Маңғыстау облысының экономикалық потенциалы
1. Маңғыстау облысының инвестициялық саясаты
2. Аймақтың өнеркәсіптік потенциалы
3. Аймақ шаруашылығы
2. Аймақтың өнеркәсіптік потенциалы
3. Аймақ шаруашылығы
Маңғыстау облысы Қазақстаның оңтүстік – батысында орналасқан. Жер көлемі 165,6 мың шаршы шақырым. Облыстың солтүстік бөлігінде Желтау, (221 м), Мыңсуалмас (148 м) таулары және құмды массивтері ( Қарақұм, Сам және басқалары), сортаң жерлері (Өліқолтық, Қайдақ, Қара дүлей және басқалары) және Бозащы түбегі бар Каспий маңы жазығы орналасқан. Орталық бөлігінде Маңғыстау түбегі жән ТМД-дағы ең үлкен ойпат –Қарақия (132м.) орналасқан. Оңтүстік-батысында Кендірлі-Қаясан жазығы, оңтүстігінде – Қарынжарық ойпаты, шығысында – Үстірт жазығы орналасқан.
Маңғыстау облысының аумағы биолклиматтық жағдайларының сипаты бойынша сұр-бозғылт топырақты шөлейтке жатады. Барлық аумақта кең таралған сорлар, сортаңдар кездеседі. Кең ауқымды аумақты құм алып жатыр.
Облыс орталығы – 1963 жылы негізі қаланған Каспий теңізіндегі порт болып табылатын Ақтау қаласы. Аумағы – 165 мың шаршы шақырым (Қазақстан аумағы ның жалпы ауданының 6,1 % алып жатыр).
Климаты – шұғыл континенталды, аса құрғақ. Қаңтардың орташа температурасы – минус -9 0 С, маусымның орташа температурасы – плюс 25-29 0С. Жауын-шашынның жылдық мөлшері 100 -150 мм.
Аумақтың көп бөлігін сұр топырақтағы бұтақты өсімдіктері бар жусанды-сортаңды шөл алып жатыр; беті сорлы, тақырлы сор, өсімдігі сирек құмды жерлер болып келеді.
80 астам ұлттан тұратын Маңғыстау халқының саны 10.01.2006 ж. жағдай бойынша 373,4 мың адамды құрайды немесе Қазақстан халқының 2,4 % құрайды. Облыстың экономикасының тұрақты түрде оң дамуы халық санының жыл сайынғы табиғи өсуіне жағдай жасайды, Маңғыстауда реэмиграция үрдісі белсенді жүруде. Облыстағы қала халқының саны 283,2 мың адамды, яғни барлық халықтың 75,9 % құрайды. Халықтың орналасу тығыздығы 1 шаршы шақырымға 2,2 адамды құрап, республика бойынша 1 шаршы метрге 6 адамнан келетін халықтың оналасуының орташа тығыздығына қарсы көрсеткіш беріп отыр.
Облыс халқының этникалық құрамы әр түрлі және көп ұлтты. Мұнда шамамен 90 ұлт және ұлыстар мекендейді. Олардың ішінде украиндар, татарлар, немістер және басқалары бар. Облыстың жергілікті халқы – қазақтар – 74 %, орыстар – 17 % құрайды. Облыстың демографиялық жағдайына табиғи және көші-қон факторлары әсер етеді. Халықтың табиғи өсімі соңғы жылдары туудың азаюына байланысты болып отырған төмендеумен сиаптталады.
Көші-қон ағымы негізінен Түрікменстан, Өзбекстан сияқты жақын шетелдерден келеді. Көші-қонның негізгі себебі ұлттық-мемлекттік қалыптасу бойынша орналасуы болып отыр. Көбіне ТМД елдерінен қазақтар көшіп келуде. Облысқа көшіп келгендердің 84,8 % - қазақтар, 9,1 % - оыстар, 1,2 % - әзірбайжандар.
Маңғыстау облысының аумағы биолклиматтық жағдайларының сипаты бойынша сұр-бозғылт топырақты шөлейтке жатады. Барлық аумақта кең таралған сорлар, сортаңдар кездеседі. Кең ауқымды аумақты құм алып жатыр.
Облыс орталығы – 1963 жылы негізі қаланған Каспий теңізіндегі порт болып табылатын Ақтау қаласы. Аумағы – 165 мың шаршы шақырым (Қазақстан аумағы ның жалпы ауданының 6,1 % алып жатыр).
Климаты – шұғыл континенталды, аса құрғақ. Қаңтардың орташа температурасы – минус -9 0 С, маусымның орташа температурасы – плюс 25-29 0С. Жауын-шашынның жылдық мөлшері 100 -150 мм.
Аумақтың көп бөлігін сұр топырақтағы бұтақты өсімдіктері бар жусанды-сортаңды шөл алып жатыр; беті сорлы, тақырлы сор, өсімдігі сирек құмды жерлер болып келеді.
80 астам ұлттан тұратын Маңғыстау халқының саны 10.01.2006 ж. жағдай бойынша 373,4 мың адамды құрайды немесе Қазақстан халқының 2,4 % құрайды. Облыстың экономикасының тұрақты түрде оң дамуы халық санының жыл сайынғы табиғи өсуіне жағдай жасайды, Маңғыстауда реэмиграция үрдісі белсенді жүруде. Облыстағы қала халқының саны 283,2 мың адамды, яғни барлық халықтың 75,9 % құрайды. Халықтың орналасу тығыздығы 1 шаршы шақырымға 2,2 адамды құрап, республика бойынша 1 шаршы метрге 6 адамнан келетін халықтың оналасуының орташа тығыздығына қарсы көрсеткіш беріп отыр.
