Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу
І. Кіріспе
ІІ. Негізігі бөлім
1. Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Адъюванттар, иммуномодуляторлар
2. Құтырық, Аусыл, Шмалленберг , Блютанг ауруларының диагностикалық және алдын алу шаралары.
ІІІ. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
ІІ. Негізігі бөлім
1. Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Адъюванттар, иммуномодуляторлар
2. Құтырық, Аусыл, Шмалленберг , Блютанг ауруларының диагностикалық және алдын алу шаралары.
ІІІ. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Жұқпалы аурулардың алдын алудың жалпы қағидаларына сай вирустың инфекциялардың профилактикасы да енжар (пассивті) және белсенді (активті) иммундау тәсілдерінен тұрады.
Вирустық инфекциялардың профилактикасы індеттерге қарсы қолданылатын өте маңызды шараларға жатады. Оның мәнісі - адам организімінде вирустар қоздыратын жұқпалы ауруларға қарсы жасанды иммунитет қалыптастыру, жасанды жолмен қалыптасқан жүре пайда болатын белсенді және енжар қабылдамаушылықты (иммунитетті) табиғи резистентіліктен ажырата білу керек. Организмге әдейі енгізілген препараттардың (антигендер мен антиденелер) қасиетіне байланысты белсенді және енжар иммундау әдістерін ажыратады.
Белсенді иммунитет организмге вакцина ретінде вирустық АГ- ді енгізгенде қалыптасады. Мұндай иммунитет вакцина енгізген кейін бірнеше аптадан соң пайда болады да, бір жылдан бірнеше жылдарға дейін сақталады.
Енжариммунитеторганизмгеиммундыантиденелер (иммундыглобулиндер) енгізгендепайдаболады (13.3 - кесте). Пассивтіиммундауәдісінорганизмдежұқпалыаурудыңдамуынжеделтоқтатуқажетболғандақолданады. Оғанадамдарға ауру жұғуқаупітөнгенжәнеактивтіиммундаууақытыөтіпкеткенжағдайларжатады. Бұлкездепайдаболатын иммунитет ұзаққасозылмайды (бірнешеаптаданаспайды).
Вирустыңинфекцияларданқорғануүшінпассивтіиммундау – олқорғанысыжоқадамдардыңорганизіміндевирустардыбейтараптаужәневирустықинфекцияныңдамуынтоқтатуүшінантивирустықантиденелерді (поликлональды, моноклональді) енгізу. Вирустықинфекцияларкезіндеантиденелервирустыңжасушағаенуінтоқтатады, табиғикиллердіңантиденетәуелдіжасушалықцитотоксиндылығынкүшейтеді, өздігіншенемесекомплементтіңқатысуыменвирустыбейтараптайды. Сондықтанорганизмгеенгізілгенвирусспецификалықантиденелеринфицирленбегенжасушалардығанақорғауүшінтиімді, яғниолар тек қанажасушалардантыснемесежасушабеткейіндеорналасқанвирустарғаәсеретеалады. Сондықтан, вирустардыңжасушаішілікрепродукциялануынажәнеолардыңбіржасушаданбасқаларынатаралуынаантиденекедергіжасайалмайтындығынабайланысты, инфекция ошағытолықжойылмайды. АД-діңпиноцитозжолыменқалыптыжасушалар мен қатар вирус жұққанжасушаларғаенуқабілеттілігі бар. Бірақ, жасушавакуолінетүскен вирус-бейтараптаушы АД вирустық АГ-мен кездесеалмайды, және де оныменбайланысаалмайды, өйткеніоларплазматикалықмембранаменоқшауланған. Осығанбайланыстыбұлантиденелерлизосомалдықферменттердіңәсеріненпиноцитоздықвакуольдердебұзылысқаұшырайды. АД-діадамдар мен жануарларқансарысуы (плазмасы), нақтывирусқажоғарытитрі бар қалыптыдонорлық иммуноглобулин, иммундалғандонорларданалынғанспецификалықимундыглобулинқұрамынданемесемоноклональдытүріндеенгізугеболады.
Вирустық инфекциялардың профилактикасы індеттерге қарсы қолданылатын өте маңызды шараларға жатады. Оның мәнісі - адам организімінде вирустар қоздыратын жұқпалы ауруларға қарсы жасанды иммунитет қалыптастыру, жасанды жолмен қалыптасқан жүре пайда болатын белсенді және енжар қабылдамаушылықты (иммунитетті) табиғи резистентіліктен ажырата білу керек. Организмге әдейі енгізілген препараттардың (антигендер мен антиденелер) қасиетіне байланысты белсенді және енжар иммундау әдістерін ажыратады.
Белсенді иммунитет организмге вакцина ретінде вирустық АГ- ді енгізгенде қалыптасады. Мұндай иммунитет вакцина енгізген кейін бірнеше аптадан соң пайда болады да, бір жылдан бірнеше жылдарға дейін сақталады.
Енжариммунитеторганизмгеиммундыантиденелер (иммундыглобулиндер) енгізгендепайдаболады (13.3 - кесте). Пассивтіиммундауәдісінорганизмдежұқпалыаурудыңдамуынжеделтоқтатуқажетболғандақолданады. Оғанадамдарға ауру жұғуқаупітөнгенжәнеактивтіиммундаууақытыөтіпкеткенжағдайларжатады. Бұлкездепайдаболатын иммунитет ұзаққасозылмайды (бірнешеаптаданаспайды).
Вирустыңинфекцияларданқорғануүшінпассивтіиммундау – олқорғанысыжоқадамдардыңорганизіміндевирустардыбейтараптаужәневирустықинфекцияныңдамуынтоқтатуүшінантивирустықантиденелерді (поликлональды, моноклональді) енгізу. Вирустықинфекцияларкезіндеантиденелервирустыңжасушағаенуінтоқтатады, табиғикиллердіңантиденетәуелдіжасушалықцитотоксиндылығынкүшейтеді, өздігіншенемесекомплементтіңқатысуыменвирустыбейтараптайды. Сондықтанорганизмгеенгізілгенвирусспецификалықантиденелеринфицирленбегенжасушалардығанақорғауүшінтиімді, яғниолар тек қанажасушалардантыснемесежасушабеткейіндеорналасқанвирустарғаәсеретеалады. Сондықтан, вирустардыңжасушаішілікрепродукциялануынажәнеолардыңбіржасушаданбасқаларынатаралуынаантиденекедергіжасайалмайтындығынабайланысты, инфекция ошағытолықжойылмайды. АД-діңпиноцитозжолыменқалыптыжасушалар мен қатар вирус жұққанжасушаларғаенуқабілеттілігі бар. Бірақ, жасушавакуолінетүскен вирус-бейтараптаушы АД вирустық АГ-мен кездесеалмайды, және де оныменбайланысаалмайды, өйткеніоларплазматикалықмембранаменоқшауланған. Осығанбайланыстыбұлантиденелерлизосомалдықферменттердіңәсеріненпиноцитоздықвакуольдердебұзылысқаұшырайды. АД-діадамдар мен жануарларқансарысуы (плазмасы), нақтывирусқажоғарытитрі бар қалыптыдонорлық иммуноглобулин, иммундалғандонорларданалынғанспецификалықимундыглобулинқұрамынданемесемоноклональдытүріндеенгізугеболады.
