Теміржол көлігі туралы



Теміржол көлігіндегі құрылғылар мен құрылыстар кешені және басқару құрылымы туралы ұғым.
Теміржолдағы техникалық технологияның ұйымдастыруы мен басқарудың негізгі элементтері туралы түсінік.
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Теміржол көлігі  күрделі көп салалы шаруашылық. Оның құрамына темір-жол мен кәсіпорындар, сондай-ақ әкімшілік-шаруашылық, мәдениет-тұрмыс, медициналық мекемелер, ғылыми және оқу институттары, техникумдар, мек-тептер кіреді.
Тасымалдау процестерін орындау үшін жылжымалы құрамнан және құры-лыстар мен құрылғылардан тұратын теміржолдың техникалық құралдары бар Олар: бөлім бекеттеріндегі жол тарамдары. Олар пойыздарды қабылдауға, жөнелтуге, қарсы қабылдауға, басып озуға, вагондарды таратуға,және сұрып-тауға, т.с.с. операцияларды орындауға арналған; жолаушыларды мінгізуге, түсіруге және т.б. қызмет көрсетуге арналған құрылыстар; жүктерді түсіруге, тиеуге, сақтауға арналған құралдар; пойыздар жүрісінің қауіпсіздігін қамта-масыз етуге және өндіріс процестерін жеделдетуге арналған автоматика, те-лемеханика, байланыс және есептеу техникасының құрылғылары; локомо-тивтер мен вагондарды жабдықтау мен жөндету құрылыстары; электрмен қамтамасыз ету құрылғылары ( бұған қосалқы жетек стансалары және электр-лендірілген жолдардағы түйіспе жүйелері кіреді); сумен қамтамасыз ету құ-рылғылары; материалдық-техникалық жабдықтармен қамтамасыз ету құрыл-ғылары.
Теміржол қарамағындағы өнеркәсіп орындарына қызмет көрсететін ( вагон-дарды беру, қайтару және тиеп-түсіру операциялары және басқалары орында-лады) аймақтық көлік салаларының аралық қатынасының (шаруашылық есепті) бірлестіктері мен өнеркәсіп орындары кіреді.
Теміржолдардың барлық аймақтарда орналасуына, пойыздардың барлық жағ-дайда жүйелі түрде жүруін және теміржол конвейерінің барлық бөлімдерінің нақты түрде өзара бірлесіп жұмыс істеуін қамтамасыз ету керектігіне байла-нысты, олардың жұмыс ерекшеліктеріне лайықты басқару құрылымы да өзіне тән ерекше болады. Бұл құрылымның теміржол көлігін басқаруда негізгі принциптері бар:
а) бір орталықтан басшылық етуді (төменгі органдар жоғарыға бағынады), жол бойындағы бөлімшелерге үлкен хұқықтар мен дербестік беруді үйлесті-ру ;
б) дара басшылықты сақтау;
в) өндірістік-территориялық принциппен басқаруды ұйымдастыру.
Ол барлық теміржол жүйесінде нақты басқаруды қамтамасыз етуге және бір-ыңғай техникалық саясатты жүргізуге мүмкіншілік туғызады
1. Единая транспортная система Аксенов И.Я. – М: Высшая школа 1991 г.
2. Громов А.Д. Единая транспортная система – М: Транспорт, 1987 г.
3. Шариркин Б.И. Единая транспортная сеть и взаимодействие различных видов транспорта – Высшая школа, 1983 г.
4. Афанасьев Л.Л. и др. Единая транспортная система автомобильные перевозки – М: Транспорт, 1984 г.
5. Б.Правдин Н.В., Негрейц В.Л. Взаимодействие различных видов транспорта – М: Высшая школа, 1983 г.

Пән: Транспорт
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:   
Теміржол көлігі

Теміржол көлігіндегі құрылғылар мен құрылыстар кешені және басқару
құрылымы туралы ұғым.

Теміржол көлігі  күрделі көп салалы шаруашылық. Оның құрамына темір-
жол мен кәсіпорындар, сондай-ақ әкімшілік-шаруашылық, мәдениет-тұрмыс,
медициналық мекемелер, ғылыми және оқу институттары, техникумдар, мек-
тептер кіреді.
Тасымалдау процестерін орындау үшін жылжымалы құрамнан және құры-лыстар
мен құрылғылардан тұратын теміржолдың техникалық құралдары бар Олар: бөлім
бекеттеріндегі жол тарамдары. Олар пойыздарды қабылдауға, жөнелтуге, қарсы
қабылдауға, басып озуға, вагондарды таратуға,және сұрып-тауға, т.с.с.
операцияларды орындауға арналған; жолаушыларды мінгізуге, түсіруге және
т.б. қызмет көрсетуге арналған құрылыстар; жүктерді түсіруге, тиеуге,
сақтауға арналған құралдар; пойыздар жүрісінің қауіпсіздігін қамта-масыз
етуге және өндіріс процестерін жеделдетуге арналған автоматика, те-
лемеханика, байланыс және есептеу техникасының құрылғылары; локомо-тивтер
мен вагондарды жабдықтау мен жөндету құрылыстары; электрмен қамтамасыз ету
құрылғылары ( бұған қосалқы жетек стансалары және электр-лендірілген
жолдардағы түйіспе жүйелері кіреді); сумен қамтамасыз ету құ-рылғылары;
материалдық-техникалық жабдықтармен қамтамасыз ету құрыл-ғылары.
Теміржол қарамағындағы өнеркәсіп орындарына қызмет көрсететін ( вагон-
дарды беру, қайтару және тиеп-түсіру операциялары және басқалары орында-
лады) аймақтық көлік салаларының аралық қатынасының (шаруашылық есепті)
бірлестіктері мен өнеркәсіп орындары кіреді.
Теміржолдардың барлық аймақтарда орналасуына, пойыздардың барлық жағ-
дайда жүйелі түрде жүруін және теміржол конвейерінің барлық бөлімдерінің
нақты түрде өзара бірлесіп жұмыс істеуін қамтамасыз ету керектігіне байла-
нысты, олардың жұмыс ерекшеліктеріне лайықты басқару құрылымы да өзіне тән
ерекше болады. Бұл құрылымның теміржол көлігін басқаруда негізгі
принциптері бар:
а) бір орталықтан басшылық етуді (төменгі органдар жоғарыға бағынады),
жол бойындағы бөлімшелерге үлкен хұқықтар мен дербестік беруді үйлесті-ру ;

б) дара басшылықты сақтау;
в) өндірістік-территориялық принциппен басқаруды ұйымдастыру.
Ол барлық теміржол жүйесінде нақты басқаруды қамтамасыз етуге және бір-
ыңғай техникалық саясатты жүргізуге мүмкіншілік туғызады

Теміржолдағы техникалық технологияның ұйымдастыруы мен басқарудың негізгі
элементтері туралы түсінік.

Техника. Теміржол көлігінің техникасының немесе техникалық құрамдалу-
ының негізін жасанды құрылыстары бар жолдар, станциалар және жолаушы-лық
жүктік және қамтамасыз ету құрылғылары бар басқа да бөлек пункттер
жылжымалы құрам, депо, энергиямен қамтамасыз ету құрылғылары, эксплуа-
тациялық жұмысты басқару және қозғалысты реттеуге арналған арнайы құр-
алдар, байланыс құралдары.
Теміржол  бұл, әдетте үйінді немесе ойынды үстіне қиыршықтан, гравиден
немесе құмнан жасалған балласты призма орнатылған нақты өлшемдері бола-тын
жер құрлысы. Балласты призманың үстіне белгіленген эпюр бойынша те-мір
бетон, ағаш немесе металл шпалдары орнатылады, ал оларға ерекше қыс-
тырғыштар арқылы болат рельстері бекітіледі. Бұндай конструкцияны клас-
сикалық деп атайды. Трассаны жобалау және құрылыс кезінде темір жолын түзу
және көлденең етуге тырысады, ал оған жеткізуге мүмкін болмағанда
профиліндегі қатты еңістікті және планының домалануын болдырмауға ты-
рысады. Еңістік қатты болған сайын және қисықтықтардың радиустары аз болған
сайын қозғалысқа қарсы кедергі көп болады, әрі басқа да бірдей жағ-дайларда
пойыздың массасы және оның қозғалыс жылдамдығы аз болады, яғни өткізу және
тасымалдау қабілеттілігі аз болады.
Жасанды құрылыстарға көпірлер, тоннельдер, жолаушы және жүк платфор-
малар тіреуіне дуалдар, су өткізгіш трубалар және т.б. жатады. Аталған
құрылыстардың барлығы жолдық габарит немесе құрылыстардың жақындау
габаритіне байланысты соғылады. Бұл габариттің өзі тұрақты құрылыстар-дың
кез-келген бөлігі кірмеуі керек, шектеулі белгілерді білдіреді. Теміржол-
дағы негізгі желілерде бұл габариттің максималды биіктігі 6400 мм, ал ені
4900 мм болады. Жолдық габарит барлық жылжымалы құрамның темір жол-дағы
қауіпсіз қозғалысын қамтамасыз етеді. Оның белгіленген габариттер ар-
асындағы керекті қашықтықты белгілейтін өзінің максималды биіктігі 5300 мм
және ені 3600 мм габариті болады. Тез арадағы жолды жөндеу және оған
қызмет көрсету үшін әртүрлі жолдық машиналардың үлкен паркі қызмет етеді.
Станциялар және басқа да бөлек пункттер аралықтар деп аталатын теміржол-
ды бөліктерге бөледі. Сонымен қатар станциялар теміржол көлігінің негізгі
өндіріс бөліктері болып саналады және көбінде оның жұмысының көлемімен
сапасын анықтайды. Станциялардың бес негізгі түрлері болады: аралық, бөл-
імшелік, сұрыптау, жолаушы, жүктік. Аралық станциялар ең минималды жол
құрлымы болады ( басынан басқа екі-үш станциялық жол); жолаушыларға қызмет
көрсету үшін арналған кішкентай жолаушы ғимараты (билет кассасы мен күту
залы бар). Жүктерді тиеу мен түсіруге және сақтауға арналған ша-малы жүк
шаруашылығы.
Аралық станциялар әдетте 100-150 км сайын салынады. Олардың 10-20 жолы
болатын жолдың шаруашылығы, құрамдау құрылғылары бар локомо-тив депосы.
Салыстырмалы түрдегі дамыған жүк және жолаушы ғимаратта-ры болады. Сұрыптау
станциялары әдетте көлемді жүк ағындарын сұрыптау-ға арналған пункттерде
соғылады. Оларға: үлкен далалардың өндірістік орта-лықтары, негізгі
ағындардың қиылысу және тармақталу нүктелері жатады. Олардың негізгі
қызметіне станциядан өтетін барлық пойыздардың құрасты-рылуы мен ажыратуы
жатады. Өзінің қызметін атқару үшін сұрыптау стан-циялары 50-100 және одан
да көп жолы болады.
Жолаушы станциялары үлкен қалаларда соғылады және негізінен жолаушы-
ларға қызмет көрсету үшін арналады. Бұл станциялардың ірі жол құрлысы,
бөлімдері мен құралдардың кешені бар арнайы вокзалы жолаушы пойыздар-дың
локомотивтеріне қызмет көрсетуге арналған локомотив шаруашылығы, жөндеу
базасы бар вагон шаруашылығы болады. Жүк станциялары негізінен үлкен
көлемде жүктерді тиеу түсіруге арналған болады.
Жүк станциялардың үлкен жол құрлысы болады және олар өндіріс, сауда,
ауыл шаруашылық және басқа да мекемелердің кірме жолдарымен байланы-сады.
Белгілі бір көлемде тек техникалық емес әрі комерциялық операцияларды
ор-ындайтын станциялардан басқа тек техникалық функцияларды орындайтын
бөлгіш пункттер болады. Оларға қарама-қарсы пойыздардың қиылысуы бола-тын
бір жолды линиялардағы басып озу пункттері жатады.
Теміржолдардың жылжымалы құрамына локомотивтер және өзі қозғалатын
біліктер мен вагондар жатады.
Локоматив  бұл вагондардың қозғалысын қамтамасыз етуге арналған
негізгі белсенді бірлік. Қозғалтқыш түріне байланысты олар былай бөлінеді:
Қазанның буының көмегімен жұмыс істейтін поршенді машиналы қозғалтқы-шы
бар паравоздар;
Күш қондырғысы ретінде іштен жану қозғалтқышы қолданатын тепловоздар;
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Көлік түрлері. Теміржол көлігі.
Теміржол көлігі бойынша жүк тасымалдауды ұйымдастыру
Жүк тасымалдаудың қаржы экономикалық көрсеткіштері
Темір жол көлігінің дамуын мемлекеттік реттеудің теориялық-методологиялық негіздері
Теміржол көлігінің кемшіліктері
Жүк тасымалдау шарты
Дүние жүзі елдерінің қазіргі көлік жүйесі
Темір жол көлігі саласындағы қызмет
Теміржол көлігі Қазақстанның экономикасының рөлі
ТЕМІР ЖОЛ КӨЛІГІНДЕ ЖҮК ВАГОНДАРЫНЫҢ ПАЙДАЛАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІН АРТТЫРУ
Пәндер