Ауыл адамдарының да жағдайын ойлай келетін болсақ

Ең алдымен, “Жеке қосалқы ша¬руашылық туралы” заң керек пе деген сұраққа жауап берейік. Әрине, керек ауылдағы жеке қосалқы шаруа¬шы¬лықты бір жүйеге келтіріп, есебін алу, сапалы өнім өндіруді молайту арқылы еліміздің азық-түлік қауіпсіздігін нығайту, қоршаған ортаны қорғау, ауылдың санитар¬лық жағдайын жақсарту.
Өздеріңізге белгілі, кешегі кеңес дәуірінде жеке меншікте мал ұс¬тауға шектеу болатын, сондықтан да, жасыратыны жоқ, азаматтар басы артық малын ұжымшар, кең-шарлардың фермаларында, шопан отарларында ұстайтын. Ал қазір жеке меншіктен шектеу алынып, ол заңмен қорғалатын болғалы бері ауылда мал басы жыл сайын өсіп келеді.
Көптеген отбасыларда 100-200-500-ге дейін уақ мал, 10-50-ге дейін ірі қара, жылқы, түйе өсіріледі. Ауыл-аймақтардың айналасын төрт түліктің тұяғы таптап, тоздырып, шаңын шығарып жіберуде. Ауыл көшелері малдың қиына толып, ан¬тисанитарлық жағдай қалыптасып, әртүрлі аурулар пайда болуда. Ауыл, тіпті аудан орталықтарында көшеде жайылып жүрген малды көресіз. Заң жобасындағы ұсыныс: отбасының күнделікті сауып ішетін сиыры мен мініс атын және керекті 5-10 уақ малын ауылда ұстап, қал¬ға¬нын шаруа қожалық¬тарына немесе бірлесіп, отар етіп ауыл сыртында бөлінген арнайы жайы-лымдарда ұстау керек екендігі айтылады. Мал ұстауға ешқандай шек¬теу де жоқ, салық та са¬лын¬байды. Қай ауылда қанша мал ұстау керек¬тігі, әр ауылдың ерек¬ше-ліктеріне сай, аудандық мәслихаттың шешімімен реттеледі. Негізінен идея дұрыс, бірақ әрі қарай жеке қосалқы шаруашылық жүргізудің барлық мәселелері аза-мат¬тардың өзіне міндеттеледі. Жайы¬лым, оны суландыру үшін құ¬дық, ұңғыма қазу, электр желілерін тарту, зиянкестермен күресу, ауру¬лардың алдын алу, т.б.
Бұрын мемлекетті азық-түлік¬пен ұжым¬шар, кеңшарлар қамта¬масыз етіп отырса, олар¬ға мемлекет тара¬пы¬нан үлкен қаржы бө¬лінетін. Сол міндеттің көпші¬лі¬гін қазір жеке қосалқы шаруашылық¬тар атқа¬рып отырған жоқ па?