Java туралы жалпы түсiнiк



Java – аса бай бағдарламалау тілі. Ол оқу мен пайдалануда қарапайым болғанымен, программистерге ең қиын есептерді шешу үшін көп мүмкіншіліктер береді.
Java – бұл Sun Microsystems компаниясымен 1995 жылдың маусымында ұсынылған принципиалды жаңа программалау тілі. Сол кезден бастап мыңдаған программистер бұл тілдің қуатын түсінді.
Java – объекті-бағдарланған программалау тілі. Ол Java-программаларының құрушыларына одан да көбірек қиын қолданбаларды жеңіл құрастыруына мүмкіндік береді. Сонымен қатар, желіде жұмыс істеу үшін және ағындарды қолдау, көптеген басқалары үшін құралдар Java-да құрастырылған.
Java тілі C, C++, Eiffel, SmallTalk, Objective C және Cedar/Mes сияқты тілдерден алынған концепцияны қолданумен құрылған. Сол себептен таңданусыз, Java бұл тілдер шеше алатын есептерді де орындай алады. Төменде Java тілін қолдану арқылы құруға болатын қолданбаның 4 түрі келтірілген:
 Апплеттер (мини-қолданба)
 GUI-қолданба
 Командалық жолдың қолданбасы
 Пакеттер (библиотекалар)

Апплеттер мағынасы бойынша Netscape 2.x/3.x, Microsoft Explorer 3.x немесе HotJava сияқты Java-үйлесімді браузерлер ортасында орындалатын мини-қолданбалар болып саналады.
GUI-қолданба (Graphical User Interface) – бұл қарапайым программалар. Олар Windows Notepad тәріздес, өздерінің жұмысы үшін браузердің қатысуын қажет етпейді.
Командалық жолдың қолданбалары MSDOS шақыру жолынан немесе UNIX командалық процессорден жүктеледі. Ол MS-DOS ортасында xcopy командасы тәріздес немесе UNIX жүйесінде ls тәріздес келеді.
Төртінші түрі – бұл “таза түрдегі” қолданба емес, бір пакетте (package) тұратын (C++ класстар библиотекасын еске түсіретін) класстар жиындары (Java байт-кодталған файлдарға айналдырылатын). Әртүрлі операциялық жүйелерде статикалық және динамикалық библиотекалармен қолданатын форматтарға сәйкес пакеттер үшін қолданушылар форматы жоқ. Java тілінде қолданбаларды іске қосу жеңіл әрі жылжымалы.
Java – бұл қарапайым, объекті-бағдарланған, сенімді, қорғалған, тасымалданулы, жоғары өнімді, интерпретациялайтын, көп ағынды, платформадан тәуелсіз, динамикалық дамитын тіл.
Бұл курстық жұмыс бойынша маған берiлген есеп:
№ 994. “Теңiз соғысы”. Өлшемi 10х10 дала позициасында көрiнбейтiн жау кемелерi тұр: 4 кеме 1 тордан, 3 кеме 2 тордан, 2 кеме 3 тордан, 1 кеме 4 тордан. Кемелердiң әрбiр торларын жаралау қажет. Позициялар А-дан К-ға дейiн қатар бойынша және 1-ден 10-ға дейiн баған бойынша көрсетiлген. Кемелердiң далада орнасылуы кездейсоқ сандар датчигiнiң көмегiмен берiледi. Егер кеме торы ойнаушымен тура табылса, онда тор крестикпен белгiленедi, қарсы жағдайда нүктемен белгiленедi.
Осы есептi шешу барысында мен 10х10 өлшемдi массив қолдандым. Кемелердi массив элементтерiнде 0 санымен белгiледiм. Массивте кемелер кездейсоқ сандар датчигi (Math.random()) көмегiмен орналасты. Кеме торлары TextField-те енгiзiлген координаттар арқылы жараланады. Жау кемелерiнiң торларын ойнаушы дәл тапқан кезде тор “x” –пен белгiленедi, қарсы жағдайда есептiң берiлгенiндегiдей “.” - мен белгiленедi.
1. Дж. Вебер Технология JAVA в подлиннике: пер. с англ. – СПБ.:
БХВ-Петербург, 2001.

