Әлеуметтік – экономикалық статистиканың мазмұны мен мақсаты



Мазмұны

Кіріспе

1. Әлеуметтік . экономикалық статистиканың мазмұны мен мақсаты
2. Әлеуметтік.экономикалық статистиканың міндеті мен әдістері
3. Әлеуметтік статистиканың көрсеткіш түрлері

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе

Статистика – бұл жан-жақты да күрделі қоғамдық ғылым. Оның өзі бірнеше бөлімдерге бөлінеді. Оған жататындар мыналар : статистиканың жалпы теориясы, ол статистиканың жалпы принциптері мен әдістерін қарастырады; әлеуметтік-экономикалық сатистика – мұнда халық шаруашылығы көрсеткіштеріннің жүйесін, оның құрылымы мен пропорциясын, қоғамдық ұдайы өндіріс салалары мен элементтердің өзара байланысын зерттейді; салалық статистикалар - өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы, құрылыс, көлік, байланыс, сауда, қаржы, еңбек, демография және т.б. болып бөлінеді. Соңғы кезде өмір салтын, әлеуметтік қарым-қатынастың әр алуан саласын сипаттайтын және оның көрсеткіштер жүйесін зерттейтін әлеуметтік статистика қалыптасты.
Пайдаланылған әдебиеттер
1.Әміреұлы Ы, Киіков Е.Әлеуметтік –экономикалық статистка есептер жинағы.-Алматы.Экономика, 2003
2.Әміреұлы Ы Статистиканың жалпы теориясы .-Алматы.Экономика. 1998
3.Мананов Б.Б. Молдақұлова Ғ.М. Халықаралық экономикалық статистика.-Алматы, Экономика,2004
4.Қазақстанның мемлекеттік статистикасы: статискалық қызметтің ұйымдастырылуы мен даму принциптері.-Алматы,2006
5. ҚР Статистика агентігінің статистикалық мәліметтер жинақтары мен нұсқаулары..-Алматы.2005

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:   
Мазмұны

Кіріспе
1. Әлеуметтік – экономикалық статистиканың мазмұны мен мақсаты
2. Әлеуметтік-экономикалық статистиканың міндеті мен әдістері
3. Әлеуметтік статистиканың көрсеткіш түрлері
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Статистика – бұл жан-жақты да күрделі қоғамдық ғылым. Оның өзі бірнеше
бөлімдерге бөлінеді. Оған жататындар мыналар : статистиканың жалпы
теориясы, ол статистиканың жалпы принциптері мен әдістерін қарастырады;
әлеуметтік-экономикалық сатистика – мұнда халық шаруашылығы
көрсеткіштеріннің жүйесін, оның құрылымы мен пропорциясын, қоғамдық ұдайы
өндіріс салалары мен элементтердің өзара байланысын зерттейді; салалық
статистикалар - өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы, құрылыс, көлік, байланыс,
сауда, қаржы, еңбек, демография және т.б. болып бөлінеді. Соңғы кезде өмір
салтын, әлеуметтік қарым-қатынастың әр алуан саласын сипаттайтын және оның
көрсеткіштер жүйесін зерттейтін әлеуметтік статистика қалыптасты.

