Ерекше қорғауға алынған аймақтар



Техносфераның биосфераға жасайтын қысымының маңызды көрінісі – табиғи экожүйелердің кедейленуі, яғни, биоалуантүрлілігінің кемуі болып табылады.
Биоалуантүрлілік тек маңызды шаруашылық ресурсы ғана емес, ол биосфераның тіршілік етуінің шарты болып табылады.
1992 ж. Рио де Жанейрода өткен БҰҰ конференциясында қабылданған үш арнайы Мәлімдемелер мен Конвенциялардың екеуі биологиялық ресурстар мен биологиялық алуантүрлілікті сақтаусыз тұрақты даму мүмкін емес екенін көрсетті. Қазір адамның азық-түлігі ретінде қолдануға бірнеше мың түрлер белгңлң. Бірақ іс жүзінде өсімдіктер мен жануарлардың 200-250-ден аспайтын түрлері пайдаланады. Ауылшаруашылық өнімдерінің басым көпшілігі 12-15 өсімдік береді. Биоалуантүрлілілік – адамзатты шексіз ұзақ уақыт бойы энергетикалық, техникалық және басқа ресурстармен қамтамассыз етудің жалғыз көзі. Қарапайым жүйелердің тіршілігін сақтау үшін көп энергия жұмсау қажет. Мысалы, қышқылдық жаңбырлардың әсерінен тіршілігі жойылған су қоймасы сырттан табиғи күйге келтіретін энергия жұмсалмаса қалдықтардың қоймасына айналады. Жердің геологиялық тарихында бір түрлер жойылып, басқалар олардың орнын басып отырған. Биосфераның жасы ұлғайған сайын түрлердің саны да артып

Ерекше қорғауға алынған аймақтар.

Техносфераның биосфераға жасайтын қысымының маңызды көрінісі –
табиғи экожүйелердің кедейленуі, яғни, биоалуантүрлілігінің кемуі болып
табылады.
Биоалуантүрлілік тек маңызды шаруашылық ресурсы ғана емес, ол
биосфераның тіршілік етуінің шарты болып табылады.
1992 ж. Рио де Жанейрода өткен БҰҰ конференциясында қабылданған үш
арнайы Мәлімдемелер мен Конвенциялардың екеуі биологиялық ресурстар мен
биологиялық алуантүрлілікті сақтаусыз тұрақты даму мүмкін емес екенін
көрсетті. Қазір адамның азық-түлігі ретінде қолдануға бірнеше мың түрлер
белгңлң. Бірақ іс жүзінде өсімдіктер мен жануарлардың 200-250-ден аспайтын
түрлері пайдаланады. Ауылшаруашылық өнімдерінің басым көпшілігі 12-15
өсімдік береді. Биоалуантүрлілілік – адамзатты шексіз ұзақ уақыт бойы
энергетикалық, техникалық және басқа ресурстармен қамтамассыз етудің жалғыз
көзі. Қарапайым жүйелердің тіршілігін сақтау үшін көп энергия жұмсау
қажет. Мысалы, қышқылдық жаңбырлардың әсерінен тіршілігі жойылған су
қоймасы сырттан табиғи күйге келтіретін энергия жұмсалмаса қалдықтардың
қоймасына айналады. Жердің геологиялық тарихында бір түрлер жойылып,
басқалар олардың орнын басып отырған. Биосфераның жасы ұлғайған сайын
түрлердің саны да артып отырады. Адамның геологиялық күшке айналуынан
бастап жеке түрлердің жойылу жылдамдығы эволюциялық табиғи құбылыспен
салыстыруға келмейтін жылдамдықпен жүре бастады.
Халық санының өсуіне байланысты барлық негізгі табиғи
бірлестіктердің бөліктерін бастапқы түрінде сақтап қалудың маңызы
артып отыр. Табиғатты қорғаудың маңызды формаларының бірі – ерекше
қорғауға алынған территориялар. Осындай территориялардың түрлері көп:
қорықтар, қорғалымдар, табиғат ескерткіштері, ұлттық және табиғат
саябақтары, ботаникалық бақтар, биосфералық резерваттар. Қорықтар –
табиғатты қорғаудың бір түрі. Қазіргі кезде қорықтық территориялар Жер
шарының шамамен 1,6-2,0% -ын құрайды. Дүние жүзіндегі ең ірі ұлттық
саябақ Гренландияда. Оның ауданы 7 млн. га.
Қорықтар – толық қорғаудың жетілдірілген түрі, себебі, оған
табиғи комплекс кіреді де, табиғат ресурстарын пайдалануға рұқсат
берілмейді. Қазіргі заманда қорық - өзгермеген табиғаттың эталоны
деген принцип бұзылып отыр. Атмосфераның өндірістік улы қосылыстармен,
радиациялық ластану, олардың тасымалдануы – біздің планетамыздың кез
келген бөлігіне міндетті түрде әсер етеді.
Белгілі бір шаруашылық жұмыстарын жүргізе отырып, табиғаттың
ерекше обьектілерін қорғауға алынған жүйені ұйымдастыру түрі –
қорғалымдар болып табылады.
Табиғи тіршілік ортасын қорғайтын категориялардың біріне табиғи
(ұлттық) саябақтар жатады. Олардың негізгі міндеті - халықты
рекреациялық қамтамассыз ету.
Қазақстандағы қорықтар мен ұлттық табиғат саябақтарының тізімі