1. Ветеринариялық вирусология- Ш.Б. Мырзабекова Алматы Білім 2004.
2. Вирусология пәнінің зертханалық сабақтары- Омарбеков.Е.О
3. Сюрин В.Н., Белоусова Р.В., Фомина Н.В. Ветеринарная вирусология. М. ВО «Агропромиздат», 1991.
4.Сюрин В. Н., Фомина Н. В. Частная ветеринарная вирусология. Справочная книга. М., Колос, 1979 г.
5.Троценко Н. И., Белоусова Р. В., Преображенская Э. А. Практикум по ветеринарной вирусологии М., Агропромиздат, 1989 г.
6.. Толысбаев, Б.Т. Ветеринариялықсанитарлықмикробиология.- Алматы, 2008
7.. Толысбаев, Б.Т. Микробиология жәнеиммунология.- Алматы
2. Вирусология пәнінің зертханалық сабақтары- Омарбеков.Е.О
3. Сюрин В.Н., Белоусова Р.В., Фомина Н.В. Ветеринарная вирусология. М. ВО «Агропромиздат», 1991.
4.Сюрин В. Н., Фомина Н. В. Частная ветеринарная вирусология. Справочная книга. М., Колос, 1979 г.
5.Троценко Н. И., Белоусова Р. В., Преображенская Э. А. Практикум по ветеринарной вирусологии М., Агропромиздат, 1989 г.
6.. Толысбаев, Б.Т. Ветеринариялықсанитарлықмикробиология.- Алматы, 2008
7.. Толысбаев, Б.Т. Микробиология жәнеиммунология.- Алматы
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министірлігі Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік университеті
БӨЖ
Тақырыбы:
1)Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу.Вакцина дайындау принциптері.
2)Құтырық,Аусыл,Шмалленберг,Блютанг ауруларының диагностикасы және алдын алу шаралары
Орындаған:Сарқытов А.А
Тексерген: Омарбеков Е.О.
Семей 2015 ж.
Жоспар:
І. Кіріспе
ІІ. Негізігі бөлім
1. Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Адъюванттар, иммуномодуляторлар
2. Құтырық, Аусыл, Шмалленберг , Блютанг ауруларының диагностикалық және алдын алу шаралары.
ІІІ. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Жұқпалы аурулардың алдын алудың жалпы қағидаларына сай вирустың инфекциялардың профилактикасы да енжар (пассивті) және белсенді (активті) иммундау тәсілдерінен тұрады.
Вирустық инфекциялардың профилактикасы індеттерге қарсы қолданылатын өте маңызды шараларға жатады. Оның мәнісі - адам организімінде вирустар қоздыратын жұқпалы ауруларға қарсы жасанды иммунитет қалыптастыру, жасанды жолмен қалыптасқан жүре пайда болатын белсенді және енжар қабылдамаушылықты (иммунитетті) табиғи резистентіліктен ажырата білу керек. Организмге әдейі енгізілген препараттардың (антигендер мен антиденелер) қасиетіне байланысты белсенді және енжар иммундау әдістерін ажыратады.
Белсенді иммунитет организмге вакцина ретінде вирустық АГ- ді енгізгенде қалыптасады. Мұндай иммунитет вакцина енгізген кейін бірнеше аптадан соң пайда болады да, бір жылдан бірнеше жылдарға дейін сақталады.
Енжариммунитеторганизмгеиммундыанти денелер (иммундыглобулиндер) енгізгендепайдаболады (13.3 - кесте). Пассивтіиммундауәдісінорганизмдежұқ палыаурудыңдамуынжеделтоқтатуқажетб олғандақолданады. Оғанадамдарға ауру жұғуқаупітөнгенжәнеактивтіиммундауу ақытыөтіпкеткенжағдайларжатады. Бұлкездепайдаболатын иммунитет ұзаққасозылмайды (бірнешеаптаданаспайды).
Вирустыңинфекцияларданқорғануүшінпа ссивтіиммундау - олқорғанысыжоқадамдардыңорганизімін девирустардыбейтараптаужәневирустық инфекцияныңдамуынтоқтатуүшінантивир устықантиденелерді (поликлональды, моноклональді) енгізу. Вирустықинфекцияларкезіндеантиденел ервирустыңжасушағаенуінтоқтатады, табиғикиллердіңантиденетәуелдіжасуш алықцитотоксиндылығынкүшейтеді, өздігіншенемесекомплементтіңқатысуы менвирустыбейтараптайды. Сондықтанорганизмгеенгізілгенвирусс пецификалықантиденелеринфицирленбег енжасушалардығанақорғауүшінтиімді, яғниолар тек қанажасушалардантыснемесежасушабетк ейіндеорналасқанвирустарғаәсеретеал ады. Сондықтан, вирустардыңжасушаішілікрепродукциял ануынажәнеолардыңбіржасушаданбасқал арынатаралуынаантиденекедергіжасайа лмайтындығынабайланысты, инфекция ошағытолықжойылмайды. АД-діңпиноцитозжолыменқалыптыжасуша лар мен қатар вирус жұққанжасушаларғаенуқабілеттілігі бар. Бірақ, жасушавакуолінетүскен вирус-бейтараптаушы АД вирустық АГ-мен кездесеалмайды, және де оныменбайланысаалмайды, өйткеніоларплазматикалықмембранамен оқшауланған. Осығанбайланыстыбұлантиденелерлизос омалдықферменттердіңәсеріненпиноцит оздықвакуольдердебұзылысқаұшырайды. АД-діадамдар мен жануарларқансарысуы (плазмасы), нақтывирусқажоғарытитрі бар қалыптыдонорлық иммуноглобулин, иммундалғандонорларданалынғанспециф икалықимундыглобулинқұрамынданемесе моноклональдытүріндеенгізугеболады.
АД- мен иммундаудыңбастыжетістігісол- бірдениммунитеттікжағдайжасауғамүмк індікбереді, ол 1-6 аптағасозылады.Адамдарданалынғанкей бір АД-дің (IgG) организмненжартылайбөлініпшығукезең і 30 күндей, сондықтан 3 ай бойыпассивтіқорғаныстықамтамасызете алады. АД уыттылығыжоқтабиғиөнім, агрегирленбейдіжәнеиесініңтіндеріме нреакцияғатүспейді. Вакциналар мен АД- діқатаренгізубірденпайдаболатынжәне ұзаққасозылатын иммунитет қалыптастырумүмкіндігінқамтамасызет еді. Мысалы, осындайтәсілкенеліэнцефалиттіңпрофи лактикасыүшінпайдаланылады. Пассивтіантиденлердіәдеттекөктамырі шіненемесебұлшықеткеенгізуәдісіқолд анылады. Пассивтіиммундаудықайталапжүргізуим мунитеттікүшейтпейдіжәнежиіасқынула рболуыықтимал.
Қалыптыиммундыглобулиндер- адамныңқансарысуынанбөлініпалынған, тазартылғанжәне этил спиртіменөңдеутәсіліменконцентрация ланғаниммундыбелсенділігі бар ақуыздықфракцияларболыптабылады. Иммундыглобулиндерсериясындайындауү шін 1000- нан кем емесденісауиммунизацияланбағандонор лардыңплазмасынпайдаланады. Ақуыздардыңконцентрациясы 9,5- нан 10,5%-ғадейінболады. Препараттыңқұрамындаконсерванттаржә неантибиотиктер, адамиммундытапшылықвирустарына (АИВ-1, АИВ-2), гепатит С вирусына, гепатит В- ніңбеткейлік АГ-не қарсы АД-лерболмауыкерек. Адамныңқалыптыиммундыглобулиндеріні ңәсеретуші факторы- белсенділікқабілеттілігі бар полиспецификалықиммундыглобулиндерб олыптабылады. АД-іңмаксимальдыконцентрациясықанда 24-48 сағаттанкейінбайқалады,олардыңорган измненжартылайбөлініпшығумерзімі - 3-4 апта. Препарат организмніңрезистенттілігінжоғарыла тып, бейспецификалықбелсенділікәсерінтиг ізеді.
Адамның қалыпты иммундыглобулиндерін біріншілік және екіншілік иммунды тапшылық пайда болатын инфекцияларды; салмағы аз, мезгілінен ерте туылған нәрестелерде өте ауыр өтетін бактериялық және вирустық инфекцияларды; цитостатиктер мен иммундыдепрессанттар қолданған кезде емдеу және профилактикалық мақсатта пайдаланады. Қалыпты иммундыглобулиндерді енгізу белсенді иммундаудың тиімділігін төменднтуі мүмкін. Сондықтан иммундыглобулиндер енгізгеннен кейін ең болмағанда 30 күн бойы вирусқа қарсы қолданылатын парентеральдық тірі вакциналарды пайдаланбаған жөн. Адам иммундыглобулиндеріне сезімталдығы жоғары, әсіресе Ig А тапшылығы бар, науқастарға иммундыглобулин енгізуге болмайды. Дайын АД-лерді(иммундыглобулиндерді) енгізгеннен кейін жанама реакциялар байқалуы мүмкін: бас ауруы, лоқсу, бас айналуы, құсу, ішінің ауруы, артериялық гипо- немесе гипертензия, тахикардия, цианоз, демікпе, кеудесінде қысылу немесе ауырсыну аллергиялық реакциялар.
Вакцина(лат.vacca -- сиыр, vaccіnus -- сиырдікі) -- микроорганизмдерден (бактерия, вирус, т.б.) алынып, адам мен жануарлар организміне жұқпалы аурулардан алдын ала сақтану және олардың иммундық қасиетін арттыру үшін егілетін препараттар.Азиялық көшпелілер ежелгі дәуірден-ақ адам мен малға шешекті, ешкіге кебенекті, сиырға алаөкпені егу арқылы оларды қатерлі аурулардан сақтандырып отырған.
Тарихы.1796 жылы ағылшын дәрігері Э.Дженнер алғаш рет сиыр шешегін адамға егу арқылы алды.
Классификация.Вакцина тірі, өлтірілген, химиялық, анатоксиндер, ассоциацияланған болып ажыратылады.
Тірі вакцина.Тірі вакцина -- микробтардың уыттылығын әлсіретіп, ауру тудырғыш қабілетін жою, иммунитет қалыптастыру үшін алынады. Алғаш рет француз микробиологыЛ. Пастер тірі вакцинаны түйнемеге (1881) және құтыру ауруына (1885) қарсы қолданды. Ал 1926 жылы француз ғалымдары А. Кальмет пен К. Гереннің ашқан тірі туберкулез(БЦЖ) вакцинасы ғылымдағы үлкен жаңалық болды. Тірі вакциналар шешек, құтыру, оба, туляремия, т.б. ауруларға қарсы пайдаланылады.[1]
Өлтірілген Вакцина.Өлтірілген Вакцина -- микроорганизмдерді физикалық (қыздыру арқылы) және химиялық жолмен (фенол, ацетон және спиртпен өңдеу) өлтіру әдістері арқылы алынады. Бұлардың қорғаныштық қабілеті тірі вакцинаға қарағанда төмендеу болғандықтан бірнеше рет егіледі.
Химиялық вакцина.Химиялық вакцина -- микроорганизмдерден бөлінетін активті антигендерден алынады. Бұл вакциналар паратиф, іш сүзегі, т.б. ауруларға қарсы пайдаланылады. Анатоксиндер -- улы токсиндерді формалинмен өңдеу арқылы алынған усыз вакциналар. Бұларды алғаш рет (1923 -- 1926) француз ғалымы Г. Рамон алды. Анатоксиндер дифтерия (күл), ботулизм, сіреспе, т.б. ауруларға қарсы қолданылады.
Ассоциацияланған Вакцина.Ассоциацияланған Вакцина -- 2 -- 3 ауруға бірден қолданылатын вакциналар. Мысалы, сиырларды қараталақ пен қарасан (эмкар) ауруына қарсы бір вакцинамен егіп тастау өте тиімді. Вакциналарды организмге әр түрлі әдіспен енгізеді. Мысалы, шешек, туберкулез вакцинасын тері үстіне (тырнап), полиомиелитке қарсы ауыздан, гриптікін танау қуысынан құяды. Сүзек, тырысқақ, топалаң, құтыру вакцинасын тері астына, қызылша мен қарасан вакцинасын бұлшық етке егеді. Вакцина егілген организмде ауруға қарсы иммунитет 2 -- 3 аптадан кейін қалыптасып, бірнеше жылдар бойы сақталады.[2][3]
Адъюванттар -- шығу тегі және химиялық табиғаты әртүрлі тәнді емес заттар. Адам және жануарлар денесіне антигендермен бірге енгенде, иммуногенезге жағдай жасап оның ұзақ жүруіне әсер етеді. Бұл ұғымды алғаш рет 1925 ж. Рамон енгізген. Адъюванттар ретінде алюминий калилі ашута- сы, кальций хлориді, минералды майлар, бактерия полисахариді, сапонин, латекстің, акрилаттың, бентониттің қатты бөлшектері және әртүрлі поли- электролиттер, оның ішінде ДЕАЕ -- декстран қолданылады. Бірақ Адъюванттар адам организміне енгізу олардың неше түрлі жағымсыз қосалқы әсерлері болғандықтан шектелген. Адам үшін Адъюванттар тек алюминий мен кальций тұздарыныц гелі қолданылады. Кейінгі кезде липосомдар мен кейбір уытсыз полиэлектролиттерге көбірек көңіл бөлініп жүр.
Иммунокоррекция (иммуномодуляция) - иммундық жүйенің функционалдық белсенділігін өзгерту үшін фармакологиялық заттарды қолдану әдісі. Бұл фармакологиялық заттар екі бағытта өзгерту туғызады:
1. Үдетеді - иммуностимуляция;
2. Тежейді - иммуносупрессия.
Арнайы иммунокррекция бір антигеннің әсерімен шектеледі, ал арнайы емес - иммундық жауапта жалпы өзгерістер тудырады және әртүрлі антигендердің әсерлерінен организмнің реактивтілігі өзгереді.
Иммуномодуляторлар үш топқа жіктеледі:
1. Физиологиялық заттар - цитокиндер.
2. микробтардан алынған препараттар - вакцина БЦЖ.
3. Синтетикалық заттар.
Әрбір топтың препараттарының әсер ету механизмдерінің де ерекшеліктері бар. Олар негізінен торшалардың иммунологиялық белсенділігін жоғарылатуға бағытталған. Цитоплазматикалық нуклеотидтердің дисбалансысына байланысты әсер етеді.
Иммуностимуляторлар. Тимус гормондары. Т-торшаларды белсендендіретін стимуляторлар. Олар претимоциттерді тимусқа бағыттауға дайындайды. Одан оларды торшалардың иммун жүйесінің шеткергі ағзаларына бағыттайды. Оған жататындар: тимозин, альфа-тимозин, тимопоэтин, тимулин. Иммуносупрессивті әсер ететін гуморалды тимустық фактор.
Опиоидты пептидтер. Эндофиндер гипофизбен, энкефалиндер бүйрек үсті безімен синтезделеді. Лимфоциттердің функцияларын қуаттандырады. Т- және В-торшалардың пролиферациясын жоғарылатады, иммундық жауаптың деңгейін ұстап тұрады, Т- және В-торшалардың кооперациясын қамтамасыз етеді, организмнің стресс реакциясын жеңілдетеді.
Тимустық факторлар мен опиоидты пептидтерге қосымша ретінде иммунокомпотентті торшалармен иммундық реактивтіліктің жергілікті медиаторы цитотоксин синтезделеді. Бұл медиатор тимозин мен эндофиндердің бақылауында болады Бұл гормондар торшааралық кооперацияны және антигендік стимуляцияны да бақылауға алады.
Қуаттандырылған лимфоциттермен және макрофагтармен бөлінетін лимфокиндер мен монокиндер жергілікті қоршаудағы басқа торшалардың белсенділіктеріне қатты әсер етеді.
Интерферон және интерлейкиндер. Интерферондардың әсері тек вирустарға қарсы белсенділігі мен антибластомдық эффектісімен ғана шектеліп қоймайды. Оның иммунды модуляциялық әсері де белгілі. Ол макрофагтарды белсендендіру, В-торшаларды қуаттандыру, табиғи киллерлер мен цитотоксикалық Т-торшалардың қорғаныс күшін нығайту арқылы иммундық жүйенің торшаларын белсендендіреді. Лимфоциттердің бластогенезін тежейді, иммуносупрессивті эффект тудыруы мүмкін. Иммуностимуляциялық тиімділігі препараттың дозасы мен әсер ету уақытына, антигеннің түріне, интерферонның өзінің кейбір сипаттамаларына байланысты болады.
Интерлейкиндер арнайы емес препараттар, Т-торшаны коррекциялауда терапевтік препарат ретінде мүмкіншілігі интерферонға қарағанда әлдеқайда жоғары. Олар иммундық жауаптың медиаторлары. Иммундық жүйенің Т- және В-торшаларын және басқа да торшаларды белсенділіктерін жақсартып реттеу үшін, дифференциация үшін өте қажет. Интерлейкиндер жүйесі иммундық жауапты реттеуге де қатыстырылады. Цитокиндік торшамен интеграцияланған. Ол жүйке және эндокринді жүйелермен тығыз байланыста.
Левамизол мен изопринозин. Левамизол имидазол туындысы, фенилмидотиазолдар тобына жатады. Оның иммуномодуляциялық қасиеті пролиферацияны, миграцияны, лимфоциттердің, макрофагтардың және нейтрофилдердің секреттік функцияларын өзгертумен байланысты. Т- лимфоциттердің алдыңғы түрлерін жетілдіреді, цитокин өнімін ұлғайтады, Т-супрессорларға қарағанда Т-хелперлердің санын көбейтеді. Қарсы денелер түзуге тікелей әсер етпейді, бірақ иммуносупрессивтік пациенттердің торшалық иммундық жауабын үдетеді. Левамизол сау малдарға әсер етпейді.
Изопринозин вирусқа қарсы әсер ететін препарат, иммуномодуляциялық қасиеті бар. Ол лимфоциттерде және макрофагтарда цГМФ - ны көбейтеді. Соның салдарынан лимфоциттерде пролиферация өзгереді, табиғи киллер, спрессорлардың, цитотоксикалық Т-торшалардың белсенділіктері жоғарылайды. Ол цитотоксиннің өнімін көбейтеді және макрофагтардың әртүрлі функцияларын өзгертеді. Медицина саласында қолданылып келеді, ал ветеринарияда ондай деректер жоқ.
Бактериалдық эндотоксиндер және БЦЖ вакцинасы.. Бактериалдық липополисахаридтер грамнегативті бактериалардың қабығында болады. Иммуномодуляциялық қасиеті иммундық жауапты күшейту немесе әлсірету арқылы білінеді. Ол лимфоциттер мен макрофагтардың торша мембраналарына әсер етеді, цитоплазматикалық нуклеотидтердің балансысын өзгертеді. Оған торшалық жауап болу үшін интерлейкин-бір болуы шарт. Бактериялардың торша мембраналарында өндірілетін мурамилдипептид иммундық жауаптың стимуляторы немесе депрессанты бола алады.
БЦЖ вакцинасы Mycobakterium bovis-тің тірі, әлсіретілген штаммынан дайындалады. Т-торшаларды, табиғи киллерлерді белсендендіру, лимфокиндерді синтездеу арқылы моноцитарлық-фагоцитарлық жүйенің арнайы емес иммуностимуляторы қызметін атқарады. Қауіпті ісіктерді - меланоманы емдеуге қолданылады.
Иммуносупрессанттар. Глюкокортикоидтар иммундық жүйенің ауруларында иммундық функцияларды тежеуші препараттар ретінде белгілі. Ракқа қарсы алынған цитотоксикалық препараттар иммуносупрессияны тудырады, аутоимундық ауруларды емдеуге препараттарды таңдауға мүмкіншілік береді.
Цитотоксикалық препараттардың екі түрі бар: торшалық циклдік препараттар және торшалық емес циклдік препараттар. Торшалық препараттар жылдам бөлінетін торшаларды жояды, ал торшалық емес препараттар барлық торшалар үшін улы болып келеді. Бұлардың көбі ракты емдегенде ағзалардың трансплантациясында қолданылады немесе аутоиммундық ауруларда және басқа да иммунологиялық бұзылыстарда глюкокортикоидтармен кешенді түрде пайдаланылады.Глюкокортикоидтар торшалық және гуморалдық иммунитеттердің иммуносупрессорларының негізгітобын құрайды. Олардың механизмі терең және жетік түрде зерттелген. Глюкокортикостероидтардың иммунодепрессивтік эффектісі лейкоциттердің миграциясының өзгеруіне, өнімдерінің нашарлауына, лимфоциттердің функцияларының өзгеруіне, үстіңгі рецепторлардың азаюына, интерлейкин-екі өнімінің қажуына, хелперлік белсенділіктің төмендеп, спрессорлық белсенділіктің артуына байланысты болуы мүмкін деп түсіндіріледі.Циклоспорин саңырауқұлақтардан алынатын препарат, Т-торшалардың белгілі субпопуляцияларына жоғарғы деңгейдегі арнайылықпен сипатталады. Ол иммундық жүйенің патогенезіндегі жинақталған Т-торшаның көп функцияларының потенциалды антогонисі. Препарат медицинада ағзалар трансплантациясынан кейін және кейбір Т-торгшалық ісіктерді емдеу үшін қолданылады. Аутоиммундық ауруларды емдеуге қолдануға болады деген деректер де бар.
Алкилдеуші препараттар (хлорамбуцил, мелфалан, циклофосфамид, бузулфан) торшалық емес циклді иммунодепрессантардың қатарына жатады. Иммундық жүйенің ауруларын емдеу үшін қолданылады. Олардың негізгі әсерлері - дәрілік заттардың молекулаларын иондау, сол арқылы нуклеин қышқылдарының құрам бөліктерін химиялық түрде алкилдеу (көмірсутегінің қаныққан түрінің қалдықтары). Мысал ретінде гуанинді келтіруге болады. Бұл әсердің салдарынан хромосомдар зақымдалады және торшалар өледі.
Антиметаболиттер (метотрексат, азотроприн, 6-меркаптопурин және басқалар) алкилді препараттар тәрізді әсер етеді, нуклеин қышқылдарының синтезін тежейді. Бұл препараттарды иммундық жүйенің ауруларында қолдану принципі олар лимфоциттерді талқандайды, иммундық жауапты қайтарады. Бұл топтың ішінде кеңінен тараған препарат азотиоприн. Оның Т- және В-торшаларға цитотоксикалық эффектісі бар. Моноциттердің алдыңғы түрлерінің пролиферациясын қажытады.
Құтырық(лат. lyssa Ағыл. rabies)-судан қорқу,гидрофобия адам мен жануарлардың жіті жұқпалы ауруы,орталық жүйке жүйесінің зақымдалуымен сипатталады.
Тарихы; Қ. ежелгі заманан белгілі болған.Жануарлар Қ-ғы туралы Аристотель ,Демокрит жазған.Жаңа дәуірдің бірінші ғасырында Целье адам Қ-ғы туралы жазып,бұл ауруды гидрофобия деп атаған.1804 жылы неміс ғалымы Цинке Қ-пен ауырған жануарлардың сілекейінің жұқпалы екенін анықтады.Француз ғалымы Гальте ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
БӨЖ
Тақырыбы:
1)Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу.Вакцина дайындау принциптері.
2)Құтырық,Аусыл,Шмалленберг,Блютанг ауруларының диагностикасы және алдын алу шаралары
Орындаған:Сарқытов А.А
Тексерген: Омарбеков Е.О.
Семей 2015 ж.
Жоспар:
І. Кіріспе
ІІ. Негізігі бөлім
1. Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу. Вакцина дайындау принциптері. Адъюванттар, иммуномодуляторлар
2. Құтырық, Аусыл, Шмалленберг , Блютанг ауруларының диагностикалық және алдын алу шаралары.
ІІІ. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Жұқпалы аурулардың алдын алудың жалпы қағидаларына сай вирустың инфекциялардың профилактикасы да енжар (пассивті) және белсенді (активті) иммундау тәсілдерінен тұрады.
Вирустық инфекциялардың профилактикасы індеттерге қарсы қолданылатын өте маңызды шараларға жатады. Оның мәнісі - адам организімінде вирустар қоздыратын жұқпалы ауруларға қарсы жасанды иммунитет қалыптастыру, жасанды жолмен қалыптасқан жүре пайда болатын белсенді және енжар қабылдамаушылықты (иммунитетті) табиғи резистентіліктен ажырата білу керек. Организмге әдейі енгізілген препараттардың (антигендер мен антиденелер) қасиетіне байланысты белсенді және енжар иммундау әдістерін ажыратады.
Белсенді иммунитет организмге вакцина ретінде вирустық АГ- ді енгізгенде қалыптасады. Мұндай иммунитет вакцина енгізген кейін бірнеше аптадан соң пайда болады да, бір жылдан бірнеше жылдарға дейін сақталады.
Енжариммунитеторганизмгеиммундыанти денелер (иммундыглобулиндер) енгізгендепайдаболады (13.3 - кесте). Пассивтіиммундауәдісінорганизмдежұқ палыаурудыңдамуынжеделтоқтатуқажетб олғандақолданады. Оғанадамдарға ауру жұғуқаупітөнгенжәнеактивтіиммундауу ақытыөтіпкеткенжағдайларжатады. Бұлкездепайдаболатын иммунитет ұзаққасозылмайды (бірнешеаптаданаспайды).
