Жапония бағалы қағаздар нарығы



1. Жапония бағалы қағаздар нарығының ерекшеліктері

2. Жапония бағалы қағаздар нарығын реттеу

3. Токио қор биржасы

Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Экономикасы жақсы дамыған мемлекеттердің бірі Жапония қор нарығын қарастырсақ оның күрделі екеніне көз жеткіземіз. Жапонияның бағалы қағаздар нарығы 1949 жылдың мамырында соғыстан кейінгі қайта ашылу сәтінен бастап, Жапонияның ірі биржасы – Токиолық қор биржасы дамыды. Ұзақ уақыт бойы Жапонияның бағалы қағаздар нарығы провинциалды сипатта болған. 1968 жылы Жапония ең бірінші Қаржы министрлігінің лицензиясын алуға брокерлердің міндетін енгізуіне қарамастан, 1970 жылдарда осы нарықта халықаралық сипаты әлсіз айқындалған болатын. 1980 жылдың соңына қарай жағдай күрт өзгерді, яғни 1989 жылдың ортасында Токиолық қор биржасында айналатын бағалы қағаздардың нарық құны 3,815 млрд. доллар болды, яғни Нью-Йорк қор биржасы (2,445 млрд. доллар) және басқа биржалармен салыстырғанда едәуір өсті. Ол бірінші орынға шыға отырып, жылдың аяғына қарай жапон нарығының жалпы капиталдануы 4 трлн. доллардан асты.
Жапониядағы бағалы қағаздар мен қор биржалар туралы заңы 1947 жылы жарық көрді. Оның өңдеу барысында (1965 жылы, 1971 жылы, 1981 жылы, 1988 жылы) құқықтық нормалардың бірқатары 1933-1934 жылдары АҚШ-тың заңдылығының сәйкес нормаларына жақындастырылды. Жапон заңы тиімді экономикалық даму мен инвесторлардың мүдделерін қорғау мақсатында алғашқы және екінші нарықтың реттеуін қамтамасыз етеді.
Облигациялар жапон нарығы (қарыз қаржы құралдарының нарығы) - әлемде шамасы бойынша екінші болып есептелетін қарыз қаржылық құралдарының нарығы. Жапон облигациялар нарығының инвесторлық базасы кейбір топтармен шектеледі:
- Банктер;
- Банктермен байланысты қаржы институттары;
- Ауылшаруашылық және басқа кіші кооперативті ассоциациялар;
- Пошта жинақ жүйесі;
- Ұзақ мерзімді несиені ұсынатын банктер;
- Жеке инвесторлар.
Жапониядағы шетел несие алушылар «Самурай облигацияларды» шығарады, олар бойынша купондар жарты жылда бір рет төленеді. Осы қағаздар жапон қор нарығында ерекше орын алады. Еуроиеналық облигациялар жапониядан тыс жерде шығарылады, бірақ олар иендерде деноминацияланған. Мәмілелерді реттеу Euroclear және Cedel жүйелері арқылы жүргізіледі. Осы нарықта жергілікті де және шетел инвесторлары де белсенді қызмет етеді. Облигациялардың эмитенттер арасында үлестер келесідей бөлінеді:
- Орталық үкімет(46%)
- Қаржы институттар(37%)
- Кәсіпкерлер(10%)
- Жергілікті басқару органдары(4%)
- Шетелдіктер(3%)
1970 – 1980 жылдары фирмалар бағалы қағаздар биржаларында бағаланатын акцияларды шығаруын көбейте бастады, себебі бұл сәтті қызмет етуінің негізгі шарттардың бір болып есептеледі. Халық бағалы қағаздардың эмиссиясына өз көзқарасын өзгереді, бұл да 1980 жылдарда екінші жартысында акциялардың бағамдарының секіруіне әкеп соқты.
- «Современные фондовые рынки», Рубцов Б.Б.
- «Бағалы қағаздар нарығы және биржа ісі», Көшенова
- www.rfca.kz
- «Шет елдер қор нарығы»,

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:   
Жоспар:

1. Жапония бағалы қағаздар нарығының ерекшеліктері

2. Жапония бағалы қағаздар нарығын реттеу

3. Токио қор биржасы

Пайдаланған әдебиеттер тізімі

Жапония бағалы қағаздар нарығының ерекшеліктері.

Экономикасы жақсы дамыған мемлекеттердің бірі Жапония қор нарығын
қарастырсақ оның күрделі екеніне көз жеткіземіз. Жапонияның бағалы қағаздар
нарығы 1949 жылдың мамырында соғыстан кейінгі қайта ашылу сәтінен бастап,
Жапонияның ірі биржасы – Токиолық қор биржасы дамыды. Ұзақ уақыт бойы
Жапонияның бағалы қағаздар нарығы провинциалды сипатта болған. 1968 жылы
Жапония ең бірінші Қаржы министрлігінің лицензиясын алуға брокерлердің
міндетін енгізуіне қарамастан, 1970 жылдарда осы нарықта халықаралық сипаты
әлсіз айқындалған болатын. 1980 жылдың соңына қарай жағдай күрт өзгерді,
яғни 1989 жылдың ортасында Токиолық қор биржасында айналатын бағалы
қағаздардың нарық құны 3,815 млрд. доллар болды, яғни Нью-Йорк қор биржасы
(2,445 млрд. доллар) және басқа биржалармен салыстырғанда едәуір өсті. Ол
бірінші орынға шыға отырып, жылдың аяғына қарай жапон нарығының жалпы
капиталдануы 4 трлн. доллардан асты.
Жапониядағы бағалы қағаздар мен қор биржалар туралы заңы 1947 жылы
жарық көрді. Оның өңдеу барысында (1965 жылы, 1971 жылы, 1981 жылы, 1988
жылы) құқықтық нормалардың бірқатары 1933-1934 жылдары АҚШ-тың заңдылығының
сәйкес нормаларына жақындастырылды. Жапон заңы тиімді экономикалық даму мен
инвесторлардың мүдделерін қорғау мақсатында алғашқы және екінші нарықтың
реттеуін қамтамасыз етеді.
Облигациялар жапон нарығы (қарыз қаржы құралдарының нарығы) - әлемде
шамасы бойынша екінші болып есептелетін қарыз қаржылық құралдарының нарығы.
Жапон облигациялар нарығының инвесторлық базасы кейбір топтармен шектеледі:
- Банктер;
- Банктермен байланысты қаржы институттары;
- Ауылшаруашылық және басқа кіші кооперативті ассоциациялар;
- Пошта жинақ жүйесі;
- Ұзақ мерзімді несиені ұсынатын банктер;
- Жеке инвесторлар.
Жапониядағы шетел несие алушылар Самурай облигацияларды шығарады,
олар бойынша купондар жарты жылда бір рет төленеді. Осы қағаздар жапон қор
нарығында ерекше орын алады. Еуроиеналық облигациялар жапониядан тыс жерде
шығарылады, бірақ олар иендерде деноминацияланған. Мәмілелерді реттеу
Euroclear және Cedel жүйелері арқылы жүргізіледі. Осы нарықта жергілікті де
және шетел инвесторлары де белсенді қызмет етеді. Облигациялардың
эмитенттер арасында үлестер келесідей бөлінеді:
- Орталық үкімет(46%)
- Қаржы институттар(37%)
- Кәсіпкерлер(10%)
