ҚР Конституциясы

І .Кіріспе
ІІ.Негізгі бөлім.
1)1993 жылғы Қазақстан Республикасының Конституциямын қабылдау себептері және әзірлену тарихы
2) 1995 жылығы ҚР Конституциясының қабылдану себептері
3)1995 жылығы Конституцияға 2007 жылы 21 мамырда енгізілген өзгертулер
ІІІ. Қорытынды:
ІV. Қолданылған әдебиеттер

Жаңа еліміздің Конституцисы турала мәселені көтерген кезде басты себеп—ол еліміздің қоғамдық және саяси жаңару кезінде мемлекетте болған оң елелулі саяси өзгерістерді Республиканың дамуымен қалыптасуыныңстратегиялық мақсаттарын баянды ету.
КСРО—ның өктем таталитарлық шынжырлы билігінен құтылып Қазақстан өз егемендігін 1990 жылғы 25 қазанмен 12-ші шақырылған Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесінің «Қазақстан Республикасының тәәелсіздігі туралы»заң және Егемендік туралы Декларасияны қабылдап өз отауын жеке көтерген соң егеменді елдің саяси ахуалымен қоғамдық қатынасты реттеу үшін арнай конституциялық номатив қабылдау керек болды.
Қазақ Советтік Социолистік Республикасының Мемлекеттің егемендігі туралы қабылдаған Декларация еліміздің тәуелзігінің іргетасын қалады. Мұның өзі мемлекеттікті нығайтудағы батыл қадам болатын.
Тарихи –құқықтық маңызы бар сомадай екі құжат бірін-бірі жалғастырып,толықтырып тұрады,бұлар біріге келе еліміздің қоғамдық құбылыстардағы түбегейлі өзгерістерін ескеріп 1993 жылғы ҚР –ның Конституциясының қабырғасын қалайтын ірге тасы.
Республиканың жаңа констиуциясын әзірлеу негізгі идеясы республикалардың егемендік құқығын кеңейтуді көздейтін жаңа одақтық шарт даярлауға Қазақстанның қатысуымен бір мезгілде басталды.Жаңа одақтың өзегіне ілінген осы идея республиканың жаңадан жасалмақ конституциясының да ірге тартар мазмұны борлуға тиіс еді. Республиканың жаңа конституциясын жасау кезінде Н Назарбаевтың мемлекеттің және халықтың егмендігіне қол жеткізу мен оны қамтамасыз ету қажеттігін алдыңғы қатарға қойғанын атап көрсету керек.Шындығында да бұларды салыстырып қарасақ,негізгі Заңның мәтінінде егемендікпен тәуелсіздік құжаттарының тікелей басымдықта болғандығын көрсетеді. 1993 жылғы конституцияны қабылдаған соң да өмір бір орында тұрып қалған жоқ қоғамдық қатынастар неғұрлым күрделене түсіп жаңадан адмзат тарихында болмаған қатынастар пайда бола бастады оларды реттеу үшін конституцияға өзгертулер енгізу ол табиғи шындық болатын.Назарбаев өмірдің өзі-ақ оның кемшіліктерін,әлеметтік-эканомикалық және саяси процесстердің шын ахуалынан аулақ жатқандығын көрсеткенін жазады.Конституцияға өзгерістермен толықтырулар енгізу обьективті тұрғыдан қажеттілікке айналды.осындай жағдайда ол,егер оны халық қолдайтын болса,лнда конституциялық реформаларды ары қарай жүргізе беру керек деген тоқтамға келді.Бірақ Ата заңды тез өзгерте беруге болмайды ол кезде біздің мемлекетте кеңес заманындағы конституциялық қағидаттар мен басшылыққа алынатын еді,сол тоталитарлық саясаттан құтылып өз елдігіміздің мызғымастығын нығайтуды заңи тұрғыда бекітетін ата заң қажет болды.

1.Владимир Ким
«Жасампаз жылдар» Алматы 2001 жыл
2.Табанов С.А. Оразова А.Ә.
Күрделі заманның өтпелі кезеңдердегі қазақ қоғамы ата заңдарының (Конституцияның тарихы құқықтық сабақтастығы)
Алматы «Жеті жарғы» 2005 жыл.
3.1995 жылығы 7 қазандағы Өзгертулермен олықтырулар енгізілген 1995 жылғы 30 тамыздағы Қазақстан Республикасының Конституциясы.
4. «Егемен Қазақстан» газеті 2007 жылғы 21 мамырдағы басылымы.

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:
І .Кіріспе
ІІ.Негізгі бөлім.
1993. жылғы Қазақстан Респулликасының Конституциямын қабылдау себептері
және әзірлену тарихы
2) 1995 жылығы ҚР Конституциясының қабылдану себептері
3)1995 жылығы Конституцияға 2007 жылы 21 мамырда енгізілген өзгертулер
ІІІ. Қорытынды:
ІV. Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе
Жаңа еліміздің Конституцисы турала мәселені көтерген кезде басты
себеп—ол еліміздің қоғамдық және саяси жаңару кезінде мемлекетте болған оң
елелулі саяси өзгерістерді Республиканың дамуымен қалыптасуыныңстратегиялық
мақсаттарын баянды ету.
КСРО—ның өктем таталитарлық шынжырлы билігінен құтылып Қазақстан өз
егемендігін 1990 жылғы 25 қазанмен 12-ші шақырылған Қазақстан
Республикасының Жоғарғы Кеңесінің Қазақстан Республикасының тәәелсіздігі
туралызаң және Егемендік туралы Декларасияны қабылдап өз отауын жеке
көтерген соң егеменді елдің саяси ахуалымен қоғамдық қатынасты реттеу үшін
арнай конституциялық номатив қабылдау керек болды.
Қазақ Советтік Социолистік Республикасының Мемлекеттің егемендігі
туралы қабылдаған Декларация еліміздің тәуелзігінің іргетасын қалады. Мұның
өзі мемлекеттікті нығайтудағы батыл қадам болатын.
Тарихи –құқықтық маңызы бар сомадай екі құжат бірін-бірі
жалғастырып,толықтырып тұрады,бұлар біріге келе еліміздің қоғамдық
құбылыстардағы түбегейлі өзгерістерін ескеріп 1993 жылғы ҚР –ның
Конституциясының қабырғасын қалайтын ірге тасы.
Республиканың жаңа констиуциясын әзірлеу негізгі идеясы
республикалардың егемендік құқығын кеңейтуді көздейтін жаңа одақтық шарт
даярлауға Қазақстанның қатысуымен бір мезгілде басталды.Жаңа одақтың
өзегіне ілінген осы идея республиканың жаңадан жасалмақ конституциясының
да ірге тартар мазмұны борлуға тиіс еді. Республиканың жаңа конституциясын
жасау кезінде Н Назарбаевтың мемлекеттің және халықтың егмендігіне қол
жеткізу мен оны қамтамасыз ету қажеттігін алдыңғы қатарға қойғанын атап
көрсету керек.Шындығында да бұларды салыстырып қарасақ,негізгі Заңның
мәтінінде егемендікпен тәуелсіздік құжаттарының тікелей басымдықта
болғандығын көрсетеді. 1993 жылғы конституцияны қабылдаған соң да өмір
бір орында тұрып қалған жоқ қоғамдық қатынастар неғұрлым күрделене түсіп
жаңадан адмзат тарихында болмаған қатынастар пайда бола бастады оларды
реттеу үшін конституцияға өзгертулер енгізу ол табиғи шындық
болатын.Назарбаев өмірдің өзі-ақ оның кемшіліктерін,әлеметтік-эканомикалы қ
және саяси процесстердің шын ахуалынан аулақ жатқандығын көрсеткенін
жазады.Конституцияға өзгерістермен толықтырулар енгізу обьективті тұрғыдан
қажеттілікке айналды.осындай жағдайда ол,егер оны халық қолдайтын
болса,лнда конституциялық реформаларды ары қарай жүргізе беру керек деген
тоқтамға келді.Бірақ Ата заңды тез өзгерте беруге болмайды ол кезде біздің
мемлекетте кеңес заманындағы конституциялық қағидаттар мен басшылыққа
алынатын еді,сол тоталитарлық саясаттан құтылып өз елдігіміздің
мызғымастығын нығайтуды заңи тұрғыда бекітетін ата заң қажет болды.
Конистуциялық реформа жүргізудің алғышарттарымен сәттерін
анықтаудағы кепілдіктердің екі жағдайда да ұзақ мерзімдік зардаптары
болады,өйткені конституциямен оның нормалары ұзақ уақыт бойы қолданылады,ал
кей кездерде Конституцияны қате ережесін бірден түзетудің мүмкіндігі бол
авбермейді.Сол себеппті конституциялық реформалар туралы,оны жүргізудің
алғышарттары туралы мәселе барынша байыпты ғылыми тұрғыдан келуді
қажетсінген еді.

ІІ негізгі бөлім
1)1993 жылғы Конституциялық реформаның Назарбаев тапқан негізгі
себептерімен алғышарттарына тоқталайық:
а) Көнереген Кеңес заманындағы Конституциялық қағидаттар жаңа Қазақстанның
қоғамдық қатынасын реттеуде өз рөлін атқара алмады:
Назарбаев ҚР –ның Жоғарғы Кеңесінің 1992 жылғы 1-ші маусымдағы
сессиясындағы Конституцияның жобасы туралы және 1992 жылғы 9-шы
желтоқсандағы өткен сессиясындағы Республика Конституциясының жобасы
туралы және оны бүкілхалықтық талқылаудың қортындыларымен жергілікті
кеңестердегі баяндамасында және конституциялық комиссияның өзінде жасаған
баяндамалары мен сөздерінде айтылады.1993 жылғы Конституцияның қабылданудың
алғышарттарына келсек,ол терең қоғамдық өзгерістердің тамыр тарта бастаған
нышандары 1978 жылғы Қазақ ССР Конститциясының орнына жаңа Конституция
рәсімдеуді талап еткенін атап көрсетеді.Көнергенді кейінге ысырып,жаңа
қағидаттардың негізінде жаңғыра бастаған қоғамның қадамдарын конституциялық
деңгейде баянды ететін Ата заң қажет болды.
Қазақстан Республикасының 1993 жылғы Конституциясы қабылданға дейін
де көптегн конституциялық ережелер жаңаларымен алмастыру қолға алынғанын
айту керек.Оған жылына ішінара бірнеше мәрте өзгертулер енгізілген
болатын.Алайда қандайда бір өзгертулер енгізу арқылы Конституцияны жаңа
қоғамдық болмысқа сәйкес келтіру қыйын едә,өйткені 1978 жылғы конституцияны
ттас қалпында социолистік өоғамдық және мемлекеттік жүйені бейнелейтін,ал
қоғамдық даму жаңа бағытта жүріп жатты.Мұндай жағдайда 1978 жылғы
Конституциға енгізілген өзгертулермен толықтыруларға қарамастан,өмірде арта
қалып,Негізгі Заңның алдында тұрған міндеттерді орындай алмады.Сондықтан да
Респуликаның жаңа конституциясын әзірлеу,ендігі жеде ескі конституцияға
толассыз өзгерістермен толықтырулар енгізуді тоқтатып,жаңа Конституция
қабылда күн тәртібіне қойылды.
б) Саяси себептері
1937 және 1978 жылғы Конституцияда Қазақ ССР-і заң жүзінде
егеменді болып сааналғанымен,КСРО құрамында Қазақ КСР-нің шынайы егемендігі
болған емес.Оның ішкі саясатта жоғарылығы болған емес,өйткені жоғарға билік
Қазақ КМР-інің емес,КСРО жоғарғы партия органдары мен одақтық мемлекеттің
қолында еді.Республиканың сыртқы саяси өмірде де ешқандай құқығы болған
жоқ.Оның өз байлығын,эканомикалық ресурстарын пайдалануға да қандайда
бірқұқығы жоқ еді,іс жүзінде эканомиканы басқарудың барлық құқығы одақтың
құрылымдардың құзырына шоғырландырылды,\.Оның өзінің заңдылығы да болған
емес,заңдары іс жүзінде КСРО заңдарының көшірмесі еді.Өзінің азаматтығы да
болған емес,ол да ортақ одақтың азаматтығы еді. Республиканың аумағын да
КСРО –ның жоғарғы органдары қалауна қарай кесіп-піше беретін.Одақтық
республикалар,соның ішінде Қазақстан сияқты іс жүзінде құқықсыз мемлекеттер
тіпті әлемдік тарих ауқымында да онша көп емес еді.
1990 жылы 25 қазанда Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Қазақ Советтік
Социялистік Республикасының мемлекеттік егемендігі туралы Декларация
қабылдады.Бұл құжаттың жобасы Президент Назарбаевтың басшылығымен әзірленді
Құрамында белгілі заңгерлер бар депутаттар тобы да түрлі пікірлер тоғысқан
күрделі жағдайда жобаны жасауға белсене қатысты.Декларацияда халықпен
мемлекеттің егемендігі,оның аумағының бөлінбейтіні,қосұғылмайтыны,егеменд ік
эканомикалық неегізі,Республиканың барлық ұлттарының азаматтарына кең
құықтар мен бостандықтар берйу,Республиканың сыртқы саяси қызметті дербес
жүзеге асыруға құқығы,мемлекеттік билікті үш тармаққа бөлу қағидаттарын
белгілеу жария етілді.Содан бері небәрі 13 жыл өткен екен,алайда бұл
Республика үшін тұтас бір дәуір,Декларацияда жазылып,содан кейін
Республиканың екі Конституциясына да бірдей көшкен идеялар Республиканың
бүгінгі де,болшақтағы да тыныс тіршілігінің негізіне айналады.
Кеңес Одағы таратылғаннан кейін 1991жылы 16 желтоқсанда Республиканың
Жоғарғы Кеңесі Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі
туралыконституциялық заң қабылдады,оның жобасы да Презеденттің
басшылығымен құрамында бүкіл елімізге танымал ғалым заңгер болған
депутаттар корпусының белсене қатысуымен әзірленді.Онда халықтың,оның
Президенті мен депутатттарының мемлекеттің толық әрі нақтылы тәуелсіздігі
туралы және кезінде қазақ ұлтына адам айтқысыз ауыртпалықтар әкулумен
қоймай өмір сүруінің өзіне қатер төндірген,жат күштер зорлықпен тартып
алған егемендікке ие болу жөнінде арман мүддесі айшықты
бейнеленді.Рспублика Конституциясының өзінде баянды етіп,оған мызғымас
сипат беруі керек еді
в) Адам және Азаматтың құқықтыры мен бостандықтарын неғұрлым кеңейту
жайында
1993 жылғы Конституцияны қабылдаудың келесі себептерінің бірі адам мен
азаматтың неғұрлым кең құқықтары мен бостандықтарын конституциялық тұрғыдан
бекемдеу қажеттігі болды Президенттің Республика Конституциясының жобасы
туралы барлық баяндамаларында бұл аса маңызды міндет ретінде
көрсетілді.Жоғарғы Кеңестің 1992 жылғы маусымдағы сессиясында ол
Конституцияның құқықтық негізді тұрақтандыру және алдағы мақсатқа жетудің
крнституциялық-құқықтық құралдарын,соның ішінде адам мен азаматтың
құқықтырымен бостандықтарын бекемдеу үшін қажет екенін атап көрсетті.Жаңа
жағдайда Республика азаматтары иеленуге тиіс жалпыадамзаттық кең құқықтар
мен бостандықтарды дәйектеу міндеті жаңа Конституцияны қабылдануын талап
етті.Жоғарыда Конституция қабылдаудың алғышарты ретінде Республиканың шын
мәнінде егемендігін орнату қажеттігі аталды
г) Конституцияның сапалық жағынан өзгерту себебі.
Республиканың жаңа Конституцисын әзірлеудің келесі бір маңызды себебі—саяси
жүйемен мемлекеттік тетік құрылымында жүріп жатқан сапалық өзгерістерді
конституциялық жолмен дәйектеу және оларды демократияландыру мен құқықтық
мемлекет құру бағытында одан әрі жетілдіру қажеттігі еді.1994 жылғы 24
сәуірде Қазақ КСР –інің Президенті қызметі тағайындалды.Президент қызметі
белгіленгеннен кейін үкіметті құру тәртібінде де,сондай-ақ оның биліктің
тармақтарымен қарым –қатынасында да үлкен өзгерістер жүзеге асып,мұның өзі
басқарудың президенттік нысанын енгізу мен билік
д) Эканомикалық себептері
Мұның эканомикалық себептеріде де бар еді. Назарбаев атап
көрсеткендей,елде көптен бері эканомика құлдырай бастаған болатын,80-ші
жылдары қолға алынған эканомикалық реформалар,ешқандай нәтиже берген
жоқ,өйткені олар біртұтас мемлекеттік меншік пен социалистік шаруашылық
жүргізу әдісі дейтінге негізделді.Мұндай жағдайда нарыққа көшу обьективтік
қажеттілік еді,әрі мұндай қажеттілік әлемдік тәжірибе дәлелдеп берді.
Әрине нарық эканомикасыда дағдарыстан ада емес,дегенмен әлемнің көптеген
елдері соны дамыту арқылы осы заманғы табыстарға жетіп отыр.Назарбаев
нарықтық қатынастарға көшу әлдебір теориялық ізденістеріміздің жемісі
емес,қайта аман қалудың ең соңғы амалы ғана болатын деп
саналады.Қазақстанда эканомикалық дағдарыстан шығуға деген талпыныс
көптеген эканомикалық шаралардан көрініс береді.
Жаңа Конституцияда жекешелендіру,яғни социялистік меншікті жеке меншік
институтын бекемдеп беру қажеттігі туды.
1993 жылғы Конституцияны қабылдау себептерінің бірі-сапалық жағынан өзге
құқықтық жүйе жасау үшін жаңа Конституциялық негіз қалау керек еді.1978
жылғы Конституцияны жаңа Конституциянмен алмастыру қажеттігін туғызған
басқада бірсыпыра нпқты себептер бар.Жаңа Конституцияның жобасын әзірлеу
үшін негізінен үкімет мүшелерімен депутаттық корпустың басшыларынан тұратын
Конституциялық комиссия құрылды.
Жоба әзірленген бетте Жоғарғы Кеңестің сессиясында алғашқы оқылымда
мақұлданып,бүкілхалықтық талқылауға ұсынылды.Жоғарғы Кеңес 1993 жылы 28
қаңтарда қабылдады.Соған қарамастан,1993 жылғы Конституцияның елелі
кемшіліктері болғанын айту керек,аса маңызды дерлік айқындамалары жағынан
алғанда,ескі крнституцияның шырмауында қалып,кеңес мемлекетінің көнерген
жорамалдарының бірталайынан арыла алмады. Назарбаев бұл кемшіліктердің
қоғамдық дамуға едәуір кедергі келтіретінін түсіндіүқоғамның ілгершіл
бөлігінің қарастыратын іске асыруға қо 1993 жылғы Конституция
қабылданғаннан кейін де өмір бірорнында тұра қалған жоқ.назарбаев өмірдің
өзі-ақ оның кемшіліктерін,әлеуметтік-эканомикал ық және саяси процестердің
шын ахуалынан аулақ жатқандығын көрсеткенін жазады.Конституцияға
өзгертулермен толықтырулар енгізу обьективтік тұрғыдан қажеттілікке
айналды.осындай жағдайда ол,егер халық қолдайтын болса,онда конституциялық
рефмаларды ары қарай жүргізе беру жөнінде тоқтамға келеді.Конституцияны
өзгерту және толықтыру қажеттігін немесе жаңа Конституция қабылдау
қажеттігін негіздегенде,ол Ата заңның ұзақ мерзімінің ішінде тұрақты болуға
тиіс екеніне,әрі қазіргі уақытта қанша сапалы болғанына
қарамастан,Конституцияның,әсіресе өтпелі кезеңде өзгермей тұрмасын де
ескерусіз қалдыра алмады.Президент былай деді. қоғамның бір орында
тұрмайтынын,жаңа сан қилы сапалық деңгейлерге көтерілетінін,кез келген
мемлекеттің шешімдермен құжаттардың ерте ме,кеш пе,бәрібір уақыт талабынан
қалып қоятындыған ойладым Ондай кептен қоғам мен мемлекет өмірінде болып
жатқан шын өзгерістерді бейнелеуге тиісті Конституцияның да қашып құтыла
алмайтындығы даусыз.Сондықтан кез келген елдегі конституциялық процесс
Конституцияның қабылдануымен тоқтап қалмайды.Әлеметтік-эканомикалық және
саяси процестердің құқықтық кепілдемесі қоғамдағы өзгерістер қарқынына
ілесіп қана қоймай,алға озып отыруға да тиіс. Ендігі жерде қоғамда болып
жатқан өзгерістердің халықты 1993 жылғы Конституцияда жол берілген
бірсыпыра мәселелрден бас тарту қажеттігіне иландыруға мүмкіндік беретіні
айдан анық еді.Бұл тұста мәселені төтесінен қою қажет болды.немесе
Конституцияның мәмілеге келу барысында қабылданған ескірген қағидаларын
сақтап қалу керек,сөйтіп,қоғамдық дамуды тежеу арқылы Конституцияның өзінің
тұрақтылығын қамтамасыз ьету қажет немесе сеніммен алға басуды қамтамасыз
етіу қамымен Конституцияның өзін өзгерту керек.Әрине жаңа конституциялық
реформа қолданыстағы Конистиуцияның бірқатар қағидаларын қайта қарау үшін
ғана емес,іргелі эканомикалық, қоғамдық саяси мәні бар бірсыпыра
мәселелерді конституциялық деңгейде шешу үшін қажет болғаны аян.Назарбаев
ықтимал жаңа конституциялық реформаға деген негізгі жаңа көзқарастарды
алдын –ала әзірледі.Әлбетте,Конституцияны жиі өзгерте берудің жөнсіздігі
баршаға мәлім,әйткенмен де,Назарбаевпен реформалаушылар қоғамдық және
мемлекеттік өмірдің бірқатар түбегейлі мәселелері хақындағы нормаларды
қоғамдық дамудың келешегіне сәйкес келмейтін Конституцтяның тұрақтылығын
қамтамасыз етуден гөрі Конституцияны өзгерту халықтың түбегейлі мүддесіне
барынша сай келеді деген байлам жасады.
Жаңа Конституция қабылдаудың қазақстан халықтары Ассамблеясының екінші
сессиясында жасаған баяндамасында назарбаев ашып көрсеткен мынадай
себептерін нақтылы атап көрсеткен жөн.
л жеткізе алмағанын кейіннен назарбаевтың өзі айтады.

2) 1995 жылығы ҚР Конституцичсының қабылдану себептері
1993 жылғы Конституция қабылданғаннан кейін де өмір бірорнында тұра
қалған жоқ.назарбаев өмірдің өзі-ақ оның кемшіліктерін,әлеуметтік-
эканомикалық және саяси процестердің шын ахуалынан аулақ жатқандығын
көрсеткенін жазады.Конституцияға өзгертулермен толықтырулар енгізу
обьективтік тұрғыдан қажеттілікке айналды.осындай жағдайда ол,егер халық
қолдайтын болса,онда конституциялық рефмаларды ары қарай жүргізе беру
жөнінде тоқтамға келеді.Конституцияны өзгерту және толықтыру қажеттігін
немесе жаңа Конституция қабылдау қажеттігін негіздегенде,ол Ата заңның ұзақ
мерзімінің ішінде тұрақты болуға тиіс екеніне,әрі қазіргі уақытта қанша
сапалы болғанына қарамастан,Конституцияның,әсіресе өтпелі кезеңде өзгермей
тұрмасын де ескерусіз қалдыра алмады.Президент былай деді. қоғамның бір
орында тұрмайтынын,жаңа сан қилы сапалық деңгейлерге көтерілетінін,кез
келген мемлекеттің шешімдермен құжаттардың ерте ме,кеш пе,бәрібір уақыт
талабынан қалып қоятындыған ойладым Ондай кептен қоғам мен мемлекет
өмірінде болып жатқан шын өзгерістерді бейнелеуге тиісті Конституцияның да
қашып құтыла алмайтындығы даусыз.Сондықтан кез келген елдегі конституциялық
процесс Конституцияның қабылдануымен тоқтап қалмайды.Әлеметтік-эканомикалық
және саяси процестердің құқықтық кепілдемесі қоғамдағы өзгерістер қарқынына
ілесіп қана қоймай,алға озып отыруға да тиіс. Ендігі жерде қоғамда болып
жатқан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.