2. Майкл Морган Java 2. Руководство разрабочика.: Пер. с анлг.: Уч. пос. – М.: Издательский дом “Вильямс”, 2000.
3. http://www.sun.ru/download/download.html.
4. http://www.sun.com.

КІРІСПЕ

Java – аса бай бағдарламалау тілі. Ол оқу мен пайдалануда қарапайым
болғанымен, программистерге ең қиын есептерді шешу үшін көп мүмкіншіліктер
береді.
Java – бұл Sun Microsystems компаниясымен 1995 жылдың маусымында
ұсынылған принципиалды жаңа программалау тілі. Сол кезден бастап мыңдаған
программистер бұл тілдің қуатын түсінді.
Java – объекті-бағдарланған программалау тілі. Ол Java-
программаларының құрушыларына одан да көбірек қиын қолданбаларды жеңіл
құрастыруына мүмкіндік береді. Сонымен қатар, желіде жұмыс істеу үшін және
ағындарды қолдау, көптеген басқалары үшін құралдар Java-да құрастырылған.
Java тілі C, C++, Eiffel, SmallTalk, Objective C және CedarMes сияқты
тілдерден алынған концепцияны қолданумен құрылған. Сол себептен таңданусыз,
Java бұл тілдер шеше алатын есептерді де орындай алады. Төменде Java тілін
қолдану арқылы құруға болатын қолданбаның 4 түрі келтірілген:
❑ Апплеттер (мини-қолданба)
❑ GUI-қолданба
❑ Командалық жолдың қолданбасы
❑ Пакеттер (библиотекалар)

Апплеттер мағынасы бойынша Netscape 2.x3.x, Microsoft Explorer 3.x
немесе HotJava сияқты Java-үйлесімді браузерлер ортасында орындалатын мини-
қолданбалар болып саналады.
GUI-қолданба (Graphical User Interface) – бұл қарапайым программалар.
Олар Windows Notepad тәріздес, өздерінің жұмысы үшін браузердің қатысуын
қажет етпейді.
Командалық жолдың қолданбалары MSDOS шақыру жолынан немесе UNIX
командалық процессорден жүктеледі. Ол MS-DOS ортасында xcopy командасы
тәріздес немесе UNIX жүйесінде ls тәріздес келеді.
Төртінші түрі – бұл “таза түрдегі” қолданба емес, бір пакетте
(package) тұратын (C++ класстар библиотекасын еске түсіретін) класстар
жиындары (Java байт-кодталған файлдарға айналдырылатын). Әртүрлі
операциялық жүйелерде статикалық және динамикалық библиотекалармен
қолданатын форматтарға сәйкес пакеттер үшін қолданушылар форматы жоқ. Java
тілінде қолданбаларды іске қосу жеңіл әрі жылжымалы.
Java – бұл қарапайым, объекті-бағдарланған, сенімді, қорғалған,
тасымалданулы, жоғары өнімді, интерпретациялайтын, көп ағынды, платформадан
тәуелсіз, динамикалық дамитын тіл.
Бұл курстық жұмыс бойынша маған берiлген есеп:
№ 994. “Теңiз соғысы”. Өлшемi 10х10 дала позициасында көрiнбейтiн жау
кемелерi тұр: 4 кеме 1 тордан, 3 кеме 2 тордан, 2 кеме 3 тордан, 1 кеме 4
тордан. Кемелердiң әрбiр торларын жаралау қажет. Позициялар А-дан К-ға
дейiн қатар бойынша және 1-ден 10-ға дейiн баған бойынша көрсетiлген.
Кемелердiң далада орнасылуы кездейсоқ сандар датчигiнiң көмегiмен
берiледi. Егер кеме торы ойнаушымен тура табылса, онда тор крестикпен
белгiленедi, қарсы жағдайда нүктемен белгiленедi.
Осы есептi шешу барысында мен 10х10 өлшемдi массив қолдандым.
Кемелердi массив элементтерiнде 0 санымен белгiледiм. Массивте кемелер
кездейсоқ сандар датчигi (Math.random()) көмегiмен орналасты. Кеме торлары
TextField-те енгiзiлген координаттар арқылы жараланады. Жау кемелерiнiң
торларын ойнаушы дәл тапқан кезде тор “x” –пен белгiленедi, қарсы жағдайда
есептiң берiлгенiндегiдей “.” - мен белгiленедi.