Облыс халқының этникалық құрамы әр түрлі және көп ұлтты. Мұнда шамамен 90 ұлт және ұлыстар мекендейді. Олардың ішінде украиндар, татарлар, немістер және басқалары бар. Облыстың жергілікті халқы – қазақтар – 74 %, орыстар – 17 % құрайды. Облыстың демографиялық жағдайына табиғи және көші-қон факторлары әсер етеді. Халықтың табиғи өсімі соңғы жылдары туудың азаюына байланысты болып отырған төмендеумен сиаптталады.
Көші-қон ағымы негізінен Түрікменстан, Өзбекстан сияқты жақын шетелдерден келеді. Көші-қонның негізгі себебі ұлттық-мемлекттік қалыптасу бойынша орналасуы болып отыр. Көбіне ТМД елдерінен қазақтар көшіп келуде. Облысқа көшіп келгендердің 84,8 % - қазақтар, 9,1 % - оыстар, 1,2 % - әзірбайжандар.
Интернет желісі
1.www.econommang.gov.kz
2.kaztrk.k/news
1.www.econommang.gov.kz
2.kaztrk.k/news
Тұрар Рысқұлов атындағы Қазақ экономикалық
университеті
! !! ор!!!!
!Рмрмл
!!кеаӘӘӘотл
рпмӘ ІЭкономиканы мемлекеттік реттеу кафедрасы
Әлеуметтік жұмыс мамандығы
Аймақтық экономика пәні бойынша
РЕФЕРАТ
Маңғыстау облысының экономикалық потенциалы
Орындаған:
Избасарова А.М.
3курс, 301тобының студенті
Тексерген:
оқытушы ТоқтасыновС. У.
АЛМАТЫ – 2010
Жоспары
1. Маңғыстау облысының инвестициялық саясаты
2. Аймақтың өнеркәсіптік потенциалы
3. Аймақ шаруашылығы
Маңғыстау облысының инвестициялық саясаты
Маңғыстау облысы Қазақстаның оңтүстік – батысында орналасқан. Жер
көлемі 165,6 мың шаршы шақырым. Облыстың солтүстік бөлігінде Желтау, (221
м), Мыңсуалмас (148 м) таулары және құмды массивтері ( Қарақұм, Сам және
басқалары), сортаң жерлері (Өліқолтық, Қайдақ, Қара дүлей және басқалары)
және Бозащы түбегі бар Каспий маңы жазығы орналасқан. Орталық бөлігінде
Маңғыстау түбегі жән ТМД-дағы ең үлкен ойпат –Қарақия (132м.) орналасқан.
Оңтүстік-батысында Кендірлі-Қаясан жазығы, оңтүстігінде – Қарынжарық
ойпаты, шығысында – Үстірт жазығы орналасқан.
Маңғыстау облысының аумағы биолклиматтық жағдайларының сипаты бойынша сұр-
бозғылт топырақты шөлейтке жатады. Барлық аумақта кең таралған сорлар,
сортаңдар кездеседі. Кең ауқымды аумақты құм алып жатыр.
Облыс орталығы – 1963 жылы негізі қаланған Каспий теңізіндегі порт
болып табылатын Ақтау қаласы. Аумағы – 165 мың шаршы шақырым (Қазақстан
аумағы ның жалпы ауданының 6,1 % алып жатыр).
Климаты – шұғыл континенталды, аса құрғақ. Қаңтардың орташа температурасы –
минус -9 0 С, маусымның орташа температурасы – плюс 25-29 0С. Жауын-
шашынның жылдық мөлшері 100 -150 мм.
Аумақтың көп бөлігін сұр топырақтағы бұтақты өсімдіктері бар жусанды-
сортаңды шөл алып жатыр; беті сорлы, тақырлы сор, өсімдігі сирек құмды
жерлер болып келеді.
80 астам ұлттан тұратын Маңғыстау халқының саны 10.01.2006 ж. жағдай
бойынша 373,4 мың адамды құрайды немесе Қазақстан халқының 2,4 % құрайды.
Облыстың экономикасының тұрақты түрде оң дамуы халық санының жыл сайынғы
табиғи өсуіне жағдай жасайды, Маңғыстауда реэмиграция үрдісі белсенді
жүруде. Облыстағы қала халқының саны 283,2 мың адамды, яғни барлық халықтың
75,9 % құрайды. Халықтың орналасу тығыздығы 1 шаршы шақырымға 2,2 адамды
құрап, республика бойынша 1 шаршы метрге 6 адамнан келетін халықтың
оналасуының орташа тығыздығына қарсы көрсеткіш беріп отыр.
Облыс халқының этникалық құрамы әр түрлі және көп ұлтты. Мұнда шамамен
90 ұлт және ұлыстар мекендейді. Олардың ішінде украиндар, татарлар,
немістер және басқалары бар. Облыстың жергілікті халқы – қазақтар – 74 %,
орыстар – 17 % құрайды. Облыстың демографиялық жағдайына табиғи және көші-
қон факторлары әсер етеді. Халықтың табиғи өсімі соңғы жылдары туудың
азаюына байланысты болып отырған төмендеумен сиаптталады.
