Ақша нарығының құрылымы мен құралдары

Қолма.қол ақшалар нарығы
Қолма.қолсыз ақшалар нарығы
Чек
Дебеттік карточка
Пайдаланылған әдебиеттер

Экономикалық субъектілердің қаржы қызметінде олардың ағымдағы төлмқабілетін қамтамасыз ету үшін ақша нарығының қаржы құралдары маңызды рөл атқарады. Ақша нарығы қаржы институттары көмегімен тауарлар мен көрсетілетін қызметті сатушы мен сатып алушының арасындағы ақша қаражатын бөлу және қайта бөлу механизмін қамтамасыз етеді. Кез келген қаржы құралдарының негізі ақша екені белгілі.
Ақша нарығының негізгі қызметіне мыналар жатады:
• төлем қызметі – операцияларды жүзеге асыру барысында рынокқа қатысушылар арасындағы әртекті есеп айырысулардың жүзеге асырылуын білдіреді;
• коммерциялық несие беруді қамтамасыздандыру – ақша міндеттемесі, яғни векселмен рәсімделген төлемді кейінге қалтыру, шаруашылық субъектілерін коммерциялық несиелеуді жүзеге асырады;
• есеп қызметі және басқа.
Қаржы нарығына қатысушылар арасындағы ақша айналым процесінде ақша қатынасы деп аталатын жүйені құрастыратын, ақша қаражатын қайта бөлуге байланысты белгілі қатынастар пайда болады. Ақша қатынасы төмендегі қаржылық қатынастар жүйесін құрайды:
- шаруашылық субъектілері және соларда жұмыс істейтін халықтар;
- кәсіпорындар мен салалар ішіндегі бөлімшелер;
- жеткізушілер және төлемшілер;
- мемлекет және шаруашылық субъектілері;
- мемлекеттік, аймақтық, жергілікті бюджеттер және бюджеттен тыс қорлар;
- шаруашылық субъектісі мен несие жүйесі;

1. С.С.Найманбаева «Финансовое право».Астана,2005 г.
2. Н.Б.Мухитдинов «Қаржы саласындағы басқарудың
құқықтық негіздері».Алматы,1994 ж.
3. Н.И.Химичева «Финансовое право».Учебник.Москва,1996 г.
4. В.Д.Мельников «Общии курс финансов».Учебник.
Алматы,2001 г.
5. С.М.Найманбаев «Қазақстан Республикасының қаржы құқығы». Алматы,1994 ж.
6. А.И.Худяков «Финансовое право Республики Казахстан».
Общая часть.Алматы,2001 ж.