Өндірістегі өнімнің өзіндік құнының калькуляциясының ішкі аудиті

1. Өндірістегі өндірілетін өнімнің аналитикалық есебін аудиттеу.
2. Өндіріс шығыны мен калькуляциялау аудиті.

Аяқталмаған өндіріс бойынша, және дайын өнімді шығару бойынша сонымен қатар цехтар бойынша, өндірісте пайда болатын шығындарды өндірістегі негізгі шығындар деп атайды.
Өндірістегі негізгі шығындардың әдістері мен тәртібі, калькуляцияның есеп беруінің құралы мен өндірілген өнімнің сапасы өндірістік басқару құрылым сонымен қатар басқа да есептік әдістер өндірістегі дайын өнімнің өзіндік құнынан калькуляцияға байланысты. Өндірістің негізгі шығындары – бойынша аудиторлық тексеріс, есептің журнал ордерлік нысанында , негізгі журнал ордерлік №10 цехтың қорытынды есеп шығындары №12, өндірістік ақау есебі №14, болашақ есеп шығындары мен айналымнан тыс шоттар № 15 өндірістің негізгі шығындары есебінің ведомосы және тағы да басқалары жатады. Шикізаттар мен мателриалдар бойынша, амортизацияны есептен шығару бойынша шығындар сонымен қатар басқа да ақшалай шығындар тексеріс кезінде ведомоста көрсетіледі.
Қажетті жағдайларда бастапқы құжаттар (лимиттік карточка, еңбекақы ведомосы) мынадай мәліметтеер бойынша, аналитикалық және синтетикалық есеп және өндірістің цехтардың есебі бойынша жинақталады. Өндірістегі негізгі шығындардың есебінің әдісі жартылай фабрикаттар мен жартылай фабрикаттар емес тұрғысында қарастырылады.
Жартылай фабрикаттардың цехтарынан цехқа өткізілуі бухгалтерлық жазбамен және жартылай фабрикаттардың өзіндік құнымен есептелінеді. Негізгі өндірістегі шығындар есебіне көбінесе бухгалтерлық жазбаларда көрсетілгендей шикізаттар мен материалдарға кетеді. Бұл жартылай фабрикаттардың цехтарынан цехқа өткізілгені және олардың өзіндік құнының дұрыс есептелгенін аудитор анықтайды. Жартылай фабрикаттардың өндірістегі есептен шығарылуы және олардың сақталуы, өндірістік есеп беру мәліметтері бойынша және оперативтық есеп карточкасы арқылы бастапқы құжаттарын қарастырады.
Жартылайфабрикаттар емес нұсқа есебінде, бухгалтерлық есеп және жартылай фабрикаттардың қозғалысы есепке алынбайды. Бақылау кезінде олардың 1 цехтан 2- не қозғалысын, оперативтық есеп мәліметтері бойынша бухгалтерияда есептелінеді. Осындай шығынның есебі қайта өңделген жартылай фабрикаттардың өзіндік құнымен емес, дайын болғандағы өзіндік құнымен есептейді.
Аудитор дайын өнімнің өзіндік құнын келесі көрсеткіштер бойынша есептейді, аяқталмаған өнімнің қалдығына айдың басындағы нақты шығындарды қосады, ақаудың өзіндік құнын есептейді және айдың соңында аяқталмаған өндірістің жетіспеушілігінен есептейді.
Аудитор өндірістегі негізгі шығындары ведомость бойынша тексеріледі. Өндірістегі негізгі шығындардың ведомосында, қалдықтар мен айналымдар сонымен қатар негізгі өндірістің синтетикалық есебі бір-бірімен сәйкес үйлесуі керек .