Көші-қон ағымы негізінен Түрікменстан, Өзбекстан сияқты жақын
шетелдерден келеді. Көші-қонның негізгі себебі ұлттық-мемлекттік қалыптасу
бойынша орналасуы болып отыр. Көбіне ТМД елдерінен қазақтар көшіп келуде.
Облысқа көшіп келгендердің 84,8 % - қазақтар, 9,1 % - оыстар, 1,2 % -
әзірбайжандар.
Қазақстан Республикасында шетелде тұратын оралман-қазақтарды тарихи
отандарына қайтару саясатының жүргізілуіне байланысты Иран Ислам
Республикасынан оралмандар көшіп келуде. Соңғы жылдары облысқа 700 оралман
отбасы көшіп келіп, олар тұрғын үй, жәрдемақы, тегін оқу мүмкіндігіне ие
болды.
Қазақстан Республикасы статистика агенттігінің мәліметтеріне
қарағанда, 2009 жылғы І жартыжылдықта облыста жалпы ішкі өнім 446,3 млрд.
теңгені құраған. Жан басына шаққандағы жалпы ішкі өнім 1037,8 мың теңгеге
жетті немесе бұл орташа республикалық көрсеткіштен (423,9 мың теңге) екі
еседен астам жоғары.
Облыста ағымдағы жылғы қаңтар-қыркүйек айларында өнеркәсіп
өндірісінің көлемі 879,4 млрд. теңгені құрады, өнеркәсіп өнімдерінің
физикалық көлемі индексі – 100 пайыз. Осы есепті кезеңде 13,8 млн. тонна
мұнай өндірілді, яғни бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыс-тырғанда,
101,2 пайыз деген сөз. Өңдеу саласында химия өнер-кәсібінің, мата және
тігін өнеркәсібінің ұлғая түсуі байқалады.
Ал негізгі капиталға инвестициялар көлемі облыста жан басына шаққанда
республикада 2-орынға шығып отыр. Тоғыз айда негізгі капиталға
инвестициялар 188,8 млрд. теңге болды.
30 корпоративтік көшбасшы бағдарламасы ауқымында Маңғыстау
ауданының Шетпе ауылында Каспийцемент ЖШС-ның Цемент зауыты құрылысы
серпінді жобасы жүзеге асырылуда, оның сметалық құны 353 АҚШ долларына
бағаланады. 2003-2015 жылдарға арналған Қазақстан Республикасын
индустриялық-инновациялық дамыту стратегиясы аясында ағымдағы жылдың соңына
дейін кеме жасау зауыты (Keppel Kazakhstan ЖШС) және Форт-Шевченко
қаласында құрылыс индустриясы базасы (Түпқараған ЖШС) пайдалануға
берілмек, оларға салынған инвестициялардың жалпы көлемі 43,7 млн. доллары
болып отыр. ҚазМұнайГаз компаниясы Ақтау пластмасса зауыты базасында жол
битумын өндіретін зауыт құрылысы жобасын жүзеге асыруды жалғастыруда.
Жобаның сметалық құны – 400 млн. АҚШ доллары. Оны іске асыру облыстағы
барлық автомобиль жолдарын, сондай-ақ кентішілік және облыстың елді
мекендерінің шағынауданішілік жолдарын салу мен жөндеу жөніндегі
мәселелерді шапшаңдатуға мүмкіндік беретін болады. Каспий ӘКК АҚ-мен
бірлесе отырып, Маңғыстау облысы аумағында 7 инвестициялық жобаны көздейтін
2009-2011 жылдарға арналған әлеуметтік әріптестік жобасы жүзеге асырылып
отыр. Қалалар мен аудандар әкімдіктері инвестициялық жобаларды орналастыру
үшін тиісті жер телімдерін бөліп қойды.
Жер-Теңіз-Аспан ықпалдастырылған инвестициялық мега-жобаны жүзеге
асыру бойынша жұмыстар жалғастырылуда. Әлемдік қаржы және экономика
дағдарысы етектен тартып, инвесторлар қызметіне және аймақтық экономикаға
келеңсіз ықпал етіп отыр-ғанына қарамастан, бұл жобаның бірде-бірі тоқтаған
жоқ. Елбасының 2008 жылғы 28 қарашадағы Жарлығымен Ақтау теңіз порты
арнайы экономикалық аймағының аумағы экспортқа бағдарланған жоғары
технологиялы өндірістерді орналастыру үшін 2000 гектарға ұлғайтылып, оның
күші 2028 жыл-ға дейінгі мерзімге ұзартылды.
