Геологиялық және геофизткалық жұмыстар



I. Геолгиялық бөлімі
1. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
2. Ауданның геологиялық құрылысының сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
2.1. Стратиграфия ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
2.2. Интрузивті жыныстар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
II. Жобалық бөлімі
3. Жобалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
3.1. Жұмыстарды жүргізу жағдайлары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
3.2. Жұмыстарды жүргізу тәсілдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
3.2.1. Даярлық жұмыстары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9

3.2.2. Далалық кезең ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
3.2.2.1. Геологиялық маршруттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
3.2.2.2. Тау . кен жұмыстары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
3.2.2.3. Бұрғылау ұңғымалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12

3.2.2.4. Сынамалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12
3.2.2.5. Геофизикалық жұмыстар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .13
3.2.3. Камералдық жұмыстар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
Геологиялық картаға түсіру және қашықтықтан зерттеу әдістері пәнінен курстық жұмыс студенттерге геологиялық денелерді ғана емес, пайдалы қазбаларды іздеу, кен болашағы зор аудандарды анықтауды үйретіп, дағдыландыратын геологиялық картаға түсіру және қашықтықтан зерттеу әдістері пәнін қортындылап тұжырымдауға көмектеседі. Курстық жұмыс жасау барысында студенттерге геологиялық карталарды еркін оқуға, жиналған материалдарды теориялық сараптап анализ жасауға, ойымызды қағазға түсіріп, оны дәлелдеп қорғауға мүмкіншілік береді. Курстық жұмысты жобалау уақыт алатын біршама күрделі жұмыс, геологиялық құрылысы жағынан үлкен көлемді, геологиялық картаны оқи білетін адамға көрінетін, әртүрлі пішінді шөгінді, вулканогенді, интрузивті, қатпарлы, жарылысты құрылымдарды, қабат аралықтарының үйлесімсіздігі бар геологиялық карталарды пайдаланып орындалады. Осындай жұмыстарды жасау барысында студенттер өзінің білім алып жатқан білімін белгілі бір жерде қолдана алып, яғни өз жұмысында тәжірибелі болу үшін үлкен көмек береді.
Сондықтан да, курстық жұмыста студент геологиялық картаға түсіру және қашықтықтан зерттеу әдістері пәнін өту барысында алған білімізді қолданып, біліміміздің қандай деңгейде екенін көрсетуге мүмкіншілік бере отырып, геологиялық картаға, интрузивті жыныстарына, тектоникасына және геологиялық жобалауға берілгін сипаттаудың әдістері бойынша толық сипаттама береміз.
1. Жүнісов А.А. “Құрылымдық геология” Алматы 2000 жыл
2. Жүнісов А.А., Жарқынбеков Т.Н., Жуков М.А. “Құрылымдық геология және геологиялық карта түсіру” Алматы ҚазҰТУ, 1997жыл
3. Жүнісов А.А. “Курстық жобаны орындауға арналған әдістемелік нұсқау” Алматы ҚазҰТУ, 2001 жыл

Мазмұны
I. Геолгиялық бөлімі
1.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
2. Ауданның геологиялық құрылысының
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
2.1.
Стратиграфия ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
2.2. Интрузивті
жыныстар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..6
II. Жобалық бөлімі
3. Жобалық
бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .8
3.1. Жұмыстарды жүргізу
жағдайлары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8

3.2. Жұмыстарды жүргізу
тәсілдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 9
3.2.1. Даярлық
жұмыстары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..9

3.2.2. Далалық
кезең ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... .9
3.2.2.1. Геологиялық
маршруттар ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ..10
3.2.2.2. Тау – кен
жұмыстары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... 10
3.2.2.3. Бұрғылау
ұңғымалары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... 12

3.2.2.4.
Сынамалау ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ..12

3.2.2.5. Геофизикалық
жұмыстар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... .13

3.2.3. Камералдық
жұмыстар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... 13
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
Әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .15

1. Кіріспе
Геологиялық картаға түсіру және қашықтықтан зерттеу әдістері пәнінен
курстық жұмыс студенттерге геологиялық денелерді ғана емес, пайдалы
қазбаларды іздеу, кен болашағы зор аудандарды анықтауды үйретіп,
дағдыландыратын геологиялық картаға түсіру және қашықтықтан зерттеу
әдістері пәнін қортындылап тұжырымдауға көмектеседі. Курстық жұмыс жасау
барысында студенттерге геологиялық карталарды еркін оқуға, жиналған
материалдарды теориялық сараптап анализ жасауға, ойымызды қағазға түсіріп,
оны дәлелдеп қорғауға мүмкіншілік береді. Курстық жұмысты жобалау уақыт
алатын біршама күрделі жұмыс, геологиялық құрылысы жағынан үлкен көлемді,
геологиялық картаны оқи білетін адамға көрінетін, әртүрлі пішінді шөгінді,
вулканогенді, интрузивті, қатпарлы, жарылысты құрылымдарды, қабат
аралықтарының үйлесімсіздігі бар геологиялық карталарды пайдаланып
орындалады. Осындай жұмыстарды жасау барысында студенттер өзінің білім алып
жатқан білімін белгілі бір жерде қолдана алып, яғни өз жұмысында тәжірибелі
болу үшін үлкен көмек береді.
Сондықтан да, курстық жұмыста студент геологиялық картаға түсіру және
қашықтықтан зерттеу әдістері пәнін өту барысында алған білімізді қолданып,
біліміміздің қандай деңгейде екенін көрсетуге мүмкіншілік бере отырып,
геологиялық картаға, интрузивті жыныстарына, тектоникасына және геологиялық
жобалауға берілгін сипаттаудың әдістері бойынша толық сипаттама береміз.

2. Ауданның геологиялық құрылысының сипаттамасы
2.1. Стратиграфия
Ковыль ауданы стратиграфиялық жағынан біршама күрделі болып келеді.
Мұнда төменгі протерозойдан бастап, төменгі таскөмір шөгінділеріне дейін
дамып таралған.

Протерозой жүйесі
Төменгі бөлім
Маринов свитасы
(PR1mr)
Төменгі протерозой ауданның солтүстік-батыс пен оңтүстік-шығыс
аймақтарында дамыған. Олар гнейстер, амфиболиттер, кварциттер және
тақтатастардан тұрады. Төменгі протерозой маринов свитасы венд-төменгі
ордовикпен үйлесімсіз түрде көмкерген. Төменгі протерозой маринов
свитасының қалыңдығы 400 м.

Венд - төменгі Ордовик жүйесі
(V-O1)
Венд - төменгі ордовик ауданның оңтүстік-батыс бөлігінде дамып
таралған. Олар құмтастар, тақтатастар, аргиллиттер, әктастар, сирек
кварциттер, яшмалар және эффузивтерден тұрады. Венд - төменгі ордовикті
төменгі протерозоймен үйлесімсіздік құрап, өз кезегінде жоғарғы силурмен
үйлесімсіз құрап жатыр. Қабат қалыңдығы 180 м.

Силур жүйесі
Жоғарғы бөлім
Лудлов жікқабаты
(S2ld)
Силурдың жоғарғы бөлімі ауданның оңтүстік-шығыс және орталық
бөліктерінде дамыған. Қабат құрамы мәрмәрланған әктастар, андезит базальтты
порфириттер, туфтар, сирек туф-құмтастар және тақтастардан тұрады. Қабаттың
қалыңдығы 240 м. Жоғарғы силур ортаңғы девонмен параллельдік үйлесімсіз
құрап жатыр. Мәрмәрлар әктас пен доломиттің жапсар термалық та аймақтық
метаморфизмде де қалыптасады. Олардың басты минералы кальцит пен доломит
болады. Құрылымы ұсақ түйірлі гетеробластықтан ірі түйірлі гомеобластыққа
дейін болады. Түсі органикалық заттардың, сульфидтердің, темір
тотықтарының, одан да басқа минералдардың қатысуына байланысты болады.
Бітімі тақтатасты, жолақты, кейде шомбал келеді.

Девон жүйесі
Ортаңғы бөлім
Эйфель жікқабаты
(D2e)
Ортаңғы девон эйфель жікқабаты ауданның орталығында дамыған. Олар
құмтастардан, сазды тақтатастардан, әктастардан, орт. құмды туфтардан,
аргиллиттерден және туффиттерден тұрады. Ортаңғы девон жыныстарының
қалыңдығы 140 м. Ортаңғы девон эйфель жікқабаты төменгі таскөмір турне
жікқабатымен үйлесімсіздік жабындап жатыр. Әктастар органогенді шөгінді
таужыныстарға жатады. Бітімі шомбал, құрылымы кеуекті. Тақтатастар көбінесе
ашық түсті болып келеді. Құрылымы орта-ірі кристалды лепидобластық,
гранолепидобластық және порфиробластық болып келеді.

Таскөмір жүйесі
Төменгі бөлім
Жоғарғы турне – төменгі визе жікқабаты
(C1t2-v1)
Төменгі таскөмір Ковыль ауданының солтүстік – батыс бөлігінде дамыған.
Олар сазды, көмірлі сазды, құмтастар, сирек әктастар, аргиллиттер және
туффиттерден тұрады. Қабат қалыңдығы 140 м.
2.2. Интрузивті жыныстар
Интрузивті жыныстар сипатталынатын аймақтың көлемінің 50%-ға жуығын
қамтиды. Жасына қарай олардың ішінде үш интрузивті кешен бөлінеді:
1. төменгі протерозойлық интрузивті кешені:
• төменгі протерозойлық диоритті интрузивті кешен (δPR1);
• төменгі протерозойлық гранодиоритті, кварцты диоритті
интрузивті кешен (γδPR1);
• төменгі протерозойлық гранитоидты, гранит-гнейсті
интрузивті кешен (γPR1).
2. силур-девондық ультрамафитті интрузивті кешені (ΣS-D);
3. жоғарғы-ортаңғы плагиогранитті, гранит-порфирлі интрузивті кешені
(γ0С1-2).

