Жұбантам алаңына барлау жұмыстарын жүргізу нәтижелері және өнімді беткейдің мұнай газ шоғырларын анықтау жұмыстары



Геологиялық бөлім 8
1.1 Алаңның физикалық, географиялық және эканомикалық жағдайы
9
1.2 Ауданның геологиялық, геофизикалық зерттелуі 11
1.3 Литологиялық, стратиграфиялық сипаттама 14
1.4 Тектоника 22
.4.1 Оңтүстік . Торғай ойпаңындағы грабен . синклиналдардың қалыптасу ерекшелігі (Арнайы бөлім)
26
1.5 Мұнайгаздылығы 31
1.6 Алаңның сулылығына сипаттама 39
1.7 Мұнай және газ қорын есептеу 43
1.8 Жобалау, іздеу жұмыстарының әдістемесі мен көлемі 45
1.8.1 Жобалау, іздестіру жұмыстарының мақсаты мен міндеті және ұңғымаларды орналастыру жүйесі
47
2 Техникалық бөлім 48
2.1 Ұңғыны бұрғылаудың геологиялық жағдайлары 48
2.2 Жуу сұйығының сипаттамасы 48
2.3. Ұңғы құрылымын жобалау 49
2.3.1 Пайдалану құбыр тізбегін беріктікке есептеу 53
2.3.2 Пайдалану құбыр тізбегін цементтеуге есептеу 55
2.4 Ұңғы сағасын жабдықтау 59
2.5 Геологиялық, геофизикалық зерттеулер жинағы 59
2.5.1 Шлам және керн алу 59
3 Экономикалық бөлім 61
3.1 Негізгі техникалық.экономикалық көрсеткіштер есебі 62
4 Еңбек қорғау 71
4.1 Қауіпті және зиянды өндірістік факторларды талдау 71
4.2 Қоршаған ортаны қорғау 81
ҚОРЫТЫНДЫ 83
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 84
Жұбантам алаңында бор түзілімдерінде мұнай кеніштерінің барлығын анықтауға осы диплом жобасы арналған.
Осы диплом жобасында іздеу жұмыстарын жүргізудің негіздеу, олардың міндеттерін бұрғылаудың әдістемелігін және көлемін, ұңғымаларды сынамалау жұмыстарын және геофизикалық зерттеу жұмыстары қарастырылған.
Жобаланған ауданының мұнай-газ кеніштерін барлығы анықталған жағдайда Каспий маңының оңтүстік – шығыс ауданының мұнай қорларының көбейуіне мүмкіншілік береді.
Диплом жобасын құрастырғанда алаңдағы мұнайгаздылығы анықтау үшін алаңының геологиялық құрылымын, мұнай-газды жағдайын мәлімдеп, іздеу жұмыстарының әдістерін және жүргізу бағыттамаларын дәлелдеу, ұңғыларды орналастыру тәртіптерін және олардың тереңдіктерін анықтау, қорын есептеу сұрақтары қарастырылған.
Жұбантам алаңында жүргізілген сейсмобарлау жұмыстарының МОГТ мәліметтерінен Жұбантам алаңы тектоникалық экрандалған және литолгиялық шектелген шоғык екені байқалады.
Диплом жобасын құрастыруға дипломаттық диплом құрастыру аладындағы және өндірістік тәжірибесінде сонымен қатар жоба құрастыруға қажетті материалдар қолданылған.
Диплом жобасы, диплом жобасын құрастыру әдістемелігіне және стандартқа сай құрастырылған.
1. Бочкарева В.А., Сыдыков Ж.С., Джангирьянц «Подземные воды Прикаспийской впадины и ее восточных обрамлений». Наука, Алма-Ата 1973 г
2. Васильев Ю.М., « Геологическое строение Прикаспийской впади- ны и закономерности распространения нефти и газа в ее недрах». М:«Недра» , 1968 г
3. Волож Ю.А, Воцалевский Э.С.и др.«Проблемы нефтегазоноснос-ти подсолевых отложений Прикаспийской впадины», Изд.АН КазССР, 1989 г
4. Гришин Ф. А , Гординский Е. В «Нефтегазопромысловая геоло-гия и подсчет запасов нефти и газа» ,часть ІІІ Подсчет запасов нефти и га-за. М. 1971 г.
5. Дальян И.Б., Посадская А.П., «Геология и нефтегазоносность вос-точной окраины Прикаспийской впадины». Алма – Ата: Наука, 1972 г
6. Ескалиев У.Е., Балжанов К.К., «Разработка нефтяных месторож-дении надсолевых отложении Прикаспия», Москва : Недра, 1992 г
7. Жданов М. А,« Нефтегазопромысловая геология и подсчет запа-сов нефти и газа» . М. Недра 1981 г.
8. Жолтаев Г. Ж., Методическая руководства и задания к курсово-му проекту по курсу « Методы подсчета запасов нефти и газа», Алматы: КазПТИ, 1980 г.
9. Жолтаев Г. Ж., « Подсчет запасов нефти обьемным методом » Алма – Ата КазПТИ, 1990 г.
10. Жолтаев Г.Ж., Бөлекбаев З.Е, « Тектоника и нефтегазоносность бортовых зон Прикаспийской синеклизы ». Казахстан, Алма-Ата: 1975 г. 11. Жолтаев Г. Ж.., Халелов А.К., «Диплом жобасын құрастыру », Алматы: КазҰТУ, 2002 ж
12. Исраилов К.С., «Ұңғы конструкциясын жобалау және оны саға-сына орналастыратын жабдықтарды таңдау», Алматы: ҚазҰТУ, 2000 ж
13. Ламбер Г.И., Слепакова Г.И., « К обоснованию выбора площадей для постановки сейсморазведочных работ в наиболее перспективных зонах по надсолевому комплексу». ВНИГРИ, 1989г
14. Маташев М.М., « Геологические основы оптимального использо-вание надсолевой нефти Прикаспийской впадины». Алматы: Наука, 1978г.
15. Материалы международной научно – практической конферен-ции «Проблемы и перспективы развития нефтяной промышленности Ка-захстана», Алматы: Эверо, 2005 г
16. Неволин Н.В.,«Тектоническая природа и нефтегазоносность При-каспийской впадины». Советская геология, 1985 г
17. Сейсморазведка . «Справочник геофизика». Под редакцией И.И.Гурвича, Москва.: Недра,1986 г
18. Кунин Н.Я, Кучерук Е.В., «Сейсмостратиграфия в решение проб-лем поиска и развязки месторождений нефти и газа». Месторождения го-рючих полезных ископаемых. 1984 г