Ақтау теңіз порты АЭА аумағын инвестициялық жобалармен толықтыру
жұмыстары жүргізілуде. Бүгінгі таңда іріктелген 18 жобаның жалпы көлемі
668,7 млн. АҚШ долларын құрайтын 9-ын Сарапшылар кеңесі АЭА аумағында
орналастыруды мақұлдады, оның ішінде 478 млн. АҚШ долларының 5 жобасы
жүзеге асыруға дайын. Бұл жұмыстарды шапшаңдату үшін АЭА аумағында
инженерлік және көліктік инфрақұрылымдарды қамтамасыз ету жұмыстары
басталып кетті. Бұл мақсаттарға Үкімет резервінен 349,9 млн. теңге
қарастырылып отыр. 2010-2012 жылдарға арналған республикалық бюджеттен АЭА
инфрақұрылымдарын жайластыруды жалғастыруға 1700 млн. теңге көлемінде қаржы
бөлу мәселесі тыңғылықты шешілді. Теңіз порты мен Құрық жұмысшы кентін
дамытудың бас жоспары жасалып, жүзеге асырылуда. Жұмысшы кентін дамыту
жөніндегі барлық 10 әлеуметтік және инфрақұрылымдық жобаны жүзеге асыру
жұмыстары жүргізілуде. ҚазМұнайГаз ұлттық компаниясы транскаспиймұнай
құбыры жүйесін, оған қоса Ескене-Құрық мұнай құбыры құрылысын, Құрықтағы
мұнай құятын терминалды және танкер флотын құру жобаларының техникалық-
экономикалық негіздемелерін жасаумен айналысуда. Қазтеңізкөлікфлоты АҚ
Құрық портында кеме жөндеу және кеме жасау зауытын салудың алдын ала
техникалық-экономикалық негіздемесін, ТеңізСервис ЖШС Құрық ауылында
теңіздік мұнай операцияларын қолдау базасын салудың техникалық-экономикалық
негіздемесін жасады. Ал Маңғыстау аймақтық электр желілері компаниясы АҚ
Ақтау-Құрық екінші жоғары кернеулі 110 кВ электр желісінің құрылысын және
Құрық 1106 кіші стансысын жаңғыртуды аяқтады. 2008-2010 жылдарға
арналған Маңғыстау облысының туристік саласын дамыту аймақтық бағдарламасы
жүзеге асырылуда. Кендірлі халықаралық курортын салу жобасы бойынша
стратегиялық инвесторлар айқындалып, келісімге қол қойылды. Қыркүйек айында
туризм колледжі ашылды. Онда оқытуды шетелдік оқытушылар SES (Аға
Сарапшылар Қызметі) бағдарламасы бойынша жүргізетін болады, бұл шара
Германия Федеративтік Республикасының Экономикалық ынтымақтастық және даму
федералдық министрлігінен қаржыландырылады. Сондай-ақ Кендірлі әуежайының
ұшыру-қондыру алаңын салудың техникалық-экономикалық негіздемесі де жасалып
қойылды. Жоба концессиялық негізде іске асырылмақ.
Концессиялық негізде Ақтау халықаралық әуежайының жолаушылар
терминалын салу аяқталды, ұшыру-қондыру алаңын жаңғырту жұмыстары
жұргізілуде. Бұдан басқа концессия тетіктерін қолдану арқылы Ерәлиев-
Құрық теміржол учаскесінің құрылысы жобасы жүзеге асырылу үстінде. Сонымен
қатар облыс орталығындағы теміржол және автомобиль вокзалдарының құрылысы
бойынша нысандар да концессиялық жобалар тізіміне енгізілді. Бұл жобалар
бойынша техникалық-экономикалық негіздеме қазірдің өзінде жасалып,
Қазақстандық мемлекеттік-жеке әріптестік орталығына мемлекеттік сараптамаға
берілді.
Солтүстік-Оңтүстік транзиттік дәлізінің маңызды учаскелерінің
бірінен саналатын Өзен – Түркіменстанның мемлекеттік шекарасы теміржол
желісі құрылысына ағымдағы жылы республикалық бюджеттен 1 млрд.теңге
бөлінді. Биылғы қазан айының басында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың
қатысуымен осы нысанның құрылысы басталғаны туралы бұдан бұрын газетімізде
жазған болатынбыз. Ал Қазақстан темір жолы ұлттық компаниясы АҚ өз
қаражаттары есебінен ағымдағы жылдың соңына дейін Жезқазған-Бейнеу темір
жолының Жезқазған-Сексеуіл учаскесінің құрылысын бастағалы отыр. Бейнеу-
Шалқар екінші учаскесінің құрылысы да концессиялық негізде шешімін таппақ.
Самұрық-Қазына ұлттық әл-ауқат қорымен бірлескен Каспий энергетикалық
хабын құру жобасын да іс жүзінде жүзеге асыру басталды. Жобаның алдын ала
бизнес-жоспары жасалып, іске асыратын компания құрылды, тиісті жер телімі
де бөлініп берілген.
Тағы бір маңызды жоба назар аударуға тұрады. Ол Ақтау-Сити қала
құрылысы жобасын жүзеге асыру жалғастырылып отырғаны. Мемлекет басшысының
тапсырмасы бойынша көпқабатты тұрғын үйлер мен қалалық маңыздағы нысандар
құрылысына 43,26 гектар жер телімі бөлінді. Биылғы жылдың сәуір айында
сәулет-қала құрылысы кеңесінің отырысында Ақтау-Сити жобасы құрамындағы
бірінші шағын аудан – Ақтау қаласы 33-інші шағынауданын салуды қалыптастыру
жөніндегі тұжырымдама бекітілді. Ал жақында ғана қазанның 14-інде Маңғыстау
облысы әкімдігі мен Самұрық-Қазына жылжымайтын мүлік қоры АҚ арасында
бірінші шағынауданның құрылысын бастау туралы өзара ынтымақтастық
меморандумына қол қойылды.
Аймақтың өнеркәсіптік потенциалы
Маңғыстау облысының өнеркәсібі мұнай-газ өндіруші саланың дамуы,
сондай-ақ қызмет етіп тұрған және жаңа құрылыс кәсіпорындарының кеңеюі
есебінен оң даму қарқынымен сипатталады. Маңғыстау облысындағы жалпы
өндіріс көлемі 2007 жылы 1107,3 млрд. теңгені құрады.
Мұнай секторындағы эконмикалық өсуге кедергі болып тұрған өзіндік
шикізат қорының болмауы, сондай-ақ ірі өткізу рыноктарына қатынау
мүмкіндігінің болмауы болып табылады.
Қазіргі таңда облыс аумағында 200 өнеркәсіптік кәсіпорын қызмет
етеді, олардың үштен екісі Ақтау қаласында орналасқан. Одан соң Жаңаөзен
қаласы мен Бейнеу ауданы жалпы өнеркәсіптік кәсіпорындардың 23 % солардың
үлесінде. Қалған 25 өнеркәсітік кәсіпорындар (жалпы санының 12%) қалған үш
ауданда – Қарақия, Маңғыстау, Түпқараған аудандарында шоғырланған.
Өнеркәсіптік өнімнің негізгі мөлшері екі қалада- Ақтау және Жаңаөзен
қалаларында, барлық өндіріс солардың үлесінде.
Өңір эконмикасының шикізатық бағыты даму жағдайына экономиканың
басқа да секторлары тіклей байланысты болатын тау-кен өндірісі
өнеркәсібінің (жалпы санының 9 %) басымдығын айқындап берді.
Қазіргі кезде мұнай-газ өндіру секторы республика экономиакысның
облыстағы мамандандырылған басым бағыттарының бірі болып табылады. Облыста
жалпы республикалық көлемнің 30% шикі мұнай және газ конденсаты өндіріледі.
Жыл сайынғы мұнай өндіру көлемінің өсу қарқыны сақталуда. Маңғыстау облысы
көмірсутегін экспортқа шығарушылардың бірі. Еесптік кезеңде облыста 18,2
млн. тонна мұнай өндіріліді. Немесе бұл 2006 жылға 102,7% көп.
Табиғи газ өндіру 2,6 млрд. м 3 өсіп, 2006 жылмен салыстырғанда 4,4% асып
түсті.
Электр энергиясын, газды және суды өндіруде және таратуда өнім
көлемі 24,9 млрд. теңгені құрады, бұл 2006 жылғыдан 105,7% көп.
Өңдеу өнеркәсібі азық-түлік өнімдерін өндірумен, тоқыма және тігін
өнеркәсібімен, резина және пластмасса бұйымдарын өндірумен, машина
жасаумен, химиялық өнеркәсіппен, басқа да металл емес минералды өндірумен
және өнеркәсіптің басқа да салаларымен сипатталады. Өңдеу өнеркәсібінде
өндірістік өнім көлемі 47,9 млрд. теңгені құрап, 2006 жылдың осындай
кезеңіне қарағанда 176,7% көп болды. Өңдеу өнеркәсібінің даму
перспективасында Маңғыстау облысының көліктік-логистикалық инфрақұрылымын
дамытумен және өнеркәсіп салаларын өндірістік логистика тетіктерін қолданып
дамытумен, сондай-ақ қолайды инвестициялық климаты бар арнайы аумақтыр
құрумен байланысты болуы тиіс.
Оң көрсеткіштердің болуына Индустриялық-инновациялық даму
стратегиясы мүмкіндік берді. Ол өңдеу өнеркәсібінің ғана емес эконмиканың
басқа да секторларын ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
университеті
! !! ор!!!!
!Рмрмл
!!кеаӘӘӘотл
рпмӘ ІЭкономиканы мемлекеттік реттеу кафедрасы
Әлеуметтік жұмыс мамандығы
Аймақтық экономика пәні бойынша
РЕФЕРАТ
Маңғыстау облысының экономикалық потенциалы
Орындаған:
Избасарова А.М.
3курс, 301тобының студенті
Тексерген:
оқытушы ТоқтасыновС. У.
АЛМАТЫ – 2010
Жоспары
1. Маңғыстау облысының инвестициялық саясаты
2. Аймақтың өнеркәсіптік потенциалы
3. Аймақ шаруашылығы
Маңғыстау облысының инвестициялық саясаты
Маңғыстау облысы Қазақстаның оңтүстік – батысында орналасқан. Жер
көлемі 165,6 мың шаршы шақырым. Облыстың солтүстік бөлігінде Желтау, (221
м), Мыңсуалмас (148 м) таулары және құмды массивтері ( Қарақұм, Сам және
басқалары), сортаң жерлері (Өліқолтық, Қайдақ, Қара дүлей және басқалары)
және Бозащы түбегі бар Каспий маңы жазығы орналасқан. Орталық бөлігінде
Маңғыстау түбегі жән ТМД-дағы ең үлкен ойпат –Қарақия (132м.) орналасқан.
Оңтүстік-батысында Кендірлі-Қаясан жазығы, оңтүстігінде – Қарынжарық
ойпаты, шығысында – Үстірт жазығы орналасқан.
Маңғыстау облысының аумағы биолклиматтық жағдайларының сипаты бойынша сұр-
бозғылт топырақты шөлейтке жатады. Барлық аумақта кең таралған сорлар,
сортаңдар кездеседі. Кең ауқымды аумақты құм алып жатыр.
Облыс орталығы – 1963 жылы негізі қаланған Каспий теңізіндегі порт
болып табылатын Ақтау қаласы. Аумағы – 165 мың шаршы шақырым (Қазақстан
аумағы ның жалпы ауданының 6,1 % алып жатыр).
Климаты – шұғыл континенталды, аса құрғақ. Қаңтардың орташа температурасы –
минус -9 0 С, маусымның орташа температурасы – плюс 25-29 0С. Жауын-
шашынның жылдық мөлшері 100 -150 мм.
Аумақтың көп бөлігін сұр топырақтағы бұтақты өсімдіктері бар жусанды-
сортаңды шөл алып жатыр; беті сорлы, тақырлы сор, өсімдігі сирек құмды
жерлер болып келеді.
80 астам ұлттан тұратын Маңғыстау халқының саны 10.01.2006 ж. жағдай
бойынша 373,4 мың адамды құрайды немесе Қазақстан халқының 2,4 % құрайды.
Облыстың экономикасының тұрақты түрде оң дамуы халық санының жыл сайынғы
табиғи өсуіне жағдай жасайды, Маңғыстауда реэмиграция үрдісі белсенді
жүруде. Облыстағы қала халқының саны 283,2 мың адамды, яғни барлық халықтың
75,9 % құрайды. Халықтың орналасу тығыздығы 1 шаршы шақырымға 2,2 адамды
құрап, республика бойынша 1 шаршы метрге 6 адамнан келетін халықтың
оналасуының орташа тығыздығына қарсы көрсеткіш беріп отыр.
Облыс халқының этникалық құрамы әр түрлі және көп ұлтты. Мұнда шамамен
90 ұлт және ұлыстар мекендейді. Олардың ішінде украиндар, татарлар,
немістер және басқалары бар. Облыстың жергілікті халқы – қазақтар – 74 %,
орыстар – 17 % құрайды. Облыстың демографиялық жағдайына табиғи және көші-
қон факторлары әсер етеді. Халықтың табиғи өсімі соңғы жылдары туудың
азаюына байланысты болып отырған төмендеумен сиаптталады.
Көші-қон ағымы негізінен Түрікменстан, Өзбекстан сияқты жақын
шетелдерден келеді. Көші-қонның негізгі себебі ұлттық-мемлекттік қалыптасу
бойынша орналасуы болып отыр. Көбіне ТМД елдерінен қазақтар көшіп келуде.
Облысқа көшіп келгендердің 84,8 % - қазақтар, 9,1 % - оыстар, 1,2 % -
әзірбайжандар.
Қазақстан Республикасында шетелде тұратын оралман-қазақтарды тарихи
отандарына қайтару саясатының жүргізілуіне байланысты Иран Ислам
Республикасынан оралмандар көшіп келуде. Соңғы жылдары облысқа 700 оралман
отбасы көшіп келіп, олар тұрғын үй, жәрдемақы, тегін оқу мүмкіндігіне ие
болды.
Қазақстан Республикасы статистика агенттігінің мәліметтеріне
қарағанда, 2009 жылғы І жартыжылдықта облыста жалпы ішкі өнім 446,3 млрд.
теңгені құраған. Жан басына шаққандағы жалпы ішкі өнім 1037,8 мың теңгеге
жетті немесе бұл орташа республикалық көрсеткіштен (423,9 мың теңге) екі
еседен астам жоғары.
Облыста ағымдағы жылғы қаңтар-қыркүйек айларында өнеркәсіп
өндірісінің көлемі 879,4 млрд. теңгені құрады, өнеркәсіп өнімдерінің
физикалық көлемі индексі – 100 пайыз. Осы есепті кезеңде 13,8 млн. тонна
мұнай өндірілді, яғни бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыс-тырғанда,
101,2 пайыз деген сөз. Өңдеу саласында химия өнер-кәсібінің, мата және
тігін өнеркәсібінің ұлғая түсуі байқалады.
Ал негізгі капиталға инвестициялар көлемі облыста жан басына шаққанда
республикада 2-орынға шығып отыр. Тоғыз айда негізгі капиталға
инвестициялар 188,8 млрд. теңге болды.
30 корпоративтік көшбасшы бағдарламасы ауқымында Маңғыстау
ауданының Шетпе ауылында Каспийцемент ЖШС-ның Цемент зауыты құрылысы
серпінді жобасы жүзеге асырылуда, оның сметалық құны 353 АҚШ долларына
бағаланады. 2003-2015 жылдарға арналған Қазақстан Республикасын
индустриялық-инновациялық дамыту стратегиясы аясында ағымдағы жылдың соңына
дейін кеме жасау зауыты (Keppel Kazakhstan ЖШС) және Форт-Шевченко
қаласында құрылыс индустриясы базасы (Түпқараған ЖШС) пайдалануға
берілмек, оларға салынған инвестициялардың жалпы көлемі 43,7 млн. доллары
болып отыр. ҚазМұнайГаз компаниясы Ақтау пластмасса зауыты базасында жол
битумын өндіретін зауыт құрылысы жобасын жүзеге асыруды жалғастыруда.
Жобаның сметалық құны – 400 млн. АҚШ доллары. Оны іске асыру облыстағы
барлық автомобиль жолдарын, сондай-ақ кентішілік және облыстың елді
мекендерінің шағынауданішілік жолдарын салу мен жөндеу жөніндегі
мәселелерді шапшаңдатуға мүмкіндік беретін болады. Каспий ӘКК АҚ-мен
бірлесе отырып, Маңғыстау облысы аумағында 7 инвестициялық жобаны көздейтін
2009-2011 жылдарға арналған әлеуметтік әріптестік жобасы жүзеге асырылып
отыр. Қалалар мен аудандар әкімдіктері инвестициялық жобаларды орналастыру
үшін тиісті жер телімдерін бөліп қойды.
Жер-Теңіз-Аспан ықпалдастырылған инвестициялық мега-жобаны жүзеге
асыру бойынша жұмыстар жалғастырылуда. Әлемдік қаржы және экономика
дағдарысы етектен тартып, инвесторлар қызметіне және аймақтық экономикаға
келеңсіз ықпал етіп отыр-ғанына қарамастан, бұл жобаның бірде-бірі тоқтаған
жоқ. Елбасының 2008 жылғы 28 қарашадағы Жарлығымен Ақтау теңіз порты
арнайы экономикалық аймағының аумағы экспортқа бағдарланған жоғары
технологиялы өндірістерді орналастыру үшін 2000 гектарға ұлғайтылып, оның
күші 2028 жыл-ға дейінгі мерзімге ұзартылды.
Ақтау теңіз порты АЭА аумағын инвестициялық жобалармен толықтыру
жұмыстары жүргізілуде. Бүгінгі таңда іріктелген 18 жобаның жалпы көлемі
668,7 млн. АҚШ долларын құрайтын 9-ын Сарапшылар кеңесі АЭА аумағында
орналастыруды мақұлдады, оның ішінде 478 млн. АҚШ долларының 5 жобасы
жүзеге асыруға дайын. Бұл жұмыстарды шапшаңдату үшін АЭА аумағында
инженерлік және көліктік инфрақұрылымдарды қамтамасыз ету жұмыстары
басталып кетті. Бұл мақсаттарға Үкімет резервінен 349,9 млн. теңге
қарастырылып отыр. 2010-2012 жылдарға арналған республикалық бюджеттен АЭА
инфрақұрылымдарын жайластыруды жалғастыруға 1700 млн. теңге көлемінде қаржы
бөлу мәселесі тыңғылықты шешілді. Теңіз порты мен Құрық жұмысшы кентін
дамытудың бас жоспары жасалып, жүзеге асырылуда. Жұмысшы кентін дамыту
жөніндегі барлық 10 әлеуметтік және инфрақұрылымдық жобаны жүзеге асыру
жұмыстары жүргізілуде. ҚазМұнайГаз ұлттық компаниясы транскаспиймұнай
құбыры жүйесін, оған қоса Ескене-Құрық мұнай құбыры құрылысын, Құрықтағы
мұнай құятын терминалды және танкер флотын құру жобаларының техникалық-
экономикалық негіздемелерін жасаумен айналысуда. Қазтеңізкөлікфлоты АҚ
Құрық портында кеме жөндеу және кеме жасау зауытын салудың алдын ала
техникалық-экономикалық негіздемесін, ТеңізСервис ЖШС Құрық ауылында
теңіздік мұнай операцияларын қолдау базасын салудың техникалық-экономикалық
негіздемесін жасады. Ал Маңғыстау аймақтық электр желілері компаниясы АҚ
Ақтау-Құрық екінші жоғары кернеулі 110 кВ электр желісінің құрылысын және
Құрық 1106 кіші стансысын жаңғыртуды аяқтады. 2008-2010 жылдарға
арналған Маңғыстау облысының туристік саласын дамыту аймақтық бағдарламасы
жүзеге асырылуда. Кендірлі халықаралық курортын салу жобасы бойынша
стратегиялық инвесторлар айқындалып, келісімге қол қойылды. Қыркүйек айында
туризм колледжі ашылды. Онда оқытуды шетелдік оқытушылар SES (Аға
Сарапшылар Қызметі) бағдарламасы бойынша жүргізетін болады, бұл шара
Германия Федеративтік Республикасының Экономикалық ынтымақтастық және даму
федералдық министрлігінен қаржыландырылады. Сондай-ақ Кендірлі әуежайының
ұшыру-қондыру алаңын салудың техникалық-экономикалық негіздемесі де жасалып
қойылды. Жоба концессиялық негізде іске асырылмақ.
Концессиялық негізде Ақтау халықаралық әуежайының жолаушылар
терминалын салу аяқталды, ұшыру-қондыру алаңын жаңғырту жұмыстары
жұргізілуде. Бұдан басқа концессия тетіктерін қолдану арқылы Ерәлиев-
Құрық теміржол учаскесінің құрылысы жобасы жүзеге асырылу үстінде. Сонымен
қатар облыс орталығындағы теміржол және автомобиль вокзалдарының құрылысы
бойынша нысандар да концессиялық жобалар тізіміне енгізілді. Бұл жобалар
бойынша техникалық-экономикалық негіздеме қазірдің өзінде жасалып,
Қазақстандық мемлекеттік-жеке әріптестік орталығына мемлекеттік сараптамаға
берілді.
Солтүстік-Оңтүстік транзиттік дәлізінің маңызды учаскелерінің
бірінен саналатын Өзен – Түркіменстанның мемлекеттік шекарасы теміржол
желісі құрылысына ағымдағы жылы республикалық бюджеттен 1 млрд.теңге
бөлінді. Биылғы қазан айының басында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың
қатысуымен осы нысанның құрылысы басталғаны туралы бұдан бұрын газетімізде
жазған болатынбыз. Ал Қазақстан темір жолы ұлттық компаниясы АҚ өз
қаражаттары есебінен ағымдағы жылдың соңына дейін Жезқазған-Бейнеу темір
жолының Жезқазған-Сексеуіл учаскесінің құрылысын бастағалы отыр. Бейнеу-
Шалқар екінші учаскесінің құрылысы да концессиялық негізде шешімін таппақ.
Самұрық-Қазына ұлттық әл-ауқат қорымен бірлескен Каспий энергетикалық
хабын құру жобасын да іс жүзінде жүзеге асыру басталды. Жобаның алдын ала
бизнес-жоспары жасалып, іске асыратын компания құрылды, тиісті жер телімі
де бөлініп берілген.
Тағы бір маңызды жоба назар аударуға тұрады. Ол Ақтау-Сити қала
құрылысы жобасын жүзеге асыру жалғастырылып отырғаны. Мемлекет басшысының
тапсырмасы бойынша көпқабатты тұрғын үйлер мен қалалық маңыздағы нысандар
құрылысына 43,26 гектар жер телімі бөлінді. Биылғы жылдың сәуір айында
сәулет-қала құрылысы кеңесінің отырысында Ақтау-Сити жобасы құрамындағы
бірінші шағын аудан – Ақтау қаласы 33-інші шағынауданын салуды қалыптастыру
жөніндегі тұжырымдама бекітілді. Ал жақында ғана қазанның 14-інде Маңғыстау
облысы әкімдігі мен Самұрық-Қазына жылжымайтын мүлік қоры АҚ арасында
бірінші шағынауданның құрылысын бастау туралы өзара ынтымақтастық
меморандумына қол қойылды.
Аймақтың өнеркәсіптік потенциалы
Маңғыстау облысының өнеркәсібі мұнай-газ өндіруші саланың дамуы,
сондай-ақ қызмет етіп тұрған және жаңа құрылыс кәсіпорындарының кеңеюі
есебінен оң даму қарқынымен сипатталады. Маңғыстау облысындағы жалпы
өндіріс көлемі 2007 жылы 1107,3 млрд. теңгені құрады.
Мұнай секторындағы эконмикалық өсуге кедергі болып тұрған өзіндік
шикізат қорының болмауы, сондай-ақ ірі өткізу рыноктарына қатынау
мүмкіндігінің болмауы болып табылады.
Қазіргі таңда облыс аумағында 200 өнеркәсіптік кәсіпорын қызмет
етеді, олардың үштен екісі Ақтау қаласында орналасқан. Одан соң Жаңаөзен
қаласы мен Бейнеу ауданы жалпы өнеркәсіптік кәсіпорындардың 23 % солардың
үлесінде. Қалған 25 өнеркәсітік кәсіпорындар (жалпы санының 12%) қалған үш
ауданда – Қарақия, Маңғыстау, Түпқараған аудандарында шоғырланған.
Өнеркәсіптік өнімнің негізгі мөлшері екі қалада- Ақтау және Жаңаөзен
қалаларында, барлық өндіріс солардың үлесінде.
Өңір эконмикасының шикізатық бағыты даму жағдайына экономиканың
басқа да секторлары тіклей байланысты болатын тау-кен өндірісі
өнеркәсібінің (жалпы санының 9 %) басымдығын айқындап берді.
Қазіргі кезде мұнай-газ өндіру секторы республика экономиакысның
облыстағы мамандандырылған басым бағыттарының бірі болып табылады. Облыста
жалпы республикалық көлемнің 30% шикі мұнай және газ конденсаты өндіріледі.
Жыл сайынғы мұнай өндіру көлемінің өсу қарқыны сақталуда. Маңғыстау облысы
көмірсутегін экспортқа шығарушылардың бірі. Еесптік кезеңде облыста 18,2
млн. тонна мұнай өндіріліді. Немесе бұл 2006 жылға 102,7% көп.
Табиғи газ өндіру 2,6 млрд. м 3 өсіп, 2006 жылмен салыстырғанда 4,4% асып
түсті.
Электр энергиясын, газды және суды өндіруде және таратуда өнім
көлемі 24,9 млрд. теңгені құрады, бұл 2006 жылғыдан 105,7% көп.
Өңдеу өнеркәсібі азық-түлік өнімдерін өндірумен, тоқыма және тігін
өнеркәсібімен, резина және пластмасса бұйымдарын өндірумен, машина
жасаумен, химиялық өнеркәсіппен, басқа да металл емес минералды өндірумен
және өнеркәсіптің басқа да салаларымен сипатталады. Өңдеу өнеркәсібінде
өндірістік өнім көлемі 47,9 млрд. теңгені құрап, 2006 жылдың осындай
кезеңіне қарағанда 176,7% көп болды. Өңдеу өнеркәсібінің даму
перспективасында Маңғыстау облысының көліктік-логистикалық инфрақұрылымын
дамытумен және өнеркәсіп салаларын өндірістік логистика тетіктерін қолданып
дамытумен, сондай-ақ қолайды инвестициялық климаты бар арнайы аумақтыр
құрумен байланысты болуы тиіс.
Оң көрсеткіштердің болуына Индустриялық-инновациялық даму
стратегиясы мүмкіндік берді. Ол өңдеу өнеркәсібінің ғана емес эконмиканың
басқа да секторларын ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz