Delphi- де программалау



1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
а) Delphi . де бағдарламалау
б) Delphi аймағы
в) Delphi . дің программалау аймағының негізгі элементтері.
г) Құрал саймандар батырмалары.
д) Негізгі терезе
ж) Delphi ортасын пайдалана отырып, тапсырманы орындау. Программа.
З) Программа листингісі

3. Қорытынды
4. Пайдаланған әдебиетер тізімі
Қазіргі кезде компьютер әлемінде бағдарламалау тілінің көптеген түрі бар. Бір ғана іс әрекетті орындайтын бағдарламаны Basic, Pascal, C тілдерін де жазуға болады Ао лсы тілдердін ішіндегі қайсысы жақсы?
Бұл сұраққа жауап беру өңай емес. Бірақта бағдарлама жазып үйрену үшін Pascal тілі басқаларынан қарағанда келеді деп сенімде түрде айта аламыз.
Turbo Pascal – ды жетілдіре отырып, Borland фирмасы бағдарлама жасау үшін арналған пакеттердін жаңа версияларын шағара бастады.
Уақыт келе Turbo Pascal – да обьектілі – бағытталған бағдарламалау концепциясы қолдауын қамтамасыз ететін құралдар пайда болды және Turbo Pascal бағдарламалау тілі Object Pascal деп атала бастады.
Borland фирмасы уақыт өткен соң Windows операциялық жүйесінде жұмыс істеуге арналған Delphi деп аталатын жаңа версиясын жасап шағарды.
Windows операциялық жүйеде Паскаль, Си және т.б. тілдерді қолданып программа құру – оңай жұмыс емес. Delphi пакетінде Windows – тін ерекшеліктеріне аса мән бермей программа құруға болады. Бұл оның тағы бір жетістігі.
Кейінгі кездегі дамып келе жатқан визуалды программалау программаның текстін қолдан жазғанның орнына программалау пакетінің ішіндегі дайындықтарын қолдануды қолдайды, ол дайындықтардын тек қана кейбір параметірлерін керек бойынша өзгертіп немесе модификациялай қажет.
Delphi пакеті қиын программаларды программалаудың қарапайым және әрлеу әдістерімен құруға арналған. Программамен жұмыс істегенде екі екі стадияға бөлуге болады. Бірінше стадия – жобалау стадиясы. Бұнда программа бөлек құрама бөліктерден құралады да оған қажетті параметірлерімен мінездемелер белгіленеді. Дәл осы стадияда әлі программа жұмыс атқарғанға дейінгі нәтижелерін көруге болады және визуалды программалаудың әдістері қолданылады. Екінші стадия – программаның жұмыс атқару стадиясы және аралық, үшінші стадияны бөліп қарастыруға болады. Бұл стадияны – тексеру стадиясы деп атаймыз. Тексеру кезінде программаның қателіктерін, дұрыс жұмыс атқарылуын қарастырады.
Жобалау стадиясында бірнеше файлдар құрастырылып қолданылады. Негізгі бөлігі жоба (Borland\Turbo Pascal – да бұл бөлік программа деп аталған). Жоба орналасқан файл *.dpr кеңейтілуімен. Әдеттебұл бөлік бүкіл программаның жинақтауыш бөлігі болып келеді, бірақ керек жағдайда өзіне қажетті өзгертулер енгізуге болады.
Программаның жұмыс істеу стадиясында әртүрлі динамикалық кітапханалы файлдарды (DLL – Dynamic Link Library) қолданылуы мүмкін, кеңейтілуі *.dll. Программаның жұмыс істеу барысында әртүрлі текстік немесе текстік емес файлдарды қолданылуы мүмкін, мұнда қажетті мәліметтер орналасады.
Delphi – дің жұмыс барысында жоғарыда айтылған файлдардан басқа керк жағдайларда ресурсты файлдар құрастырылады, кеңейтілуі *.res – бұл жоба үшін, ал *.dfm – файлдың модулі үшін және *.dcr – компонент кітапхасының элементтері үшін.
1. М. Фленов. Библия Delphi. Санкт-Петербург, 2004.
2. Орлик С.В Секреты Delphi на примерах. М.:Бином, 1996
3. Камардинов О. Информатика. Оқу құралы. Алматы: «Қарасай» баспасы, 2006.
4. Культин Н. Delphi. Программирование на Object Paskal. Санкт-Петербург, 1998.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Қазақ Ұлттық Аграрлық Университеті

Ақпараттық жүйелер кафедрасы

Тақырыбы: Delphi- де программалау

Орындаған: Баймуханов Серікбол
ВТ-305
Тексерген: Қырғызбаева Б.Ж.

Алматы 2006
Жоспар
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
а) Delphi – де бағдарламалау
б) Delphi аймағы
в) Delphi – дің программалау аймағының негізгі элементтері.
г) Құрал саймандар батырмалары.
д) Негізгі терезе
ж) Delphi ортасын пайдалана отырып, тапсырманы орындау.
Программа.
З) Программа листингісі

3. Қорытынды
4. Пайдаланған әдебиетер тізімі

Кіріспе
Қазіргі кезде компьютер әлемінде бағдарламалау тілінің көптеген
түрі бар. Бір ғана іс әрекетті орындайтын бағдарламаны Basic, Pascal, C
тілдерін де жазуға болады Ао лсы тілдердін ішіндегі қайсысы жақсы?
Бұл сұраққа жауап беру өңай емес. Бірақта бағдарлама жазып үйрену
үшін Pascal тілі басқаларынан қарағанда келеді деп сенімде түрде айта
аламыз.
Turbo Pascal – ды жетілдіре отырып, Borland фирмасы бағдарлама жасау
үшін арналған пакеттердін жаңа версияларын шағара бастады.
Уақыт келе Turbo Pascal – да обьектілі – бағытталған бағдарламалау
концепциясы қолдауын қамтамасыз ететін құралдар пайда болды және Turbo
Pascal бағдарламалау тілі Object Pascal деп атала бастады.
Borland фирмасы уақыт өткен соң Windows операциялық жүйесінде жұмыс
істеуге арналған Delphi деп аталатын жаңа версиясын жасап шағарды.

Delphi – де бағдарламалау
Windows операциялық жүйеде Паскаль, Си және т.б. тілдерді қолданып
программа құру – оңай жұмыс емес. Delphi пакетінде Windows – тін
ерекшеліктеріне аса мән бермей программа құруға болады. Бұл оның тағы бір
жетістігі.
Кейінгі кездегі дамып келе жатқан визуалды программалау
программаның текстін қолдан жазғанның орнына программалау пакетінің
ішіндегі дайындықтарын қолдануды қолдайды, ол дайындықтардын тек қана
кейбір параметірлерін керек бойынша өзгертіп немесе модификациялай қажет.
Delphi пакеті қиын программаларды программалаудың қарапайым және
әрлеу әдістерімен құруға арналған. Программамен жұмыс істегенде екі екі
стадияға бөлуге болады. Бірінше стадия – жобалау стадиясы. Бұнда программа
бөлек құрама бөліктерден құралады да оған қажетті параметірлерімен
мінездемелер белгіленеді. Дәл осы стадияда әлі программа жұмыс атқарғанға
дейінгі нәтижелерін көруге болады және визуалды программалаудың әдістері
қолданылады. Екінші стадия – программаның жұмыс атқару стадиясы және
аралық, үшінші стадияны бөліп қарастыруға болады. Бұл стадияны – тексеру
стадиясы деп атаймыз. Тексеру кезінде программаның қателіктерін, дұрыс
жұмыс атқарылуын қарастырады.
Жобалау стадиясында бірнеше файлдар құрастырылып қолданылады.
Негізгі бөлігі жоба (Borland\Turbo Pascal – да бұл бөлік программа деп
аталған). Жоба орналасқан файл *.dpr кеңейтілуімен. Әдеттебұл бөлік бүкіл
программаның жинақтауыш бөлігі болып келеді, бірақ керек жағдайда өзіне
қажетті өзгертулер енгізуге болады.
Программаның жұмыс істеу стадиясында әртүрлі динамикалық кітапханалы
файлдарды (DLL – Dynamic Link Library) қолданылуы мүмкін, кеңейтілуі *.dll.
Программаның жұмыс істеу барысында әртүрлі текстік немесе текстік емес
файлдарды қолданылуы мүмкін, мұнда қажетті мәліметтер орналасады.
Delphi – дің жұмыс барысында жоғарыда айтылған файлдардан басқа керк
жағдайларда ресурсты файлдар құрастырылады, кеңейтілуі *.res – бұл жоба
үшін, ал *.dfm – файлдың модулі үшін және *.dcr – компонент кітапхасының
элементтері үшін.

Delphi аймағы
Delphi 7 версиялы программаның басты терезесі
Delphi – де дайын бөліктерді біріктіру арқылы программа құруға болады
және осы құрылған программаны тексеруге жәнежұмыс істеуге болады.
Delphi – дегі программалаудың бір ерекшелігі, программист өзінің
істеп отырған жұмыстарын шешімдерін, нәтижелерін көзбе – көз көруіне болады
болып табылады (визуалды программалау).
Программаны құруды пернетақта және тышқан арқылы басқаруға болады.
Delphi- дің көптеген элементтері Windows – тің стандартты компоненттеріне
ұқсас болып келеді. Delphi – дің интегралдау аймағына келесі
мүмкіндіктермен кіруге болады.
Windows – тың жұмыс аймағында – монитор экранындағы негізгі аймақ
Delphi – дің сілтеуіші орналасуы мүмкін. Оны тышқанмен активтендіру керек.
Бұл нұсқа ең тез және оңай болып келеді.
Delphi – дің программалау аймағының негізгі элементтері
➢ Басты терезе:
- Басты мәзір (меню);
- Құрал – саймандар панелі;
- Компоненттер палитрасы;
➢ Текстік редактор (Code Editor);
➢ Форма құрастырушы (Form);
➢ Жоба администраторы (Project Manager);
➢ Обьектілі инспектор (Object Inspector);
➢ Компоненттер кітапханасы (Component Library);
➢ Обьектілер архивы (Object Repository);
➢ Обьектілердің навигаторы (Browser);
➢ Мәзір конструкторы (Menu Designer);
➢ Локальді мәзір;
➢ Анықтама жүйесі;
➢ Ішкі отладчигі;
Бұл айтылған компоненттерден басқа Delphi – ді орнатқанда автоматты
түрде графика редакторы (Image Editor) және мәліметтер базасы (Database
Desktop) қосылады;
Delphi – де бағдарламалауда бағдарламашының жұмысы негізінен оқиғаны
өндеу үрдісін (ішкі бағдарлама жасаумен аяқталады. Жасалған ішкі
бағдарламалардың байланысын ұйымдастыру есебін Delphi өзіне алады.
Программа кодының терезесін көру үшін F12 клавишасын басу
жеткілікті. Delphi-ді алғаш шақырғаннан кейін Intprise-бен байланыс.
Delphi Direct терезесі барлық терезенің үстіне шығады. Осы терезенің
көмегімен Intprise коорпарациясының Web-беттеріне кіруге мүмкіндік туады.

Құрал саймандар батырмалары
Standard тобы
Жаңа форманы құру. Команда эквиваленті File-New-Other.
Сақталынған файлды ашу. Команда эквиваленті File-Open.
Дискіге файлды сақтайды. Команда эквиваленті File-Save .
Барлық файл проектілерді сақтайды. Команда эквиваленті File-
Save All.
Сақталынған проектілерді ашу. Команда эквиваленті File-Open
Project .
Жаңа проетіні қояды. Команда эквиваленті Project-Add to
Project.
Проектіні жояды. Команда эквиваленті Project-Remove from
Project.

View тобы
Модуль тізіміндегі ашылған проектіге модуль қояды. Команда
эквиваленті View-Units.
Форма тізіміндегі ашылған проектіге форма қояды. Команда
эквиваленті View-Forms.
Форма терезесімен программа коды терезесімен ауысу. Команда
эквиваленті View-Toggle FormUnit.
Ашылған проетіге жаңа форма қою. Команда ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Delphi бағдарламалау жүйесі
Delphi ортасынның графикалық мүмкіндіктерін сипаттайтын программа
Delphi-дің графикалық мүмкіндіктерін қолдана отырып қозғалатын бағдарлама құру
Delphi программалау тілін оқыту әдістемесі
Delphi программалау ортасының негізі
Visual basic программалау ортасы
DELPHI - де мәліметтер базасымен байланысты ұйымдастыру
Delphi – ОББ тілі
Delphi ортасының графикалық мүмкіндіктерін көрсететін программа және теориялық материал дайындау
Delphi –программалық ортасында бағдарламалау
Пәндер