Бизнесті бағалау туралы мәлімет



1. Кіріспе

2. Бизнесті бағалау ұғымы, көрсеткіштері, әдістері мен тәсілдері

3. Бизнес.жоспар «Киноман»

4. Қорытынды

5. Қолданылған әдебиеттер тізімі
Бизнес – бұл заңды жеке тұлғалардың нақты қызметі. Мұнда заңды тұлға – кәсіпорын, азаматтық құқықтардың обьектісі болып табылады да, кәсіпкерлік қызмет үшін қолданылатын мүліктік кешен ретінде қарастырылады. Орыс тілінде «бизнес» кәсіпкерлікті , ал бизнисмен – кәсіпкер ді білдіреді. Орыс тіліндегі сөздер шет ел сөздеріне сәйкес келеді, сонымен қатар,қосымша мағына да береді. Кәсіпкерлік сөзінің ар жағында – «іс»және жай ғана «іс» емес, «кәсіпорын», яғни басқаша айтқанда, кәсіпорынды және өз ісін ұйымдастыру болып табылады.
Р. Хизрич берген соңғы анықтамада кәсіпкерлік нақтылы бір нәрсені жасау үрдісі, яғни тікелей нақты қызмет екенін түсінеміз.
Егерде біз, батыс экономикалық әдебиеттеріне назар аударсақ, онда олардың «кәсіпкер» және «бизнестің» жүйелі анықтамаларына сүйенетінін көре аламыз.
С.Розенблатт, Р.Робингтон, Б.Нидлдің берген анықтамаларына бір сәт көңіл аударайықшы. Бизнес деген не? Бизнес – іс жүргізу жүйесі. Бизнес – адамдарға қажетті өнім өндіру. Бизнес – біздің әлеуметтік – экономикалық жүйеміздің орталық магистралі. Бизнес – қажеттіліктірімізді қанағаттандыру үшін құрған жүйеміз. Бизнес – біздің өмір сүріп жатқан жүйеміз. Бизнес дегеніміз не? Өздеріңіз сол сауалға жауап бере алатын, қызметтің және мағыналардың көптеген түрін көрсете отырып, жауап бере алатын бір сөз тауып көріңіз.Бизнесті - біз, өзіміз қоғам талабын және қажеттілігін қанағаттандыратын өндіріс жүйесі ретінде қарап кеттік. Берілген анықтаманың жүйелігін мынадан көруге болады: қоғамның эконмикалық өмірінде бизнес және кәсіпкерліктің ролін түсіну деңгейінің меңгерілгендігін білдіреді. Батыс экономистерінің анықтамаларында бизнес жайлы айтылады. Ал біздің экономикалық әдебиеттерімізде, негізінен, жүйесіз сипаттағы анықтамалар орын алған. Әдетте, табыс табуға бағытталған қызмет бабын түсіндіреді. Мысалы, «Шаруашылық қызмет және кәсіпкерлік дамуының еркіндігі » жайлы Қазақ КСРО Заңында «Кәсіпкерлік – барлық қатысушылар үшін өзара тиімді нәтижелермен пайда алу мақсатында құрылған жеке, қарыз және басқа да мүліктер мен құралдар есебінен шгаруашылық немесе әрекет етуші заңдылық шеңберіндегі, инициативті, басқалай қызмет» делінген.
Жобаны орындаудағы мақсат – оқу процесіндегі білімді одан әрі толықтыру, жетілдіру және тереңдету. Өздерінің білім қорын молайту арқылы, келешекте кәсіби маман болу үшін қажет ақпарат алу.
Жобаның тәжірибелік бөлімінде, жобаны орындаушылар, «КИНОМАН» бизнес-жоспарын қарастырып отыр. Ол бизнес-жоспарды көрсетілген жобаны бағалау әдіс-тәсілдері арқылы талдауға болады. Соның нәтижесінде бұл бизнес-жоспарға баға беруге, соңғы нәтиже шығаруға толық мүмкіндік туады.
1. Бизнесті бағалау. Асқарова Ж.А., Алматы, 2006 жыл. 5,10 беттер.