Пән: Мұнай, Газ
Жұмыс түрі:  Дипломдық жұмыс
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 82 бет
Таңдаулыға:   
АНДАТПА

Осы диплом жобасы Жұбантам алаңы бойынша жинақталған геологиялық және
геофизикалық мәліметтерге сүйеніп құралған.
Жобалау жұмыстың мақсаты мен міндеті мұнай кеніштерін іздеу болып
табылады, сонымен қатар төменгі бордың баррем готерив жікқабаттарында ,
және жоғарғы юраның көмірсутектер шоғырлануына ыңғайлы құрылымдық
жағдайлары мұнай қорларын С 3 категория бойынша бағалау және есептеу қажет.
Болжау кеніштері тектоникалық экрандалған және литологиялық шектелген.
Жоба бойынша 4 ұңғыма бұрғылау, керн алу және зерттеу, ұңғымаларды
геофизикалық әдістердің барлық кешендерімен зерттеу, құбырда орналастырған
қабат аспабымен сынамалау, өнімділік бағанасын сынау қарастырылған.
Жобалау беткейі мезозой.

АННОТАЦИЯ

Настоящий дипломный проект был разработан на основе геолого –
геофизических материалов собранных на площади Жубантам. Целевым назначением
проектируемых работ являются поиски залежей нефти, а также оценка и подсчет
запасов по категории С 3, в яруса баррем, готерив нижнего мела, где и
предпалагаются залежи углеводородов в благоприятных структурных условиях.
Предпологаемые залежей тектоничеси экранированные и литологический
ограниченная.
Пректом предусматривается бурение 4 поисковых скважин, отбор и
исследование керна, выполнение комплекса ГИС, опробование в прцессе бурения
пластоиспытателем на турбах, испытание в эксплуатационной колонне.
Проектным горизонтом является мезозой.

Геологиялық бөлім 8
1.1 Алаңның физикалық, географиялық және эканомикалық жағдайы
9
1.2 Ауданның геологиялық, геофизикалық зерттелуі 11
1.3 Литологиялық, стратиграфиялық сипаттама 14
1.4 Тектоника 22
.4.1 Оңтүстік – Торғай ойпаңындағы грабен – синклиналдардың
қалыптасу ерекшелігі (Арнайы бөлім) 26
1.5 Мұнайгаздылығы 31
1.6 Алаңның сулылығына сипаттама 39
1.7 Мұнай және газ қорын есептеу 43
1.8 Жобалау, іздеу жұмыстарының әдістемесі мен көлемі 45
1.8.1 Жобалау, іздестіру жұмыстарының мақсаты мен міндеті және
ұңғымаларды орналастыру жүйесі 47
2 Техникалық бөлім 48
2.1 Ұңғыны бұрғылаудың геологиялық жағдайлары 48
2.2 Жуу сұйығының сипаттамасы 48
2.3. Ұңғы құрылымын жобалау 49
2.3.1 Пайдалану құбыр тізбегін беріктікке есептеу 53
2.3.2 Пайдалану құбыр тізбегін цементтеуге есептеу 55
2.4 Ұңғы сағасын жабдықтау 59
2.5 Геологиялық, геофизикалық зерттеулер жинағы 59
2.5.1 Шлам және керн алу 59
3 Экономикалық бөлім 61
3.1 Негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштер есебі 62
4 Еңбек қорғау 71
4.1 Қауіпті және зиянды өндірістік факторларды талдау 71
4.2 Қоршаған ортаны қорғау 81
ҚОРЫТЫНДЫ 83
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 84

МАЗМҰНЫ

КіРіСПЕ

Жұбантам алаңында бор түзілімдерінде мұнай кеніштерінің барлығын
анықтауға осы диплом жобасы арналған.
Осы диплом жобасында іздеу жұмыстарын жүргізудің негіздеу, олардың
міндеттерін бұрғылаудың әдістемелігін және көлемін, ұңғымаларды сынамалау
жұмыстарын және геофизикалық зерттеу жұмыстары қарастырылған.
Жобаланған ауданының мұнай-газ кеніштерін барлығы анықталған жағдайда
Каспий маңының оңтүстік – шығыс ауданының мұнай қорларының көбейуіне
мүмкіншілік береді.
Диплом жобасын құрастырғанда алаңдағы мұнайгаздылығы анықтау үшін
алаңының геологиялық құрылымын, мұнай-газды жағдайын мәлімдеп, іздеу
жұмыстарының әдістерін және жүргізу бағыттамаларын дәлелдеу, ұңғыларды
орналастыру тәртіптерін және олардың тереңдіктерін анықтау, қорын есептеу
сұрақтары қарастырылған.
Жұбантам алаңында жүргізілген сейсмобарлау жұмыстарының МОГТ
мәліметтерінен Жұбантам алаңы тектоникалық экрандалған және литолгиялық
шектелген шоғык екені байқалады.
Диплом жобасын құрастыруға дипломаттық диплом құрастыру аладындағы
және өндірістік тәжірибесінде сонымен қатар жоба құрастыруға қажетті
материалдар қолданылған.
Диплом жобасы, диплом жобасын құрастыру әдістемелігіне және стандартқа
сай құрастырылған.

