Қайта өрлеу дәуірінің философиясы туралы ақпарат



1. Қайта өрлеу философиясының ерекшелігі.
2. Философиядағы адам проблемасы және космологиялық ілімдер.
3. Қайта өрлеу философиясының көрнекті өкілдері.
Қайта өрлеу дәуірінің философиясы 15 – 18 ғасырлар аралықтарын қамтиды бұл дәуір фиодализмнің құлдырау буржуазиялық қатынастардың қалыптасу кезеңі қайта өрлеу термині, мағынасы антикалық құндылықтарды идеалдарды қалпына келтіру деген ұғым білдіреді. 15 – ғасырда басталған бұл дәуірге философиясы қалыптасуына Шығыс пен Батысты сауда жолымен байланыстырып келген Жібек жолы Шыңғыс хан басқыншылары Орта Азия, Таяу Шығыс, Шығыс Еуропа елдерін жаулап алған соң өз маңызын жойып, Батыстың Шығысқа жол іздестіру мұқтаждығы жаңа жағрапиялық жаңалықтар, су жолдарының дамуы себепкер болды. Сол іздестіру нәтежесінде Америка ашылды, оңтүстік Африка арқылы Үндістанға, Қытай су жолы айқындалып, ірі теңіз саяхатшылары қайтадан Батыс пен Шығыс арасындағы сауда жолын жандандырды. Соған сәйкес енді сауда жолдары өшкен Орта Азия мен Таяу Шығысқа қарағанда орнына Португалия, Испания, кейін Нидерланды мен Англия дамыған ірі елдерге айналды. Шығыс пен Батыс байланысы мәдениеттің, ғылымның дамуына жеткізді. Жан – жақты білімді адамдар дүниеге келді. Осы дәуірде олар орта ғасырлық діни ұғымдар мен схоластикаға негізделген идеология шеңберін бүзып, ертедегі грек, Рим мәдениетіне бет бұрды. Соған сәйкес ғылым өкілдері инквизиция жасаған сұмдық азаптарға қарамастан, табандылық пен ерлік көрсетіп, жаңлықтар ашты. Мәселен, протестантизм дінінің бастаушысы Кальвин испандылық дәрігер Серветті адам денесінде қан айналымы болатынын ашқаны үшін тірідей екі сағат шыжғыпып өлтіртті. Сондай – ақ, инквизиция Джордано Бруноны (1548 – 1600) Рим алаңында тірідей өртеп өлтірді. Ол: "Не
табиғаттың өзі – Құдай, не Құдай – заттардың өз ішінен ашылған құдіретті күш”, деді. Олай болса, Джордано Бруно табиғаттан тыс, одан жоғары тұрған Құдай жоқ. Жаратушының өзі – сол табиғат деп, Құдайды аспаннан жерге түсірді. Бұл өте қауіпті тұжырым болатын – ды. Өлер алдында Джордано былай деп өсиет қалдырды:"Мейлі, мені өртеп өлтірсін, бірақ менің өлімім адам баласынжарқын болашаққа апаратын жолдарға тосқауыл ьолаалмайды”. Николай Коперник (1473- 1543) өлім табытына жатар алдында: "Бәрібір жер айналып тұр” деген екен. Ол кезінде ғылымда Жер Күнді айналып қозғалатын дәлелдеп, гелиоцентрлік жаңалық ашты. Пантеистік, натурфилософиялық бағыттың негізін Николай Кузанский (1401- 14665)салды. Ол философияның негізгі мәселесін идеалистік түрғыдан шешті. Дүниенің бәрін, адамды да Құдай жаратты, деді, бірақ пантеистік пікірді дамыта отырып, сайып келгенде, ол Жаратушының рөлін жоққа шығарды. өйткені, пантеизм Құдайды табиғатпен алмастырды. Ол кеңістіктің шнгі бар, дүниенің жаратылған уақыты бар деген схоластикалық діни пікірге күмән келтірді, дүниенің шексіздігін уағыздады. Таным алдымен сезімнен басталады, одан соң оны ойлаумен толықтырады. Бұл екі процесс ұдайы бірлікте, сана (интеллект) бәрінен жоғары тұрады деп есептеледі.

Пән: Философия
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:   
Тақырып. Қайта  өрлеу  дәуірінің философиясы
Негізгі мақсаты: Ортағасырлық діни философия шырмауынан құтылған ғылым,
білім, өнер салаларының дамуын зерттеп, қайта өрлеу философиясының мәнін
түсіндіру.   