2. Экономикалық теория негіздері.Осипова.Г.М. Алматы 2002ж.

3. Экономикалық теория. Мауменова.С.С. Алматы 2003ж

4. Лившин А.Я. «Введение в рыночную экономику» - М., - «Станкин» ч. 1,
1991, ч, 1992.

5. Мәдешов Б. – Нарық экономика теориясына кіріспе – Алматы: 1995ж.

Пән: Бизнесті бағалау
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:   
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Академик Жолдасбеков атындағы институт
Гуманитарлы-экономикалық факультет
Экономика пәндері кафедрасы

Жоба

Тақырыбы: Бизнесті бағалау

Орындаған :
303 топ студенттері
Қашағанов А.
Тұтқабаева Ж.
Садвақасова И.
Ауельбеков Д.
Тексерген: Бейсембаева Қ.С.

Талдықорған
2007 жыл.

Жоспар:

1. Кіріспе

2. Бизнесті бағалау ұғымы, көрсеткіштері, әдістері мен тәсілдері

3. Бизнес-жоспар Киноман

4. Қорытынды

5. Қолданылған әдебиеттер тізімі

1.Кіріспе.

Бизнес – бұл заңды жеке тұлғалардың нақты қызметі. Мұнда заңды тұлға –
кәсіпорын, азаматтық құқықтардың обьектісі болып табылады да, кәсіпкерлік
қызмет үшін қолданылатын мүліктік кешен ретінде қарастырылады. Орыс тілінде
бизнес кәсіпкерлікті , ал бизнисмен – кәсіпкер ді білдіреді. Орыс
тіліндегі сөздер шет ел сөздеріне сәйкес келеді, сонымен қатар,қосымша
мағына да береді. Кәсіпкерлік сөзінің ар жағында – ісжәне жай ғана іс
емес, кәсіпорын, яғни басқаша айтқанда, кәсіпорынды және өз ісін
ұйымдастыру болып табылады.
Р. Хизрич берген соңғы анықтамада кәсіпкерлік нақтылы бір нәрсені жасау
үрдісі, яғни тікелей нақты қызмет екенін түсінеміз.
Егерде біз, батыс экономикалық әдебиеттеріне назар аударсақ, онда
олардың кәсіпкер және бизнестің жүйелі анықтамаларына сүйенетінін көре
аламыз.
С.Розенблатт, Р.Робингтон, Б.Нидлдің берген анықтамаларына бір сәт көңіл
аударайықшы. Бизнес деген не? Бизнес – іс жүргізу жүйесі. Бизнес –
адамдарға қажетті өнім өндіру. Бизнес – біздің әлеуметтік – экономикалық
жүйеміздің орталық магистралі. Бизнес – қажеттіліктірімізді қанағаттандыру
үшін құрған жүйеміз. Бизнес – біздің өмір сүріп жатқан жүйеміз. Бизнес
дегеніміз не? Өздеріңіз сол сауалға жауап бере алатын, қызметтің және
мағыналардың көптеген түрін көрсете отырып, жауап бере алатын бір сөз тауып
көріңіз.Бизнесті - біз, өзіміз қоғам талабын және қажеттілігін
қанағаттандыратын өндіріс жүйесі ретінде қарап кеттік. Берілген анықтаманың
жүйелігін мынадан көруге болады: қоғамның эконмикалық өмірінде бизнес және
кәсіпкерліктің ролін түсіну деңгейінің меңгерілгендігін білдіреді. Батыс
экономистерінің анықтамаларында бизнес жайлы айтылады. Ал біздің
экономикалық әдебиеттерімізде, негізінен, жүйесіз сипаттағы анықтамалар
орын алған. Әдетте, табыс табуға бағытталған қызмет бабын түсіндіреді.
Мысалы, Шаруашылық қызмет және кәсіпкерлік дамуының еркіндігі жайлы
Қазақ КСРО Заңында Кәсіпкерлік – барлық қатысушылар үшін өзара тиімді
нәтижелермен пайда алу мақсатында құрылған жеке, қарыз және басқа да
мүліктер мен құралдар есебінен шгаруашылық немесе әрекет етуші заңдылық
шеңберіндегі, инициативті, басқалай қызмет делінген.
Жобаны орындаудағы мақсат – оқу процесіндегі білімді одан әрі
толықтыру, жетілдіру және тереңдету. Өздерінің білім қорын молайту арқылы,
келешекте кәсіби маман болу үшін қажет ақпарат алу.
Жобаның тәжірибелік бөлімінде, жобаны орындаушылар, КИНОМАН бизнес-
жоспарын қарастырып отыр. Ол бизнес-жоспарды көрсетілген жобаны бағалау
әдіс-тәсілдері арқылы талдауға болады. Соның нәтижесінде бұл бизнес-
жоспарға баға беруге, соңғы нәтиже шығаруға толық мүмкіндік туады.
Қорытынды бөлімде студенттер өз ойын тұжырымдап, жобаның мазмұнын
қорытындылайды,