Java туралы жалпы түсiнiк

Java тiлiн орындау кезiнде көптеген пакеттер қолданылады. Кейбір
пакеттерге қарайтын барлық класстар, ереже бойынша, бір каталогқа
орналасады. Мысалы, Java Abstract Window Toolkit (AWT – Терезелік
қолданушылық интерфейс) пакетіне (java.awt) қарасты барлық класстар
C:\JAVA\CLASSES каталогының AWT ішкі каталогында орналасқан. Төменде Java
Development Kit инструменталды құралдар жиынына кіретін әртүрлі пакеттер
каталогтарының ағашы көрсетілген:
C:\java\classes
___applet
___awt
____Button.class
____Color.class
____Event.class
___io
___lang
___net
___util

Бұл мысалда awt каталогында бірнеше файл класстары көрсетілген
(негізінде бұл каталогта 49 файл класстары бар).
Java-да бастапқы мәтін тасымалданатын байт-кодтарға компиляцияланады,
оларды орындау үшін интерпретатор қажет. Бұл тапсырманы апплеттер үшін
браузер орындайды. GUI-қолданбалары және программалық утилиталардың
орындалуы үшін интерпретациялайтын программа қажет.

Java Developer’s Kit (JDK) инструменталдық жиыны

Java тілінің даңқы оның артықшылығымен ғана түсіндіріліп қоймайды және
де Sun Microsystems-тің JDK жиынына кіретін пакеттердің үлкен санының
болуымен түсіндіріледі. Бұл алдын ала құрылған объектер Java тілімен
жұмысты жылдам бастауға мүмкіндік береді. Ол екі жағдаймен түсіндіріледі:
❑ Бұл объекттер қолдайтын мүмкіндіктерді іске қосу қажет емес;
❑ Барлық объекттер үшін бастапқы код бар болады;
Төменде Java ұсынатын көбіне маңызды қажетті пакеттердің қысқаша
сипаттамасы келтірілген:

Пакет Сипаттамасы
Java.applet Апплеттерді құру үшін қолданатын класстар
Java.awt GUI-интерфейсі үшін AWT-класстары, мысалы
терезелер, диалогтық терезелер, батырмалар,
мәтіндік өрістер және т.б.
Java.net URL адрестерімен және желіде жұмыс істеу үшін
класстар, клиент-серверлік сокеттер (sockets)
Java.io Әртүрлі типтерді енгізу және шығару үшін класстар
Java.lang Мәліметтердің әртүрлі типтері үшін, процесстерді,
қатар, ағынды іске қосу үшін класстар
Java.util Даталармен, векторлармен жұмыс істеу үшін көмекші
класстар
Java.awt.image Суреттерді басқару үшін класстар

1.кесте Java-да қолданатын негізгі пакеттер

Java апплеттері

Java апплеттері Java-үйлесімді браузер ортасында орындалады, өйткені
Web-браузерлері алғашында HTML-құжаттарын көрсету үшін құрылған. Браузер
ортасында Java апплеттерін ендіру үшін HTML-тэг қажет, ол осы апплеттерді
шақырады. Төменде ұқсас HTML-тэгі APPLET мысалы келтірілген:
applet code=TextEdit.class width=575 height=350applet

Апплеттерді жүктеу циклы
Java апплеттерге сілтемелер HTML-құжаттарының ішінде тұрғандықтан және
Web-браузермен орындалатындықтан, HTML-құжаттары сияқты, апплеттер де
серверде орналасады. Java-үйлесімді браузер HTML-құжатын жүктеп және
APPLET тэгін кездестірген кезде, ерекше оқиғалардың тізбектігі
орындалады:
1. HTML-файл жүктеледі;
2. APPLET тэгі табылады;
3. APPLET-те көрсетілген класс файлы серверден жүктеледі;
4. APPLET классы сілтеген класстар табылады және жүктеледі;
5. APPLET классы init() and start() әдісін шақырады;
6. Егер барлығы қалыпты орындалса, апплет браузер терезесінде көрсетіледі.

Web-серверге қатынасқан компьютерге орындалатын апплет коды (класс
файлы) түседі. Қолданушы Web-торапқа қосылғаннан кейін, апплетке (тэг
APPLET) сілтеме құрайтын HTMLөқұжатын шақырғанда, бұл класстар файлдары
жүктеледі және орындалады.

APPLET тэгі
Бұл тэг үшін міндетті аттрибуттар CODE, WIDTH және HEIGHT (код, ені,
биіктігі);
Төменде атрибуттардың қысқаша сипаттамасы:

Міндетті Жіберілетін мәндер
атрибуттар
CODE Класс файлының жіберілетін аты(допустимое);
WIDTH Апплеттің ені пикселдерде (pixel) беріледі;
HEIGHT Апплеттің биіктігі пикселдерде беріледі;

Міндетті емес Жіберілетін мәндер
атрибуттар
CODEBASE Бұл апплеттің класс файлдары орналасқан
каталогқа жіберілетін URL-сілтеме;
ALT Java-үйлесімді браузер апплетті орындай алмаса,
орындалатын балама мәтін;
NAME Апплеттің жеке аты, сол бойынша сол HTML-бетінде
орналасқан басқа да апплеттер оған қатынай
алады;
ALING Апплетті теңестіру; мүмкін мәндері: left, right,
top, texttop, middle, absmiddle, baseline,
bottom, absbottom;
VSPACE Бос орындар (пикселдерде берілген) апплеттің
үстінен және астынан беріледі;
HSPACE Бос орындар (пикселдерде берілген) апплеттің оң
жіне сол жақтарынан алынады;
PARAM Апплетке берілетін параметрлер

Java – объекті-бағдарланған тіл

Java тілі объекті-бағдарланған, яғни мәліметтерді объект және әдістер,
осы объекттер үшін қолданатын сияқты қарайтын тілдер тобына жатады.
Объекті-бағдарланған программалау тілдері (ОБП) мәліметтер
объектілерінің арасындағы өзара әрекетті сипаттайды.

Апплеттерді құрастыру
Апплеттерді Web-тораптарында орналастыра алуға болатындықтан, олар
Java-программистерімен құрылған ең танымал программаларының типіне жатады.

JDK пакетінің утилиталары:
Javac, Appletviewer, Javadoc

Appletviewer. Бұл программа апплеттерді Web-браузердің көмегінсіз іске
қосуға мүмкіндік береді.

Appletviewer утилитасы
Апплеттер – бұл Java тілінде жазылған және HTML құжаттарының Web-
беттерінің құрамына түзілуге арналған программалар. Көбінесе жағдайларда
олар өздігінен орындала алмайды. Appletviewer – бұл шағын программа,
апплеттерді Web-браузер көмегінсіз іске қосуға мүмкіндік береді және ол
апплеттерді жобалау процессінде тез әрі жеңіл тестілеуге мүмкіндік береді.
Appletviewer утилитасы келесі команда көмегімен шақырылады:
Appletviewer [опциялар] url-сілтемелер ...
Берілген командалық жолда url-сілтемелер – бұл апплеттер тэгтері
орналасқан HTML файлдарына ресурстардың әмбебап нұсқағышы.

java: Java-интерпретаторы
Java-интерпретатор утилитасы компиляцияланған Java-қолданбаларды
орындауға мүмкіндік береді.
Интерпретаторды іске қосу үшін келесі команда қолданылады:
java [опциялар] classname,
мұнда classname – ( .class) кеңейтуісіз класс аты.

javap: Java-дизассемблер
Java-дизассемблер Java-ның компиляцияланған байт-кодтарын қайта
ассемблирлеу үшін қолданылады. Кодты дизассемблирлегеннен кейін әдістер мен
айнымалылар туралы ақпарат шығарылады. Java-дизассемблерді шақыру
синтаксисі келесі:
javap [опциялар] classnames
бірнеше класстарды дизассемблирлеуге болады. Әр класстың аты бос
орынмен ажыратылады.

javah: С тақырыптарын және жалған программалық модульдерді құру
Javah утилитасы Java және C тілдері арасындағы байланыстар үшін
қажетті C тақырыптарын (header) және жалған программалық модульдерді (stub)
құру үшін қызмет атқарады.
Команданың жазылуы келесідегідей:
javah [опциялар] classname,
мұнда classname – ( .class кеңейтуінсіз) Java-класс файлының аты.

javadoc (Сүйемелдейтін құжаттама генераторы)
Javadoc утилитасы бастапқы Java-файлында * * сияқты комментариялар
ішінде құрылған тэгтер негізінде HTML-файлын генерациялайды. Бұл HTML-
файлдар класстар мен әдістер туралы ақпаратты сақтау үшін пайдаланылады;
Содан кейін бұл ақпаратты кез келген Web-браузер көмегімен жеңіл
қарастыруға болады. Javadoc утилитасы JDK пакетінің құрастырушыларымен Java
API Documentation құру үшін пайдаланылған.

jdb (Java-жөндеуіш)
jdb құралы Java ортасында программаларды жөндеу үшін қолданылады. Оның
көмегімен жеке файлдық жүйеде орналасқан немесе оқшауланған жүйеде
орналасқан файлдарды жөндеуге болады. Оқшауланған компьютерде орналасқан
файлдармен жұмыс істеу үшін jdb утилитасы –host және –password опцияларымен
іске қосылуы керек.

Java және C++ тілдері

Java тілі C++-ке негізделгендіктен, бұл екі тілдер өте ұқсас көрінеді.
Бірақ кейбір елеулі айырмашылықтары бар. Java тілі платформалараралық
Internet-қолданбалар құру үшін құралдар сияқты құрылғандықтан, кейбір
кілттік өзгерістер енгізілген болатын: көрсеткіштер алынып тасталды,
айрықша жағдайларды өңдеу және ағындар қосылды.
Java тiлiнде мәндердiң 8 негiзгi түрi анықталған. Олардың әрқайсысына
жадыдан нақты орын берiлген. Бұл орын Java-қолданбасы орындалып отырған
платформадан тәуелсiз.

Мәндер түрi Жады аумағында алатынҮнсiз келiсiм
көлемi бойынша мәнi
boolean 8 false
byte 8 0
char 16 ‘x0’
short 16 0
int 32 0
long 64 0
float 32 0.0F
double 64 0.0D

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Java кең таралған программалау тілі
Объектіге бағытталған программалаудың принциптері
Матрицаларға қолданылатын амалдарды бағдарлама түрінде жүзеге асыру
HTML тілінде тізімдер жасау тегтері
JSP динамикалық Web бет технологиясы
Банк клиенттерінің әртүрлі төлемдерді орындауы үшін тіркелудің автоматты жүйесін жасау
Интернет және WEB сайт туралы түсінік
Android ОЖ
Сайтқа қойылатын талаптар
Құжаттың структурасы
Пәндер