Халықаралық теңіз құқығы жайында
Кіріспе
Негізгі бөлім:
Ι Халықаралық теңіз құқығы
1.1 Халықаралық теңіз құқығының қысқаша тарихы
1.2 БҰҰ.ның Халықаралық теңіз құқығы туралы Конвенциясы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Негізгі бөлім:
Ι Халықаралық теңіз құқығы
1.1 Халықаралық теңіз құқығының қысқаша тарихы
1.2 БҰҰ.ның Халықаралық теңіз құқығы туралы Конвенциясы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Халықаралық теңіз құқығы бұл халықаралық құқықтардың бір тармағы, өзінің принцптері мен нормалары бар теңізді бақылау кеңістігінде жұмыс атқаратын және Әлемдік мұхитқа кіретін субьектілермен қызмет атқарады.
Бағзы заманнан бері Әлемдік мұхит қайнары әлемнің 71 % астам аумақты алып отырғандықтан, аталған сала ең көне деп саналады, яғни ол адамдардың шаруашылық және көліктік сұраныстарын ертеден орындап келе жатыр. Көп жылдар бойы теңіз құқықы нақты істерге көше алмай, тек суда жүзетін балықшылар мен туристерге ғана қызмет етіп келген. Рим құқығы бойынша ашық теңіз құықығы болмады немесе теңіз саудасы нақты дамыған жоқ. Әлемдік сауда болған жоқ: теңіз де ауа сияқты қабылданған, res communis omnium ортақ, барлығы үшін деп қаралды, алайда императордың қарамағында болды. Феодалдық кезеңде теңізге монархтардың билігі жүрді. Мысалы, Португалия Атлант мұхитының Мароккоға қарайтын жағына иелік етті. Испандықтар болса, Мексика бұғазы мен Тынық мұхитты қарамғында ұстады. Осылайша ұлттық кодекстер пайда болды. Родоской теңіз құқығы. Висби заңдары, Ганза кодексі, Консолатто т.б. Көбінесе бұл заңдар жергілікті немесе өз елдеріне ғана қолданды немесе, менің түсінуімше, теңізге жақын елдер өз заңдарымен ғана жұмыс жасады. Жалпы жергілікті ғана маңызы болғанымен бұл заңдардың халықаралық теңіз құқығын құруына айтарлықтай маңызы болды.
Экономиканың елдер арасындағы сауда-саттықтың дамуы немесе көптеген жаңа жерлердің ашылуы ашық теңіз жүйесін қолдануға әкеп соқты. Яғни көптеген мемлекеттер жаңағы өз жағалауындағы ғана қолданылатын заңдарынан бас тартуға мәжбүр болды. Голландиялық дипломат және теңіз істерінің маманы Гуго Гроций былай деп айтқан екен: «Ешқандай теңіз державалары немесе Португалия, Испания, Нидерланды болсын жалпы бүкіл әлемдік теңізді басқара алмайды немесе оған өз құзырын орната алмайды». Ол егерде әлемдік сауда-саттық дамитын болса, оған ең алдымен ашық теңіз қажет деп айтқан. Әрине ол онымен қоса белгілі бір мемлекеттің теңіздің аумағындағы шағын шекарасы болсын деп түйіндеген, алайда ол жерлерде шекара болса да, кәдімгі сауда кемелері ол жерден еркін өту керек болған. Бұл – Гроцидің айтқан пікірі.
Бағзы заманнан бері Әлемдік мұхит қайнары әлемнің 71 % астам аумақты алып отырғандықтан, аталған сала ең көне деп саналады, яғни ол адамдардың шаруашылық және көліктік сұраныстарын ертеден орындап келе жатыр. Көп жылдар бойы теңіз құқықы нақты істерге көше алмай, тек суда жүзетін балықшылар мен туристерге ғана қызмет етіп келген. Рим құқығы бойынша ашық теңіз құықығы болмады немесе теңіз саудасы нақты дамыған жоқ. Әлемдік сауда болған жоқ: теңіз де ауа сияқты қабылданған, res communis omnium ортақ, барлығы үшін деп қаралды, алайда императордың қарамағында болды. Феодалдық кезеңде теңізге монархтардың билігі жүрді. Мысалы, Португалия Атлант мұхитының Мароккоға қарайтын жағына иелік етті. Испандықтар болса, Мексика бұғазы мен Тынық мұхитты қарамғында ұстады. Осылайша ұлттық кодекстер пайда болды. Родоской теңіз құқығы. Висби заңдары, Ганза кодексі, Консолатто т.б. Көбінесе бұл заңдар жергілікті немесе өз елдеріне ғана қолданды немесе, менің түсінуімше, теңізге жақын елдер өз заңдарымен ғана жұмыс жасады. Жалпы жергілікті ғана маңызы болғанымен бұл заңдардың халықаралық теңіз құқығын құруына айтарлықтай маңызы болды.
Экономиканың елдер арасындағы сауда-саттықтың дамуы немесе көптеген жаңа жерлердің ашылуы ашық теңіз жүйесін қолдануға әкеп соқты. Яғни көптеген мемлекеттер жаңағы өз жағалауындағы ғана қолданылатын заңдарынан бас тартуға мәжбүр болды. Голландиялық дипломат және теңіз істерінің маманы Гуго Гроций былай деп айтқан екен: «Ешқандай теңіз державалары немесе Португалия, Испания, Нидерланды болсын жалпы бүкіл әлемдік теңізді басқара алмайды немесе оған өз құзырын орната алмайды». Ол егерде әлемдік сауда-саттық дамитын болса, оған ең алдымен ашық теңіз қажет деп айтқан. Әрине ол онымен қоса белгілі бір мемлекеттің теңіздің аумағындағы шағын шекарасы болсын деп түйіндеген, алайда ол жерлерде шекара болса да, кәдімгі сауда кемелері ол жерден еркін өту керек болған. Бұл – Гроцидің айтқан пікірі.
1. Анцелевич Г.А., Высоцкий А.Ф. Современное международное морское право. 1995 жыл
2. Гришков Г.С. Военные катера.1999 жыл
3. Иващенко Л.А. Основы международного морского права. 1997 жыл
4. Лазарев М.И. Теоретические вопросы международного морского права. 1995 жыл
5. Молодцов С.В. Международное морское право . 1993 жыл.
6. Интернет материалдар.
2. Гришков Г.С. Военные катера.1999 жыл
3. Иващенко Л.А. Основы международного морского права. 1997 жыл
4. Лазарев М.И. Теоретические вопросы международного морского права. 1995 жыл
5. Молодцов С.В. Международное морское право . 1993 жыл.
6. Интернет материалдар.
Кіріспе
Негізгі бөлім:
Ι Халықаралық теңіз құқығы
1.1 Халықаралық теңіз құқығының қысқаша тарихы
1.2 БҰҰ-ның Халықаралық теңіз құқығы туралы Конвенциясы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Халықаралық теңіз құқығы бұл халықаралық құқықтардың бір
тармағы, өзінің принцптері мен нормалары бар теңізді бақылау кеңістігінде
жұмыс атқаратын және Әлемдік мұхитқа кіретін субьектілермен қызмет
атқарады.
Бағзы заманнан бері Әлемдік мұхит қайнары әлемнің 71 % астам аумақты
алып отырғандықтан, аталған сала ең көне деп саналады, яғни ол адамдардың
шаруашылық және көліктік сұраныстарын ертеден орындап келе жатыр. Көп
жылдар бойы теңіз құқықы нақты істерге көше алмай, тек суда жүзетін
балықшылар мен туристерге ғана қызмет етіп келген. Рим құқығы бойынша ашық
теңіз құықығы болмады немесе теңіз саудасы нақты дамыған жоқ. Әлемдік сауда
болған жоқ: теңіз де ауа сияқты қабылданған, res communis omnium ортақ,
барлығы үшін деп қаралды, алайда императордың қарамағында болды. Феодалдық
кезеңде теңізге монархтардың билігі жүрді. Мысалы, Португалия Атлант
мұхитының Мароккоға қарайтын жағына иелік етті. Испандықтар болса, Мексика
бұғазы мен Тынық мұхитты қарамғында ұстады. Осылайша ұлттық кодекстер пайда
болды. Родоской теңіз құқығы. Висби заңдары, Ганза кодексі, Консолатто т.б.
Көбінесе бұл заңдар жергілікті немесе өз елдеріне ғана қолданды немесе,
менің түсінуімше, теңізге жақын елдер өз заңдарымен ғана жұмыс жасады.
Жалпы жергілікті ғана маңызы болғанымен бұл заңдардың халықаралық теңіз
құқығын құруына айтарлықтай маңызы болды.
Экономиканың елдер арасындағы сауда-саттықтың дамуы немесе көптеген
жаңа жерлердің ашылуы ашық теңіз жүйесін қолдануға әкеп соқты. Яғни
көптеген мемлекеттер жаңағы өз жағалауындағы ғана қолданылатын заңдарынан
бас тартуға мәжбүр болды. Голландиялық дипломат және теңіз істерінің маманы
Гуго Гроций былай деп айтқан екен: Ешқандай теңіз державалары немесе
Португалия, Испания, Нидерланды болсын жалпы бүкіл әлемдік теңізді басқара
алмайды немесе оған өз құзырын орната алмайды. Ол егерде әлемдік сауда-
саттық дамитын болса, оған ең алдымен ашық теңіз қажет деп айтқан. Әрине ол
онымен қоса белгілі бір мемлекеттің теңіздің аумағындағы шағын шекарасы
болсын деп түйіндеген, алайда ол жерлерде шекара болса да, кәдімгі сауда
кемелері ол жерден еркін өту керек болған. Бұл – Гроцидің айтқан пікірі.
Ұлы Француз революциясы және де әлемде кпаиталистік сауда-саттықтың
дамуы көптеген Европалық алпауыттардың ашық теңіз саясатын мойындауына
әкелді. 1661 жылы итальяндық юрист А. Джентили былай деп айтқан екен:
Әрине теңіз сызығы болуы керек. Алайда ол шекарадан асқан соң ашық теңіз
саясаты жүруі керек. Жалпы халықаралық теңіз құқығының принцптері мен
нормалары былай дамыған: екі тенденция бойынша, мысалға, екі мемлекет ара
қатынасы бойынша немесе теңізге жақындары өз мүдделерін көбірек қорғай
білсе, ал өз шекараларынан асып кеткен соң ашық теңіз саясаты жүрген, яғни
халықаралық заңдардың барлығын ашық теңізде қолдануға болады, ал теңізге
жақын немесе теңіздің жағасында орналасқан мемлекеттер өз заңдарын тіпті
еркін қолдана білген.
Жалпы XX ғасыр бүкіл экономиканың, сауда-саттықтың бүкіл ішкі
нарықтың дамуына әкеп соқты. Жалпы халықаралық сауда қатты дамып кетті,
осыған байланысты кейбір мемлекеттер өздерінің ашық теңіздегі саясатын одан
ары асыра жүргізді, кеңейтті десе болады. Осының барлығы жаңа теңіз
нормаларының құрылуына әкеп соқты. Жаңа теңіз кодификациялары құрылды.
Жалпы тек қана балық шаруашылығының дамуының өзі Әлемдік мұхиттағы
елдердің сұранысын қанағаттандырмауға айналды. Яғни заңдар ескірді деген
сөз. Соған байланысты жаңа жобадағы халықаралық заңдарды туғызу қажет
болды.
Ал ең алғашқы халықаралық теңіз құқығының заңдары сәтсіз болды деп
айтса болады. 1930 жылы Гааг конференцисының аясында қабылданған заң
ешқандай нәтиже бермеді, ал Біріккен Ұлттар Ұйымы болса өзіінің алғашқы
жұмысына кірісуінен ақ жалпы халықаралық теңіз құқықтарының заңдық
нормаларын дамыту туралы заңдарды қабылдауға бірден кірісіп кетті. 1949 –
1956 жылдары БҰҰ-ның халықаралық заңдарға арнап құрылған Комиссиясы теңіз
құқығына арнап жазылған жаңа заңдар жобасын құру туралы үлкен жұмыс
атқарды. Бұл жалпы теңіз заңдарының дамуына жақсы әсер етті. Осының
арқасында БҰҰ 1958 жылы алғашқы рет теңіз құқығы жөнінде конференция
өткізіп, оның аясында төрт конвенция қабылданды. Олар: ашық теңіз туралы;
шекаралық немесе жағалаулық теңіз; конитентік теңіздер; балық шаруашылығы
мен теңіздің тірі қазыныналарын сақтау туралы Конвенциялар.
Осының арқасында халықаралық теңіз ұйымына немесе ол да БҰҰ-ның
аясында құрылған, жалпы теңіз құқығының нормаларын тиімді түрде қолдануға
мүмкіндік берді. Ашық теңіз құқығы дегенге кемелердің теңіз аясында емін
еркін жүзуі кірді және балықшарушалығы, теңізден көпір немесе кабель
жүргізу сияқты жұмыстар атқарылды және ашық теңіз үстімен емін еркін ұшуға
ұшақтарға рұқсат етілді. Алайда бөтен елдің шекера теңіз аймағында кірген
соң ол міндетті түрде рұқсат сұрауы қажет. Ол шекаралық теңізге келер
болсақ одан басында айтып кеткендей рұқсат сұрап енуі қажет. Үшінші кеме
мен мемлекет арасында нақты түрдегі байланыс керек болды. Континенттік
шекараларға да аталған зағдық нормалар кіреді. Алайда I Конференцияда жалпы
теңіз құқығының, оның ішінде, территориялық теңіз бен балық шаруашылығы
туралы заңдар өз шешімін дұрыс тапқан жоқ. Осы аталған проблемаларды шешу
үшін БҰҰ-ның II Конференциясы шақырылды. Ол теңіз құқығы болғаны жөнінде
айтып жатпай-ақ қоялық, бірақ ол тек I960 жылы болды, алайда ол да
нәтижелі болмады, кездесудегілердің ойынан шықпады. Онымен қоса жыл өткен
сайын балық және шекаралық сулар оларды экономикалық маңыздылығы жөніндегі
гу, гу әңгімелер тіптен көбейіп кетті. Олардың басындағы проблемалар жыл
сайын өсе түсті.
Жасырары жоқ, олармен бірге қатарласып әлемдік мұхиттың басындағы
экологиялық проблемалар да асқынып кетті, мұхиттар мен теңіздер былғанды,
оларда ядролық бомбалардың сынағы өтті, яғни
ғылыми зерттеулер жұмыстары жүргізілді. Ол жылдары ғылыми революцияның
дамуы дәл осы немесе теңіз дағдарысы тұсына сай ма сай келді. Онымен қоса
дамыған мемлекеттер күштерін көрсетіп әлемлік мұхитқа иелік етпекші болды.
Олар мұхитқа саяси тұрғыдан ғана көз тікті. Осыған байланысты тағы да
жиналыс өтті. Ол 1967 жылы БҰҰ-ның аясында өтті. Яғни халықаралық теңіз
құқықтарын реттеу туралы тағы да дискуссия басталды. Осының арқасында
көптеген мемлекеттер өздерін толғандырып жүрген мәселелерін шешіп немесе
жаңағы бастапқыда айтып кеткендей балық шаруашылығы, теңіздегі адам жанын
сақтау, суға жүзу немесе адам жанын сақтау туралы өзекті проблемаларын
айтып, өз позицияларын қорғап қалды. Осының арқасында төмендегідей заңдар
пайда болды. Олар мыналар: теңіздегі адам өмірін
сақтау Конвенциясы, 1960 және 1974 жылдар. Теңіздегі кеме қақтығыстарының
алдын алу Конвенциясы 1972 жыл, Теңіздегі іздеу және құтқару Конвенциясы
1979 жыл, Егерде теңізге мүнай төгіп алса онда араласуға болады Конвенциясы
1969 жыл, Олардың немесе теңізге төгілген қоқсықтардың алдын алу
Конвенциясы1972. Теңіздердің кемелер кесірінен кәрленуі туралы Конвенция
1973, Атлантикалык жануарларды сақтап қалу немесе әлге пингвин туралы
Конвенция 1966 жыл, Солтүтік Атлантиканда көптеген ғылыми операциялар
жүргізбеу Конвенциясы 1967 жыл, жаңағы теңізге келіп қосылатын өзендерді
ластамау Конвенциясы 1974, антартикалық тюлендерді сақтау Конвенциясы 1972
жыл.
Жалпы аталған проблемалардың барлығы халықаралық теңіз
құқығының нақты қандай облыстары әлсіз екенін көрсетті. Сондықтан жаңа
замандық халықаралық теңіз құқығының Хартиясы пайда болды. Алайда олардың
ішінде бастапқыда айтып кеткендей ең басты проблема болып балық шаруашылығы
қалып отырды. Одан кейінгі өзекті мәселе теңіздің былғанбай таза ұсталуы
болып отырды. Аталған қиын проблемаларды шешу үшін БҰҰ-ның заңдарына сәйкес
1970 жылдың 17-желтоқсанында III Конференция шақырылды, ол 16 ноябрь 1973
жылы болатын. Бұл Конференция 1973 жыл мен 1982 жылдар аралығында қызмет
етті. Форум әлемдік жиылыс аясында өтті. Онда қабылданған заңдар орысша
айтар болсақ джентльменское соглашение деп аталып кетті.Екіншіден, барлық
проблемалар талқыланды, тек қана кейбір маңыздылары ғана емес, барлығы.
Яғни Әлемдік мұхиттың барлық проблемалары ашық ортаға салып талқылады.
Конвенция бір заңды қабылдаса ол ендігі жерде еш өзгермейтін болады. Жалпы
Конференция аясында 11 сессий болып өтті, оның ішіндегі 7 сессия қайта
қаралуға қалдырылды. Оларға яғни Конференцияға 164 мемлекет қатысып,
сонымен қатар, БҰҰ-ның 12 арнайы арнай теңіз халықаралық құқығына арналып
құрылған Комиссиясы да қатысты. 19 мемлекеттік емес ұйымдар олар әлемдік
аренада өз орындарын айқан таңдай білген болатын және барлығы да теңіз
құқығына байланысты ойларын баяғыда-ақ білдірген болатын.
Конференцияда кейбір саяси немесе артында мемлекет
мүддесін тиімді пайдаланғысы келген арнай топтар да болды. Олардың басым
бөлігін 120 дамушы мемлекеттен келген топтар болатын. Әрине оның ішінде
капиталистік және социалистік, архипелагтік , теңізге шыға алмайтын
мемлекеттердің топтары және т.б басқалары да болды. Бірақ мұншама әртүрлі
көзқарастардың болғанына қарамастан конференция барлық мемлекеттерге тиімді
дауыс жинау арқылы бәріне тиімді шартар қабылдай білді. Яғни теңізі құқығы
байланысты барлық жүйелі заңдар қабылданды.Бұл шартқа 1982 жылдың 30
сәуірінде қол қойылған ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Негізгі бөлім:
Ι Халықаралық теңіз құқығы
1.1 Халықаралық теңіз құқығының қысқаша тарихы
1.2 БҰҰ-ның Халықаралық теңіз құқығы туралы Конвенциясы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Халықаралық теңіз құқығы бұл халықаралық құқықтардың бір
тармағы, өзінің принцптері мен нормалары бар теңізді бақылау кеңістігінде
жұмыс атқаратын және Әлемдік мұхитқа кіретін субьектілермен қызмет
атқарады.
Бағзы заманнан бері Әлемдік мұхит қайнары әлемнің 71 % астам аумақты
алып отырғандықтан, аталған сала ең көне деп саналады, яғни ол адамдардың
шаруашылық және көліктік сұраныстарын ертеден орындап келе жатыр. Көп
жылдар бойы теңіз құқықы нақты істерге көше алмай, тек суда жүзетін
балықшылар мен туристерге ғана қызмет етіп келген. Рим құқығы бойынша ашық
теңіз құықығы болмады немесе теңіз саудасы нақты дамыған жоқ. Әлемдік сауда
болған жоқ: теңіз де ауа сияқты қабылданған, res communis omnium ортақ,
барлығы үшін деп қаралды, алайда императордың қарамағында болды. Феодалдық
кезеңде теңізге монархтардың билігі жүрді. Мысалы, Португалия Атлант
мұхитының Мароккоға қарайтын жағына иелік етті. Испандықтар болса, Мексика
бұғазы мен Тынық мұхитты қарамғында ұстады. Осылайша ұлттық кодекстер пайда
болды. Родоской теңіз құқығы. Висби заңдары, Ганза кодексі, Консолатто т.б.
Көбінесе бұл заңдар жергілікті немесе өз елдеріне ғана қолданды немесе,
менің түсінуімше, теңізге жақын елдер өз заңдарымен ғана жұмыс жасады.
Жалпы жергілікті ғана маңызы болғанымен бұл заңдардың халықаралық теңіз
құқығын құруына айтарлықтай маңызы болды.
Экономиканың елдер арасындағы сауда-саттықтың дамуы немесе көптеген
жаңа жерлердің ашылуы ашық теңіз жүйесін қолдануға әкеп соқты. Яғни
көптеген мемлекеттер жаңағы өз жағалауындағы ғана қолданылатын заңдарынан
бас тартуға мәжбүр болды. Голландиялық дипломат және теңіз істерінің маманы
Гуго Гроций былай деп айтқан екен: Ешқандай теңіз державалары немесе
Португалия, Испания, Нидерланды болсын жалпы бүкіл әлемдік теңізді басқара
алмайды немесе оған өз құзырын орната алмайды. Ол егерде әлемдік сауда-
саттық дамитын болса, оған ең алдымен ашық теңіз қажет деп айтқан. Әрине ол
онымен қоса белгілі бір мемлекеттің теңіздің аумағындағы шағын шекарасы
болсын деп түйіндеген, алайда ол жерлерде шекара болса да, кәдімгі сауда
кемелері ол жерден еркін өту керек болған. Бұл – Гроцидің айтқан пікірі.
Ұлы Француз революциясы және де әлемде кпаиталистік сауда-саттықтың
дамуы көптеген Европалық алпауыттардың ашық теңіз саясатын мойындауына
әкелді. 1661 жылы итальяндық юрист А. Джентили былай деп айтқан екен:
Әрине теңіз сызығы болуы керек. Алайда ол шекарадан асқан соң ашық теңіз
саясаты жүруі керек. Жалпы халықаралық теңіз құқығының принцптері мен
нормалары былай дамыған: екі тенденция бойынша, мысалға, екі мемлекет ара
қатынасы бойынша немесе теңізге жақындары өз мүдделерін көбірек қорғай
білсе, ал өз шекараларынан асып кеткен соң ашық теңіз саясаты жүрген, яғни
халықаралық заңдардың барлығын ашық теңізде қолдануға болады, ал теңізге
жақын немесе теңіздің жағасында орналасқан мемлекеттер өз заңдарын тіпті
еркін қолдана білген.
Жалпы XX ғасыр бүкіл экономиканың, сауда-саттықтың бүкіл ішкі
нарықтың дамуына әкеп соқты. Жалпы халықаралық сауда қатты дамып кетті,
осыған байланысты кейбір мемлекеттер өздерінің ашық теңіздегі саясатын одан
ары асыра жүргізді, кеңейтті десе болады. Осының барлығы жаңа теңіз
нормаларының құрылуына әкеп соқты. Жаңа теңіз кодификациялары құрылды.
Жалпы тек қана балық шаруашылығының дамуының өзі Әлемдік мұхиттағы
елдердің сұранысын қанағаттандырмауға айналды. Яғни заңдар ескірді деген
сөз. Соған байланысты жаңа жобадағы халықаралық заңдарды туғызу қажет
болды.
Ал ең алғашқы халықаралық теңіз құқығының заңдары сәтсіз болды деп
айтса болады. 1930 жылы Гааг конференцисының аясында қабылданған заң
ешқандай нәтиже бермеді, ал Біріккен Ұлттар Ұйымы болса өзіінің алғашқы
жұмысына кірісуінен ақ жалпы халықаралық теңіз құқықтарының заңдық
нормаларын дамыту туралы заңдарды қабылдауға бірден кірісіп кетті. 1949 –
1956 жылдары БҰҰ-ның халықаралық заңдарға арнап құрылған Комиссиясы теңіз
құқығына арнап жазылған жаңа заңдар жобасын құру туралы үлкен жұмыс
атқарды. Бұл жалпы теңіз заңдарының дамуына жақсы әсер етті. Осының
арқасында БҰҰ 1958 жылы алғашқы рет теңіз құқығы жөнінде конференция
өткізіп, оның аясында төрт конвенция қабылданды. Олар: ашық теңіз туралы;
шекаралық немесе жағалаулық теңіз; конитентік теңіздер; балық шаруашылығы
мен теңіздің тірі қазыныналарын сақтау туралы Конвенциялар.
Осының арқасында халықаралық теңіз ұйымына немесе ол да БҰҰ-ның
аясында құрылған, жалпы теңіз құқығының нормаларын тиімді түрде қолдануға
мүмкіндік берді. Ашық теңіз құқығы дегенге кемелердің теңіз аясында емін
еркін жүзуі кірді және балықшарушалығы, теңізден көпір немесе кабель
жүргізу сияқты жұмыстар атқарылды және ашық теңіз үстімен емін еркін ұшуға
ұшақтарға рұқсат етілді. Алайда бөтен елдің шекера теңіз аймағында кірген
соң ол міндетті түрде рұқсат сұрауы қажет. Ол шекаралық теңізге келер
болсақ одан басында айтып кеткендей рұқсат сұрап енуі қажет. Үшінші кеме
мен мемлекет арасында нақты түрдегі байланыс керек болды. Континенттік
шекараларға да аталған зағдық нормалар кіреді. Алайда I Конференцияда жалпы
теңіз құқығының, оның ішінде, территориялық теңіз бен балық шаруашылығы
туралы заңдар өз шешімін дұрыс тапқан жоқ. Осы аталған проблемаларды шешу
үшін БҰҰ-ның II Конференциясы шақырылды. Ол теңіз құқығы болғаны жөнінде
айтып жатпай-ақ қоялық, бірақ ол тек I960 жылы болды, алайда ол да
нәтижелі болмады, кездесудегілердің ойынан шықпады. Онымен қоса жыл өткен
сайын балық және шекаралық сулар оларды экономикалық маңыздылығы жөніндегі
гу, гу әңгімелер тіптен көбейіп кетті. Олардың басындағы проблемалар жыл
сайын өсе түсті.
Жасырары жоқ, олармен бірге қатарласып әлемдік мұхиттың басындағы
экологиялық проблемалар да асқынып кетті, мұхиттар мен теңіздер былғанды,
оларда ядролық бомбалардың сынағы өтті, яғни
ғылыми зерттеулер жұмыстары жүргізілді. Ол жылдары ғылыми революцияның
дамуы дәл осы немесе теңіз дағдарысы тұсына сай ма сай келді. Онымен қоса
дамыған мемлекеттер күштерін көрсетіп әлемлік мұхитқа иелік етпекші болды.
Олар мұхитқа саяси тұрғыдан ғана көз тікті. Осыған байланысты тағы да
жиналыс өтті. Ол 1967 жылы БҰҰ-ның аясында өтті. Яғни халықаралық теңіз
құқықтарын реттеу туралы тағы да дискуссия басталды. Осының арқасында
көптеген мемлекеттер өздерін толғандырып жүрген мәселелерін шешіп немесе
жаңағы бастапқыда айтып кеткендей балық шаруашылығы, теңіздегі адам жанын
сақтау, суға жүзу немесе адам жанын сақтау туралы өзекті проблемаларын
айтып, өз позицияларын қорғап қалды. Осының арқасында төмендегідей заңдар
пайда болды. Олар мыналар: теңіздегі адам өмірін
сақтау Конвенциясы, 1960 және 1974 жылдар. Теңіздегі кеме қақтығыстарының
алдын алу Конвенциясы 1972 жыл, Теңіздегі іздеу және құтқару Конвенциясы
1979 жыл, Егерде теңізге мүнай төгіп алса онда араласуға болады Конвенциясы
1969 жыл, Олардың немесе теңізге төгілген қоқсықтардың алдын алу
Конвенциясы1972. Теңіздердің кемелер кесірінен кәрленуі туралы Конвенция
1973, Атлантикалык жануарларды сақтап қалу немесе әлге пингвин туралы
Конвенция 1966 жыл, Солтүтік Атлантиканда көптеген ғылыми операциялар
жүргізбеу Конвенциясы 1967 жыл, жаңағы теңізге келіп қосылатын өзендерді
ластамау Конвенциясы 1974, антартикалық тюлендерді сақтау Конвенциясы 1972
жыл.
Жалпы аталған проблемалардың барлығы халықаралық теңіз
құқығының нақты қандай облыстары әлсіз екенін көрсетті. Сондықтан жаңа
замандық халықаралық теңіз құқығының Хартиясы пайда болды. Алайда олардың
ішінде бастапқыда айтып кеткендей ең басты проблема болып балық шаруашылығы
қалып отырды. Одан кейінгі өзекті мәселе теңіздің былғанбай таза ұсталуы
болып отырды. Аталған қиын проблемаларды шешу үшін БҰҰ-ның заңдарына сәйкес
1970 жылдың 17-желтоқсанында III Конференция шақырылды, ол 16 ноябрь 1973
жылы болатын. Бұл Конференция 1973 жыл мен 1982 жылдар аралығында қызмет
етті. Форум әлемдік жиылыс аясында өтті. Онда қабылданған заңдар орысша
айтар болсақ джентльменское соглашение деп аталып кетті.Екіншіден, барлық
проблемалар талқыланды, тек қана кейбір маңыздылары ғана емес, барлығы.
Яғни Әлемдік мұхиттың барлық проблемалары ашық ортаға салып талқылады.
Конвенция бір заңды қабылдаса ол ендігі жерде еш өзгермейтін болады. Жалпы
Конференция аясында 11 сессий болып өтті, оның ішіндегі 7 сессия қайта
қаралуға қалдырылды. Оларға яғни Конференцияға 164 мемлекет қатысып,
сонымен қатар, БҰҰ-ның 12 арнайы арнай теңіз халықаралық құқығына арналып
құрылған Комиссиясы да қатысты. 19 мемлекеттік емес ұйымдар олар әлемдік
аренада өз орындарын айқан таңдай білген болатын және барлығы да теңіз
құқығына байланысты ойларын баяғыда-ақ білдірген болатын.
Конференцияда кейбір саяси немесе артында мемлекет
мүддесін тиімді пайдаланғысы келген арнай топтар да болды. Олардың басым
бөлігін 120 дамушы мемлекеттен келген топтар болатын. Әрине оның ішінде
капиталистік және социалистік, архипелагтік , теңізге шыға алмайтын
мемлекеттердің топтары және т.б басқалары да болды. Бірақ мұншама әртүрлі
көзқарастардың болғанына қарамастан конференция барлық мемлекеттерге тиімді
дауыс жинау арқылы бәріне тиімді шартар қабылдай білді. Яғни теңізі құқығы
байланысты барлық жүйелі заңдар қабылданды.Бұл шартқа 1982 жылдың 30
сәуірінде қол қойылған ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz