасалатын құйманың пішінін қалыптастырып қатаяды. Бұл тәсілмен түсті металдардың қорытпалары мен болаттардың кейбір маркаларынан пішіндері мен өлшемдері дайын тетіктердің пішіндері мен өлшемдеріне өте жақын құймалар жасалады. Сол себепті кейде механикалық кесіп өндеу қажет етілмейтін құймалар жасауға мүмкіндік туады. Қысыммен құю суық және ыссы бөлмешікті құю машиналарында қысым арқылы іске асырылады. Құю қорамалары әдетте қысым -- қорама деп аталып, болаттардан жасалады. Машиналардың өнімділігі минутына 50 рет құю. Тәжірибеде көп ұялы қорамалар қолданылады. Бұл жағдай бір құйғанда 20 тетік жасауға мүмкіндік туғызады.
Қысыммен құюдың мәні балқытылған металды метал қалыпқа (пресс-формаға) құю кезінде, ол өздігінен емес, құйманың толық кристалдануына дейін қамтамасыз етілетін 350 МПа қысыммен ағуында. Қысым қалыптың тез және жақсы толтырылуын, құйманың жоғары дәлдігі мен беттік қабатының азғантай ғана кедір-бұдыр болуын қамтамасыз етеді. Құйманы мәжбүрлі қоректендіру отырғызылу қабыршақтарын, борпылдақтығын пайда болдырмайды. Қысыммен құю арқылы қабырғасының қалыңдығы 0,8 мм-ге дейін онан арғы механикалық өңдеуді талап етпейтін құймаларды алуға болады. Қысыммен құю кезінде ең көп қолданылатындар мырыш, алюминий, магний қорытпалары, ал мыс қорытпаларынан - жез. Алюминий қорытпаларынан АЛ маркасының қорытпалары, магний қорытпаларынан - МЛЗ, жез қорытпаларынан - ЛЦ қорытпалары ұсынылады. Кристалдану интервалы кең қола қысыммен құюға ұсынылмайды.
Термопластты полимерден бұйым өндіру үшін біршама ыңғайлы процесс қысыммен құю болып табылады. Осы процестегі қондырғының құны жоғарлығына қарамастан оның ең артықшылығы жоғары өнімділігі. Осы процесте балқыған термопластикалық полимердің үлестенген мөлшері қысыммен суық пресс-формаға шашырайды (впрыскивается) онда оның соңғы өнім түрінде қатуы жүреді.
Қысыммен құю үшін аппарат мына суретте келтірілген. Процесс қызған горизонталды цилиндрге белгілі бір уақыт сайын бункерден компаундты пластикалық материалдың ұнтақ, түйір немесе таблетка түрінде берілуінен тұрады, сонда жұмсару болады. Гидравликалық поршень соңында орналасқан цилиндр бойымен формаға балқыған материалды итеруге қажетті қысымды қамтамасыз етеді. Цилиндрдің ыстық зонасымен полимерлік масса қозғалғандағы қондырғы "торпеда" деп аталады да ол ыстық цилиндрдің ішкі қабырғасымен пластикалық материалдың біртекті таралуына көмектеседі, солайша барлық көлем бойымен жылудың біркелкі таралуын қамтамасыз етеді. Сосын балқыған ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.