Мектепке дейінгі балаларды тәрбиелеудегі - сенсорлық тәрбиесі туралы мәлімет

1. Сенсорлық тәрбие туралы түсінік.
2. Мектепке дейінгі кезеңдегі сенсорлық тәрбие жөніндегі Мариа Монтессоридің позициясы.
3. Мектепке дейінгі кезеңдегі сенсорлық тәрбие.
4. Сенсорлық дамудың негізгі міндеттері.
5. Балалардың ақыл.ойын дамытуда «сенсорлық» тәрбиенің маңызы.

Ұрпақ тәрбиесін жаңа құндылықтар негізінде жетілдіру қоғам алдында тұрған ауқымды істердің бірі, сол себепті де мектепке дейінгі мекемелерде балалардың ақыл-ойын дамытуды жаңа көзқарастар негізінде талдау - кезек күттірмейтін іс.
Баланың алғашқы бес-алты жас кезеңі оның дамуындағы ең жауапты кезең, себебі осы кезде баланың ақыл-ой қабілеттері, сенсорлық дамуы, эстетикалық сезімдері қалыптасады. Бала тұлғасының мұндай қасиеттері қызықты да мазмұнды сабақ, еңбек және ойын әрекетінде қалыптасады.
Мектеп жасына дейінгі баланың бойына ақыл –ой күштерін, ойлауын дамытудағы және ақыл –ой еңбек мәдениетін дарыту ең алдымен балаға сенсорлық тәрбие беруден бастау алады.
Кеңес дәуіріндегі педагогика сенсорлық тәрбие мәселелерінде Мария Монтессоридің сенсорлық тәрбие жүйесінде өз бейнесін тапқан позициядан принципиалды айырмашылығы бар позицияны ұстанады. Оның пайдаланған дидактикалық материалдар өзін-өзі бақылау принципіне сәйкес жасалған, мұның өзі балаларға педагогтың катысуынсыз, өз бетімен шұғылдануына мүмкіндік береді.

• Б.А.Меңжанова, Г.И.Исмагулова, Е.Дайрабаев «Мектепке дейінгі педагогика»- Алматы, Мектеп, 1982 .
• Ф.Н.Жұмабекова. «Мектепке дейінгі педагогика.» -Астана, Фолиант, 2008, - 336б.
• Н.П. Сакулина «Сенсорное воспитание в детском саду»-Москва , 1981

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Семей қаласындағы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
Педагогика факультеті

СӨЖ

Мектепке дейінгі балаларды тәрбиелеудегі - сенсорлық тәрбиесі

Орындаған: п-223 топ студенті
Касимжанова М.Қ.
Тексерген: Жакпарова Г.А.

Семей
2015ж

Жоспар:

1. Сенсорлық тәрбие туралы түсінік.

2. Мектепке дейінгі кезеңдегі сенсорлық тәрбие жөніндегі Мариа
Монтессоридің позициясы.

3. Мектепке дейінгі кезеңдегі сенсорлық тәрбие.

4. Сенсорлық дамудың негізгі міндеттері.

5. Балалардың ақыл-ойын дамытуда сенсорлық тәрбиенің маңызы.

Сенсорлық тәрбие туралы түсінік.