1 Геологиялық бөлім

1.1.Алаңның физикалық, географиялық, экономикалық жағдайлары
Жұбантам кенорыны Сағыз және Ембі өзен араларында орналасқан. Атырау
облысы Жылыой әкімшілігіне кіреді. Кенорын алаңы Құлсары темір жол
станциясының солтүстік шығысына қарай 90 км. қашықтықта орналасқан.
Орография жағынан жұмыс алаңының территориясы Каспий маңы ойпатының
оңтүстік бөлігіне тән болып келеді. Жазықтық аумақта тартылып қалған тұзды
сор көлдері көктемде жауынды және еріген қар суларымен толып отырады.
Кейбір терең сорлар жаз мезгілінде тартылмай көлік жүрісіне бөгет болады.
Сор сулары ащы тұзды, органикалық жағынан техникалық мақсаттарда
пайдалануға болады. Ас суы жұмыс алаңында тапшы. Сондықтан ауыз суын жақын
орналасқан ауылды мекендерден тасымалданады. Бұрғылау жұмыстарына қажетті
суларды Сағыз өзенінен тасымалдайды.
Ауа райы өте ерекше континенталды, жаз айларында құрғақ +400С+450С,
қыс айлары салқын, орташа –100-1500С кейбір кезде –300-400С аяз болады.
Жалпы жыл бойынша орташа температура +50С. жыл бойынша орташа жауын
шашынмен қар суларының мөлшері 200мм аспайды.
Аудан көлеміндегі жануарлар дүниесімен өсімдіктер әлемі кедей,
сондықтан тіршілік жәндіктері-тышқандар, сарышұнақтар, қояндар, қосаяқтар,
қасқырлар; құстар-бүркіт, қыран түрлері жиі кездеседі. жер бедерінің беткі
қабаты әдетте тұрақсыз саздақтардан және ұсақ құмтас, саздар түзілімдерінен
тұрады.
Ауданның негізгі қатынас жолдары-жақын елді мекендермен
байланыстыратын жазда ыңғайлы қара топырақ жолдары, тас жолдар және үлкен
темір жолдар.
Жергілікті халықтардың көп мөлшері негізінен қазақпен орыс ұлттары
мекен етеді.

1.2.Алаңның геологиялық, геофизикалық зерттелу тарихы

1962 ж. Ембі мнай, газ облысының ауданында 43-44-4962 гравиметриялық
партиямен В.А.Найденов жетекшілігінің басқаруымен алаңдық гравиметриялық
түсіру жүргізілді. Осы жұмыстар нәтижесінде 1: 200000 масштабты
гравиметриялық карта тұрғызылды.
1970 ж. Казнефтегазразведка басқаруымен сейсмикалық партиясы 65-
6670 Орал геофизикалық экспедициясымен Жұбантам, Даулеталы күнбездерінде
МОВ және КМПВ сейсмикалық зерттеулер жүргізілді.
Жүргізілген сейсмикалық зерттеулер нетижесінде Дәулеталы және Жұбантам
күмбездерінің тұзасты түзілімдерінің құрылысы мен тұз жабындары зерттелді.
Жартылай тұйықталған, тектоникалық бұзылыстармен экрандалған мұнай газ
жиналуына барлық қолайлы жағдайлары бар аудандарды бөлген.
Барлық профильбері бойынша 1:20000 масштабты сеисмикалық қималар, III,
V құрылымдық карталар және VI (тұз жабыны) шағылу беткейлері бойынша
схемалық құрылымдық карталар тұрғызылды.
1972 ж. Казнефтегазразведка басқармасымен Орал геофизикалық
экспедициясының 65-6672 сеисмикалық партиясы сейсмикалық зерттеулер
жүргізді. Осы жүргізілген жұмыстар нәтижесінде Қызылкөл, Жұбантам, Оңтүстік
Қабысысор, Жусалысай, Қарамұрат және т.б. күнбездері зерттеліп, III, V, VI
шағылу беткейлері бойынша 1:50000 және 1:100000 масштабымен құрылымдық
карталар тұрғызылды.
1980-1981 жылдары Казгеофизика Іле геофизикалық экспедициясы 280-81
Ембі партиясы тұз асты және тұз үсті кешендерінде мұнай, газдылы
құрылымдарды табу және дайындау үшін МОГТ нақтылы сейсмикалық зерттеулер
жүргізілді.
1981-1983ж.ж. Жұбантам күмбезінде Гурьевнефтегазгеология
бірлестігімен ЦГПЭ құрылымдық бұрғылау жүргізілді. Барлығы жалпы
ұзындығымен 10198 м. 24 ұңғыма бұрғыланды. Осы жұмыстардың негізгі мақсаты
ашылып жатқан қиманың геологиялық құрылымын, сейсмикалық шағылу беткейінің
көлбей жатуының нақтылығын, литологиялық құруын, түзілімдердің
мұнайгаздылығын және құрылымды терең іздеу барлауға дайындау басты мақсат
болды.
1987-1990 жылдары ПГО Казгеофизика сейсмикалық экспедицияларымен
үлкен көлемді сейсмикалық зерттеулер жүргізілді, осы жұмыстардың
нәтижесінде Жұбантам құрылымының геологиялық құрылысы анықталды.
2002-2003 жылдары 8702 сейсмикалық партияның профильдерін біраз
бөлігін қайта өңдеп, 2003 жылы геолого-геофизикалық гравиметриялық
мәліметтерінің арқасында интерпритациялдық кешен жұмыстары жүргізілді. Осы
жұмыстар нәтижесінде Жұбантам құрылымының геологиялық құрылысы анықталды.

Ұңғымаларды геофизикалық зерттеу әдістемесі ҰГЗ мәліметі бойынша
интерпритация қорытындысы және олардың дәлділігі.

Ұңғымалар тығыздығы 1,22-1,25гсм3, тұтқырлығы 45-70 сек. Және
қабаттың қабаттық жағдайдағы кедергісі 0,17-0,45 Омм болып келетін сазбен
шайылған сұйықтықта бұрғыланған.
ҰГЗ жүргізу шарты негізінен ұңғымаларды геофизикалық зерттеуге
дайындау нормасына сай келеді.
Ұңғымалардың қималарын оқу үшін ҰГЗ-дің келесі түрлері қолданылады:
стандартты каратаж, бүйірлі микрокаратаж, акустикалық каратаж,
кавернометрия, термометрия, инклинометрия. Әр бір ұңғыма үшін
жүргізілгенгеофизикалық зерттеулер көлемі 3,4,1 кестеде көрсетілген.
Зерттеу АКСЛ-7 каратажды станциясында жүргізілген. Жұмыстың техникасы мен
әдісі ұңғымаларда геофизикалық зерттеу жүргізудің техникалық міндеті және
қолданылған аппараттар мен құралдардық техникалық инструкциясымен сәйкес
келеді.
Тереңдік масштабы 1:500 м. стандартты электракаратаж барлық
ұңғымаларда жүргізілді. Рк қисығының жазу масштабы 1омм 1 см-ге ПС-2,5-
12,5мв 1см-ге. Тіркеу жылдамдығы 2500 мг аспайды. Стандартты каратаж
қисығы қима корреляциясы үшін қолданылады.
Бүйірлі зондты каратаж тереңдік масштабы 1:200 табанлы градиент зонды
сериясы А0, 4М 1N, А1МО, 1N:А2МО, А8М1N ұңғымаларда жүргізілді. Жазу
масштабының кедергісі 10мм 1см. Тіркеу жылдамдығы 2000-2500 мсағ. БКЗ саны
нақты қисық кедергісі қабаттарын сіңбейтін теорияллық қисықпен сипатталады.
Бүйірлі каратаж 3, 4, 11, 14, 15 ұңғымаларында жүргізілген. Кедергі
масштабы логарифмдімодулі 3,5 см-ге тең. Тіркеу жылдамдығы 2000 мг-ге
дейін. Өлщеу АБКТ аппараты мен жүргізілді.
Бүйірлі микрокаратаж ұңғымаларда ИМБК аппараттарымен жүргізілді.
Кедергі масштабы логарифмдік модулі 3,5 см-ге тең, тіркеу жылдамдығы 1200
мсағ.
15 ұңғымада каллонадағы жазу жоқ. Аккустикалық каратаж қисығының
сапасы қабат тығыздығына байланысты бағаланды.
Термаметрия ұңғымаларында БКЗ арқасында жүргізілді. Геометриялық
градиентті анықтау мақсатындығы температура өлшеуі қатынаспайды.
Интерпритация үшін сынама өлшеудегі ұңғымаларда жүргізілген.
Барлық кешен зерттеулерінің мәліметтері бойынша каллекторлар болай
болды: БКЗ, БК, ИК, МКЗ, РК, АК, ДС, ПС. ПС және ГК қисықтарында
коллекторлар қарсы амплитудасы, сазды қабатты болып келеді немесе ДС
қисықтарындағы ұңғыманың номиналды диаметрін сақтайды. Микрокаратаж бойынша
МБК қабатының қабатшаларға бөлінуімен ерекшеленеді.
Қабаттар ВНИГИК әдісі бойынша өндіріледі. Ұңғымада 4 өнімді қабат
зондты қисықтық екі қабатшадан тұрады, ал 14 ұңғымада коллекторға қарсы
төмендетуін өнімділік баққылауын сулы қабат зондталған үш қабатшалы қисық
өнімділікті жоғарлатқыштан тұрады
Су мұнай жапспрын анықтау.
Мұнай-су бөлімі БКЗ, ИК қисығы бойынша КС мәліметтерінде бөлінеді. Су
мұнай жапсары 482,4 м. (-392,3) және 389 м. (-297,4) сәйкесінше тереңдікте
14 (IVбеткей) және 15 (VIIбеткей)ұңғымаларындағы кедергінің күрт өзгеруі
брйынша бөлінеді.
Коллектордың кеуектілігін анықтау.
Қабат коллекторларының кеуектілігі кедергі әдісінің мәліметі және
акустикалық каратаж бойынша анықталады. Қабат кеуектілігін кедергі әдісінің
мәліметі бойынша анықтау үшін: сулы қабаттың кедергісі (өнімділік
аймағында) қабат суларының кедергісі және қатыстық кедергінің кеуектіліктен
тәуелділігінің параметрлері керек.
Қабат суларының кедергісін судың химиялық талдау мәліметіне қарап
бағаланады. Қабат суларының минералдығы 125,6л. тең. Ауданда геометриялық
градиент өлшенген жоқ. Есепке саналған 23-330С аралығындағы температура
алынды, орташа үлкендігі 260С тең.
Жоғарыда айтылған минералдылығына және қабат температурасына қарап
қабат суларының кедергісі 0,06 омға тең деген тұжырымға келеміз. Ал кедергі
кеуектілігінің Ал кедергі кеуектілігінің кеуектілікте тәуелділігі
сынамаларға аз көлемде зерттеу жүргізуіне байланысты анықталған жоқ. Есепке
Орысқазған кенорнының тәуелділігін Рп = f (Kп) алынған.

1.3. Литологиялық, стратиграфиялық қимасы
Палеозой жүйесі – PZ

Ашылған палеозой қимасының түзілімдері перм жүйесінің кунгур жік
қабатымен ғана берілген.
Ауданның осы кезңінде ұңғылармен кунгур жік қабатында төменгі пермнен
төрттік кезеңге дейін кешен түзілімдері ашылды.
Электрокаратаж диаграммасы, литологиялық белгілері, микрофауналық
нәтижелері мен палинологиялық талдаулар арқасында стратиграфиялық кескіндеу
бөлек жік қабаттар мен жік қабатшаларда жүргізілді.

Перм жүйесі – Р

Кунгук жік қабаты Р1К
Кунгур жік қабатының литологиялық кескіні 2 қалыңдықтарымен берілген:
төменгісі – галогенді, жоғарғысы – сульфатті-терригенді.
Кунгурдың галогенді кескіні тұзбен берілген (тасты және мөлдір, орта
және ірі кристалды, тығыз).
Сульфатті-терригенді эвопаритті қалыңдық қоңыр, қара қоңыр, жасырын
кристалды, қатты ангидритпен берілген.
Электрокаратажды диограммада галогенді қалыңдық әлсіз дифференциалда
қисық ПС, төмендетілген ГК сипатталады.
Сульфатті-терригенді қабат ГК, ПС қисықтарында үлкен және теріс
аномалияларымен сипатталады.. Ашылған қалыңдық 116м.

Мезозой жүйесі – МZ

Мезозой түзілімдері қаралып жатқан ауданда кең таралған және барлық
құрылымдық – іздеу, терең – іздеу ұңғымаларымен ашылған. Олар триас, юра,
бор түзілімдерімен берілген.

Триастық жүие – Т

Зерттеліп жатқан аумақ триас жік қабатының түзілімі жоғарғы бөліммен
берілген. Триастың литологиялық түзілімі саздар және құмтастармен берілген.
Саздары жасыл, көгілдір-жасыл, қоңыр, қара-қоңыр анда-санда шұбар
түрлі түсті және де тығыз, аргилитке ұқсас, қатпарлы көмірленген өсімдіктер
қосылыстарымен.
Құмтастары жасыл, қоңыр және шұбар түрлі түсті. Орта, ұсақ түйірлі,
полимикті, сазды – ізбесті цементтен тұрады.
Электрокаратаж диограммасы бойынша триас түзілімдері дифференциалда
қисық КС, ПС және кемірек дифференциалды қисық ПС – пен
сипатталады.Қалыңдығы 24м –ден 266м – ге дейін.

Юра жүйесі – J

Каспий маңы ойпатының оңтүстік-шығыс бортында юра жүйесінің үш бөлімі
берілген, соның ішінде төменгісі мен ортаңғысы континентальді лагуналармен
ал жоғарғысы теңіз түзілімдерімен берілген.
Юра жүйесінің түзілімдері барлық ұңғылармен дерлік ашылған және
төменгі,ортаңғы жоғарғы бөлімдермен берілген.

Төменгі юра – J1

Төменгі юра түзілімдері триас үстінде шайыла көлбей жата литологиялық
саздар мен аргилиттермен берілген.
Құмдар мен құмтастар қоңыр, жасылдау – қоңыр түсті. Ұсақ және орта
түйірлі, көмірленген өсімдік қалдықтарымен нығыздаоған.
Саздары сұр қоңырқайлау реңкпен, тығыз, алевритті, қиғашқабатты (20-
300) өте сирек көмірленген өсімдіктер қалдығымен, Ұсақ жұмыр тастар. Жұмыр
тастар төменгі юра уақытына тураланған.
12 ұңғыма үлгілерінен полинологтармен спора тозаңдар кешені
анықталған, төменгі юра түзілімдеріне сипатталады.
Каратаждық сипаттама бойынша төменгі юра төзілімдері литологиялық
құрамы ерекшелігімен келісімді. Ең аз мағыналы сияқты кедергілер олардың
талаптарына сай болады. Солардың арасында сирек құздар құмтастар мен
аргилиттер қабаттаса бөлінуі байқалады. Қисық ГК өкпек дифференциалды және
саз бен құмның алмасуы бейнелейді. Қалыңдығы 0-ден 123м –ге дейін жуық.

Ортаңғы юра J2

Төменгі юра түзілімдері триас түзілімінің үстіне шайыла көлбей жата
біртекті сұр түсті континентальды құмтастар мен саздар түзілім кешенімен
берілген.
Палинологиялық мәліметтер мөлшері жеткіліксіз аз болуынан орта юра жік
қабатының түзілімінін дифференттеуге сәті түспеді.
Ортаңғы юраның литологиялық түзілімі саздардың, құмдардың,
құмтастардың және сирек алевролиттердің алмасумен берілген.
Жыныстардың бояуы сұр, ақшыл сұрдан қоңыр сұрға дейін. Саздар көпсанды
шабуылдармен және қабатшалармен сипатталады.
Жыныстарда көмірленген өсімдіктер қалдықтары мен қоңыр көмірдің
қосылыстары кездеседі.
12 ұңғымада ортаңғы юра жасының спора тозаңдар кешені анықталған.
Электрокаротаж диаграммасында ортаңғы юра түзілімдері күшті кесілген
қисық КС-пен сипаттала отырып, бөлек шыңдарда құмтастар мен алевролиттердің
алмасуы берілген. Қисық ПС пен ГК да қатты кескінделген және оң (саздар
тиістілері) мен теріс (құмдар тиістілері) аномалиялар алмасуымен берілген.
Ортаы юраның жоғарғы шекаралары құмтастар қалыңдықтарының алмасуымен нақты
бөліне отырып ПС, ГК минимум қисықтарымен сипатталады және тап сол
қисықтарда готеривтің сазды жыныстары максимумдармен берілген.
Түзілімдердің қалыңдығы 399м. дейін жетеді.
Жоғарғы юра J3
Жоғарғы юра түзілімдері зерттеліп жатқан ауданда шектеліп таралған
және ортаңғы юра түзілімдерінде үйлесімсіз көлбей жатады.
Бұл түзілімдер палеонтологтармен волжски сияқты сипаттлған.
Волжски жік қабатының түзілімдері теңіз тегінің сазды және карбонатты
жыныстарымен берілген: мергелдермен, ізбестастармен, саздармен және
құмтастармен.
Саздар қара-сұр кейде жасылдау реңкпен, тығыз, слюдалы, әлсіз
ізбестелген..
Мергелдер қара-сұр және қоңырқайлау – сұр, сазды кальцит
тамыршықтарының іздерімен және ұлу қабыршық сынықтарының қосылытарымен.
Ізбестастар сұр, сазды, қатты мол ұлу қабыршық сынықтарының
қосылытарымен. Элекрокаратаж диаграммасында жоғарғы юра түзілімдері әлсіз
көтерілген дифференциалды КС қисықпен, және қатты дифференциалды ПС, ГК –
пен сипатталады, теріс мағыналарымен. Қалыңдығы 0 –ден 30м. – ге дейін.

Бор жүйесі – К

Бор түзілімдері қарастырылып жатқан ауданда кең тараған және екі
бөліммен берілген. Төменгі терригенді және жоғарғы карбрнатты Төменгі бөлім
готерив, баррем, апт, альб түзілімдерінен тұрады. Жоғарғы бөлім барлық жік
қабаттармен берілген, бірақта олардың қалыңдығы қатты өзгереді. Себебі
жоғарғы бор кезеңінде қарқынды тербелмелі қозғалыстар болған, соның
салдарынан қиманың біраз бөлігін шайып кетті. Негізінен осы түзілімдер
құмтаста-сазды жыныстармен берілген. Ал қалыңдығы оңтүстік-батысқа қарай
үлкейеді.

Төменгі бөлім К1
Төменгі бор бөлімі өзіне готерив, баррем, апт және альб жік қабаттарын
қосып алады.

Готерив жік қабаты К1Һ
Бор қимасы готериы жік қабатының теңіздік түзілімдерінен басталады
және стратиграфиялық жағынан ортаңғы юра жасты жыныстарының үстінде
үйлесімсіз көлбей жатыр.
Сұр – жасыл алевритті, әктасты, қабатты, тығыз саздар көмірленген
сирек кездесетін өсімдіктер қалдық қосылыстары жік қабаттың негізін салады.
Саздар арасында құм және құмтас қабатшалары кездеседі. Құм мен құмтастар
сұр түсті, полимиктілі, қабатты, сазды, ұсақ және орта түйірлі, тығыз және
борпылдақ. Қимамның жоғарғы жағына қарай құмтастың түрлерінің көлемі
көбейеді, ал саздар бағынышты жағдайда. Құмтасты түзілімдер шығысқа қарай
үлкейіп, ал батыс және оңтүстік – батыс бағытқа қарай құмтастар сазды болып
жатыр.
Жік қабат түзілімдерінен анықталған пелициподалар Nuculana scapha Orb,
Thracia striata Werth, Corbula jongeldensis Nik, C. Pseudoelegans Nik,
Astarte subcostata Orb және т.б. готерив жік қабатына сай.
Готеривтің түзілімдері барлық ұңғымалармен ашылған және юра жүйесінің
түзілімінде трансгрессивті көлбей жатыр. Литологиялық олар саздармен,
құмтастармен және құмдармен берігген.
Саздар көкшіл –сұр, және жасылдау – сұр, тығыз, құмтасты, слюдалы,
көмірленген өсімдіктер қалдықтары, пириттің түйірлері қосылыстарымен және
құмтастардың, ізбестастардың қабатшаланған.
Құмтастар сұр, қара – сұр, орташа және ірі түйірлі, кварцты
полешпатты.
Элекрокаратаж диаграммасында готерив қалыңдығы әлсіз
дифференциалданған КС қисығымен және оң мағыналы ПС – пен сиппатталады.
Қарастырылып отырған жік қабаттың табаны сазды жыныстардың, юра
түзілімінің құмтастар пачкаларының ауысуымен дәлдеп түзеледі.Готеривтің
жоғарғы шекаралары құмтасты қабатының жабынымен жүргізіледі. Қалыңдығы 11м
– ден 108м –ге дейін.

Баррем жік қабаты К1br
Құм беткейлері жік қабаттың негізін салады. Құмдар полимиктілі, сазды,
жасыл – сұр түсті, әр түрлі түйірлі, қабатты емес және борпылдақ.Құм
беткейінің жоғарғы жағында континентальды шұбар түрлі түсті саздар көлбей
орналасқан.
Осы жыныстар баррем ярусына жататуын саздардан неакомға сай спора
тозаңдарының кешені анықталды: Selaginella galcata Bolch., Anemia remissa
Bolch., A. Tricostata Bolch., Schizaea laevigatiformis Bolch., Glechenia
umbonata Bolch., Ginrgo parua B., Bennettites sp., Pinus sp., Picea sp.
Баррем түзілімдері готеривтікі сияқты көп санды бұрғыланған
ұңғымаларымен ашылған және готерив үстінде трасгрессивті көлбей жатыр.
Барремнің литологиялық түзілімдері саздармен, құмтастармен және
құмдармен берілген. Саздар шұбар түрлі түсті (қызыл, жасыл), тығыз кесекті,
аргилит сияқты, құмтас, аргилит, және құмдар ұяларымен қабаттасып пирит
түйірлерінің қосылыстарымен берілген.
Құмтастар жасылдау сұр түсті, ұсақ түйірлі, кварцты полевошпатты
тығыздарған, сазда.
Электрокаратаж диграммасында баррем жік қабаты жоғарғы және төменгі
жатқан түзілімдардің жоғарғы мағыналыКС және ПС жақсы бөлінген. Баррем
түзілімдерінің қалыңдығы 30 м-ден 430 м. аралығында өзгереді. Оңтүстік –
батысқа қарай қалыңдығы 430 м. дейін үлкейеді
Апт жік қабаты К1а
Апт түзілімдеріде кең тараған және баррем жыныстарының үстінде көлбей
жатыр. Апт түзілімдері кескіннің жоғарғы бөлімінде сұр, қара сұр, ұсақ
түйірлі кварцты құмтасдың пачкалармен берілген.Төменгі жаққа қарай
құмтастар пачкасы қара сұр керек болса қара саз, тығыз, майлы, алевритті,
жасыл, глаукониттіге дейін ауысады.Саздарда көміленген өсімдікткр
қалдықтарымен ұлутастардың сынықтары ның қосылыстары байқалады.1, 6, 8, 10
ұңғымалар үлгілерінде фараминифер кешені анықталып апт жік қабатының
түзілімдерімен сипатталады.
Электрокаратаж диаграммасында ашылған кескін әлсіз дифференциалданған
КС, ПС қисықтармен берілген, негізінен сазқұрамды жыныстардан тұрады.
Қалыңдығы 0 – ден 77м аралығында өзгереді.

Альб жік қабаты К1al
Альбтың түзілімдері дең дамыған және барлық ұңғымалармен ашылған. Олар
апт шөгінділерінің үстінде шайыла орналасқан. Альбтың түзілімдері сазтас,
құмтас жене алевролит щөгінділерімен қабаттаса қосылған. Жоғарғы бөлігінде
құмтас, құм және алевролит саздармен қабаттасқан басым болып келеді.Альб
түзілімінің төменгі жақ бөлігі негізінен саздар құм және құмтаспен
қабатшаланып келеді. 352293 Жыныстардың түсі сұр, ақшыл сұр және қара сұр.
Саздары тығыз, слюдалы, құмтасты. Құмтастары ұсақ түйірлі өте қатты,
цементі карбонатты. Жыныстарда көмірленген өсімдіктер қалдықтары және ұлу
тастар сынықтарының қосылыстары кездеседі. 8, 9, 25 ұңғымаларында альб
жасының фораминифералары айқындалған. Альб жік қабатының электрокаратажды
сипаттамасына айқын дифференциалда қисық КС және ПС талабына сай келеді.
Құм және құмтас қабатшалары жоғарғы көрінерлік кедергімен және минималды
ПС, КС және ГК қисығымен сәйкес келеді. Қалыңдығы толығымен ашылған 324 м.

Жоғарғы бөлім К2
Жоғарғы бор түзілімдері көп жерлерде толығымен ашылмаған. Олармен
аймақтық зоналар және шеттегі қанатты участкілер қосылған.
Жоғарғы бор литологиялық түзілімдері карбонатты жыныстар: мергел, бор
ізбестас қабатшаларымен берілген және төменгі жағында саздар кездеседі.
Электрокаратаж диаграммаларында жоғарғы бор түзілімдері сияқты
кедергілерімен сипатталады. Қалыңдығы 0 – ден 171 м. арасында теңселіп тұр.

Төрттік жүйе Q
Төрттік жүйе түзілімдері барлық жерде жақсы дамыған және беті шайылып
кеткен ежелгі дәуір жыныстарының үстінде үйлесімсіз көлбей жатыр.төрттік
жүйе литологиялық жағынан қоңыр саздарда жергілікті қиыршық тастардың
қосылыстарымен берілген. Осы түзілімдердің қалыңдығы көп емес 10 м. дейін.

1.4 Тектоника.

Жұбантам алаңы Каспий маңы ойпатының оңтүстік-шығыс бөлігінде
орналасқан. Тектоникалық жағынан Жарқамыс көтерілімінің батыс бөлігінде
Қабыскөл құрылымының тұз үсті түзілімдер кешеніне негізделген. Сейсмикалық
зерттеулер мәләметтері бойынша алаңның ірге тасы 7,5-8,5 км аралықта
байқалады. Шөгінді тысының қалыптасу ерекшеліктеріне байланысты мұнда тұз
асты, тұз ұсті және тұз аралық кешендер бөлінеді. Жұбантам дөңбек
күмбездік көмкеркп жатқан MZ түзілімінде құрылымдық, іздеу – барлау,
карталау, сейсмикалық және ауданның тектоникалық сипаттайтын гравиметрлік
зерттеулер арқылы анықталған.
Тұз асты құрылымдық кешенде девон төменгі перм құрылымдық қабаты нақты
зерттелген. Оның құрамында девон төменгі тас көмір, ортаңғы – жоғарғы тас
көмір және төменгі тас көмір қабатшалары кіреді. Бұл кешенде П1, П2, П3
шағылу беткейлері бөлінген. Тұз асты кешенінің құрылысы туралы П1 шағылу
беткейінен көруге болады. П1 шағылу беткейі зерттелу алаңында 5300-5700 м.
тереңдікте орналасқан. Жұбантам – Жусалысай – оңтүстік – шығыс Жусалысай –
Қабасысор күмбез аралық белдемде бұл құрылым П1 шағылу беткейінде төменгі
белгісі – 5300 м. солтүстік – шығысқа қарай бағытталған дөңбек күмбезді
көтерілімді құрайды. Ол көтерілім солтүстік бағытқа және оңтүстік – шығысқа
қарай – 5700 м. дейін төмендейді.
Тұз аралық құрылымдық литологиялық кешені қалың тұз кунгурдың
қабаттарымен берілген. Жұбантам дөңбек күмбезі субмеридианальды бағытта
созылған ірі құрылымды құрайды. Тұз күмбездің жоғарғы бөлігі жазық болып
келеді. Жабынның ең төменгі белгісі – 600 м.
Бұл дөңбек күмбездің үш бауырайы бар: Батыс, Солтүстік – Шығыс,
Оңтүстік – Шығыс.
Батыс бауырайы алтыншы шағылу беткейі бойынша батысқа қарай -700-1400
м. дейін баяу төмендейді. Оңтүстік – батысында Жұбантам – Жусалысайдөңбек
күмбездерін біріктіреді.
Солтүстік – шығыс бауырайы солтүстік бағатта төмендеп Жұбантам және
Қабыскөл дөңбек күмбездерін біріктіреді. Дөңбек күмбездің төменгі белгісі –
600 м.
Оңтүстік – шығыс бауырайы басқа бауырайға қарағанда күрделі
құрылысымен ерекшеленеді. Дөңбек күмбезді бөлімдегі төменгі белгісі -700 м.