№ ЕҚА аттары. Көлемі Қорғайтын нысаны Орналасу аймағыҚұрылған
Қорықтар: (мың мерзімі
га.)
1. Ақсу 85,4 Талас Алатауы Оңтүстік 1926
-Жабағылы ландшафттары. Қазақстан
Өсімдіктері – 1400, облысының
сүтқоректілері – 43, Түлкібас,
құстар – 240, Сайрам
бауырымен жорғалушылыраудандары
– 9, балықтар – 4түрі.
2. Алакөл 12,5 Су экожүйесі. Алматы 1998
Өсімдіктері – 107, облысының
сүтқоректілері –21, Алакөл ауданы.
құстар – 98, бауырымен
жорғалушылыр – 4,
қосмекенділер -2.
3. Алматы 73,3 Іле Алатауы. Алматы 1934
Өсімдіктері – 930, облысының
сүтқоректілері – 38, Талғар ауданы
құстар – 200,
бауырымен жорғалушылыр
– 4, қосмекенділер -3,
энтомофауна- 800 түр.
4. Барса-келмес30,0 Барсакелмес аралы. Қызылорда 1939
Жейран, сайғақ және облысы,
құланды қайта қалпына Барсакелмес
келтіру үшін құрылған.аралы.
Өсімдіктері-165,
сүтқоректілер-12,
құстар–202.
5. Батыс-Алтай 56,1 Батыс Алтай таулы Шығыс Қазақстан1992
ландшафтары. облысының
Өсімдіктері – 145, Лениногорск
сүтқоректілері – 28, ауданы.
құстар – 108.
6. Қорғалжын 258,9 Көл экожүйесі. Ақмола 1968
Өсімдіктері – 331, облысының
сүтқоректілері –37, Қорғалжын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Азаматтық объектілерді қорғау
«Ерекше қорғалатын табиғи аймақтардың құқықтық режимі»
Биоресурстар. Өсімдіктер дүниесі, олардың биосфера мен адам өміріндегі маңызы
Табиғи территорияларды қорғау ерекшеліктері
Биологиялық әралуандылық
Қорықтар мен ұлттық парктер
Шығыс Қазақстандағы ерекше қорғауға алынған территориялар
Қазақстандағы ерекше қорғалатын табиғи аумақтар
Биосфера туралы ақпарат
Экологиялық қылмыстардың өзекті мәселелері
Пәндер