2.Бизнесті бағалау түсінігі, көрсеткіштері, әдістері мен тәсілдері.

2.1.Табыстық тәсіл

Бизнес – бұл заңды жеке тұлғалардың нақты қызметі. Мұнда заңды тұлға –
кәсіпорын, азаматтық құқықтардың обьектісі болып табылады да, кәсіпкерлік
қызмет үшін қолданылатын мүліктік кешен ретінде қарастырылады. Орыс тілінде
бизнес кәсіпкерлікті , ал бизнисмен – кәсіпкер ді білдіреді.
Табыстық тәсілдегі маңызды түсініктің бірі болып, табыстың
капитализациясы болып табылады. Ол обьект құнының потенциалды табыс әкелу
мүмкіндігі негізінде бағаланатын, әдістер мен тәсілдер жиынтықтарын
көрсетеді. Табыстық тәсілді қолдана тырып бағалаушы жылжымайтын мүлікті
иемденуден болашақта алатын табыстық ағымдағы құнын өлшейді. Иемдену
мерзімі кезіндегі табыстар ағымы мен мәләкті қайта сатудан түсетін табыстар
капитализация коэффициетті көмегеімен ағымдағы құнға капиталдандарылыды.
Капитализация коеффициеттінің екі түрі бар: капитализация ставкасы және
пайда нормасы.
Капитализация ставкасы мүліктің жыл сайынғы әкелетін табысы мен сол
мүлік құнының арасындағы өзара байланысты көрсетеді.
Таза табыс көрсеткіштерімен мүлік құынына байланысты, капитализация
ставкасының келесідей түрлерін ажыратады:
1.Жалпы капитализация ставкасы. Таза операциялық табыстың жалпы обьект
құнына қатынасымен есептеледі.
2.Меншік қаражаттары үшін капитализация ставкасы. Ақша қаражат
ағымдарының (салық салынғанға дейінгі) , сатып алынған мүлікке салынған
меншік қаражаттарына қатысты қатынасы ретінде анықталады.
3.Қарыз қаражыттары үшін капитализацуия ставкасы. Несие бойынша жыл
сайынға төлемнің несие сомасы қатынасымен анықталады.
Мүлікті иемдену кезіндегі барлық артықшылықтарын ескретін (яғни, ақша
қаражатының ағымы ) мүліктік табыстылық көрсеткіштері ретінде пайда нормасы
анықталады. Тәжірбиедегі пайда нормасының құндылығы болып, келесі
мүмкіндіктер қарастырылады:
-ақша қаражаттарының ағымын дисконттау әдісімен құнды бағалау кезіндегі
дисконттау ставкасы ;
-инвестициялық жобаның әртүрлі деңгейіндегі бастапқы капитал салыпдары
мен кезекті табыстарын салыстыру кездегі салыстыратын көрсеткіштер.
Пайда нормасының түрлері:
1.Ішкі пайда нормасы – бұл ақша қаражат ағымының нәтижесінен (оң және