Ұрпақ тәрбиесін жаңа құндылықтар негізінде жетілдіру қоғам алдында
тұрған ауқымды істердің бірі, сол себепті де мектепке дейінгі мекемелерде
балалардың ақыл-ойын дамытуды жаңа көзқарастар негізінде талдау - кезек
күттірмейтін іс.
Баланың алғашқы бес-алты жас кезеңі оның дамуындағы ең жауапты кезең,
себебі осы кезде баланың ақыл-ой қабілеттері, сенсорлық дамуы, эстетикалық
сезімдері қалыптасады. Бала тұлғасының мұндай қасиеттері қызықты да
мазмұнды сабақ, еңбек және ойын әрекетінде қалыптасады.
Мектеп жасына дейінгі баланың бойына ақыл –ой күштерін, ойлауын дамытудағы
және ақыл –ой еңбек мәдениетін дарыту ең алдымен балаға сенсорлық тәрбие
беруден бастау алады.
Кеңес дәуіріндегі педагогика сенсорлық тәрбие мәселелерінде Мария
Монтессоридің сенсорлық тәрбие жүйесінде өз бейнесін тапқан позициядан
принципиалды айырмашылығы бар позицияны ұстанады. Оның пайдаланған
дидактикалық материалдар өзін-өзі бақылау принципіне сәйкес жасалған, мұның
өзі балаларға педагогтың катысуынсыз, өз бетімен шұғылдануына мүмкіндік
береді.
Ресейлік ғалым Н.М.Щелованов нәресте кезеңді сенсорлық тәрбие берудің
алтын кезеңі деп атап көрсеткен
Мектепке дейінгі педагогика тарихының әртүрлі даму кезеңдерінде бұл мәселе
бойынша көптеген ғалымдар (Я.А.Коменский, Ф.Фребель, М.Монтессори,
О.Декроли, Е.И.Тихеева және т.б.) балаларды заттардың қасиеттері мен
ерекшілтерін таныстыратын әртүрлі дидактикалық ойындар мен жаттығуларды
жасады.
Ғалымдар А.В.Запорожец, А.П.Усова, Н.П.Сакулина, Л.А.Венгер,
Н.Н.Поддъяков және т.б. жалпы сенсорлық тәрбие бойынша көптеген ой-
пікірлерін айқындай отырып сенсорлық тәрбие жүйесінің қалыптасуына өз
ықпалдарын тигізді.
Кеңес педагогикасы сенсорлық тәрбиені іс-әрекеттің әр түрі: бейнелеу,
құрастыру, музыкалық-қимыл үдерісінде, балаларды қоршаған ортамен
таныстырғанда жүзеге асыру керек деп есептейді. Мәселен, Е. И. Тихеева
сезім органдарын жетілдіру жұмысын бала тілінің дамуымен, қоршаған заттар
дүниесімен таныстырумен байланыстырды. Ол жасаған дидактикалық материалдар,
ойындар (әсіресе табиғи материалдармен ойындар) да түсті көлемді, форманы
ажырата білуге бағытталған, бірақ балаларды заттардың қасиетімен, сапасымен
таныстыру ойын әрекеті үстінде жүргізіледі, оның өзі білім мен ұғымды жақсы
игеруге көмектеседі .
Мектепке дейінгі балаларға сенсорлық тәрбие беру, заттардың формасын,
түсін, көлемі мен басқа да ерекшеліктері мен қатынастарын зерттеуге
бағытталған қабылдау әрекеттерінің нәтижесінде қалыптасқан кез-келген
түсініктер, келешекте кейіп мәніне айналуы қажет. Бірақ бұл жеткіліксіз.
Себебі, әртүрлі заттардың әртүрлі ерекшеліктерінің ішінен салыстыра отырып,
ортақ белгілеріне сәйкес заттардың қасиеттерінің негізгілерін айқындай
білуі керек.
Балаларға сенсорлық тәрбие беру мәселелерін зерттеумен көптеген
ресейлік және шетелдік ғалымдар айналысқан. Соңғы кездері әдіскерлер өз
назарларын көбірек шетелдік авторларға аударуда. Орыс ғалымдары А.П.Усова,
А.В. Запорожец, А.Г. Рузская, Н.А. Ветлугина, Л.А. Венгер, В.П. Зинченко
және т.б. осы сенсорлық тәрбие беру мәселеріне едәуір өз үлестерін қосты .
Ақыл-ой тәрбиесі әр заманда балаларға білім берудің негізгі құралы
болып табылады. Білім алуға және ғылымға ұмтылыс халық санасының тереңнен
әрдайым орын алады. Халық табиғат пен қоғам дамуының заңдылықтары
бейнеленген ғылымның деректерін, түсініктерін және заңдарын мақсатты
игерудің нәтижесі деп білд. Тек ақылды адам ғана терең білімдерді меңгере
алатынын түсінді. Білімнің мәнін Ақылдан қымбат байлық жоқ, Ақылды сатып
ала алмайсың, Ақыл – тозбас киім, білім – сарқылмас бұлақ деген халықтың
даналық сөздерінен-ақ байқауға болады .
Белгілі ғалым А.Меңжанова мектепке дейінгі жастағы балалардың ақыл-ой
тәрбиесінің мақсаты – балаларды табиғат пен қоғамдық өмірдің сан қилы
қарапайым құбылыстары жайлы біліммен қаруландыру, сезім мен қабылдау
ерекшеліктерін жетілдіру арқылы ақыл-ой қабілетін (зейін, ой, ес, қиял, тез
және дұрыс шешім қабылдау, тұжырымдау, игерген әдет пен дағдыны, білімді іс-
әрекет үдерісінде туған міндеттерді шешуге пайдалана білу, өз еңбегнің
сапасын, оның қорытындысын, ынта-ықыласын болжай алу) дамытуды қамтамасыз
ету, - деп анықтаған.
Сенсорлық тәрбие ақыл-ой тәрбиесінің негізі болып табылады, ол баланың
сезімдік тәжірибесінің дамуын және баюын қамтамасыз етеді, заттардың
қасиеті мен сапасы туралы түсінігін қалыптастырады. Сенсорлық тәрбие
дегеніміз бұл түйсік пен қабылдаудың дұрыс бағытта дамуы. Сенсор сөзі
латынныңSensus - сезім, түйсік, қабылдау, түйсіну қабілеті деген
сөздерінен шыққан . Дүниені тану түйсінуден, қабылдаудан басталады. Түйсігі
мен қабылдауы мол адамның қоршаған дүние жайлы көзқарасы кең, жан-жақты
келеді. Сөйтіп, баланың сенсорлық мәдениеті, оның түйсігі мен қабылдауының
даму деңгейі ойдағыдай дамыған таным қызметінің алғы шарты болып табылады.

Сенсорлық бейімделу- организмнің сыртқы ортаның әр түрлі жағдайына
бейімделу қабілеттілігі.

Сенсорлық бөлік – орталық жүйке жүйесінің өрлеме нейрондардың ұштары
болып табылатын бөлігі. Мыс.: көру аймағы, соматосенсорлық бөлік және т.б.

Сенсорлық ес – сезім органдарына түсетін ақпараттарды сенсорлық өңдеудің
өнімдерін өте қысқа уақыт бойында есте ұстауды қамтамасыз ететін
гипотезалық ес жүйкешесі.
Сенсорлық тәрбиеге екі ұғым кіреді: зер салып ойлау және ақыл –ой күштері.
Ой – түйсіну, қабылдау, елестетуден алынған сезімдік деректердің адам
миы арқылы өңделуі, мәнге айналуы. Ойлау – барлық адамдарға тән туынды
түсінік. Жеке адам даму процесінде тәрбиеге қоятын міндеттерге сай жедел
дамитын ойлаудың нақты жақтарын немесе түрлерін қалыптастырады. Тәрбиешінің
міндеті ойлау түрлерінің мәнін терең түсінуі, оларды тұтас педагогикалық
процесте шебер қолдана білуі, балалардың ақыл- ой қабілетінің дамуын әсер
ету тәсілдерін жете зерттеу қажет.
Сенсорлық даму және ойлау білігінің негізі ойлау операцияларын меңгеруде
қажет етеді . Негізгі ойлау операцияларына ғылымда белгілі анализ, синтез,
салыстыру, классификация жатады .
Негізгі ойлау операцияларын тұтас педагогикалық процесте меңгере және
нәтижелі қолдана білу тәрбиешінің шеберлігін, біліктілігін, білімдарлығын
көрсетеді .
Сенсорлық тәрбиенің тағыда бір маңызды міндеті балалардың ғылыми
дүниетанымын қалыптастыру болып табылады. Мұның негізінде әлем танымдылығын
түсіну, табиғат пен қоғам дамуының заңдарын ұғыну. Жинақты етіп айтсақ,
балалар барлық оқу іс-әрекетінде негізгі дүниетанымдық жұмысты бекітеді,
баянды етуді талаптандырады. Ақыл–ой тәрбиесінің маңызды міндеті – ақыл–ой
қызметінде, білімді үнемі молайтуға қажеттілікті дамыту. Ғылымның,
техниканың және мәдениеттің қарқынды дамуы мен байланысты бұл міндет ерекше
үлкен мәнге ие болып отыр. Оны шешпейінше талаптылық пен білуге құштарлықты
дамыту, ауқымды ғылыми информациядан бағдар табуды қалыптастыру мүмкін емес
.

Сенсорлық даму – бұл бала жасына, тәжірибесінің молаюы мен тәрбиелілік
ықпалдарының әсеріне ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.