- Жергілікті басқару органдары(4%)
- Шетелдіктер(3%)
1970 – 1980 жылдары фирмалар бағалы қағаздар биржаларында бағаланатын
акцияларды шығаруын көбейте бастады, себебі бұл сәтті қызмет етуінің
негізгі шарттардың бір болып есептеледі. Халық бағалы қағаздардың
эмиссиясына өз көзқарасын өзгереді, бұл да 1980 жылдарда екінші жартысында
акциялардың бағамдарының секіруіне әкеп соқты. Жеке тұлғалар көп мөлшерде
бағалы қағаздарды сатып алатын болды; мұнда бағалы қағаздардың артық
массасының өсуі пайда болды, бұл қаржылық тұрғыда олардың бағаларының ары
қарай өсуіне әкелді. Капиталдың тез қорлануы, жапон банктерінің елде және
шетелде қызмет етуі, іскерлік белсенділікті мемлекетпен ынталандыруы,
бәсекелестердің тәжірибе жақтарын пайдалану бағалы қағаздармен
операциялардың саны мен көлемінің өсуіне әсер етеді. Бірақ бұған дейін
халық қаражаттарын көбінесе депозиттерге салатын, бұл жағдай қор
операцияларына теріс әсерін тигізетін.
Сонымен 1980 жылдардың соңында Жапонияда банктер қор биржаларының
белсенді инвесторлары ретінде қатысатын экономиканы қаржыландырудың жаңа
үлгісін қалыптастырды. Банктер, сонымен бірге, бағалы қағаздармен
халықаралық операцияларда әсіресе АҚШ пен Батыс Еуропа нарықтарында
белсенді болған. Ал батыс еуропалық және американ банктері жапон
кәсіпорындарын қаржыландыра бастады. Осы өзара байланыстарға жапон
заңдылығы да көмектесті, басқа елдердің бағалы қағаздарын орналастыруға
жағымды жағдай жасады. Бірақ мемлекет қор құндылықтар нарығын
ынталандырумен қатар, нарықта өзінің тікелей қатысуын қысқартады. Жапония
батыс елдерінің тәжірибесін үнемі пайдаланады, жеке алғанда, әртүрлі
аралас бағалы қағаздар мен басқа қаржы құралдарын (мысалы, варрантымен
облигацияларды, яғни кепілдеуші куәлігімен) биржалық белсенділікті арттыру
үшін пайдаланады. 1986 жылдары ең алғаш варранттар Токиолық қор биржасында
пайда болды, ал 1987 жылдары онда осы қағаздардың әлемдік эмиссиялардың ½
бөлігінен көп айнала бастады. 1980 жылдары конверсияланатын облигациялар 50
есе көп шығарыла бастады. Экономистер бұны осы елдің нарығының
ерекшеліктерімен түсіндіреді (варранттар акционерлік капиталды көбейту үшін
қолданылады). Жапон биржасы басқа да жаңа қаржылық құралдарды пайдаланады.
Осы ел әлемде алғашқылардың бірі болып электрондандыруды жүзеге асырады.

Жапониядағы бағалы қағаздар нарығын реттеу.

Жапонияның қор нарығын ұйымдастыру жүйесі американдық жүйеге ұқсас
келеді. Мұның өзі саяси факторлармен байланысты, яғни екінші дүниежүзілік
соғыстан кейін АҚШ – тың әскери топтарының Жапонияны отарлаумен
байланыстыруға болады. 1948 жылдардан бастап, мұнда американдық Гласс –
Стигал заңының баламасы жүрді (1948 жылдары бағалы қағаздар туралы заңның
65 бабы). Жапонияда екі деңгейлі реттеу жүйесі қалыптасты. Мұнда қор
нарығына бақылауды мемлекет те (Қаржы министрлігі), өзін-өзі реттейтін
ұйымдар да жүргізеді.
1948 жылдары АҚШ – тағы сияқты Жапонияда да Бағалы қағаздар бойынша
Комиссия құрылды. Бірақ американдықтар кеткен соң, Комиссия 1951 жылдары
жойылды, ал оның қызметі қызметкерлерімен бірге қаржы министрлігіне өтті.
Қаржы министрлігі жеке меншік бизнеспен өте тығыз байланысты. Жапонияда
мынадай Амакудари деп аталатын дәстүр бар. Оған сәйкес мемлекеттік
бюрократ 55 жастағы зейнетақы жасына жеткен соң, жеке меншік секторында
жоғары жалақысы бар лауазымға ие болады, мемлекеттік мекемеде салыстырмалы
түрде төмен жалақысында қызмет еткен жылдар үшін сыйақы ретінде төленеді.
Осы мәселе бойынша қаржы министрлігі мен брокерлік – дилерлік
фирмалар қоғамдастық арасында тікелей байланысы бар. Сонымен Жапонияның
Қаржы Министрлігінің бағалы қағаздар Басқармасындағы қызметкерлер саны көп
емес, яғни 150 адам ғана болатын.
Қаржы министрлігі жанында – бағалы қағаздар мен биржалық бойынша
Кеңес құрылды. Кеңес бағалы қағаздар индустриясымен байланысты және 2 жылға
министрлікпен сайланатын 20 мамандардан тұрады. Кеңестің қызметіне бағалы
қағаздар бойынша заңдылықты жетілдіру бойынша қаржы министрлігі үшін
ұсыныстарды дайындау жатады.
Жапонияның Қаржы министрлігі Жапонияның басты қаржылық реттеу органы
болып табылады. Оның құзыры банктерге де таралады.
1992 жылы шілде айында Жапонияда Бағалы қағаздар мен биржалар бойынша
жаңа Комиссиясы пайда болды, оның қызметі нарықтағы жағдайға бақылау мен
қадағалау жасау болып табылады.
АҚШ-ның Комиссиясына қарағанда жапондық Комиссиясы Қаржы
министрлігінің аффирленген мекемесі болып табылады. Ол бұрынғыша қадағалау
функциясын орындайды. Комиссиясының пайда болуы 1990-1991 жылдары Жапония
қор нарығындағы дағдарыспен байланысты болды. Дағдарыс кезінде нарықта көп
қиянат етулер, бағалармен манипуляция мен қызмет ақпаратты орын алды.
Кәсіби қатысушылардың дұрыс қызмет ету тәртібіне қадағалау жасауға комиссия
шақырылды.
1993 жылдың 1 сәуірінде Жапонияда қаржы жүйесін қайта құру туралы заң
күшіне енді. Заң банктер мен брокерлік фирмалар арасындағы кедергілерді
жартылай жойды. Осы заң негізінде жапон банктеріне (алғашқыда ұзақ мерзімді
несие беретін, кейін қалғандарға да) тұрақты пайызды бағалы қағаздардың
андеррайтингін жүргізуге рұқсат берілді. Бір уақытта брокер – дилерлік
фирмалар үшін сенімді банк операцияларына жол ашылды.
1994 жылы Қаржы министрлігі қалалық банктерге (ірі коммерциялық
банктер) бағалы қағаздармен сауда бойынша еншілес компанияларды құруға
рұқсат берді (акциялар және олардан туындайтын бағалы қағаздармен мәмілерді
жасауға құқығынсыз).
1998 жылдың сәуір айында Жапонияда қаржы жүйесінің жаңа кең көлемдегі
реформасы басталды, 1986 жылы ағылшын реформасы сияқты Үлкен сілкініс(Big
Bang). Реформа бірнеше жылдарға арналған және қаржы жүйесінің кезеңдік
толық ырықтандыруын қарастырады. Мысалы, қаржылық холдингтік компанияларды
құруға рұқсат берілді (бұған соғыстан кейін тиым салынған болатын). Банктер
ұжымдық инвестициялардың құралдарымен – юниттрасттардың жарналарымен сауда
құқығына ие болды. Бағалы қағаздар бойынша компаниялар фирманың
кастадиондық қызметтерді орындау құқығына ие болды, яғни бағалы қағаздармен
брокерлік операцияларды мемлекеттік лицензиялаусыз жүргізе алады. Банктер,
бағалы қағаздармен жұмыс жасайтын компаниялар мен сенімді банктер арасында
кедергілер толығымен жойылады: олар бір – бірінің бизнесімен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Токио қор биржасы
Әлемдік қаржы нарығы
Бүкіләлемдік қаржы нарығы
Халықаралық бағалы қағаздар
Әлемдік қаржы орталықтарының ролі мен іс-әрекеті
Бағалы қағаздардың әлемдік нарығы
Ақша нарығының қазіргі кездегі жағдайы
Қаржы рыногінің қалыптасуы: ахуалы,мүмкіндіктері, жағдайлары
Қаржы нарығы жайында
Қазақстанның халықаралық (аймақтық) қаржы орталығын құру және дамыту
Пәндер