Web-қосымшаларды дайындау технологиялары. HTML тілі, оның негізгі компоненттері



Сервер (Server) – үлкен көлемді ақпарат сақталатын желіге қосылған арнайы компьютер. Сервер көптеген клиенттерден сұраныстар қабылдайды да оларға қандай да бір тәсілмен әрекет (мәліметтерді жібереді немесе басқа серверлерге жолдайды) жасайды.
WWW (World Wide Web) – бұл бүкіл дүние жүзі бойынша компьютерлерде сақталатын өте көп құжаттардың жиынын беретін Интернеттің бөлігі.
WWW-ді қысқаша веб деп айтады.
Веб-құжат әр түрлі ақпаратты – мәтін, сурет, фото, видео, аудиожазбаларды қамтуға қабілетті. Осындай құжаттар веб-серверлерде сақталады. Веб-серверлерде сақталған беттер басқа пайдаланушылардың пайдалануына мүмкін болады. Қандай да бір белгілермен біріктірілген Веб-беттер топтамасы веб-сайт немесе жай ғана сайт деп аталады.
URL (Uniform Resource Locator) – желідегі әрбір веб-бетте болатын бірегей адрес. Егер пайдаланушыға беттің URL белгілі болса, онда ол оның адресін браузер жолында теріп оны өзінің браузерінде бейнелей алады.
Жалпы жағдайда URL пайдаланылатын хаттаманың атауынан, сервер атауынан және бетке қатынау жолының белгілеуінен тұрады.
Хаттама веб-бетке жүгіну ережесін анықтайды.
Сервер атауы (домендік атау) – веб-беттің мәліметтері бар компьютерді белгілейді.
Қатынау жолы – сервер дискісіндегі беттің орналасу орнын көрсетеді.
Веб-браузер немесе браузер (browser) – бұл пайдаланушы компьютерінде орналастырылған және желіде ақпараттарды іздеуге немесе бейнелеуге қызмет ететін программа. Браузер беттерді және басқа файлдарды дискіден оқиды да олардың мазмұны пайдаланушы компьютерінің мониторында бейнеленеді. Белгілі, жиі қолданылатын браузерлер ретінде Microsoft Internet Explorer, Mozilla FireFox, Opera, Safari және т.б. браузерлерін айтуға болады.
Веб-бет – мазмұны веб-браузердің көмегімен өңдеу, манипуляциялау және қарау үшін тиімді құжат. Веб-беттер жергілікті– пайдаланушының дербес аппараттық құрылғысында – немесе жергілікті және ауқымды желілердегі желілік құрылғыларда (серверлерде) орналасуы мүмкін.
Қарапайым веб-бет басқа форматтардағы (мәтін, графикалық бейне, видео, аудио, мультимедия, қолданбалы программа, мәліметтер қоры, веб-қызметтер және т.б.) файлдарға сілтемені қамти алатын басқа беб-беттерге тез көшу үшін немесе сілтелінетін файлдарға қатынай алатын html немесе xml форматтарындағы мәтіндік файлды береді. Ақпараттық ресурс веб-бет мазмұнын ақпараттық құраушы болып табылады және контент деп аталады.
Ортақ тақырыппен және дизайнмен, сондай-ақ өзара сілтемелермен байланысқан бірнеше веб-беттер веб-сайтты құрайды.

27. Web-қосымшаларды дайындау технологиялары
28. Гипермәтіндер. HTML тілі, оның негізгі компоненттері,
29. HTML тілінің құрылымы. HTML тіліндегі формалар. Динамикалық және статикалық беттер
Сервер (Server) - үлкен көлемді ақпарат сақталатын желіге қосылған арнайы компьютер. Сервер көптеген клиенттерден сұраныстар қабылдайды да оларға қандай да бір тәсілмен әрекет (мәліметтерді жібереді немесе басқа серверлерге жолдайды) жасайды.
WWW (World Wide Web) - бұл бүкіл дүние жүзі бойынша компьютерлерде сақталатын өте көп құжаттардың жиынын беретін Интернеттің бөлігі.
WWW-ді қысқаша веб деп айтады.
Веб-құжат әр түрлі ақпаратты - мәтін, сурет, фото, видео, аудиожазбаларды қамтуға қабілетті. Осындай құжаттар веб-серверлерде сақталады. Веб-серверлерде сақталған беттер басқа пайдаланушылардың пайдалануына мүмкін болады. Қандай да бір белгілермен біріктірілген Веб-беттер топтамасы веб-сайт немесе жай ғана сайт деп аталады.
URL (Uniform Resource Locator) - желідегі әрбір веб-бетте болатын бірегей адрес. Егер пайдаланушыға беттің URL белгілі болса, онда ол оның адресін браузер жолында теріп оны өзінің браузерінде бейнелей алады.
Жалпы жағдайда URL пайдаланылатын хаттаманың атауынан, сервер атауынан және бетке қатынау жолының белгілеуінен тұрады.
Хаттама веб-бетке жүгіну ережесін анықтайды.
Сервер атауы (домендік атау) - веб-беттің мәліметтері бар компьютерді белгілейді.
Қатынау жолы - сервер дискісіндегі беттің орналасу орнын көрсетеді.
Веб-браузер немесе браузер (browser) - бұл пайдаланушы компьютерінде орналастырылған және желіде ақпараттарды іздеуге немесе бейнелеуге қызмет ететін программа. Браузер беттерді және басқа файлдарды дискіден оқиды да олардың мазмұны пайдаланушы компьютерінің мониторында бейнеленеді. Белгілі, жиі қолданылатын браузерлер ретінде Microsoft Internet Explorer, Mozilla FireFox, Opera, Safari және т.б. браузерлерін айтуға болады.
Веб-бет - мазмұны веб-браузердің көмегімен өңдеу, манипуляциялау және қарау үшін тиімді құжат. Веб-беттер жергілікті - пайдаланушының дербес аппараттық құрылғысында - немесе жергілікті және ауқымды желілердегі желілік құрылғыларда (серверлерде) орналасуы мүмкін.
Қарапайым веб-бет басқа форматтардағы (мәтін, графикалық бейне, видео, аудио, мультимедия, қолданбалы программа, мәліметтер қоры, веб-қызметтер және т.б.) файлдарға сілтемені қамти алатын басқа беб-беттерге тез көшу үшін немесе сілтелінетін файлдарға қатынай алатын html немесе xml форматтарындағы мәтіндік файлды береді. Ақпараттық ресурс веб-бет мазмұнын ақпараттық құраушы болып табылады және контент деп аталады.
Ортақ тақырыппен және дизайнмен, сондай-ақ өзара сілтемелермен байланысқан бірнеше веб-беттер веб-сайтты құрайды.
Клиент-сервер - тапсырма немесе желілік жүктеме сервер деп аталатын көрсетілетін қызметтерді жеткізушілер мен клиент деп аталатын көрсетілетін қызметтерге тапсырыс берушілер арасында үлестірілген есептеуіш немесе желілік архитектура. Физикалық клиент және сервер - бұл программалық жасақтама. Олар негізінен желілік хаттамалардың көмегімен компьютерлік желілер арқылы өзара әсерлеседі және әр түрлі есептеуіш машиналарда болады, бірақ бір машинада да орындалуы мүмкін. Программалар-серверлер клиенттік программалардан тапсырыстар күтеді және өздерінің ресурстарын мәліметтер немесе сервистік функциялар түрінде береді.
Веб-қосымша - бұл клиент ретінде браузер, сервер ретінде - Веб сервер рөлін атқаратын клиент-серверлік қосымша. Веб-қосымшаның логикасы сервер мен клиенттің арасында таратылған, мәліметтерді сақтау серверде жүзеге асырылады, ақпарат алмасу желіде жүргізіледі. Осындай тәсілдің артықшылығы - клиент пайдаланушының нақты операциялық жүйесінен тәуелді болмайды, сондықтан Веб-қосымша платформааралық сервис болып табылады.
Гипермәтіндер басқа веб-беттерге тез көшуге мүмкіндік береді. Гипермәтіндер пайдаланушы жүгінетін қажет беттің URL енгізу қажеттілігін болдырмайды. Гиперсілтемелер түсімен және астын сызумен ерекшеленеді. Гипермәтін ретінде графикалық кескін, болуы мүмкін, бұл жағдайда ол рамкамен белгіленеді.
HTML (HyperText Markup Language - гипермәтінді белгілеу тілі), веб-бетті құру тілі болып табылады.
Бұл жағдайда гипермәтін ретінде басқа мәтіндер - көрсеткіштер-сілтемелермен байланысты мәтін түсініледі. HTML құжат құрылымын сипаттайтын қарапайым кодтар жиынтығын береді. HTML мәтінде логикалық бөлімдерді жеке ерекшелеуге, веб-бетке дайындалған фотографияны немесе картинаны орналастыруға, бетте басқа құжаттармен байланысу үшін сілтемелерді ұйымдастыруға мүмкіндік береді.
HTML тілі
* мәтінді форматтауға;
* ол жердегі функционалдық элементтерді ажыратуға (кнопкаларды, кестелерді және т.б.);
* Интернеттің басқа ресурстарына сілтемелер құруға (гипермәтіндер);
* бейнеленетін бетке әр түрлі сыртқы нысандарды қоюға (кескін, дыбыс жазу және т.б.).
* бетке программалау тілінде (мысалы, JavaScript тілінде) жазылған программалық кодтарды қосуға мүмкіндік береді.
HTML құжаттарды форматтауға нақты және дәл атрибуттарды бермейді. Құжаттың нақты түрін тек қана Интернет пайдаланушының компьютерінде программа-браузер анықтайды.
HTML негізгі компоненттері:
oo Тег (tag). HTML тегі - бұл веб-браузерге абзацты құру немесе кескінді қою сияқты белгілі бір есепті орындауға команда беретін компонент.
oo Контейнер. Жұпталған тег контейнер деп аталады. Олар екі бөліктен тұрады: ашылатын және жабылатын тегтер.
oo Атрибут (немесе аргумент). HTML атрибуты тегті өзгертеді. Мысалы, тегтің ішінде абзацты немесе кескінді тегістеуге болады.
oo Мән. Мән атрибуттарға меншіктеледі және енгізілетін өзгерістерді анықтайды. Мысалы, егер тег үшін тегістеу атрибуты пайдаланылса, онда осы атрибуттың мәнін көрсетуге болады. Мәндер left немесе right мәтіндік типте бола алады, сонымен қатар мәні пиксельмен анықталатын кескіннің енін немесе биіктігін анықтайтын сандық типте де болуы мүмкін.
HTML программасы HTML тегімен басталып HTML тегімен аяқталады. Аяқталу мен басталу тегтерінің айырмашылығы аяқтау тегінде слэш таңбасының қойылуында.