1. Әлеуметтік – экономикалық статистиканың мазмұны мен мақсаты
Халықтың өмір деңгейін зерттеу статистикада 50 жылдардың соңынан
бастап жүргізіле бастады.. Бірақ, ұдайы және кең көлемді сипаттағы
зерттеулер 70-жылдары басталды, бұл кездері әлеуметтік, демографияоық және
экономикалық сстатистика көрсеткіштерінің жүйесін жетілдіру мәселелері
бойынша жұмысшы топтары және ұйымдарды кең ауқымды қамтыған жұмыс
басталған болаты.
Өмір деңгнйінің категориясы кең және тар мағынада қарастырылады. . Тар
мағынадағы өмір деңгейі –бұл халықтың игіліктер мен қызметті тұтынуының қол
жеткізген деңгейі. Кең мағынадағы өмір деңгейі – қоғамдық өмірдің
әлеуметтік-экономикалық жағдайының толық кешешін қамтиды.
Қазіргі кезде Статистикалық бюро мамандарының ұйғарымы бойынша өмір
деңгейін өлшеу үшін жалпылама көрсеткіштерді пайдалану мағынасыз, өйткені
статистикалық дамудың қазіргі деңгейінде мұндай көрсеткіштерді табу мүмкін
емес.
Әлеуметтік статистиканың мазмұны; өміір деңгейін көтеруді нақты
бағалау халықтың өмір деңгейі мен жұмыспен қамтылуы және осыған байланысты
басқа да көрсеткіштерден тұратын өлшеу құрамын талап ету және сонымен
бірге азық-түлік, киім-кешек тұтынуда, тұрғын үй жағдайы, білім беру,
денсаулық сақтау жүйесі және негізгі әлеуметтік қызметті тұтынудағы
статистикалық есебін шығару.
Әлеуметтік статистикада отбасылардың өмір деңгейін салыстыруда әр түрлі
жағдайлардағы отбасылардың бірдей өмір деңгейіне қол жеткізу үшін
қажетті табыс пен тұтыну деңгейін белгілеуге көмектесетін эквиваленттілік
шкаласын пайдалану арқылы жүзеге асырылады.
Халықтың өмір деңгейін әлеуметтік жағдайын жан-жақты талдау үшін
берілген категорияның әр түрлі жаұқтарын көрсеттеін бірқатар статистикалық
көрсеткіштер есептеледі. Олар мынадай іріктелген топтарға топтастырылған :
- Халық табысының көрсеткіштері;
- Халықтың материалдық игіліктері мен қызметті тұтынуының шығын
көрсеткіштері;
- Жинақтау;
- Жинақталған мүлік және халықтың тұрғын үймен қамтамасыз етілу
көрсеткіштері;
- әлеуметтік –демографиялық сипаттамалар;
- халықтың өмір деңгейінің жалпы көрсеткіштері.
Бұл көрсеткіш топтары жалпы, біртұтас әлеуметтік- экономикалық
статистика көрсеткіштер жүйесіне жеке жүйеше ретінде енеді және олар әр
түрлі елдердің экономикалық даму деңгейін халықаралық салыстыру үшін де
қолданылады.
Өмір деңгейі көрсеткіштерінің жүйешесі негізінен мемлекеттің әлеуметтік
саясатын өңдеу үшін және халықтың жеке топтарын әлеуметтік қолдау
бағыттарын анықтау үшін пайдаланылады.
Келтірілген көрсеткіштер жүйешесі зерттелетін категорияны, негізінен
сандық жағынан көрсетеді. Халықтың әр түрлі топтарының өмір деңгейі мен
тұтынуы туралы мәліметтерді жинау, өңдеу және жариялау кезінде барлық
ұйымдардың назары дамудың сапалы жақтарына бөлінетінін айта кеткен жөн.
Халықтың өмір деңгейінің сапалық сипаттамасы үшін өмірдің сапасы туралы
мағлұмат беретін әлеуметтік статистика көрсеткіштерін ескерген жөн. Оған
жататындар: демографиялық статистканың негізгі көрсеткіштері , денсаулық
жағдайы және оны сақтау , тұтынылған азық-түлік сапасы мен құрылымы,
мәдениет пен білім және сауаттылық деңгейінің көрсеткіштері және т.б.
Жоғарыдағы көрсеткіштерді пайдалану халықтың тұрмыс жағдайынын толық
сипаттамасын алуға мүмкіндік береді. Сонымен бірге, елдің даму деңгейін
халықаралық салыстыруға жалпы ішкі өнім, жалпы ұлттық өнім көлемі, бір
адамға шаққанда ЖІӘ мөлшері және тағы басқа жалпылама сандық
көрсеткіштерімен бірге елдің әлеуметтік- экономикалық даму деңгейін толық
бағалауға мүмкіндік беретін балалардың өлу коэффициенті, орташа өмір
ұзақтығы сияқты әлеуметтік көрсеткіштер де міндетті сипаттама ретінде
кіреді.