Негізгі түсініктер: утопия, эстетика, ренессанс, гуманизм,
антропоцентризм, пантеизм, концептуализм.
1. Қайта өрлеу философиясының ерекшелігі.
2. Философиядағы адам проблемасы және космологиялық ілімдер.
3. Қайта өрлеу философиясының көрнекті өкілдері.
Қайта өрлеу дәуірінің философиясы 15 – 18 ғасырлар аралықтарын қамтиды
бұл дәуір фиодализмнің құлдырау буржуазиялық қатынастардың қалыптасу кезеңі
қайта өрлеу термині, мағынасы антикалық құндылықтарды идеалдарды қалпына
келтіру деген ұғым білдіреді. 15 – ғасырда басталған бұл дәуірге
философиясы қалыптасуына Шығыс пен Батысты сауда жолымен байланыстырып
келген Жібек жолы Шыңғыс хан басқыншылары  Орта Азия, Таяу Шығыс, Шығыс
Еуропа елдерін жаулап алған соң өз маңызын жойып, Батыстың Шығысқа жол
іздестіру мұқтаждығы  жаңа жағрапиялық жаңалықтар, су жолдарының дамуы
себепкер болды. Сол іздестіру нәтежесінде Америка ашылды, оңтүстік Африка
арқылы Үндістанға, Қытай су жолы айқындалып, ірі теңіз саяхатшылары
қайтадан Батыс пен Шығыс арасындағы сауда жолын жандандырды. Соған сәйкес
енді сауда жолдары өшкен Орта Азия мен Таяу Шығысқа қарағанда орнына
Португалия, Испания, кейін Нидерланды мен Англия дамыған ірі елдерге
айналды. Шығыс пен Батыс байланысы мәдениеттің, ғылымның дамуына жеткізді.
Жан – жақты білімді адамдар дүниеге келді. Осы дәуірде олар орта ғасырлық
діни ұғымдар мен схоластикаға негізделген идеология шеңберін бүзып,
ертедегі грек, Рим мәдениетіне бет бұрды. Соған сәйкес ғылым өкілдері
инквизиция жасаған сұмдық азаптарға қарамастан, табандылық пен ерлік
көрсетіп, жаңлықтар ашты. Мәселен, протестантизм дінінің бастаушысы Кальвин
испандылық дәрігер Серветті адам денесінде қан айналымы болатынын ашқаны
үшін тірідей екі сағат шыжғыпып өлтіртті. Сондай – ақ, инквизиция Джордано
Бруноны (1548 – 1600) Рим алаңында тірідей өртеп өлтірді. Ол: "Не
табиғаттың өзі – Құдай, не Құдай – заттардың өз ішінен ашылған құдіретті
күш”, деді. Олай болса, Джордано Бруно табиғаттан тыс, одан жоғары тұрған
Құдай жоқ. Жаратушының өзі – сол табиғат деп, Құдайды аспаннан жерге
түсірді. Бұл өте қауіпті тұжырым болатын – ды. Өлер алдында Джордано былай
деп өсиет қалдырды:"Мейлі, мені өртеп өлтірсін, бірақ менің өлімім адам
баласынжарқын болашаққа апаратын жолдарға тосқауыл ьолаалмайды”. Николай
Коперник  (1473- 1543) өлім табытына жатар алдында: "Бәрібір жер айналып
тұр” деген екен. Ол кезінде ғылымда Жер Күнді айналып қозғалатын дәлелдеп,
гелиоцентрлік жаңалық ашты. Пантеистік, натурфилософиялық бағыттың негізін
Николай Кузанский (1401- 14665)салды. Ол философияның негізгі мәселесін
идеалистік түрғыдан шешті. Дүниенің бәрін, адамды да Құдай жаратты, деді,
бірақ пантеистік пікірді дамыта отырып, сайып келгенде, ол Жаратушының
рөлін жоққа шығарды. өйткені, пантеизм Құдайды табиғатпен алмастырды. Ол
кеңістіктің шнгі бар, дүниенің жаратылған уақыты бар деген схоластикалық
діни пікірге күмән келтірді, дүниенің шексіздігін уағыздады. Таным алдымен
сезімнен басталады, одан соң оны ойлаумен толықтырады. Бұл екі процесс
ұдайы бірлікте, сана (интеллект) бәрінен жоғары тұрады деп есептеледі.
  Қайта өрлеу іс – жүзінде ескіні рестоврациялау емес жаңа ізденіске
ұмтылуды білдіреді.
  Қайта өрлеу философиясының дүниетенымдық орентациясында басты ерекшелік
адамға деген бет бұрыс егер антикалық философияда  басты проблема табиғат
космологиялық өмір болса, ал қайта өрлеу дәуірінде қайырлы қоғам дүниедегі
адам қызметі, адам бақыты проблемалары көтеріледі. Философия ғылым ретінде
түсіндіріледі және оның мақсаты адамның өмірде орнын табу. Осы дәуірдің
философиялық ойлау бағыты антропоцинтристік боды. Яғни басты тұлға құдай
емес ал адам. Құдай баолық заттардың бастауы, ал адам дүниенің ортасы,
негізі. Қайта өрлеу дәуірінің ортасы негізі қайта өрлеу дәуірінің дүние
танымы гуманистік бағытта адам ерікті өзінің болашағын жасаушы тұлға
ретінде қарастырылды.
Дүниетанымдағы тағы бір ерекшелік шығармашылық қызметіне табыну әсемдік
сұлулық символына деген құлшыныс.
   Николай Кузанский өзінің "шындықты алдын ала болжау”, "Білетін білместік
туралы” деген еңбектерінде әлемде бәрі қайшылықтардан түратынын дәлелдейді.
Қайта қрлеу дәуірінде ғылым, әдебиет, сурет, мүсіншілік өнері керемет
дамып, оның Леонардо да Винчи, Микеланджело, Рафаэль, Сервантес, Данте
сияқты атақты өкілдері дүниеге келді.

Қайта өрлеу дәуірі философиясы
Қайта өрлеу дәуірі (Ренессанс) XVI-CVII ғ.ғ. қайта өрлеу Еуропаның
басқа елдеріне тарап, өркендей бастады. Әр елде өзіндік ерекшелігімен
көрініс тапты. Ортағасырлық діни ұғымнан гөрі ғылыми дүниетаным басымдық
танытты, Реннесанс дәуірі мәдениетіне байланысты қай елде болмасын,
антикаға деген көзқарасы, дүниетанымның ерекше түрінің пайда болуы, өмір
сүру жағдайының өзгеруіне байланысты өзіндік гуманизм пайда болды.
Ренессанстық дәуір титанизмніің пайда болуымен ерекшеленеді. Адам жөнінде
өзгеше пікірлер қалыптасты. Адам-құдайға ұқсас образда жаратылған
жаратылыс бастауы. Бар тіршілік – табиғат, адамды Құдай жаратты деген
пікірді ұстанды. Адам әсемдік пен шеберлікке, махаббат пен сүйіспеншілікке
толы жан иесі деген түсінік қалыптасты. Бұл дәуірде мәдениет пен философия
шіркеу иелігінен босап, жаңаша өнердің дамуын бастады (бейнелеу өнері,
архитектура, музыка, театр, әдебиет). Қазіргі замандық өркениеттің барлық
жетістіктеріне тікелей ықпал етті.
Қайта өрлеу дәуіріндегі қалыптасқан негізгі философиялық бағыттар:
пантеизм, натурафилософия және гуманизм.
Пантеизм (гр. рап- бәрі және tcheos -құдай) – құдай табиғаттан тыс
болмайды, құдайдан тыс табиғат жоқ, құдай бәрін жаратушы бастама деп
есептейтін философиялық ілім. Пантеизм құдайды табиғатпен тұтастай алып
құрайды, табиғаттан тыс бастаманы теріске шығарады. Терминді Толанд
енгізген (1705). Пантеизм Н. Кузанский мен Дж. Бруноның еңбектерінде көп
кездеседі.
Натурафилософия (табиғат туралы философия). Алғашында магиямен
әуестенумен пайда болып дамыған лім. Магия мен ғылымды жаратушы күш туралы
ұстаным ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қайта өрлеу философиясы
Гегельдің пікірінше абъсолюттік рухтың соңғы формасы философия
Жалғыз философия
Табиғат философиясы
Қайта өрлеу дәуірінің ерекшелігі
Қайта өрлеу дәуірінің философиясы жайлы
Қайта өрлеу философиясының дүниетенымдық орентациясы
Қайта өрлеу дәуірінің философиясы туралы
Орта ғасыр философиясы туралы
Макиавеллидің саяси философиясы
Пәндер