Тәжірибедегі егеуқұйрықтардың бүйрегінің морфологиялық зерттеулері

Қоршаған орта факторларының ағзаның бейімделушілік жағдайына әсері қазіргі таңдағы биология мен медицина саласында өзекті мәселелердің бірі болып отыр. Организмнің қалыпты тіршілік әрекетіне қажетті жағдай қимыл-қозғалыстық белсенділік екені бұрыннан белгілі[1-2]. Қимыл–қозғалыс белсенділігінің аздығы- денсаулықтың төмендеуіне себеп болатын маңызды факторлардың бірі [3-4]. Әдебиет мәліметтерінде адамдармен және жануарлардың гипокинезия әсеріне көптеген ғалымдар сипаттама жазған, ал ББҚ-ды қолдана отырып ұлпалық және клеткалық деңгейде гипокинезия кезінде ағзаның бейімделу процестері аз зерттелген. Сонымен, клеткалық бейімделу механизмін зерттеу қазіргі биология ғылымында өзекті мәселелердің бірі[5-6]. Осыған байланысты біздің жұмысымыздың мақсаты: биологиялық белсенді арнайы өнімдерді қолдана отырып, егеуқұйрықтардың бүйрегінің морфофункционалды өзгерістерін зерттеу.
Материалдар мен зерттеу әдістері. Эксперименталді зерттеу жұмысында арнайы өнім -радиопротекторлы, детоксицирлеуші биологиялық белсенді заттардың қосындысымен бірге гипокинезия әсерін алған егеуқұйрық бүйрегінің бейімдеушілік мүмкіншілігін анықтауда салмағы 180-220 грамм, 3 айлық Вистар түрінің 40 еркек егеуқұйрық алынып жүргізілді. Тәжірибе барысында барлық жануарлар бірдей стандартты жағдайда ұсталынды. Гистологиялық зерттеудің негізгі объектісі ретінде бүйрек клеткалары алынды. Бұл тәжірибе 30 күн аралығында өткізілді, барлық жануарлар егеуқұйрықтар 4 топқа бөлінді: I-ші жануарлар тобы –бақылау; II-ші жануарлар тобы – 30 күн аралығында гипокинезия әсерін алған; III-ші жануарлар тобы – 30 күн аралығында гипокинезия + радиопротекторлы арнайы өнім «Таң сәулесі»; IV-ші жануарлар тобы – 30 күн аралығында гипокинезия + детоксицирлеуші арнайы өнім «Мөлдір».

1. Лукьянов В.С. О сохранении здоровья и работоспособности. – М.: Медгиз, 1952, С 136.
2. Фомин Н.А., Вавилов Ю.Н. Физиологические основы двигательной активности. – М.: Физкультура и спорт, 1991, С 224.
3. Шустов, Е.Б. Закономерности адаптации к деятельности в экстремальных условиях / Е.Б. Шустов, В.С. Новиков, В.В. Горанчук // Всероссийская научная конференция с международным участием, посвященная 150-летию со дня рождения академика Ивана Петровича Павлова, Санкт-Петербург, 15-17 сент., 1999.: Материалы конференции. – 1999. С. 53-56.
4. Барбашова, З.И. Изменение резистентности организма, функционального состояния тканей и биохимических процессов в них при гипокинезии / З.И. Барбашова, Е.К. Жуков, С.М. Бакланова // В кн.: Адаптация к мышечной деятельности и гипокинезии. – Новосибирск, 1970. С.26–35.
5. Коваленко, Е.А. Гипокинезия / Е.А. Коваленко, Н.И. Гуровский. – М.: Медицина, 1980. С 320.
6. Коваленко, Е.А. О проблеме гипокинезии в современной медицине / Е.А.
Коваленко // Гипокинезия. Медицинские и психологические проблемы. – М., 1997. С. 35–36.
7. Волкова О.В., Елецкий Ю.К. Основы гистологии и гистологической техники. 2-е изд.М.: Медицина, 1982. С 3-7.