2. Әлеуметтік-экономикалық статистиканың міндеті мен әдістері
Қазіргі кезде әлемдік практикада әлеуметтік көрсеткіштер жүйесін құру
мен пайдалануда бай тәжірибе жинақталған. Бұл саладағы әдістік және
әдістемелік зерттеулер БҰҰ-ның мынадай жариянамаларында басталған:
“Әлеуметтік статистика конспектілері” (1968ж), “Әлеуметтік және
демографиялық статистикалық жүйесін құру” (1975ж), “ Әлеуметтік
көрсеткіштер: алдын алу принциптері және көрнекті қатарлар” (1979ж),
сонымен бірге экономикалық ынтымақтастық пен даму ұйымдарының әлеуметтік
көрсеткіштер жүйесін өңдеу жұмыстары жда жарияланған.
Жалпы айтқанда , әлеуметтік және демографиялық статистика жүйесі БҰҰ-
ның статистикалық бюросы пәрменімен 1976 жылы құрылды. Ол мынадай
бөлімдерден тұрады:
1. Халық саны мен құрамы, туу. өлу көрсеткіштері және миграция.
2. Отбасы және үй шаруашылығының құрылуы.
1. Ерлі-зайыптылар, неке қию және неке бұзу.
2. Отбасылар.
3. Үй шаруашылығы: жеке және ұжымдық.
3. Әлеуметтік кластар, сттратификация және мобильдік.
4. Табыстардың бөліну, тұтыну және жинақтау.
1. Жеке адам мен үй шаруашылығының табысы.
2. Ақырғы тұтыну шығындары және үй шаруашылығының қоғамдық тұтынуы.
3. Жинақтау, ұзақ пайдаланылатын тұтыну тауарлары және мүліктің таза
құны.
5. Тұрғын үй қоры .
1. Тұрғын үй қоры, жаңа құрылыс, қайта құру және үйлерді бұзу.
2. Халықтың тұрғын үй жағдайы.
3. Тұрғын қорын қаржыландыру және қызмет көрсету.
6. Уақытты бөлу және бос уақытты пайдалану.
1. Уақытты пайдалану және бос уақыт кезінде жұмыс түрлері бойынша
уақыттың бөлінуі.
2. Бос уақытты өткізу құралдары.
3. Бос уақытты өткізу шығындары.
7. Әлеуметтік қамтамасыз ету және әлеуметтік көмек қызметі.
1. Жәрдемақы алуға құқықтары бар адамдар саны.
2. Әлеуметтік көмек пен әлеуметтік қамтамасыз ету жұмыстарымен
байланысты кірістер мен шығындар.
8. Оқу мен білім беру қызметі.
1. Оқушылар мен студенттер
2. Білім беру жүйесінің бітірушілері мен шығындары.
9. Табыстарды алу бойынша қызмет, еңбекпен қамтамасыз ету және
экономикалық белсенді емес халық.
1. Экономикалық белсенді халық, жұмыспен қамтылу және жұмыссыздық.
2. Еңбек жағдайы.
3. Еңбекпен қамтамасыз ету қызметтері.
4. Экономикалық белсенді емес халық.
10. Денсаулық сақтау және медициналық қызмет көрсету.
1. Денсаулықтың жалпы жағдайы.
2. Медициналық персоналды пайдалану.
3. Медициналық қызмет көрсету құралдары.
4. Медициналық қызмет көрсетумен байланысты кіәрістер мен шығындар.
11. Қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздік, тәртіп бұзушылар және құрбандар.
1. Тәртіп бұзу.
2. Сотталғандар, ескерту алғандар саны.
3. Қамаудағы адамдар және шартты түрде босатылғандар.
4. Құрбандар.
5. Қоғамдық тәртіпті қамтамасыз етудің құралдары мен ресурстары.
Әлеуметтік статистика жүйесінде төрт бастапқы мәліметтер пайдаланылады:
- ұлттық шоттар мәліметтері;
- халық санақтары нәтижесінде алынған әлеуметтік және демографиялық
мәліметтер;
- үй шаруашылығының және отбасылардың табысы мен шығысын арнайы ішінара
зерттеу мәліметтері;
- уақыт бюджетін зерттеу нәтижелері,
Шығыс Еуропа елдері үшін СЭВ негізгі әлеуметтік көрсеткіштер жүйесін
құрды. Ол мынандай бөлімдерден тұрады:
1. Халық және отбасы.
2. Білім беру.
3. Экономикалық белсенді халық және жұмыспен қамтылу
4. Қоғамның әлеуметтік құрылымы.
5. Халық мүлкі мен табысының бөлінуі.
6. Тұтыну.
7. Денсаулық сақтау.
8. Тұрғын үй.
9. Мәдени шаралар
10. Дене шынықтыру, туризм және бос уақыт.
11. Уақытты пайдалану,
12. Әлеуметтік қорғау.
13. Халыққа әлеуметтік қызмет көрсету.
14. Қоршаған орта жағдайы
15. Еңбек жағдайы
16. Халықтың қоғамдық және саяси өмірге араласуы.
17. Әлеуметтік патология.
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
«Статистика» пәнінің оқу әдістемелік кешені
Қазақстандағы статистика ғылымы
Құқықтық статистика негіздері
Статистика туралы жалпы түсінік және оның даму процестері
Жеке қылмыстардың себептері мен жағдайлары
Әлеуметтік статистика көрсеткіштері
СТАТИСТИКА ЖӘНЕ МӘЛІМЕТТЕРДІ ЖИНАҚТАУ
Арнайы кедендік статистика
Статистикалық бақылау зерзаты
Статистиканың жалпы теориясы
Пәндер