Маңғыстау мұнай өндіру заводы

• Жалпы мағлұмат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..2
• Тарихы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
• Мұнай өндірісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
• Маңғыстаудың мұнай өңдіру заводтары ... ...13
• Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
• Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... .19

Іргетасы 1995 жылы қаланған «Маңғыстаумұнайгаз» АҚ республикадағы ірі мұнай өндіру компанияларының бірі ретінде кеңінен танымал. 1996 жылдан бастап кәсіпорын мұнай мен газ өндіретін Асар, Бұрмаша, Қаламқас, Шығыс Жетібай кен орындарына, мұнай өндіретін Алатөбе, Солтүстік Қаракие және Жетібай мұнайгазконденсат кен орындарына, Оймаша мұнай-газ кен орынына, ал сол жылдың қарашасында мұнайгазконденсат өндіретін Оңтүстік Жетібай кен орынына үкіметтен 25 жылға лицензия алған. Үстіміздегі жылдың қаңтар-қыркүйек айларында 4 млн. 330,8 мың тонна мұнай өндірген компанияның көрсеткіші өткен жылғы осы уақытпен салыстырғанда, 620,2 мың тоннаға артқан. Табиғи газдың көлемі де 143,228 млн. текше метрді құрап, былтырғыға қарағанда, 6,326 млн. текше метрге өскен. Осындай жетістіктерге қол жеткізген «Маңғыстаумұнайгаз» АҚ-ның 97 пайыз акциясы Индонезияның Central Asia Petroleum компаниясына тиесілі. Индонезиялық қожайындарға Қытай жағының қолқа салу себептері де осы табысты көздейтін көрінеді
1997 жылы мұнай газ саласында «Маңғыстаумұнайгаз» ААҚ акцияларының 60 % мемпакетін және «Ақтөбемұнайгаз» ААҚ акцияларының 60 % мемлекеттік пакетін сатып алу-сату шартына қол қойылды. Ашық инвестициялық тендерлердің жеңімпаздары тиісінше кәсіпорындардың негізгі өндірісіне 4 миллиард АҚШ долларынан инвестициялау міндеттемесін алған «Централ Азия Петролеум» индонезиялық компаниясы мен Қытай ұлттық мұнай-газ компаниясы болды.
“Маңғыстаумұнайгаз” акционерлік қоғамы аймақ мұнайының 34 пайызынан астамын және республика бойынша шамамен 9 пайызын қамтамасыз ететін, Қазақстан Республикасындағы жетекші мұнай өндіру компанияларының бірі болып табылады.
“Маңғыстаумұнайгаз” АҚ – жекеменшік нысандағы кәсіпорын.
Компания мұнай мен газдың 15 кенорындарын игеруде.

Маңғыстау энциклопедиясы. Ғ. Айдаров, А. Әбдіров, Ж. Оспанов, Е. Күмісқалиев.
Мұнай және газды өндіріп, өңдеу. Қ.Н. Абайұлданов, Ғ.М. Нұрсылтанов.
Справочник мастера по добыче нефти. В.М. Муравьев.

Пән: Мұнай, Газ
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

• Жалпы мағлұмат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...2
• Тарихы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
• Мұнай өндірісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
• Маңғыстаудың мұнай өңдіру заводтары ... ...13
• Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
• Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... .19

Маңғыстаумұнайгаз.

Іргетасы 1995 жылы қаланған Маңғыстаумұнайгаз АҚ республикадағы
ірі мұнай өндіру компанияларының бірі ретінде кеңінен танымал. 1996 жылдан
бастап кәсіпорын мұнай мен газ өндіретін Асар, Бұрмаша, Қаламқас, Шығыс
Жетібай кен орындарына, мұнай өндіретін Алатөбе, Солтүстік Қаракие және
Жетібай мұнайгазконденсат кен орындарына, Оймаша мұнай-газ кен орынына, ал
сол жылдың қарашасында мұнайгазконденсат өндіретін Оңтүстік Жетібай кен
орынына үкіметтен 25 жылға лицензия алған. Үстіміздегі жылдың қаңтар-
қыркүйек айларында 4 млн. 330,8 мың тонна мұнай өндірген компанияның
көрсеткіші өткен жылғы осы уақытпен салыстырғанда, 620,2 мың тоннаға
артқан. Табиғи газдың көлемі де 143,228 млн. текше метрді құрап, былтырғыға
қарағанда, 6,326 млн. текше метрге өскен. Осындай жетістіктерге қол
жеткізген Маңғыстаумұнайгаз АҚ-ның 97 пайыз акциясы Индонезияның Central
Asia Petroleum компаниясына тиесілі. Индонезиялық қожайындарға Қытай
жағының қолқа салу себептері де осы табысты көздейтін көрінеді
1997 жылы мұнай газ саласында Маңғыстаумұнайгаз ААҚ акцияларының 60
% мемпакетін және Ақтөбемұнайгаз ААҚ акцияларының 60 % мемлекеттік
пакетін сатып алу-сату шартына қол қойылды. Ашық инвестициялық тендерлердің
жеңімпаздары тиісінше кәсіпорындардың негізгі өндірісіне 4 миллиард АҚШ
долларынан инвестициялау міндеттемесін алған Централ Азия Петролеум
индонезиялық компаниясы мен Қытай ұлттық мұнай-газ компаниясы болды.
“Маңғыстаумұнайгаз” акционерлік қоғамы аймақ мұнайының 34
пайызынан астамын және республика бойынша шамамен 9 пайызын қамтамасыз
ететін, Қазақстан Республикасындағы жетекші мұнай өндіру компанияларының
бірі болып табылады.
“Маңғыстаумұнайгаз” АҚ – жекеменшік нысандағы кәсіпорын.
Компания мұнай мен газдың 15 кенорындарын игеруде. Кәсіпорынның негізгі
өнеркәсіптік объектілері бүкіл мұнайдың 90 пайызы өндірілетін Қаламқас және
Жетібай кенорындары. Кенорындарын игеру қызметін ғылыми негізде жүргізуді
басты міндеттері геология, кенорындарын игеру, мұнай мен газ өндіру
салаларындағы көкейтесті проблемаларды шешу болып табылатын Ғылыми -
өндірістік орталық қамтамасыз етеді.
Тарихы. 1941-1945 жж. жылына орташа есеппен 800 мың тонна мұнай
өндірілді. Ұлы Отан соғысы жылдары Орал-Ембі мұнайлы облысында геологиялық
зерттеулер шоғырландырылды. Іздеу-түсіру және сейсмикалық-барлау
жұмыстарының, картировка мен құрылымдық-іздеу бұрғылаудың елеулі көлемдері
Нармонданақ, Күзбақ, Қызылжар, Мұнайлы, Қошқар, Дүйсеке және басқа да тұз
күмбездерінде шоғырланды. Күмбездердің бір бөлігі терең бұрғылаумен
өнеркәсіптік барлауға тартылды. Бұл ретте мұнайдың өнеркәсіптік мұнай
иірімдері Мұнайлыда, Жолдыбайда, Нармонданақта және Құлсарыда анықталды,
кейін олар 60-шы жылдарға дейін негізгі пайдалану объектілері болды.
Маңғыстауды зерттеле берді. Маңғыстау геологиялық-барлау экспедициясының
аға геологы Чувелев жасаған Маңғышлақтағы пайдалы қазбалар туралы мәселеге
қысқаша түсіндірме жазбада, атап айтқанда, былай деп жазылды:
Маңғышлақтағы жыныстар құрылымының антиклиналдық сипаты, ал кейде
диапиризмнің сипаты (Орал-Ембі ауданының түрі бойынша өтетін өзек)
Маңғышлақтың жер қойнауында мұнайдың жиналу ықтималдығын көрсетеді. Төбежік
даласында Форт-Шевченкодан 50 километр қашықтықта Ханга-баба антиклиналінің
төменгі мелдық шөгінділерінде анық мұнайлылық белгілері бар жаныстар
табылды (Маңғыстау облысының мемлекеттік мұрағаты, 17-қор, 1-тізімдеме,
626-іс). Барлық осы мәліметтер Маңғыстауды одан әрі зерттеу үшін негіз
болды.
Сондай-ақ 50-ші жылдардың аяғы және 60-шы жылдардың басы жаңа
аймақтарды, атап айтқанда, Оңтүстік Маңғыстауды іздеу жұмыстарының саласына
тартылумен сипатталады. 1957 жылы осы ауданда мұнай мен газ кен орындарын
анағұрлым егжей-тегжейлі зерттеу үшін Қазақстанмұнай бірлестігінің
құрамында Маңғышлақмұнайбарлау тресі ұйымдастырылды, кейін ол Қазақ КСР
Геология министрлігінің Батыс Қазақстан геологиялық басқармасының қарауына
көшті. Елсіз және шөлді даланың жағдайында, ел қоныстанбаған және аймақтың
ірі қалаларынан, темір және су жолдарынан алыс аймақта өте қысқа мерзімде
Оңтүстік Маңғыстау деген жаңа ірі мұнай-газды бассейн ашылды.
1965 жылғы 10 маусымда Гурьев мұнай өңдеуші зауытына теміржолмен
алғашқы Маңғыстау мұнай эшелоны жіберілді (Т.Шәукенбаев Қазақстанның мұнай
өнеркәсібінің экономикасы, Қазақстан баспасы, Алма-Ата, 1974 ж.).
Оңтүстік маңғыстау мұнай-газды аймақ Өзен және Жетібай ірі кен орындарымен
бірге ашылғаннан кейін өнеркәсіптік санаттар бойынша барланған мұнай
қорлары 20 есе, ал жылдық өндіру 14 есе ұлғайды. Кейінгі 10 жыл ішінде
Теңге, Тасболат, Қарамандыбас, Шығыс Жетібай және басқа да жаңа кен
орындары анықталды, барланды және іске қосылды.
Мұнай өндіру күрт өскеннен кейін оны Гурьев мұнай өңдеуші зауыттарына,
сондай-ақ КСРО-ның басқа да зауыттарына тасымалдау үшін мұнай құбырын салу
қажеттілігі пайда болды. Бұл мұнай құбыры қысқа мерзімде, 2 жыл ішінде
салынды және Маңғыстау мұнайын тасымалдау проблемасы шешілді. 1969 жылы
Өзен-Гурьев-Куйбышев (Самара) мұнай құбырының бірінші кезегі іске қосылды.
Жоғары парафинді мұнайды ыстық мұнай құбырымен тасымалдау алғашқы рет
Маңғыстауда пайдаланылды. Маңғыстау мұнайы 700 километрлік жерасты
магистралі бойынша Гурьевке келе бастады. Ұзындығы 150 километр Өзен-
Шевченко темржол желісі салынды (В.Кольцов, Қазақстан өнеркәсібінің даму
қарқыны мен пропорциясы, Қазақстан баспасы, Алма-Ата, 1970 ж.). Мұнай
өндірудің жоғары қарқындылығын сақтау мақсатында ұңғымаларды пайдаланудың
компрессорсыз газлифт әдісі енгізілді, әлемде бірінші рет ыстық суды
қабатқа айдау жөніндегі өнеркәсіптік қондырғы пайдаланылды. Маңғыстау
мұнайын ашу және тездетіп игеру барланған қорларды көп есе ұлғайтуда шешуші
роль ойнады және Қазақстанның бұрынғы КСРО-ның мұнай өндіруші
республикаларының қатарына шығуына ықпал етті. 70-ші жылдарда іздеу және
барлау жұмыстары Бозащы түбегінде өрістеді, Қаражамбас, Солтүстік Бозащы,
Қаламқас ірі кен орындарын ашумен және барлаумен аяқталды.
Өткен ғасырдың 90-шы жылдарының басында республикадағы мұнай
мен газдың дайындалған қорлар көлемін ұлғайта алатын ірі кен орындарын
ашуды Каспий теңізінің су айдынын игеру есебінен ғана жүзеге асыру мүмкін
екені анық болды. Кеңес кезеңінде теңіздің осы аумағында екі рет
геофизикалық зерттеулер жүргізілді. Теңіз су деңгейінің түсуіне байланысты
оның беті қысқарғанда, теңіз суынан босатылған кеңістікте де іздеу және
егжей-тегжей геофизикалық жұмыстар орындалды. Теңіздің суы таяз аумағының
едәуір бөлігінде жерүсті геофизикалық зерттеулер жүргізілді. Осы
зерттеулердің қорытындыларын кешенді интерпретациялау арқылы қазіргі
Қашаған, Центральная, Құрманғазы, Оңтүстік Жамбай құрылымдар тобының
контурларына сәйкес келетін ірі құрылымдар белгіленді. Олар ХХ ғасырдың 80-
ші жылдарының аяғында Қазгеофизика бірлестігінде салынған 2П шағылдыратын
бет бойынша Каспий маңы ойпаңының жиынтық құрылымдық картасында бірінші рет
көрсетілді. 1993 жылы осы карталар CGG француз компаниясымен бірлесіп, жете
әзірленді және Атлас түрінде шығарылды. Атласқа түсіндірме жазбада аталған
құрылымдардың үлкен перспективалары болжанды. Карталардың атласын сол
кездегі ҚР Геология министрлігі мақұлдады, одан кейін ол таратылып,
шетелдік мұнай компанияларына, оның ішінде Қазақстанда жұмыс істеуге ниет
білдірген Қазақстанкаспийшельф ААҚ-қа да берілді. 1988-1989 жылдары осы
материалдар КСРО-ның Мемлекеттік жоспарында қаралды және бүкіл аудан КСРО-
ның стратегиялық резервтерінің аймағына жатқызылды. 1992 жылдың
желтоқсанында Қазақстан Каспийде іздеу жұмыстарын бастау ниеті туралы бүкіл
әлемге жариялады
1964 ж. Маңғыстаудың мұнай мен газ қорын халық игілігіне
пайдалану үшін Шевченко (қазіргі Ақтау) қ – нда Маңғышлақмұнай
бірлестігі құрылды (қазіргі Маңғыстаумұнайгаз өндірістік
бірлестігі). Сол жылдардан бастап бірлестік Өзен Жетібай
тектоникалық сатысының алқабын терең барлау жұмыстарын,
Маңғыстаумұнай бірлестігіне берілген Өзен барлау экспедициясымен
(басшылары Үсенов Д., Саркисов С. Д., Махамбетов Х.), 1966 жылдан
жаңадан құрылған Жетібай бұрғылау конторының күштерімен жалғастырды.
1979 ж. Бозашыдағы мұнай кен орындарын өндірістік игеруге байланысты
Жетібай бұрғылау басқармасы екі басқармаға бөлінді: Жетібай
бұрғылау жұмыстары басқармасы және Маңғыстау барлау бұрғылау
басқармасы. Осылардың біріншісіне Жетібай, Қаламқас, Қаражанбас мұнай
кен орындарында пайдалану скважиналарын қазу міндеттелінсе,
екіншісіне – барлау скважиналарын қазу белгіленді. Терең бұрғылау
жұмыстары алғашқы жылдары юра қабаттарына жүргізілсе, ал 70-
жылдардың басынан бастап тереңде жатқан триас шөгінділерінде ізденіс
жұмыстары басталды. Сол жылдары ашылған мұнай мен газ кен
орындары: Асар, Түрікменой, Оңт.Жетібай, Бектұрлы, Ақтас, Бұрмашы, Бат.
Теңге, Ракуш, Тамды, Оймаш, Шынжыр, Солт. Қарақия, Махат, Шығ. Өзен, Бат.
Ақтас, Ащыағар және Придорожное.
Мұнай өндірісі. Отыз жылдай уақытта жүргізілген терең барлау
жұмыстарының нәтижесінде Маңғыстау өте ірі мұнай мен газ қоры бар
өлкеге айналды. Облыста 59 мұнай және газ кен орындары бар,
олардың 40 – ы Маңғыстаумұнайгаз бірлестігінің меншігінде болса,
18 – і Маңғыстаумұнайгазгеология бірлестігінде. Тек бір кен орны
(Қаражанбас) - Қаражанбастермнефть мұнай газ өндіру басқармасына
(МГӨБ) қарайды. Оңт. Маңғыстауда 41 кен орны және оған сәйкес
мұнай мен газдың алынатын қорлары да (бүкіл облыс қорының 66,5% - і)
осы аймақта. Оңт. Маңғыстауға Өзен – Жетібай, Жазғұрлы, қарақия
мұнай – газ зоналары қарайды. Кен орындардың көпшілігі юра мен бор
дәуірлі таужыныстарынан табылған, сонан кейінгі орынды юра мен
триас, түзілімдеріне беріге болады.
Ең ескі дәуір палеозойда мұнай көзі Оймаша кен орнында гранит
тау жыныстарымен байланысты болса, Елеместе – карбонит теңіз
шөгінділерінде табылды.
Қазіргі триастан өндірістік мұнай мен газ қорлары тек Оңт.
Маңғыстау алаңдарынан табылып отыр. Триасиың әрбір үш бөлімшелерінде
құнарлы қабаттар барлығы дәлелденді. Олардың ішінде орталық
триастың мұнайлылығы мен газдылығы, басқа бөлімдермен салыстырғанда
едәуір басым. Осы құнарлы қабаттарда мұнай мен газ кендері ұқсас
тесікті немесе кезекті тау жыныстары коллекторларында орналасқан.
Триас құнарлы қабаттары 2900 – 4400 м тереңдікте кездеседі.
Маңғыстау обл – ның отын қоры ресурсы және оның басым бөлігі
юра қабаттарымен байланысты. Оңт. Маңғыстау болсын немесе Бозашы,
Солт. Үстірт және Оңт. Прикаспий аймақтарындағы табылған мұнай – газ
кен орындарының көпшілігі сол юра құнарлы қабаттармен байланысты.
Олардың тереңдігі әрбір тектоникалық зоналарда әр түрлі: Бозашыда
360 м тереңдікте кездессе, Оңт.Маңғытаудың кейбір алаңдарында 2000
м-ден де төменгі ереңдікрте кездеседі. Бұл өлшемдардің тек қана сол
қабаттардың тереңдігінде ғана емес, олар кейде сол юра қабатының
қалыңдағына да байланысты. Оңт.Маңғыстауда ол қабаттардың жалпы
қалыңдығы 1000 м-ден асса, ал Бозашыда ол өлшем 3-4 есеге кемиді,
яғни олардың қалыңдығы 250-350 м-ден аспайды да, ал қаражаньас кен
орнының орталық бөлігінде тіпті бұл түзілімдердің қалыңдығы мүлде
азаяды. Оңт.Маңғыстауда юра тұнбаларында 13 құнарлы қабаттар бар.
Олардың ю-1 қабаты жоғарғы юраның бөлігіне қараса, орталық
бөлімшеде ю-2-ден бастап ю-12 қабатқа дейін, яғни 11 құнарлы қабат
бар, ал ең тереңдегі төменгі бөлімінде тек ю-13 қабат белгіленді.
Осы құнарлы қабаттардың қалыңдығы орта есеппен 40-75 м шамасында,
олар бір-бірінен тығыз және қатты, қалыңд. 10-12 м-ден 20-25 м-лік,
сазды тұнбалармен бөлінеді де, мұнай-газ немесе су кендерінің
жасақталуына қолайлы жағдай жасайды. Бозашыда құнарлы юра қабаттары
осы кезеңнің тек қана орталық бөлімімен байланысты. Осы юра
тұнбаларындағы мұнай-газ және жер асты су кен көздері құмтас
қабаттарынан орын алады. Соңғылардың ұсақ тесіктігі 13%-тен 36%
арасында.
Бор құнарлы қабаттардың қасиеті юра тұнбаларындағы құнарлы
қабаттардың қасиетіне сәйкес. Борқабаттарындағы ашылған кен орындары
неокомнан (Бозашы) сеноман (Өзен) кезеңіне дейінгі аралықтағы
қалыптасқан түзілімдермен байланысты. Олардың ұсақ-тесіктігі 23-29%
аралы5ында7
Оңт.Маңғыстауда юра қабаттарының мұнайы аса сапалы, сирек
кездесетін, ерекше мұнай +35-+370 – тың өзінде ұйи бастайтын,
төрттен бірі парафинді мұнай жер қойнауында қабаттар қысымымен
сұйық күйде сақталғанымен, жер бетіне шыға қоюлана бастайды.
Өйткені оның құрамында смола мөлшері көбірек, күкіртті қосындылары
аз, метанды көміртектері басым. Сыбағалы салмағы 0,84-0,88. Оның
құрамында 15% бензин бар. Бозащы мұнайлары Оңт.Маңғыстау
мұнайларының құрамынан бөлектеу. Олар күкіртті (2,5%-не дейін),
парафин қоспалары аз (3,6%-не дейін), асфальт пен смола қоспаларының
көптігінен (14,8-29,9%) ауыр салмақты (0,89-0,94). Бозашы мұнайы
суыққа төзімді (-17—270-та қатады), құрамында ванадий тотықтары
кездеседі.
Триас қабаттарының мұнайларының тек қана өзіне сәйкес
Оңт.Маңғыстау мен Бозашыдағы юра қабаттарының мұнайларының
қасиеттеріне ұқсамайтын ерекшеліктері бар. Олардың салмағы жеңілдеу
(0,81-0,86), күкіртсіз, кейде күкірт қоспалары аз (1,3%-не дейін),
парафинді (27,8%), асфальт пен смола қосындылары онша көп емес
(11,80 дейін), жоғарғы температурада (+38-+400 дейін) қоюланады.
Мұнай өндіру Маңғыстауда Маңғыстаумұнай бірлестігінің құрылуымен
байланысты (қазіргі Маңғыстаумұнайгаз өндірістік бірлестігі). Осы
уақытта ММГ өндірістік бірлестігі қарауында 38 әр түрлі
басқармалар, конторлары мен заводтары бар мемл.мекемені құрады
(структуралық схемасын қараңыз). Бірлестіктің құрамына осы
кәсіпорындардан басқа бір ғылыми институт қарайды: Қазақтың ғыл.-
зерт. Және жобалау мұнай институты (ҚазҒЗЖМИ). Ин-тың ғылыми бөлімі
Ақтау қаласында, ал жоспарлау бөлімі (филиалы) Атырау қ-нда
орналасқан. Маңғыстаумұнайгаз өндірістік бірлестігінің өсу жолындағы
басты кезеңдері:
1964 ж. Маңғыстаумұнайгаз бірлестігі құрамында Жаңаөзенде Өзен
мұнайөндірістік басқармасы құрылды (бастығы Ө.Өтесінов, бас инж.-
А.А.Дергачев, бас геологы- А.И.Осадчий).
1965 ж. Шевченко қ-нда (Қазіргі Ақтау) 19-22 мамырда мұнайшылар мен
мұнай барлаушылардың 1-Бүкілодақтық ғыл.-тех. конференциясы болып,
Маңғыстау байлығын игеру туралы аса маңызды мәселе қаралды. Оған
бұр. Одақтың әрбір бірлестіктерінен, ғыл.-зерт. Ин-тарының өкілдері
қатысты. 10 маусымда уақытша тапсырылған Өзен-Маңғыстау-Мақат т.ж-мен
алғашқы Өзен мұнайы Атырау мұнай өңдеу заводына жіберілді.
Ақтау - Өзен элетр желісі (ЛЭП – 110квт) және сауысқан - Өзен
тұщы су құбыры пайдалануға берілді. 1966ж. мамыр айында Жетібай
мұнай өндіру басқармасы құрылды. Сол жылы 10 – шілдеде Өзен кен
орнынан тұңғыш рет 1 млн (қара алтын) өндірілді. Ұз. 140км болатын
Өзен – Жетібай – Ақтау мұнай құбыры пайдалануға берілді. Осы құбыр
арқылы Оңт. Маңғыстау мұнайы Ақтаудағы теңіз порты арқылы
тасымалдануға мүмкіндік алды. Жаңа Өзен – Ақтау асфальтталған
автомобиль жолы іске қосылды. 1967ж. ұз.1500 км болатын дүниежүзілік
маңызы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.