Вирустыңинфекцияларданқорғануүшінпа ссивтіиммундау - олқорғанысыжоқадамдардыңорганизімін девирустардыбейтараптаужәневирустық инфекцияныңдамуынтоқтатуүшінантивир устықантиденелерді (поликлональды, моноклональді) енгізу. Вирустықинфекцияларкезіндеантиденел ервирустыңжасушағаенуінтоқтатады, табиғикиллердіңантиденетәуелдіжасуш алықцитотоксиндылығынкүшейтеді, өздігіншенемесекомплементтіңқатысуы менвирустыбейтараптайды. Сондықтанорганизмгеенгізілгенвирусс пецификалықантиденелеринфицирленбег енжасушалардығанақорғауүшінтиімді, яғниолар тек қанажасушалардантыснемесежасушабетк ейіндеорналасқанвирустарғаәсеретеал ады. Сондықтан, вирустардыңжасушаішілікрепродукциял ануынажәнеолардыңбіржасушаданбасқал арынатаралуынаантиденекедергіжасайа лмайтындығынабайланысты, инфекция ошағытолықжойылмайды. АД-діңпиноцитозжолыменқалыптыжасуша лар мен қатар вирус жұққанжасушаларғаенуқабілеттілігі бар. Бірақ, жасушавакуолінетүскен вирус-бейтараптаушы АД вирустық АГ-мен кездесеалмайды, және де оныменбайланысаалмайды, өйткеніоларплазматикалықмембранамен оқшауланған. Осығанбайланыстыбұлантиденелерлизос омалдықферменттердіңәсеріненпиноцит оздықвакуольдердебұзылысқаұшырайды. АД-діадамдар мен жануарларқансарысуы (плазмасы), нақтывирусқажоғарытитрі бар қалыптыдонорлық иммуноглобулин, иммундалғандонорларданалынғанспециф икалықимундыглобулинқұрамынданемесе моноклональдытүріндеенгізугеболады.
АД- мен иммундаудыңбастыжетістігісол- бірдениммунитеттікжағдайжасауғамүмк індікбереді, ол 1-6 аптағасозылады.Адамдарданалынғанкей бір АД-дің (IgG) организмненжартылайбөлініпшығукезең і 30 күндей, сондықтан 3 ай бойыпассивтіқорғаныстықамтамасызете алады. АД уыттылығыжоқтабиғиөнім, агрегирленбейдіжәнеиесініңтіндеріме нреакцияғатүспейді. Вакциналар мен АД- діқатаренгізубірденпайдаболатынжәне ұзаққасозылатын иммунитет қалыптастырумүмкіндігінқамтамасызет еді. Мысалы, осындайтәсілкенеліэнцефалиттіңпрофи лактикасыүшінпайдаланылады. Пассивтіантиденлердіәдеттекөктамырі шіненемесебұлшықеткеенгізуәдісіқолд анылады. Пассивтіиммундаудықайталапжүргізуим мунитеттікүшейтпейдіжәнежиіасқынула рболуыықтимал.
Қалыптыиммундыглобулиндер- адамныңқансарысуынанбөлініпалынған, тазартылғанжәне этил спиртіменөңдеутәсіліменконцентрация ланғаниммундыбелсенділігі бар ақуыздықфракцияларболыптабылады. Иммундыглобулиндерсериясындайындауү шін 1000- нан кем емесденісауиммунизацияланбағандонор лардыңплазмасынпайдаланады. Ақуыздардыңконцентрациясы 9,5- нан 10,5%-ғадейінболады. Препараттыңқұрамындаконсерванттаржә неантибиотиктер, адамиммундытапшылықвирустарына (АИВ-1, АИВ-2), гепатит С вирусына, гепатит В- ніңбеткейлік АГ-не қарсы АД-лерболмауыкерек. Адамныңқалыптыиммундыглобулиндеріні ңәсеретуші факторы- белсенділікқабілеттілігі бар полиспецификалықиммундыглобулиндерб олыптабылады. АД-іңмаксимальдыконцентрациясықанда 24-48 сағаттанкейінбайқалады,олардыңорган измненжартылайбөлініпшығумерзімі - 3-4 апта. Препарат организмніңрезистенттілігінжоғарыла тып, бейспецификалықбелсенділікәсерінтиг ізеді.
Адамның қалыпты иммундыглобулиндерін біріншілік және екіншілік иммунды тапшылық пайда болатын инфекцияларды; салмағы аз, мезгілінен ерте туылған нәрестелерде өте ауыр өтетін бактериялық және вирустық инфекцияларды; цитостатиктер мен иммундыдепрессанттар қолданған кезде емдеу және профилактикалық мақсатта пайдаланады. Қалыпты иммундыглобулиндерді енгізу белсенді иммундаудың тиімділігін төменднтуі мүмкін. Сондықтан иммундыглобулиндер енгізгеннен кейін ең болмағанда 30 күн бойы вирусқа қарсы қолданылатын парентеральдық тірі вакциналарды пайдаланбаған жөн. Адам иммундыглобулиндеріне сезімталдығы жоғары, әсіресе Ig А тапшылығы бар, науқастарға иммундыглобулин енгізуге болмайды. Дайын АД-лерді(иммундыглобулиндерді) енгізгеннен кейін жанама реакциялар байқалуы мүмкін: бас ауруы, лоқсу, бас айналуы, құсу, ішінің ауруы, артериялық гипо- немесе гипертензия, тахикардия, цианоз, демікпе, кеудесінде қысылу немесе ауырсыну аллергиялық реакциялар.
Вакцина(лат.vacca -- сиыр, vaccіnus -- сиырдікі) -- микроорганизмдерден (бактерия, вирус, т.б.) алынып, адам мен жануарлар организміне жұқпалы аурулардан алдын ала сақтану және олардың иммундық қасиетін арттыру үшін егілетін препараттар.Азиялық көшпелілер ежелгі дәуірден-ақ адам мен малға шешекті, ешкіге кебенекті, сиырға алаөкпені егу арқылы оларды қатерлі аурулардан сақтандырып отырған.
Тарихы.1796 жылы ағылшын дәрігері Э.Дженнер алғаш рет сиыр шешегін адамға егу арқылы алды.
Классификация.Вакцина тірі, өлтірілген, химиялық, анатоксиндер, ассоциацияланған болып ажыратылады.
Тірі вакцина.Тірі вакцина -- микробтардың уыттылығын әлсіретіп, ауру тудырғыш қабілетін жою, иммунитет қалыптастыру үшін алынады. Алғаш рет француз микробиологыЛ. Пастер тірі вакцинаны түйнемеге (1881) және құтыру ауруына (1885) қарсы қолданды. Ал 1926 жылы француз ғалымдары А. Кальмет пен К. Гереннің ашқан тірі туберкулез(БЦЖ) вакцинасы ғылымдағы үлкен жаңалық болды. Тірі вакциналар шешек, құтыру, оба, туляремия, т.б. ауруларға қарсы пайдаланылады.[1]
Өлтірілген Вакцина.Өлтірілген Вакцина -- микроорганизмдерді физикалық (қыздыру арқылы) және химиялық жолмен (фенол, ацетон және спиртпен өңдеу) өлтіру әдістері арқылы алынады. Бұлардың қорғаныштық қабілеті тірі вакцинаға қарағанда төмендеу болғандықтан бірнеше рет егіледі.
Химиялық вакцина.Химиялық вакцина -- микроорганизмдерден бөлінетін активті антигендерден алынады. Бұл вакциналар паратиф, іш сүзегі, т.б. ауруларға қарсы пайдаланылады. Анатоксиндер -- улы токсиндерді формалинмен өңдеу арқылы алынған усыз вакциналар. Бұларды алғаш рет (1923 -- 1926) француз ғалымы Г. Рамон алды. Анатоксиндер дифтерия (күл), ботулизм, сіреспе, т.б. ауруларға қарсы қолданылады.
Ассоциацияланған Вакцина.Ассоциацияланған Вакцина -- 2 -- 3 ауруға бірден қолданылатын вакциналар. Мысалы, сиырларды қараталақ пен қарасан (эмкар) ауруына қарсы бір вакцинамен егіп тастау өте тиімді. Вакциналарды организмге әр түрлі әдіспен енгізеді. Мысалы, шешек, туберкулез вакцинасын тері үстіне (тырнап), полиомиелитке қарсы ауыздан, гриптікін танау қуысынан құяды. Сүзек, тырысқақ, топалаң, құтыру вакцинасын тері астына, қызылша мен қарасан вакцинасын бұлшық етке егеді. Вакцина егілген организмде ауруға қарсы иммунитет 2 -- 3 аптадан кейін қалыптасып, бірнеше жылдар бойы сақталады.[2][3]
Адъюванттар -- шығу тегі және химиялық табиғаты әртүрлі тәнді емес заттар. Адам және жануарлар денесіне антигендермен бірге енгенде, иммуногенезге жағдай жасап оның ұзақ жүруіне әсер етеді. Бұл ұғымды алғаш рет 1925 ж. Рамон енгізген. Адъюванттар ретінде алюминий калилі ашута- сы, кальций хлориді, минералды майлар, бактерия полисахариді, сапонин, латекстің, акрилаттың, бентониттің қатты бөлшектері және әртүрлі поли- электролиттер, оның ішінде ДЕАЕ -- декстран қолданылады. Бірақ Адъюванттар адам организміне енгізу олардың неше түрлі жағымсыз қосалқы әсерлері болғандықтан шектелген. Адам үшін Адъюванттар тек алюминий мен кальций тұздарыныц гелі қолданылады. Кейінгі кезде липосомдар мен кейбір уытсыз полиэлектролиттерге көбірек көңіл бөлініп жүр.
Иммунокоррекция (иммуномодуляция) - иммундық жүйенің функционалдық белсенділігін өзгерту үшін фармакологиялық заттарды қолдану әдісі. Бұл фармакологиялық заттар екі бағытта өзгерту туғызады:
1. Үдетеді - иммуностимуляция;
2. Тежейді - иммуносупрессия.
Арнайы иммунокррекция бір антигеннің әсерімен шектеледі, ал арнайы емес - иммундық жауапта жалпы өзгерістер тудырады және әртүрлі антигендердің әсерлерінен организмнің реактивтілігі өзгереді.
Иммуномодуляторлар үш топқа жіктеледі:
1. Физиологиялық заттар - цитокиндер.
2. микробтардан алынған препараттар - вакцина БЦЖ.
3. Синтетикалық заттар.
Әрбір топтың препараттарының әсер ету механизмдерінің де ерекшеліктері бар. Олар негізінен торшалардың иммунологиялық белсенділігін жоғарылатуға бағытталған. Цитоплазматикалық нуклеотидтердің дисбалансысына байланысты әсер етеді.
Иммуностимуляторлар. Тимус гормондары. Т-торшаларды белсендендіретін стимуляторлар. Олар претимоциттерді тимусқа бағыттауға дайындайды. Одан оларды торшалардың иммун жүйесінің шеткергі ағзаларына бағыттайды. Оған жататындар: тимозин, альфа-тимозин, тимопоэтин, тимулин. Иммуносупрессивті әсер ететін гуморалды тимустық фактор.
Опиоидты пептидтер. Эндофиндер гипофизбен, энкефалиндер бүйрек үсті безімен синтезделеді. Лимфоциттердің функцияларын қуаттандырады. Т- және В-торшалардың пролиферациясын жоғарылатады, иммундық жауаптың деңгейін ұстап тұрады, Т- және В-торшалардың кооперациясын қамтамасыз етеді, организмнің стресс реакциясын жеңілдетеді.
Тимустық факторлар мен опиоидты пептидтерге қосымша ретінде иммунокомпотентті торшалармен иммундық реактивтіліктің жергілікті медиаторы цитотоксин синтезделеді. Бұл медиатор тимозин мен эндофиндердің бақылауында болады Бұл гормондар торшааралық кооперацияны және антигендік стимуляцияны да бақылауға алады.
Қуаттандырылған лимфоциттермен және макрофагтармен бөлінетін лимфокиндер мен монокиндер жергілікті қоршаудағы басқа торшалардың белсенділіктеріне қатты әсер етеді.
Интерферон және интерлейкиндер. Интерферондардың әсері тек вирустарға қарсы белсенділігі мен антибластомдық эффектісімен ғана шектеліп қоймайды. Оның иммунды модуляциялық әсері де белгілі. Ол макрофагтарды белсендендіру, В-торшаларды қуаттандыру, табиғи киллерлер мен цитотоксикалық Т-торшалардың қорғаныс күшін нығайту арқылы иммундық жүйенің торшаларын белсендендіреді. Лимфоциттердің бластогенезін тежейді, иммуносупрессивті эффект тудыруы мүмкін. Иммуностимуляциялық тиімділігі препараттың дозасы мен әсер ету уақытына, антигеннің түріне, интерферонның өзінің кейбір сипаттамаларына байланысты болады.
Интерлейкиндер арнайы емес препараттар, Т-торшаны коррекциялауда терапевтік препарат ретінде мүмкіншілігі интерферонға қарағанда әлдеқайда жоғары. Олар иммундық жауаптың медиаторлары. Иммундық жүйенің Т- және В-торшаларын және басқа да торшаларды белсенділіктерін жақсартып реттеу үшін, дифференциация үшін өте қажет. Интерлейкиндер жүйесі иммундық жауапты реттеуге де қатыстырылады. Цитокиндік торшамен интеграцияланған. Ол жүйке және эндокринді жүйелермен тығыз байланыста.
Левамизол мен изопринозин. Левамизол имидазол туындысы, фенилмидотиазолдар тобына жатады. Оның иммуномодуляциялық қасиеті пролиферацияны, миграцияны, лимфоциттердің, макрофагтардың және нейтрофилдердің секреттік функцияларын өзгертумен байланысты. Т- лимфоциттердің алдыңғы түрлерін жетілдіреді, цитокин өнімін ұлғайтады, Т-супрессорларға қарағанда Т-хелперлердің санын көбейтеді. Қарсы денелер түзуге тікелей әсер етпейді, бірақ иммуносупрессивтік пациенттердің торшалық иммундық жауабын үдетеді. Левамизол сау малдарға әсер етпейді.
Изопринозин вирусқа қарсы әсер ететін препарат, иммуномодуляциялық қасиеті бар. Ол лимфоциттерде және макрофагтарда цГМФ - ны көбейтеді. Соның салдарынан лимфоциттерде пролиферация өзгереді, табиғи киллер, спрессорлардың, цитотоксикалық Т-торшалардың белсенділіктері жоғарылайды. Ол цитотоксиннің өнімін көбейтеді және макрофагтардың әртүрлі функцияларын өзгертеді. Медицина саласында қолданылып келеді, ал ветеринарияда ондай деректер жоқ.
Бактериалдық эндотоксиндер және БЦЖ вакцинасы.. Бактериалдық липополисахаридтер грамнегативті бактериалардың қабығында болады. Иммуномодуляциялық қасиеті иммундық жауапты күшейту немесе әлсірету арқылы білінеді. Ол лимфоциттер мен макрофагтардың торша мембраналарына әсер етеді, цитоплазматикалық нуклеотидтердің балансысын өзгертеді. Оған торшалық жауап болу үшін интерлейкин-бір болуы шарт. Бактериялардың торша мембраналарында өндірілетін мурамилдипептид иммундық жауаптың стимуляторы немесе депрессанты бола алады.
БЦЖ вакцинасы Mycobakterium bovis-тің тірі, әлсіретілген штаммынан дайындалады. Т-торшаларды, табиғи киллерлерді белсендендіру, лимфокиндерді синтездеу арқылы моноцитарлық-фагоцитарлық жүйенің арнайы емес иммуностимуляторы қызметін атқарады. Қауіпті ісіктерді - меланоманы емдеуге қолданылады.
Иммуносупрессанттар. Глюкокортикоидтар иммундық жүйенің ауруларында иммундық функцияларды тежеуші препараттар ретінде белгілі. Ракқа қарсы алынған цитотоксикалық препараттар иммуносупрессияны тудырады, аутоимундық ауруларды емдеуге препараттарды таңдауға мүмкіншілік береді.
Цитотоксикалық препараттардың екі түрі бар: торшалық циклдік препараттар және торшалық емес циклдік препараттар. Торшалық препараттар жылдам бөлінетін торшаларды жояды, ал торшалық емес препараттар барлық торшалар үшін улы болып келеді. Бұлардың көбі ракты емдегенде ағзалардың трансплантациясында қолданылады немесе аутоиммундық ауруларда және басқа да иммунологиялық бұзылыстарда глюкокортикоидтармен кешенді түрде пайдаланылады.Глюкокортикоидтар торшалық және гуморалдық иммунитеттердің иммуносупрессорларының негізгітобын құрайды. Олардың механизмі терең және жетік түрде зерттелген. Глюкокортикостероидтардың иммунодепрессивтік эффектісі лейкоциттердің миграциясының өзгеруіне, өнімдерінің нашарлауына, лимфоциттердің функцияларының өзгеруіне, үстіңгі рецепторлардың азаюына, интерлейкин-екі өнімінің қажуына, хелперлік белсенділіктің төмендеп, спрессорлық белсенділіктің артуына байланысты болуы мүмкін деп түсіндіріледі.Циклоспорин саңырауқұлақтардан алынатын препарат, Т-торшалардың белгілі субпопуляцияларына жоғарғы деңгейдегі арнайылықпен сипатталады. Ол иммундық жүйенің патогенезіндегі жинақталған Т-торшаның көп функцияларының потенциалды антогонисі. Препарат медицинада ағзалар трансплантациясынан кейін және кейбір Т-торгшалық ісіктерді емдеу үшін қолданылады. Аутоиммундық ауруларды емдеуге қолдануға болады деген деректер де бар.
Алкилдеуші препараттар (хлорамбуцил, мелфалан, циклофосфамид, бузулфан) торшалық емес циклді иммунодепрессантардың қатарына жатады. Иммундық жүйенің ауруларын емдеу үшін қолданылады. Олардың негізгі әсерлері - дәрілік заттардың молекулаларын иондау, сол арқылы нуклеин қышқылдарының құрам бөліктерін химиялық түрде алкилдеу (көмірсутегінің қаныққан түрінің қалдықтары). Мысал ретінде гуанинді келтіруге болады. Бұл әсердің салдарынан хромосомдар зақымдалады және торшалар өледі.
Антиметаболиттер (метотрексат, азотроприн, 6-меркаптопурин және басқалар) алкилді препараттар тәрізді әсер етеді, нуклеин қышқылдарының синтезін тежейді. Бұл препараттарды иммундық жүйенің ауруларында қолдану принципі олар лимфоциттерді талқандайды, иммундық жауапты қайтарады. Бұл топтың ішінде кеңінен тараған препарат азотиоприн. Оның Т- және В-торшаларға цитотоксикалық эффектісі бар. Моноциттердің алдыңғы түрлерінің пролиферациясын қажытады.
Құтырық(лат. lyssa Ағыл. rabies)-судан қорқу,гидрофобия адам мен жануарлардың жіті жұқпалы ауруы,орталық жүйке жүйесінің зақымдалуымен сипатталады.
Тарихы; Қ. ежелгі заманан белгілі болған.Жануарлар Қ-ғы туралы Аристотель ,Демокрит жазған.Жаңа дәуірдің бірінші ғасырында Целье адам Қ-ғы туралы жазып,бұл ауруды гидрофобия деп атаған.1804 жылы неміс ғалымы Цинке Қ-пен ауырған жануарлардың сілекейінің жұқпалы екенін анықтады.Француз ғалымы Гальте ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz