Утилит дегенiмiз не?



1. Утилит дегенiмiз не?
2. NORTON UTILITIES программалыј пакетi
а) Жүйедегi қателердi тексеру түзеу утилиттерi
б) Жүйенi оптимизациялауға арналған утилиттер
в) Ајпараттық түзеу утилиттерi
г) Қосымша утилиттер
3. Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер тiзiмi
Дербес компьютерлерде МС-DOS операциялық жүйесімен жұмыс істегенде әрбір команда пернелелерде теріліп, < Enter> пернесін басқан кезде ғана орындалады, ол команда орындалып орындалып болған соң, экранға тиісті мәлімет шығады. Мұндай тәртіппен жұмыс істеу қолайсыздығы өте көп. Сондықтан, соңғы кездері адаммен ЭЕМ арасындағы байланысты жеңілдететін, жұмыс істеу жолдарын жылдамдататын “қызметші” қосалқы программалар – ОС-тың қоршаулары пайда бола бастады. Солардың ішіндегі ең көп тарағаны - Norton Commander (NC) программасы. Ол экран мүмкіндіктерін толық пайдалана отырып, компьютерлерде жиі қолданылатын іс-әрекеттердің көбін өте жылдам, әрі көрнекті етіп орындайды. Олар:
- магниттік дискінің мазмұнын көру.
- Мәліметтер көшірмесн алу.
- Файлдарды жылжыту, өшіру, қағазға немесе экранға шығару т.б.
Осындай іс-әрекеттерді жылдам орындау жолдарын NC программасының жұмысын талдау арқылы қарастырайық.
1. А. Микляев « Настольная книга пользователя IBM PC». «Солон» баспасы. Москва 1998 ж.

2.В.Леонтьев « Персональный компьютер. Универсальный справочник». «Олма – Пресс» баспасы. Москва 2000ж.

3.А. Шмек А. Вэтьен Р.Кёте «Мультимедиа и виртуальные миры» «Слово» баспасы. Москва 1998ж

4.С.В.Глушаков, И.В.Мельников «Персональный компьютер. Учебный курс» «АСТ» баспасы. Москва 2000ж.

Кіріспе
Дербес компьютерлерде МС-DOS операциялық жүйесімен жұмыс істегенде әрбір
команда пернелелерде теріліп, Enter пернесін басқан кезде ғана
орындалады, ол команда орындалып орындалып болған соң, экранға тиісті
мәлімет шығады. Мұндай тәртіппен жұмыс істеу қолайсыздығы өте көп.
Сондықтан, соңғы кездері адаммен ЭЕМ арасындағы байланысты жеңілдететін,
жұмыс істеу жолдарын жылдамдататын “қызметші” қосалқы программалар – ОС-тың
қоршаулары пайда бола бастады. Солардың ішіндегі ең көп тарағаны - Norton
Commander (NC) программасы. Ол экран мүмкіндіктерін толық пайдалана отырып,
компьютерлерде жиі қолданылатын іс-әрекеттердің көбін өте жылдам, әрі
көрнекті етіп орындайды. Олар:
- магниттік дискінің мазмұнын көру.
- Мәліметтер көшірмесн алу.
- Файлдарды жылжыту, өшіру, қағазға немесе экранға шығару т.б.
Осындай іс-әрекеттерді жылдам орындау жолдарын NC программасының
жұмысын талдау арқылы қарастырайық.

Утилит жүйе жұмысын оптимизациялауға және қызмет көрсетуге арналған
арнайы программалар, оперативтік жүйе өзі шеше алмайтын есепті шешетін
көмекші программалар. Көптеген утилиттер дисктерде және файлдық жүйелерде
қызмет көрсетуге арналған. Кейбір утилиттер мәліметтерге архив жүргізуге
арналған, ал арнайы антивирустық программалар жүйені компьютерлік вирустан
қорғауды қамтамасыз етеді.
Алғашында утилит сөзі қарапайым кішігірім программалармен
теңестірілді. Бірақ бүгінгі күнгі утилиттер ондаған мегобайт көлемді алады
күрделілігі жағынан кейбір офистік пакеттерден кем емес.Олар бұрынғыдай тек
бір екі ғана операция емес, бірнеше операция орындай алады. Қазіргі кезде
өте көп утилиттер жинағы(Microsoft PLUS 98, NORTON UTILITIES, Nuts and
Bolts 98), сонымен қатар жеке утилиттер (Anti Viral Toolkit Pro, First Aid
(cebermedia) Power Strip(Etitech), Sci Tech Display, Win Boost (Magellas
Corp) бар.

Қазір комьютерді вирусқа тексеруге мүмкіндік беретін утилиттер өте көп
тараған. Мысалы, Эстонияда жасалған DISINFECT утилиті әртүрлі типтегі
вирустарды анықтауға және жоюға арналған. Ол оперативтік жадыны тиіспей,
файлды тек дискіде анализдейді.

MICROSOFT ANTIVIRUS утилиті де кең қолданылады. Ол MS DOS тың соңғы
версияларының(мысалы 6.22) құрамына кіреді (антивирустық программа
ретінде). Бұл антивирус детектор доктор және ревизор режимдерінде жұмыс
істей алады. Контекстік көмек жақсы жасалынған: кез келген пунктке , кез
келген ситуацияға көмек бар.Бұл программаны қолдану кезіндегі ең басты
артықшылығы - файлдар туралы мәліметтері бар таблицаларды бір файлда емес,
оларды барлық директорияларға бөліп сақтайды. Дискті тексеруді бастағанда
программа біріншіден оған белгілі вирустарды жадыға сканирлейді. Бұл кезде
істелген жұмыс бойынша индикация түрлі түсті сызықта проценті көрсетілген
болып шығады. Жадыны сканирлеуден кейін MSAV дискті тексеруге кіріседі

ADINF УТИЛИТІ
ADINF утилиті ревизор программа класына жатады. Бұл антивирустың жұмыс
істеу жылдамдығы жоғары және ол жадыдағы вирустарға қарсы тұра алады.Ол
дискті BIOS арқылы секторға бөліп оқуды , вирус ала алатын жүйелік
өзгерістерді қолданбай қадағалай алады. ADINF программасы 1990жылы Екінші
Бүкілодақтық антивирустық программалар конкурсында 1 орын және Borland
Contest 93 конкурсында 2 орын алды.
Егер де, мысалы, AVSPде қолданушыға машина Stealth вирусымен
жұқтырылған ба , емес пе өзіне анықтау керек болса, Adinf те бұл операция
автоматты түрде болады.Бұл көрінбейтін вирусқа қарсы тұра алатын
оригиналды алгоритм арқылы жүзеге асырылады. Алғашында диск BIOS арқылы
оқылады да , кейін DOS арқылы. Егер информацияда өзгеріс бар болса, онда
жүйеде STEALTH вирусы бар. ADINF антивирусы DIR вирусын анықтаған жалғыз
антивирус.

AIDTEST утилитасы
Детектор мен доктор функцияларын өзінде біріктіретін антивирустық
программалар үлкен атаққа ие болды. Олардың арасында ең белгілісі
Д.Н.Лодзинскийдің Aidtest программасы. IBMның әрқайсысында бұл программаның
бір версиясы бар. Соңғы версиялары 1100ден аса вирустарды анықтайды.
Aidtest жұмыс істеу үшін жадыда резиденттік антивирустардың жоқ болуын
талап етеді. Сондықтан бұл антивирустарды алып тастау керек. Aidtest ті
қосқанда ол оперативтік жадыны өзіне белгілі вирустарға тексереді және
оларды зарарсыздандырады.

Компьютердің конфигурациясы және оның программлық қамтамасыз етуі
туралы мәлімет әрқашанда маңызды, әсіресе белгісіз компьютерде алғашқы
кезде жұмыс істегенде. Мұндай ақпаратты программалық жүйе арқылы алуға
болады. Олардың арасындағы ең белгілісі NORTON UTILITIES пакетіндегі
SYSTEM INFORMATION утилиті болып табылады. Ол компьютердің және жүйелі
программалық қамтаманың маңызды сипатталарын баспаға шығарады.

Microsoft Inc фирмасының MS DIAGNOS утилиті компьютердің детальдқ
диагностикасы үшін және ол бойынша мәліметтерді кең түрде көрсету үшін
арналған.

NORTON UTILITIES

программалық пакеті

Питер Нортонның атын, сөзсіз, кез келегн компьютерді пайдаланушы
біледі. Нортон әлемдегі ең әйгілі NORTON COMANDER атты файлдық менеджерді
жасаған адам.
NORTON UTILITIES қазіргі кезде де компьютерде қызмет көрсету үшін
арналған ең жақсы комплект болып табылады.

Жүйедегі қателерді тексеру және түзеу утилиттері

NORTON SYSTEM CHECK – жүйені комплекстік тексеру. Қатты дискті
тексереді, WINDOWS 98 регистрін сканирлеуді және де компьютердің
өнімділігін арттыру үшін басқа да операциялар қатарын орындайды.

NORTON WINDOCTOR регистр оптимизаторы – WINDOWS – тың әртүрлі
параметрлері сақталатын мәліметтер базасы. Уақыт өтісімен регистрде көп
артық жазбалар қалғандықтан, оны анда-санда оптимизациялау керек. WINDOCTOR
регистірді сканирлеп, ондағы әртүрлі қателерді және керек емес құжаттарды
көрсетеді, WINDOWS – тағы программалар ярлыктарының дұрыстығын қадағалайды.
Бұл жұмыс аяқталғаннан кейін экранға қателер шығарылады. Қателерді түзеу
үшін WINDOCTOR – батырмалы панеліндегі Барлығын түзету (Repair all)
батырмасын басу керек.

NORTON DISK DOCTOR қатты дисктің физикалық және логикалық саулығын
қадағалайтын программа. Физикалық саулықты қадағалау дегеніміз магниттік
қабаттың зақымдалуынан қорғау. Логикалық саулықты қадағалау дегеніміз
файлдық жүйені әртүрлі зақымдалудан қадағалау және оны ликвидациялау.
Физикалық қадағалауды жиі жасамаған дұрыс , өйткені бұл өте ұзақ
процедура. Ал логикалық қадағалауды күнде жасаған дұрыс. Бұл жұмысқа ешбір
күш салу керек емес. NORTON DISC DOCTOR WINDOWSпен жұмысты аяқтағанда
қате жіберілген жағдайда өзі қосылады.
NORTON DISC DOCTOR қосылғанда қолданушыға келесі жұмыс режимдері
ұсынылады :

Diagnose Disc Дискті
диагностикалау режимі

Surfase Test Дисктің
беткі қабатын тексеруге

мүмкіндік береді

Undo Changes Егер де
дискімен бірнәрсе болып
қалса , оны
түзету алдында
NDD оның алғашқы күйін NDD

UNDO.DAT файлында сақтайды
UNDO
CHANGES опциясы бар-
лық
түзетулерді алып тастап,
дискіні
алғашқы күйіне әкеледі
Options NDD
конфигурациясын анықтайды

Quit disc doctor NDD дан шығу

NORTON DISK DOKTOR утилитасынын терезесi

DIAGNOSE DISC. Дискті диагностикалау режимін анықтағаннан кейін, қай
дискті тексеру керек екенің анықтау керек. Осыдан кейін дисктің жүйелік
облыстарын диагностикалау басталады. Угер де қателер табылған болса, онда
NDD ұсынған барлық әрекеттерді орындау керек.
DIAGNOSE DISK кезінде келесі әрекеттер орындалады :

Analysing Boot Record Boot
секторының анализі

Analyzing File Allocation Файл
орналасуының 1-ші
Tables
2-ші таблицасы

Analyzing Directory struc Директория
құрамының
ture
анализі

Analyzing file structure Файл
құрамының анализі

Analyzing lost clusters Жоғалған
кластерлер анализі

Жүйелік облыстарды диагностикалаудан кейін NDD дисктің беткі қабатын
тексеруді ұсынады( SURFASE TEST).
Сіз :
Begin Test дислінің беткі қабатын
тексере аласыз
Scrip Test дискінің беткі қабатын
тексермейсіз

Тексеру жүргізудің алдында оның конфигурациясын анықтау керек.

What to test

Entire Disc Area тексеруді бүкіл дискіге жүргізу

Area Used by area Фаилдары бар обылыстарда тест жүргіу

Type of test

Normal test қарапайым тест, дискті жылдам
сканирлеу

Thorough Test толық тест; тест уақыт бойынша ұзақ,
бірақ
Normal кезінде жіберілген
қателерді таба
алады

Thorough Test only on Fridays толық тест тек қана жұма күндері

PASSES
Дискті тестілеу үшін өтілімдер санын анықтау керек -1 ден 999 ға
дейін. Егер де CONTINUOS таңдалған болса, тест қолданушымен тоқталғанша
жүргізіле береді. (Үзіліс Esc батырмасын басу арқылы орындалады).
Егер сіз дискетаны тексеріп жатсаңыз, беткі қабатын тексеруді жиі
жасап тұрған дұрыс. Ал винчестерді тексеріп жатсаңыз, тексеруді тек қана
винчестерді оқуда немесе жазуда қиындықтар болған жағдайда орындаған жөн.
Тест аяқталысымен экранда жүргізілген тест бойынша отсчет көрсетіледі :

OK Тексеру кезінде қателер
табылмады
FIXED Табылған қателер түзетілген
NOT FIXED Табылған қателер түзетілмеді

Options. Берілген опция арқылы NDD конфигурациясы анықталады. Төменде
Options тің кейбір режимдері келтіріледі:

GENERAL OPTIONS мұнда жалпы опцияларды беруге болады

SURFASE TEST установкаларды қайта анықтау

CUSTOM MESSAGE Егер NDD берген (қателер болған жағдайда)

Norton Unerase --жойылған файлдар мен
директорияларды іздеу және қалпына келтіру
Бұл программаны шақырғанда каталогтың мазмұны экранға шығады Жойылған
файлдар бірінші әріпісіз көрсетіледі (бірінші әріп орнына “?” белгісі
болады) Әрбір файл туралы келесі мәліметтер көрсетіледі:

Name файл аты

Sіze файл көлемі

Date файл құру уақыты (күні)

Tіme файл құру уақыты (сағат)

Prognosіs файлды қайтадан қалпына келтіру мүмкіндігі
(егер “good” немесе “excellent” болса
қалпына
келтіру мүмкін егер “poor” болса мүмкін емес)

Жалпы менюге өту үшін Ғ10 батырмасы қолданылады

FІLE менюі

Vіeu Curvent Dіrectory ағымдағы каталогтағы жойылған
барлық файлдарды көрсету

Vіeu All Dіrectіons бүкіл дискідегі барлық
жойылған
барлық файлдарды көрсету
Change Drіve дискіні ауыстыру

Change Dіrectory каталогты ауыстыру

Select сұрыптау

Select Group файлдар тобын сұрыптау

Dіrectory Optіmіzatіon бұл әдісте директориялар диск басына
ығысады ( дискідегі каталог струтурасы туралы ақпарат)
Ғіle Sort оптимизацияның бұл әдісіне файлдар
директориялар ішінде қолданушы анықтаған
тәртіппен орналасады
Confіgure дискідегі оптимизация жүргізудің ережесін анықтайды
Dіrectory Order - дискіде директориялардың орналасуын анықтауға
мүмкіндік береді Подкаталогтар тізімін түзетуге болады: каталогты жоюға
(delete) және тізімді жылжытуға болады (move) болады. Dіrectory Order-
ден Dіrectory Lіst-ке өткенде Delete командасына автоматты түрде
ADD-ге аусады
Fіle Sort - директориялар ішіндегі файлдар орналасуының тізімі
орналасады

Unsorted файлдар орналасуының ағымдағы
структурасын

анықтайды

Name - аты бойынша

Extentіon - кеңейтілуі бойынша

Date & Tіme - құрылған күні мен уақытыбойынша

Sіze - көлемі бойынша

Fіles to plase fіrst – файлдардың диск басына ығысуы үшін қолданылады.
Мұндай файлдар .com және .exe файлдары. Бұл тізімді кеңейтуге және түзетуге
болады.

Unmorable fіles - берілген тізімде оптимизация кезінде ығыспайтын
файлдарды көрсетуге болады. Мұндай файлдар “жасырын” файлдар болып
табылады.

Other Optіons (Өзге опциялар)

Read-after-wrіte берілген опцияны таңдағанда мәліметтер

дұрыстығын тексеруден кейін болады

Clear Unіsed Space мәліметтердің жаңа орынға ауысуынан
кейін бос орын нольдермен толтырылады

Save Optіons to Dіsc SD. ІNІ файлында Speed Dіsc конфигурациясының
сақталуы. Келесі рат қосқанда SPEED DISK SD.INIде сақталған шарттарға
сәйкес жұмысты бастайды.

Іnformatіon - диск және утилит туралы қосымша мәлімет

Dіsc Statіstіcs - берілген функция арқылы ағымдағы
диск туралы отчет алуға ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Компьютерлік утилиттер
Утилит
Жүйелік бағдарламалық қамтамасыздандыру
Банк жұмысының мәліметтер базасын құру
Жалақы есебін автоматтандыру
Кіріс және шығыс мәліметтері
Мәліметтер базасының жалған аты параметрлерінің терезесі
Деректер базасын құру және онымен жұмыс істеу
АО “АрселорМиттал Темиртау”
Мәліметтер базасы және мәліметтер базасын басқару жүйесі
Пәндер