1999 жылғы Қазақстандағы халық санағы бойынша елдің деморафиялық жағдайы

«Санақ негізінен 10 жыл сайын жүргізіледі, ал 10 жыл аралықты сақтап отыру зерттеуді оңайлатады. Бұл ретте Қазақстан Кеңес одағы кезінен қалған арақашықтықты дұрыс сақтап отыр», дейді демограф. Мәселен, Кеңес одағы кезінде санақ 1959, 1979, 1989 жылдары, тәуелсіздік алған соң 1999 жылы жүргізілген.
Ол, «1999 жылғы санақта Қазақстан халқының 1-2 пайызы санаққа ілінбей қалды. Бұл 150-200 мың адам. Алдағы санақ жақсы ұйымдастырылған болса, Қазақстан халқы 15 миллион 800 мың, толығымен санайтын болса, 16 миллионға тақайтын боламыз. 16 миллион дегенім, санаққа ілінбей қалатындар болады. Олардың ішінде баспанасыздар, жатақханада жүргендер, жол жүріп бара жатқандар, дипломатиялық қызметкерлер бар», деген пікір айтады.
Сондай-ақ белгілі ғалым қазақтың 1999 жылы 53 пайыз болғандығын, осы санақта 62 пайыз болуы тиістігін айтады. «Тек қазақтарды есептеу қиындау. Алыс ауылдарда кей жерде санақты түсінбейтіндер бесіктегі баланы, болмаса төсек тартып жатқан кәрі шалды есептетпей қоюы мүмкін. Бұл үлкен қате. Сондықтан халық санақты дұрыс түсініп, өзі ынта білдіруі керек. Сондай-ақ Қазақстандағы ұлттардың нақты санын есептеу керек. Қазақстан көп ұлтты мемлекет деген қате, 135 ұлт өкілі деген сан бұрынғы Кеңес одағы кезінен қалып қойған. Қазір біз сол көп санды Қазақстаннан іздейміз. Жалпы 100 мыңнан асатын халық қана көпұлттылықты көрсетеді. Алдағы санақта осыны көрсету керек. Санақта тілдік көрсеткіш сынды нәрселерге баса назар аудару керек. Бізде европалық ұлттар орыстанып кеткен. Мәселен, 3 миллион европалық ұлттар өкілі тұрса, олардың 1,5 миллионы орыс деп жазылып кеткен. Соның кем дегенде жартысы осы санақта өздерінің тегін нақты көрсетсе, орыстың саны 1 миллионға төмендейді», дейді ол.