Химия зауытындағы кристалдану процесінің автоматтандырылуын жобалау



КІРІСПЕ
І. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Технологиялық процесс туралы жалпы мәлімет
1.2 Бақыланатын, реттелетін және сигналданатын параметрлерін таңдау
1.2 Бақыланатын, реттелетін және сигналданатын параметрлерін таңдау
2.2 Принципиалды электрлік схеманы қарастыру
III. ЕСЕПТЕУ БӨЛІМІ
3.1 Стандартты тарылтылған қондырғылардағы қысымның шамасының түсу бойыншы бу шығынын анықтау
IV.ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
4.1 Автоматтандыру құрылғыларын пайдалану кезіндегі
техника қауіпсіздігі
ҚОРЫТЫНДЫ
Пайдаланылған әдебиеттер мен нормативті. техникалық құжаттар
Қазіргі уақытта кристалдану жүйелері өнідірісте кеңінен қолданылуда. Жыл сайын алуан түрлі станок-автоматтарды, роботтарды, автоматты құрылғыларды өндіруге, оларды қолдануға деген сұраныс жоғарылауда, әртүрлі технологиялық үдерістерді автоматтандыру үлкен қарқынмен жүргізілуде.
Кристалдану және кристалдау процесі нақты заңдармен басқару және реттеу әдістеріне сәйкес берілген функцияларды орындайтын элементтері мен құрылғылардан құралады. Автоматиканың элементтері мен құрылғыларының атқаратын қызметтері алуан түрлі, қайсыбір жағдайларда олар маңызды функцияларды да атқарады. Мысалы, жұмыс механизмдерін қозғалысқа келтіреді, арақашықтықтан басқаруға, реттеуге немесе бақылауға мүмкіндік береді, механикалық шамаларды электрлікке немесе керісінше түрлендіруге, сондай-ақ электрлік шамаларды бір түрден екінші түрге түрлендіруге мүмкіндік береді, ілеспелі жүйелердің жұмысын қамтамасыз етеді және координаттарды өзгертуге мүмкіндік береді.
Кристалдану элементтері мен құрылғыларының сапасы мен сенімділігі маңызды үдерістерді басқаруға арналған күрделі және қымбат болып табылатын автоматтандырылған жүйенің сапасы мен сенімділігіне әсер етеді. Автоматика элементтері мен құрылғыларының жарамсыздығына байланысты жүйенің істен шығуы үлкен материалдық және қаржылық шығындарға ұшыратуы мүмкін.
Кристалдану – металлургияда, шалаөткізгішті, оптикалық, пьезоэлектрлік, т.б. материалдарды алудың негізі. Ол химияда,тамақ, медицина өнеркәсіптерінде, тыңайтқыш, тұз, қант, т.б. өндіруде кеңінен пайдаланылады.
Кристалдану сызаттары (Трещина кристаллизационная) — жік аумағында қыздыру, суыту жылдамдығының өзара алшақты болуынан жікте кристаллиттер аралығында сызаттану, тұтастығының бұзылуы орын алады.
Кристалдану – кристалдардың булардан, ерітінділерден, балқымалардан, қатты күйдегі (аморфты және басқа кристалдық күйдегі) заттардан, электролиз процесі кезінде электролиттерден (электрлік кристалдану), сондай-ақ химиялық реакциядан пайда болуы. Кристалдану үшін алғашқы (аналық) ортаның термодинамикалық тепе-теңдігі бұзылуы, яғни ерітіндінің немесе будың аса құрғауы, балқыманың асқын суынуы және т.б. жағдайлар орындалуы тиіс. Кристалдануға қажетті аса құрғау немесе аса суыну температураның, концентрацияның, қысымның, фазааралық электр потенциалының тепе-теңдік мәндерінен ауытқуымен сипатталады.
1. М.М. Уманский, Л.М. Уманский. «Экономика нефтяной и газовой промышленности».
2. Литература 1: Е.Н. Зимин, В.И. Преображенский, И.И. Чувашов «Электрооборудование промышленных предприятий и установок»
3. Нұрсұлтанов Ғ.М, Абайылданов Қ.М. «Мұнай және Газды өндіріп, өңдеу» беттер[296…307]. Оқулық – Алматы: ҚазҰТУ, 2003 жыл
4. Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік / профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2006
5. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, Мектеп, 2002

Кіріспе
Қазіргі уақытта кристалдану жүйелері өнідірісте кеңінен қолданылуда. Жыл сайын алуан түрлі станок-автоматтарды, роботтарды, автоматты құрылғыларды өндіруге, оларды қолдануға деген сұраныс жоғарылауда, әртүрлі технологиялық үдерістерді автоматтандыру үлкен қарқынмен жүргізілуде.
Кристалдану және кристалдау процесі нақты заңдармен басқару және реттеу әдістеріне сәйкес берілген функцияларды орындайтын элементтері мен құрылғылардан құралады. Автоматиканың элементтері мен құрылғыларының атқаратын қызметтері алуан түрлі, қайсыбір жағдайларда олар маңызды функцияларды да атқарады. Мысалы, жұмыс механизмдерін қозғалысқа келтіреді, арақашықтықтан басқаруға, реттеуге немесе бақылауға мүмкіндік береді, механикалық шамаларды электрлікке немесе керісінше түрлендіруге, сондай-ақ электрлік шамаларды бір түрден екінші түрге түрлендіруге мүмкіндік береді, ілеспелі жүйелердің жұмысын қамтамасыз етеді және координаттарды өзгертуге мүмкіндік береді.
Кристалдану элементтері мен құрылғыларының сапасы мен сенімділігі маңызды үдерістерді басқаруға арналған күрделі және қымбат болып табылатын автоматтандырылған жүйенің сапасы мен сенімділігіне әсер етеді. Автоматика элементтері мен құрылғыларының жарамсыздығына байланысты жүйенің істен шығуы үлкен материалдық және қаржылық шығындарға ұшыратуы мүмкін.
Кристалдану - металлургияда, шалаөткізгішті, оптикалық, пьезоэлектрлік, т.б. материалдарды алудың негізі. Ол химияда,тамақ, медицина өнеркәсіптерінде, тыңайтқыш, тұз, қант, т.б. өндіруде кеңінен пайдаланылады.
Кристалдану сызаттары (Трещина кристаллизационная) -- жік аумағында қыздыру, суыту жылдамдығының өзара алшақты болуынан жікте кристаллиттер аралығында сызаттану, тұтастығының бұзылуы орын алады.
Кристалдану - кристалдардың булардан, ерітінділерден, балқымалардан, қатты күйдегі (аморфты және басқа кристалдық күйдегі) заттардан, электролиз процесі кезінде электролиттерден (электрлік кристалдану), сондай-ақ химиялық реакциядан пайда болуы. Кристалдану үшін алғашқы (аналық) ортаның термодинамикалық тепе-теңдігі бұзылуы, яғни ерітіндінің немесе будың аса құрғауы, балқыманың асқын суынуы және т.б. жағдайлар орындалуы тиіс. Кристалдануға қажетті аса құрғау немесе аса суыну температураның, концентрацияның, қысымның, фазааралық электр потенциалының тепе-теңдік мәндерінен ауытқуымен сипатталады.

І. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Технологиялық процесс туралы жалпы мәлімет

Kристалдану - кристалдардың булардан, ерітінділерден, балқымалардан, қатты күйдегі (аморфты және басқа кристалдық күйдегі) заттардан, электролиз процесі кезінде электролиттерден (электрлік кристалдану), сондай-ақ химиялық реакциядан пайда болуы. Кристалдану үшін алғашқы (аналық) ортаның термодинамикалық тепе-теңдігі бұзылуы, яғни ерітіндінің немесе будың аса құрғауы, балқыманың асқын суынуы және т.б. жағдайлар орындалуы тиіс. Кристалдануға қажетті аса құрғау немесе аса суыну температураның, концентрацияның, қысымның, фазааралық электр потенциалының тепе-теңдік мәндерінен ауытқуымен сипатталады.
Кристалдану - заттың аса суыған (құрғаған) аналық ортасынан еркін энергиясы төмен кристалдық күйге фазалық ауысуы. Бұл ауысу кезінде артық жылу кристалданудың жасырын жылуы түрінде бөлінеді. Осы жылудың бір бөлігі механикалық жұмысқа айналып, өсетін кристалл үстіне қойылған жүкті көтеріп, ондаған кгссм2 қысымға шыдауы мүмкін. Жасырын жылудың бөлінуі балқыманы қыздырып, аса суынуды азайтады да, кристалдануды баяулатады. Нәтижесінде заттың қалыптасуы аяқталады немесе температурасы, қысымы және концентрациясы тепе-теңдік күйге көшеді. Аса суытылған орта кристалданбай, ұзақ уақыт орнықсыз күйде болуы мүмкін. Нашар суытылған булардан, ерітінділерден және балқымалардан пішіні көп жақты кристалдар алынады.
Кристалдану процесі кристалл ұрықтарының түзілуі және әрбір ұрықтың әрі қарай өсуі деп аталатын екі кезеңнен тұрады. Кристалдану нәтижесінде минералдар пайда болады.
Кристалдану - металлургияда, шалаөткізгішті, оптикалық, пьезоэлектрлік, т.б. материалдарды алудың негізі. Ол химияда,тамақ, медицина өнеркәсіптерінде, тыңайтқыш, тұз, қант, т.б. өндіруде кеңінен пайдаланылады.
Кристалдану сызаттары (Трещина кристаллизационная) -- жік аумағында қыздыру, суыту жылдамдығының өзара алшақты болуынан жікте кристаллиттер аралығында сызаттану, тұтастығының бұзылуы орын алады.
Кристалдану - кристалдардың булардан, ерітінділерден, балқымалардан, қатты күйдегі (аморфты және басқа кристалдық күйдегі) заттардан, электролиз процесі кезінде электролиттерден (электрлік кристалдану), сондай-ақ химиялық реакциядан пайда болуы. Кристалдану үшін алғашқы (аналық) ортаның термодинамикалық тепе-теңдігі бұзылуы, яғни ерітіндінің немесе будың аса құрғауы, балқыманың асқын суынуы және т.б. жағдайлар орындалуы тиіс. Кристалдануға қажетті аса құрғау немесе аса суыну температураның, концентрацияның, қысымның, фазааралық электр потенциалының тепе-теңдік мәндерінен ауытқуымен сипатталады.
Кристалдану - заттың аса суыған (құрғаған) аналық ортасынан еркін энергиясы төмен кристалдық күйге фазалық ауысуы. Бұл ауысу кезінде артық жылу кристалданудың жасырын жылуы түрінде бөлінеді. Осы жылудың бір бөлігі механикалық жұмысқа айналып, өсетін кристалл үстіне қойылған жүкті көтеріп, ондаған кгссм2 қысымға шыдауы мүмкін. Жасырын жылудың бөлінуі балқыманы қыздырып, аса суынуды азайтады да, кристалдануды баяулатады. Нәтижесінде заттың қалыптасуы аяқталады немесе температурасы, қысымы және концентрациясы тепе-теңдік күйге көшеді. Аса суытылған орта кристалданбай, ұзақ уақыт орнықсыз күйде болуы мүмкін. Нашар суытылған булардан, ерітінділерден және балқымалардан пішіні көп жақты кристалдар алынады.
Кристалдану процесі кристалл ұрықтарының түзілуі және әрбір ұрықтың әрі қарай өсуі деп аталатын екі кезеңнен тұрады. Кристалдану нәтижесінде минералдар пайда болады.
Кристалдану - металлургияда, шалаөткізгішті, оптикалық, пьезоэлектрлік, т.б. материалдарды алудың негізі. Ол химияда, тамақ, медицина өнеркәсіптерінде, тыңайтқыш, тұз, қант, т.б. өндіруде кеңінен пайдаланылады.
Кристалдану сызаттары (Трещина кристаллизационная) -- жік аумағында қыздыру, суыту жылдамдығының өзара алшақты болуынан жікте кристаллиттер аралығында сызаттану, тұтастығының бұзылуы орын алады.

1.2 Бақыланатын, реттелетін және сигналданатын параметрлерін таңдау

Ұқсастықтары және айырмашылықтары. Физикада қатты дене деп тек кристалл денелерді айтады.Аморфты денелердің сырт қарағанда көлемін және пішінін сақтауы оларды қатты дене етіп көрсеткенімен, бұл денелер өте тұтқыр сұйық деп қарастырылады. Температура жоғарылаған сайын олардың сұйыққа тән қасиеттері бірден көріне бастайды, бірте-бірте еріп, сүйықтың барлық қасиеттеріне ие болады.
Аморфты денелер - изотропты. Кристалдың қасиеттері әр түрлі бағыттарда түрліше болады. Кристалдар - анизотропты.
Аморфты денелер. Атомдарының ретті орналасуы алыс қашықтықтарда да қайталанып отыруымен сипатталатын кристалдық денелерден аморфты денелердің айырмашылығы, мұнда тек жуық тәртіп қана орын алады. Кейбір заттар кристалл және аморфтық түрде де бола алады.
Кристалдар. Өзінің формасын да, көлемін де сақтайтын затты қатты дене деп атайтынымыз белгілі. Бірақ бұлар заттың қатты күйін тек сыртқы түріне қарап қана сипаттайды. Физикалық тұрғыдан алғанда біз бұл белгілеріне қарап қатты күйді сұйық күйден айыра аламыз.
Кристалдардың ішкі құрылымсын рентген сәулелерінің көмегімен зерттеулер олардағы бөлшектердің (молекулалар, атомдар және иондардың) дұрыс орналасатынын көрсетті, яғни олар кристалдық (кеңістіктік) тор түзейді. Кристалдық тордағы қатты дененің бөлшектерінің ең орнықты тепе-теңдік қалпына сәйкес нүктелері тордың түйіндері деп аталады.
Кеңістіктік тор. Криталдағы бөлшектердің дұрыс орналасуын кристалдардың кейбір қасиеттерінің бағытқа тәуелділігі, яғни анизотропиясы шығады.
Анизотропия қасиетінің тек монокристалдарға ғана тән болатындығын да айта кетейік. Қатты денелердің көпшілігінің құрылымы поликристалды (грек. поли - көп), яғни микроскоппен ғана көруге болатын өте ұсақ кристалдардың жиынтығынан тұрады. Поликристалды денелер мен аморфты денелердің айырмашылығы мынада: поликристалдық денелердің анизотропия байқалатын өте кішкентай бөлігін бөліп алуға болады, ал аморфты денелердің кез-келген бөлігін қарастырсақ та, ол әрқашан изотропты.
Кристалдық құрылымдардың түрлері. Кристалдардың әр түрлі типтерін және кристалдық торда орналасу мүмкіндіктерін кристаллография зерттейді. Кристал торының түйіндерінде орналасқан бөлшектер арасында әрекет ететін күштердің сипаты бойынша кристалдық құрылымдарды төрт түрге бөледі: иондық, атомдық, молекулалық және металдық.
Тор түйіндерінде бейтарап атомдардың болуымен сипатталатын құрылым, атомдық кристалдық құрылым деп аталады. Олар коваленттік байланысқан. Коваленттік байланыс деп іргелес орналасқан екі атомның өзара екі валенттік электрондар алмасуы кезінде туатын тартылыс күшінің салдарынан пайда болатын байланысты атайды.
Деформацияның түрлері. Қайсыбір себептердің әрекетінен дене пішінінің (формасының) немесе көлемінің өзгеруін деформация деп атайды.
1. Түсірілген күштің әрекетінен дене ұзындығының бір бағытта созылуын бойлық созылу деформациясы деп атайды.
2. өзін бір бағытта сығып жатқан күштің әрекетінен дене ұзындығының кемуі бойлық сығылу деформациясы деп атайды.
3. Денені барлық бағытта созып жатқан күштің әрекетінен дене көлемінің ұлғаюы барлық жаққа созылу деформациясы деп аталады.
4. Жан-жақтан сығатын күштің әрекетінен дене көлемінің кемуі барлық жақтан сығылу деформациясы деп аталады.
5. осіне перпендикуляр күштің әрекетінен шыбықтың майысуы көлденең майысу деформациясы деп аталады.
6. Дененің параллель қаьбаттарының бір-біріне қатысты қос күштің әрекетінен бұрылуы бұралу деформациясы деп аталады.
7. Дененің параллель қабаттарының бір-біріне қатысты салыстырмалы түрде параллель орын ауыстыруы ығысу деформациясы деп аталады.
Жоғарыда айтылып кеткен деформациялардың әрқайсысы кіші де, үлкен де бола алады. Олардың әрбіреуін а абсолют деформациямен бағалауға болады. Абсолют деформация дп күш әрекетінен болған дененің қайсыбір өлшемінің сандық өзгерісін атайды.
Деформацияланған қатты денедегі ішкі күштердің әрекетін сипаттайтын шама механикалық кернеу деп аталады.
SI жүйесінде бірлігі ретінде қимасының 1м2 ауданына 1 Н ішкі күш әрекет ететін материалдың механикалық кернеуі алынады.
Серпімділік, иілгіштік, морттық және қаттылық. Қатты дененің кез келген деформациясы кезінде ішкі күштердің әрекетінен денені құрайтын бөлшектер бір-біріне қатысты ығысады. Бұл материалда деформацияға қарсы әрекет ететін күштерді тудырады. Серпімділік күштері деп аталатын осы күштер деформацияланған дененің ішінде, оның жеке бөліктерінің арасында, дененің джеформациясын тудыратын басқа денелерге де әрекет етеді. Олар деформацияланған дененің бұрынғы пішінін және көлемін қалпына келтіруге тырысады. Деформацияланған дененің сыртқы күштердің әрекеті тоқтағаннан кейін өзінің бұрынғы пішіні мен көлемін қабылдау қасиеті серпімділік деп аталады. Денеге түсірілдген сырқы күштердің әрекеті тоқтаған бойда жоғалатын дененің деформациясы серпімді деформация деп аталады.
Денеге түсірілген сырқы күштердің әрекеті тоқталған кейін де деформацияны сақтап қалу қасиеті иілгіштік (пластьикалық) деп аталады.
Іс жүзінде аз жүктемелер кезінде серпімді деформацияланатын, ал сырқы жүктемені арттырған кезде қалдық деформация пайда болмастан бұрын қирайтын материалдар кездеседі. Мұндай метериалдар морт материалдар деп аталады (шыны, кірпіш, керамика).
Материалдың қаттылығын түрліше күштермен анықтайды. Көбіне қаттырақ материалдар деп екінші материалдың бетіне сызған кезде із қалдыратын материалды айтады. Ең қатты материал - алмаз.
Гук заңы. Серпімділік модулі. Серпімді деформация мен материалдардағы ішкі күштердің арасындағы байланысты тұңғыш тағайындаған ағылшын ғалымы Р.Гук. Гук заңының тұжырымдамасы мынандай: серпімді деформацияланған денедегі механикалық кернеу осы дененің салыстырмалы деформациясына тура пропорционал.
Материалдағы механикалық кернеудің зат тегіне және сыртқы шарттарға тәуелділігін сипаттайтын k шамасы серпімділік молулі деп аталады. Серпімділік молулі материалдағы салыстырмалы серпімді деформация бірге тең кезде пайда болатын механикалық кернеумен өлшенеді.
Балқу және кристалдану. Балқу температурасы. Заттың қатты күйден сұйық күйге өтуі балқу, ал сүйық күйден қатты күйге өтуі қатаю немесе кристалдану деп аталады.
Заттың балқу немесе қатаю поцесстері кезінде оның ішкі энергиясының заттың тегіне және сыртқы шарттарға тәуелділігін сипаттайтын шамасы меншікті балқу жылуы деп аталады. Ол осы заттың балқу температурасында алынған бірлік массасын балқытуға қажетті жылу мөлшерімен өлшенеді.
Заттың қалыпты атмосфералық қысым кезінде балқу температурас заттың балқу нүктесі деп аталады.
Қатты денелердің кебуі сүйықтардың білануына ұқсас. Қатты денелердің кебуі сублимация немесе құрғау деп аталады.
Көбіне газ күйінен сүйық күйге тоқтамай, бірден қатты күйге өтетін кері процесті де бақылауға болады (десублисация). Бұған терезе әйнегіндегі қырау мысал бола алады, бұл ауадағы су буының бірден мұзға айналуы.
Берілген зат үшін осы заттың үш фазасы да тепе-теңдікте болатын С нүктесінде р және Т шамаларының бір ғана мәні сәйкес келеді. Зат күйлерінің диаграммасындағ С нүктесін заттың барлық үш фазасының арасындағы тепе-теңдікті өрнектейтін үштік нүкте деп атайды. Судың үштік нүктесінде қысым 610 Па, ал температура 273,16 К.
Фазалық өту заттың ішкі энергиясының өзгерісіне байланысты және фазалық түрлену жылуын жұту (немесе шығару) арқылы жүреді, яғни балқу (кристалдану) жылуы, булану (конденсациялану), сублимация (десублимация) жылуы.

ІІ. АРНАЙЫ БӨЛІМ

2.1 Технологиялық процесті автоматтандырудың функционалдық схемасын қарастыру

Автоматтандырудың типтік шешімі. Кристалдану үрдістерін басқарудың негізгі қағидаларын шығармалы мұздатқышы бар криссталлдандырғыштың мысалында қарастырамыз . Үрдістің тиімділік көрсеткіші болып алынатын криссталлдардың өлшемі болып табылады. Криссталлды заттардың аққыштығы мен із түсіруін болдырмау үшін бірдей өлшемді криссталлдарды алу қажет және де бұл басқарудың мақсаты болып табылады. Криссталлдардың өлшемі бір жағынан, үрдістің жүріп жатқан жағдайына (аппараттағы температура, ерітіндіні салқындату қарқыны мен араласу қарқыны), ал екеінші жағынан - криссталлданатын заттың қасиеттеріне (қатты фазаға қанығу дәрежесі, яғни, бастапқы концентрация мен қоспадағы температураға) байланысты болып келеді.

Криссталлдану үрдісін автоматтандырудың типтік схемасы. 1 - мұздатқыш; 2 - криссталлдандырғыш; 3 - суспензия сорабы; 4 - айналма сорабы.

Үрдістің жылулық балансын сақтаған кезде аппараттағы температура тұрақты болады:
Gp.Cp.tp.+GxCxtx`+Gkptkp=Gm.p.Cmptm .p.+GcCctc+GxCxtx``
Мұндағы Gp. Gm.p., Gc, Gx - сәйкесінше суспензияның, салқын тасымалдағыштың шығындары; Gkp - бірлік уақытта түзілетін криссталлдар саны; Ср., См.р., Сс, Сх - сәйкесінше меншікті жылу сыйымдылықтар; tp., tmp, tc - сәйкесінше температуралар; tx, tx`` - салқын тьасымалдағыштың бастапқы және ақырғы температуралары; rkp - криссталлдану температурасы.
Бұл параметрлердің көбісі уақыт өте өзгеріске ұшырап отырап отырады, сондықтан да аппаратта температураның тұрақты болуы үшін сәйкес реттеуші әсерлер болуы қажет. Олардың ең ыңғайлысы болып Gx салқын тасымалдағышының шығынын өзгерту болып табылады.
Аппараттағы температураның тұрақтылығы кезіндегі ерітіндінің салқындау қарқындылығы, сол ерітіндінің аппарат арқылы өту жылдамдығымен анықталады. Оны тұрақты ұстау үшін ерітіндінің шығынын тұрақтандырады.
Ерітіндінің кристаллдандырғышта араласу қарқынын тұрақты сипаттағы сорапты қолдану кезінде бірыңғай деп қарастыруға болады.
Қатты фазаның бастапқы ерітіндіде болуы, оның температурасы мен онда қоспалардың болу-болмауы, алдыңғы технологиялық үрдістермен анықталатын бастапқы параметрлер болып табылады.олардың өзгерісі криссталлдану үрдісінің технологиялық үрдісін бұзады.
Криссталлдандырғышта көптеген ауытқулар пайда болатындықтан, реттелетін шама ретінде криссталлдардың өлшемін қарастыруға болатын еді. Алайда, қазіргі таңда криссталл өлшемдерін анықтайтын тікелей немесе жанама датчиктер жоқ, сондықтан аппараттағы температураны тұрақтандырумен (Gx немесе Gp шығындарын өзгерту) шектелуімізге тура келеді. Криссталладандырғыштың материалдық балансын бір қалыпта ұстау үшін аппараттағы деңгейді тұрақтандырған жөн болып табылады. Бұл кездегі реттеуші күш болып суспензия шығынын өзгерту табылады.

2.2 Принципиалды электрлік схеманы қарастыру

Сигнализация құралдары қызмет көрсетуші персоналға бақылаудағы объектілердің жағдайы туралы мәлімет беру үшін арналған. Сигнализация жарықтық және дыбыстық болып бөлінеді. Жарық сигнализациясы әртүрлі режимде жарық беретін лампалар арқылы беріледі. Дыбыстық сигнализация қоңырау, сирена және гудок арқылы беріледі. Жарық және дыбыс сигнализациясы бірге қолданылуы да мүмкін. Мұндай жағдайда дыбыстық сигнал апаттық жағдай туралы операторға белгі береді, ал жарық сигналы апаттық жағдайдың орнын және сипатын білдіреді.
Сигнализация технологиялық және бақылау сигнализациясы болып та бөлінеді.
Технологиялық сигнализация технологиялық процестің қалыпты жүрісінің бұзылуы туралы белгі береді. Ол технологиялық параметрлердің ( температура, қысым, деңгей, шығын) берілген мәнінен ауытқуын білдіреді. Технологиялық сигнализацияның екі түрі болады: ескертуші және апаттық.
Ескертуші сигнализация үлкен, бірақ әлі мүмкін болған ауытқулар туралы білдіреді. Ескертуші сигнализация берілгенде оператор пайда болған ауытқуларды жөндеу үшін шара қабылдауы керек.
Апаттық сигнализация мүмкін болмаған ауытқулар туралы немесе қандай да бір технологиялық аппараттың істен шыққандығын білдіреді. Апаттық сигнализация инструкция бойынша оператордың жылдам әрекет етуін талап етеді. Сондықтан мұндай сигнализация жылтыл жарық немесе жағымсыз өткір дыбыс пен беріледі.
Апаттық сигнализация схемалары дыбыстық сигналды өшіру кнопкасы мен жабдықталған. Жаңа апаттық сигнал берілгенде дыбыстық сигнализация қайта қосылады. 11 - суретте екі технологиялық параметрдің электрлік сигнализация схемасы келтірілген.
Олардың біреуі қалыпты жағдайдан ауытқу кезінде, мысалы біріншісі, сәйкес өлшеу приборында емесе сигнализаторда орналасқан S1 технологиялық контакті тұйықталады. Сол кезде 1К релесі қосылады. Ол өзінің қайта қосылушы 1К1 контакті арқылы HL1 сигналдық лампасын қосады және оны SВ3 сигнализацияның сынау кнопкасынан ажыратады. 1К релесін тұйықтаушы контакт 1К2 3К реледен өшірілген 3К2 ажыратушы контакт арқылы НА қоңырауды қосады. SВ1 дыбыстық сигнализацияның кнопкасы арқылы қоңырау сөндіріледі. Кнопканы басу кезінде 3К релесі өзінің 3К1 тұйықтаушы контакті арқылы өзіндік блокировкаға түседі, ал ажыратушы контакт арқылы қоңырауды сөндіреді.

Егер схеманың мұндай жағдайында екінші технологиялық контакт S2 тұйықталса, онда дыбыстық сигналды алу уақтында HL2 сигналдық лампасы жанады, ал дыбыстық сигнал берілмейді. S1 және S2 технологиялық контакті ажыратылғаннан кейін релелердің барлығы сөнеді.
SВ2 және SВ3 кнопкалары сигналдық лампалардағы қоңырауды сынау үшін арналған.
Бақылау сигнализациясы бақыланатын объектінің жағдайы туралы мәлімет береді. Мысалы, реттеуші ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Ақтөбе қаласы темір-бетон дайындау зауытындағы шикізатты мөлшерлеу процесінің автоматтандырылуын жобалау
Ақтөбе мұнай өңдеу зауытындағы газды кептіру процесінің автоматтандырылуын жобалау
Химия зауытындағы экстракция процесінің автоматтандырылуын жобалау
Ақтөбе май дайындау зауытындағы сұйықтықты қыздыру процестерінің автоматтандырылуын жобалау
Технологиялық процесті автоматтандыру
«Ақтөбе мұнай өңдеу» зауытындағы сораптардың автоматтандырылуын жобалау
Қамыр илеу машинасынан шыққан қамыр ылғалдылығын реттеу
Ақтөбе мұнай өңдеу зауытындағы майды депарафиндеу 39/2 қондырғысының сүзгілеу бөлімінің автоматтандырылуын жобалау
Ақтөбе қаласы бейметалл құбырлар дайындау зауытындағы су қыздыру қазандығының автоматтандырылуын жобалау
Үзіліссіз қамыр илеу машинасының сипаттамасы
Пәндер