HTML
... .. (бұл жерде программаның басқа тегтері болады)
HTML

HTML- программасы екі негізгі бөлімнен тұрады: атауынан және денесінен. Атауы HEAD және HEAD тегтер жұбымен шектеледі, ал денесі BODY және BODY тегтер жұбымн шектеледі.
Нәтижесінде программа мына түрде жазылады

HTML
HEAD
... (атауы)
HEAD
BODY
... (программа денесінің басқа тегтері)
BODY
HTML

Сонымен қатар, браузер терезесінің атауында орналасатын әрбір HTML- программаның атауы болады. браузер терезесінің атауы TITLE және TITLE екі тегтің көмегімен құрылады және HEAD және HEAD тегтерінің арасында орналасады.

HTML
HEAD
TITLE HTML негіздері TITLE ;
HEAD
BODY
... (программа денесінің басқа тегтері)
BODY
HTML

HTML-программаларды жазған кезде, браузердегі құжатты жүктегенде көрінбейтін, мәтіндерді түсіндіретін - түсініктеме қою қажет болады. Осы мақсатта ! тегі пайдаланылады. ! және символдарының арасында орналасқанның бәрі түсініктеме болып есептеледі де браузерде бейнеленбейді.
Блокнот мәтіндік редакторына төмендегі файлды енгіземіз:

!DOCTYPE HTML PUBLIC "-W3CDTD HTML 4.01 TransitionalEN"
"http:www.w3.orgTRhtml4loose.d td"
html
head
title Это моя первая страничка! title
head
body
!--сейчас я напишу свою первую строчку текста!--
Ура!!!! Я создал свою первую страницу на html!!!
body
html

Осы программа мәтінін html құжаты ретінде сақтаймыз.
HTML тіліндегі форма - пайдаланушыға жүйемен кейіннен өңдеу үшін ақпаратты енгізуге мүмкіндік беретін құжат бөлімі. HTML-дағы форма FORM элементінің көмегімен беріледі және қарапайым элементтерді белгілеуге қосымша басқару элементтері, таңба және т.б. үшін белгілерді қамтиды.
Басқару элементтері пайдаланушының формамен өзара әрекеттесу үшін қызмет атқарады. NAME атрибуты берілген форманың ішіндегі басқару элементінің атын анықтайды.
Форманың әрбір элементімен бастапқы және ағымдық мән байланысты. Бастапқы мән value атрибутымен берілуі мүмкін (textarea, object мәндерінен басқа). Элементтерге сәйкес мәндер пайдаланушының немесе скрипттердің формамен өзара әрекеттесуінде өзгеруі мүмкін. Форманы тазарту барысында элементтер жаңа бастапқы мәнді қабылдайды.
HTML-да келесі басқару элементтері анықталған:
* кнопка: submit, image, reset, button типтеріндегі input элементі және button элементі;
* чекбокс (жалауша): checkbox типі;
* радиокнопка: radio типі;
* мәзір: select элементі ішінде optgroup және option элементтерімен;
* мәтін жолы: text типі, сонымен қатар textarea элементі;
* пароль: password типі;
* жасырын өріс: hidden типі;
* файл: file типі;
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Программалауды оқытудың замануи технологиялары
Программалау тілдерінің маңызы
Delphi Windows жүйесінде программалаудың ыңғайлы құралы
Онлайн оқыту жүйелеріне шолу
«Креатив» мерекелерді ұйымдастыру агенттігінің сайтын жобалау
Спорт тақырыбына арналған веб - портал құру
Интернеттің іздеу технологиялары
Заманауи мобильді технологиялардың адам өмірінің әртүрі салаларына қарқынды түрде енуі және мобильді қосымшаларды қолдану
Кәсіпорын клиенттер мәлімдемелерін есепке алу үшін веб серверлер
Delphi ортасындағы функционалды инженерлік калькулятор бағдарламасын құру
Пәндер