Төменгі протерозойлық диоритті интрузивті кешен (δPR1)
Төменгі протерозойлық интрузивті кешен ауданның солтүстік – батыс
аймақтарында дамыған диориттер жатады. Бұл интрузия жапсарлық бетіне қарай
құжбанды болып келеді. Қабаттарға икемсіз жатыр. Сыйыстырушы таужыныстармен
үйлесімсіз құрап жатыр.

Төменгі протерозойлық гранодиоритті, кварцты диоритті интрузивті кешен
(γδPR1)
Төменгі протерозойлық интрузивті кешен Ковыль ауданының солтүстік –
шығыс аймағында дамыған гранодиориттер және кварцты диориттер жатады.
Интрузия шток пішінді болып келген. Кварцты диоритте кварцтың мөлшері 10-
20% болады. Фемалық минерал кәдімгі диориттен азырақ болады. Құрылымы
гипидиоморфты, плагиоклаз бен горнбленд тұрпатты түйір болып келеді де,
кварц олардың араларын толтырады.

Төменгі протерозойлық гранитоидты, гранит-гнейсті интрузивті кешен
(γPR1).
Төменгі протерозойлық интрузивті кешен ауданның оңтүстік-батыс, орталық
және солтүстік-шығыс бөліктерінде дамып таралған гранитоидтардан және
гранит-гнейстерден тұрады. Бұл интрузия жапсарлық бетіне қарай тегісті
болып келеді. Гнейс аймақтық метаморфизмнің жоғары сатысында шөгінді де,
магмалық та метапелиттердің өзгеруінен пайда болады. Олар негізінен ашық
түсті жыныс, кейде сұр түріде кездеседі. Олардың ең басты минералдары
далашпаттары болады.

Силур-девондық ультрамафитті интрузивті кешені (ΣS-D)
Силур-девондық интрузивті кешен ауданның оңтүстік – шығыс бөлігінде
жатыр. Құрамы ультрамафитті жыныстардан тұрады. Соның ішінде
серпентиниттерден, перидотиттерден, дуниттерден және пироксениттиерден
тұрады. Серпентиниттер шомбал, тақтатасты жыныстар. Түсі сарғыш жасылдан,
қараға дейін. Серпентиниттер ультрабазиттер бойынша, метаморфтықта,
метасоматоз жолымен дамиды. Дунит негізінен оливиннен тұрады. Қосымша
минерал ретінде пироксендер кездеседі. Дунит сарғыш жасыл, жасылдау сұр,
орта немесе ұсақ түйірлі жыныс. Бітімі шомбал, құрылымы изометрлі түйірлі
болып келеді.

Жоғарғы-ортаңғы плагиогранитті, гранит-порфирлі интрузивті кешені (γ0С1-
2)
Жоғарғы-ортаңғы интрузивті кешен Ковыль ауданының солтүстік – батыс
бөлігінде дамыған. Құрамы плагиограниттерден және гранит-порфирлерден
тұрады. Жапсарлық бетіне қарай тегісті болып келген. Гранит ашық түсті
жыныс, көбінесе қызғылт, қызыл. Гранит орта, ірі, кейде зор түйірлі болады.
Бітімі шомбал, кейде шлирлі, дерективті болады. Басты минералдары кварц,
калишпат, плагиоклаз болады.

3. Жобалық бөлім
3.1. Жұмыстарды жүргізу жағдайлары
• жұмыс түрі мен масштабы;
• орогидрографиясы, климаты және органикалық әлемі;
• таужыныстардың жер бетіне шығу дәрежесі;

Орогидрографиясы, климаты және органикалық әлемі
Аудан рельефі тегіс төбелермен сипатталады. Ауданда абсолютті белгілер
560 м–ден 607 м–ге дейін өзгереді, салыстырмалы көтерулер 10-15 м-ге дейін
құрайды.
Климаты континентальды, құрғақ. Өсімдікке кедей, жусан типті өсімдіктер
тән.

Таужыныстардың жер бетіне шығу дәрежесі
Таужыныстар негізінен литологиялық құрамы әртүрлі жапсарға жақындайды,
сол себепті таужыныс будасының химиялық және физико – механикалық құрамына
байланысты болып келеді. Екінші шарт жапсарлы белдемдерде жеке белдемдердің
түзілуімен тектоникалық жұмыстардың болуы.
Таужыныстар нақты геологиялық шекараға ие емес, сол себепті олар
сынамалау мәлеметтері арқылы анықталады, бірақ көп жағдайда руданы
шекаралауда, дененің қалыңдығы мен морфологиясы борттық құрамға аз тәуелді
болып келеді.

3.2. Жұмыстарды жүргізу тәсілдері
Геологиялық картаны түсіру жұмыстары алдында оның барлық орындалу
уақытына жоба жасалынады. Жобада шешілуге тиіс деген геологиялық мәселелер
айқындалады, яғни ауданның зерттелу тереңдігі, дәлдіктілігі, әдістері,
қажетті жұмыстардың түрі, көлемі мен оған келетін уақыт мөлшері
көрсетіледі.
Жұмыстың орындалуы үш сатыға бөлінеді:
1. даярлық;
2. далалық;
3. камералдық.

3.2.1. Даярлық жұмыстары
Бұл жұмыстар кезінде жобаланған аудан бойынша бұрынғы жылдары
орындалған жұмыстар кезінде жинақталған материалдармен танысады, яғни
таужыныстары үлгілерімен, шлифтермен, геологиялық карталармен, пайдалы
қазба кенорынддары, көздері, белгілері, геофизикалық, аэроғарыштық
материалдармен, соңғыны бажайлаумен т.б. көрсетіледі.
Даярлық жұмыстардың міндеттері:
• Карта түсірілетін аудан бойынша фондылық қолжазбалар, мақалалар,
шлифтер, органикалық қалдықтармен танысу;
• Кенорындары мен пайалы қазба көздері геофизикалық, геохимиялық
және минералогиялық аномалиялар, палентологиялық қалдықтары жайлы
мәліметтерді тіркеу мен жүйелеу;
• Бұрынғы жүргізілген жұмыстардың фактілік материалдары картасын
жасау;
• Іздеу мен түсіру жұмыстары жағдайларын есепке ала отырып, іздеу
жұмыстарының табиғат жағдайлары картасын жасау;
• Алдын-ала зертеудің жұмыс жобасы мен бағдарламасын жасау.

3.2.2. Далалық кезең
Далалық зерттеулер іздеу-түсіру мен іздеу маршруттарынан, аэровизуалдық
бақылаулар, геофизикалық, геохимиялық, геоморфологиялық, гидрогеологиялық,
петрографиялық, стратиграфиялық және басқа да зерттеулерден, бұрғылау
ұңғымалары мен тау-кен қазындыларын өтуден, әр-түрлі сынамалау мен
аналитикалық жұмыстар жүргізуден тұрады.
Бұл жұмыстардың алдында геологиялық маршруттар, тау-кен жұмыстары және
сынамалар алынады.
Зерттелінетін аудан бірдей қашықтықта орналасқан, тік бағытты
маршрутармен жабылса, онда мұндай карта түсіру әдісі дұрыс емес деп
табылады.
3.2.2.1. Геологиялық маршруттар
Маршруттар бағытын белгілеуде мынандай мәселелерді есте ұстаған жөн:
а) ауданның геологиялық құрылысының күрделілігі;
б) таужыныстардың жер бетіне шығу дәрежесі;
в) аэрофотосуреттердің бажайлану дәрежесі;
г) геофизикалық пен геохимиялық материалдарды нобайластыру қорытындысы;
д) пайдалы қазындылар туралы мәліметтер жиынтығы.
Геологиялық маршруттар міндеті – іздеу және іздеу-түсіру болғандықтан
әрдайым литохимиялық сынамалар алынады.
Ковыль ауданында 5 геологиялық маршруттар жүргізілді.
Бірінші геологиялық маршрут оңтүстік-батыс бағытта жүріп өтілді.
Маршруттың қашықтығы 12 км. Маршруттың мақсаты гнейстерді, амфиболиттерді
анықтау болып табылады.
Екінші геологиялық маршрут солтүстік-батыс бағытта жүріп өтілді.
Маршруттың қашықтығы 6 км. Маршруттың мақсаты аргиллиттер, туфиттер,
әктастар және құмтастарды табу болып ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
КЕНОРЫННЫҢ ГЕОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ ҚОРЛАРЫ
«өзенмұнайгаз» өндірістік филиалы
Мұнай- газ өндіру кәсіпорындарының инвестициялық қызметі
Кәсіпорын табысын бөлу және пайданы арттыру жолдары
Минералдық шикізаттарға инженерлік-геологиялық зерттеулер
Геологиялық - түсіру жұмыстары
«Қапшағай қаласына іргелес оңтүстік телімне құрылыс салу мәселесімен инженерлік геологиялық жұмыстар жобасы»
Кеннің заттық құрамы
Геологиялық зерттеулер жүргізу
Талдықұдық компаниясында барлау бойынша орындалған жұмыстар
Пәндер