теріс) алынатын инвестордың салып қаражаттарыннан түскен әр жылғы пайда
нормасы.
2.Меншік қаражаттарына пайда нормасы (инвестицияның пайда нормасы).Бұл
көрсеткіш ішкі пайда нормасы көрсеткіштеріне ұқсас болып келеді. Оны
есептеу кезінде несиені өтеу бойынша объектіні сатудан түскен табыс пен
несиені төлегеннен соң қалған табысты объектіні сатып алуға жұмсалатын
меншік қаражаттары қолданылған.
3.Қарыз қаражаттарына пайда нормасы. Бұл көрсеткіш ішкі пайда нормасына
ұқсас болып келеді. Осы көрсеткішті есептеу кезінде банкпен берілген несие,
уақытылы табыспен несиені мерзімнен бұрын өтеу жағдайында негізгі сома
бойынша (қарыз қалдыған алу ) ақша қаражаттарының ағымдары қолданыылады.
Кейде нақты объект үшін капитализация ставкасы мен пайда нормасы сәйкес
келуі мүмкін, бірақ бұл мүлдем әртүрлі көрсеткіштер және олар өзара
ауыстырылмауы қажет.
Капитализация ставкасы мен пайда нормасы арасында өзара байланыс бар:
1.Капитализация ставкасы пайда нормасына тең. Объект құны немесе табыс
уақыт өтуімен байланысты өзгермейді. Уақытылы алынатын табыс қаражаттары
салынған пайданы көрсетеді. Бастапқы салынатын қаражаттардың толық
қайтарылуы, реверсия мезетінде болады.
2.Капитализация ставквсы пайда нормасынан көп. Объект құны немесе табыс,
иелік ету мерзімі кезінде төмендейді. Яғни, бастапқыда салынатын
қаражаттардың толық қайтарылуы, реверсия мезетінде мүмкін болмай қалады.
Реверсия мезетіне дейін, белгіленген бастапқыда қаражаттар салымының үлесі
уақытылы табыс түсілімдерімен бірге қайтарылу қажет.
3.Пайда нормасы капитализация ставкасынан асады. Объект құны иелік ету
мерзімі кезінде өседі. Жыл сайынғы табыс көлемі салынатын қаражаттар пайда
нормасын қамтамыссыз ете алмайды, өйткені бұл пайда бөлігі реверсия
мезетінде ғана алынады.
Әлемдік тәжірбиеде табыстық тәсілмен анықталғанда бағалаудың екі әдісі
қолданылады: тікелей капитализация әдісі және ақша ағымдарын дисконттау
әдісі. Бұл кәсіпорын мұлкінің әртүрлі түрлердің құын бағалаудағы неғұрлым
әмбебап әдістер болып табылады.

2.2.Тікелей капитализация әдісі.

Осы әдіспен, кәсіпорынның мүліктік комплексінің ағымдағы құнын есептеу үш
этаптан тұрады.

Жылдық таза табыстың есебі

Таза операциялық табыс бұл күтілетін жылдық таза табыстың есептелген
тұрақты мөлшерін айтамыз. Оны ипотекалық несие бойынша қарызға қажет етуге
және амортизациялық аударымдарды есепке алғанға дейінгі, барлық операциялық
шығындар мен резервтерді бағаланатын мүліктен алып тастағаннан кейінгі
сома. Таза операциялық табысты анықтағанда, ол мүлікті жалға беру төлеміне
беріледі деген болжамға негізделеді.
Таз операциялық табысты есептеу кезінде алдымен потенциялды жалпы
табысты анықтап алу қажет. Оны нарықтық жал төлемнің жыйынтық мөлшері мен
жыл ішіндегі соңғы бағалау күніне дейінгі басқа да табыстары түрінде
көрсетіледі. Потенциялды жалпы табысты алу үшін оның жалға беруге болатынын
және бос алған деген болжамға негізделеді. Потенциялды жалпы табысты
есептеу кезінде, бағалаушы бағаланатын мүліктің жалға беру нарығына
жататыннын білу қажет. Бағалаушы бағаланатын мұлікті басқа да ұқсас жалға
берілетін менщіе объектілерімен салыстыра отырып және олардың арасындағы
ерекшеліктерге түзетулер енгізу қажет. Түзетуді енгізудегі ең тиімді тәсіл
болып, нарықтағы жалданатын объектінің салыстырмалы жұптарын іріктеп алу
болып табылады. Егер мұндай объектілер ұқсас болып, тек кейбір
компоненттерде ғана елеулі өзгерістері болса, онда түзетулерді нарық
мәліметтері негізінде есептеуге болады.

Капитализация ставкасын есептеу.

Капитализация ставкасын алудың бірнеше тәсілдері бар. Олардың ішіндегі
қарапайымы болып, мәліметтер нарығында жинаған ақпараттар көмегімен
анықталуы. Мысалы, бағаланған объект пен салыстырылатын меншік объектісі
туралы ақпарат бар. Салыстырмалы объект 200000 долларға сатылған және оның
таза операциялық табысы 25000 доллар құрады. Капитализация ставкасын таза
операциялық табысын мүлік құнына бөлу жолымен анықтайды:

Капитализация ставкасы = ТОТ Мүлік құны.

СК = 25000200000 = 0,125 ( капитализация ставкасы)
Мұндай жолмен анықталған, капитализация ставкасы жалпы ставка деп
аталады. Бағалаушы капитализация ставкасын тек бір ғана жиынтық мәліметтер
негізінде анықтауға тырыспауы қажет. Капитализация ставкасын анықтағанда ең
тиімді мәліметтер көзі болып, ол бағаланатын мүлікке сәйкес сәйкес келетін
басқа мүлік бағалауы жатады. Сондықтан қазіргі бар әдістердің ішіндегі ең
тиімдісі салыстырмалы сатуды талдау болып табылады. Ұқсас табысты мүлік
объектілері бойынша қажетті мәліметтер болған жағдайда ғана салыстырмалы
сату тәсілінен капитализация ставкасын алады.

2.3.Ақша ағымын дисконттау әдісі.

Кәсіпорын меншік құқықтарын бағалаған кезде, кәсіпорынның уақыт өте табыс
әкелу мүмкіншілігі негізгі көрсеткіш болып табылады. Оны капитализация
формуласы арқылы анықтаймыз:

V = IK
Мұнда:

V – ағымдағы күн
I – кезеңдік табыс
K – капитализация коэффиценті

Табыстық тәсілдің негізгі қағидасы болып, күті қағида жатады. Болашақ
табыстарды дисконттау әдісі – бұл әдіс, объекті иемденгеннен, болашақта
алынатын табыстардың ағымдағы құны ретінде, табысты жылжымайтын мүлікті
бағалау үшін қолданылады.
Жылжымайтын мүлікпен жүргізілген операциялардың болашақтағы
артықшылықтары болып, иемдену мерзімі біткен кездегі объекті сатудан түскен
пайданы көрсету.
Дисконттау әдістерін қолдану кезектілігі келесідей:
1. Табыс алу мерзімінің ұзақтығын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Шағын кәсіпкерлікті қолдаудың шетелдік тәжірибелері
Несиелеудің негізгі элементтері
Бизнес жоспардың қысқаша құрылымы
Сыртқы және ішкі аудит
Кредиттік оқу жүйесі
Супермаркеттің деректер қорын жобалау
Аудиттің стандарттары және аудиторлардың кәсіби этикасы
Бизнес-жоспарын құру
Аудит түрлеріне сипаттама
Қазақстан кәсіпорындарындағы бизнес-жоспарлау мәселелері
Пәндер