Дөңбек күмбездердің қанаттары орталық грабендерден тұздың екінші
баспалдағына дейін созылып жатыр. Олар J-K түзілімдер кешенімен берілген.
Осы т үзілімдерге көптеген кен орындар негізделген. Қабаттың жабынында
жоғарғы триас түзілімдері бар, олар кейде мұнайқаныққан болып келеді.
Тұз асты түзілім кешенінің төменгі (жоғарғы перм - триас), жоғарғы
(юра - палеоген) және жабынды (неоген – төрттік) құрылымдық этаждарымен
берілген.
Батыс, солтүстік – шығыс және оңтүстік – шығыс ойыстың кұмбездері
мезозой бір атты қанатқа тән. Жоспарда құрылым жарты антиклиналды түрде
тектоникалық экрандалған жарылымдармен көрсетілген. Бұрғылау жұмыстарының
мәліметтері бойынша үш қанат күмбездің ойысында орналасқан. Жоғарғы және
төменгі бор түзілімдеріненқұралған, моноклинальды тараған. Батыс қанаты
геотүсірілім мәліметтері бойынша оңтүстік – батыс тектоникалық
жарылымдарымен шектелген, ал оңтүстігі және шығысы грабен жарылымдарымен
шектелген. III және V шағылу беткейлерінің минималды белгісі -200 м-ден
-700 м. құрайды. Құрылымның тұйықталған изогипстері -400 және -700 м.
Солтүстік – шығыс қанаты көтеріңкі болып келеді, солтүстік – батыс
бөлігі тектоникалық жарылымдар күрделігімен ерекшеленеді. Оңтүстік және
оңтүстік – шығыс қанатының бөліктері грабен лықсымасымен шектелген. Грабен
лықсымасының амплетудасы 440 м. құлау бұрышы 40-450
III және V шағылу беткейлерінің минималды белгісі күмбезде -100 м-ден
500-м. құрайды. Құрылымда тұйықталған изогипстер -500 м. және -850 м.
Оңтүстік – шығыс қанаты сәл түсіріңкі, бұған баррем және готерив мұнай
шоғырлары тән.
Қанат грабен лықсымасымен шектеледі. Құлау бұрышы 45-500 солтүстіктен
– батысқа, солтүстікке, солтүстік – шығысқа. Лықсымалар оңтүтікке мульдалр
зоналарына қарай тынышталады.Қанаттың өзі сейсмикалық мәліметтер бойынша
күрделі құрылымды болып келеді.
Құрылымдық түзілім толығымен сиесмикалық және гравиметриялық зерттеу
нәтижесі бойынша тектоникалық сұлбаның барлық күмбез түзілімін құруға және
бөлек олардың элементтерін орындауға мүмкіндік береді. Айта кететін жай
сейсмика профильдерінің көп көлемді торларына қарамастан аздаған
бөлшентердің минемумына қатысты, тұз жабыны сейсмобарлаумен карталмаған,
бәрінен бұрын бұл аудандар күмбездің шеткі жағында және тұзды
көтерілімдерде. Сондықтан тұз жабынының грвиметриялық минеиум шегінде,
сесмобарлау мәліметтерін келісімі бойынша. Бұған қарамастан гравиметриялық
модел орындалған, нәтижесінде тұзды күмбезді тектоника анықталған, сондай-
ақ үстінде негізгі тұзды массив көрсетіледі, тұз күмбезді құрылымдармен
өзара генетикалық байланыста, көлемі және жоспарлы конфигурациялы күмбез.
Тұзды күмбезді гравиметриялық модельдегенде нәтижесінде күмбез аралық
мульда Жұбантам тұзды күмбезінің айналасында таралғаны анықталған. Бөлек
тұзсыз, тұз асты түзілім қалыңдығынан көмірсутектердің миграциясынана
ыңғайлы жағдай жасалған. Құрылымдық картада тұзсызкунгурдың бөлшегі тұзды
корнизде көрсетілген.
Гравиметриялық зерттеудің мәліметтері бойынша Жұбантам алаңы екі тұзды
карниз бөлінген. Карниз алаң бойынша көп көлемді алады. Айта кетсек жай
тұзды карниз тұтқыштардың шоғырлануына ыңғайлы болғандықтан мұнай іздеу
қызығушылық туғызады, тек карниз асты түзілімдері емес, сондай-ақ карниз
үсті шөгінді таралымдарынан, аздаған аз амплитудалы көтерілімдермен
күрделі. Мысалы келтіретін болсақ Солтүстік Қотыртас кенорны.
Гравиметриялық барлау нәтижесінен тұз жабыны ттереңінен Жұбантам
күмбезінің бөлігінен көптеген көтерілімдер анықталған, көлемі шамамен 600
м. Рельефте тұз екі сатыға бөлінеді. Бірінші сатыда тұз үсті түзілімдерінде
грабен лықсымалары көрінеді. Екінші бөлігі ірі және көп амплитудалы, үлкен
тұзды жыныстармен шектеледі, бірнеше күмбездер құрылымның созылуын қосады.
Құрылымның ішкі өнімді бөлігінің қимасы барремнің және готеривтің
күрделі терригеннің жыныстарымен көрсетілген, жоғары таралған түзілім
кешенінің бағанасының ерекшелігі және құрылымдық жоспарда толығымен жарты
көтерілім солтүстік – батысында шайылуымен көрсетілген. Құрылымның оңтүстік
– шығыс қанатынан тектоникалық жарылым, ұңғыманы құрылымдық және терең
бұрғылау және қима қабатын нақтылы корреляциялау нәтижесінен анықталған
Сондай-ақ алаң бойынша және қиманың қабат суы мен мұнайының таралу сипаты
ҰГЗ материалдарының мәліметтерімен және геофизикалық - өндірістік жұмыстар
нәтижесінен анықталған.
Палеогеография және шөгінділердің түзілу жағдайлары.
(Арнайы бөлім)

Каспий маңы ойпатының оңтүстік-шығыс бөлігінің геологиялық дамуы
бүткіл ойпаттың дамуымен тығыз байланысты. Каспий маңы ойпаты оңтүстік-
шығыс бөлігі Орыс плитасының бөлігінің Шығыс – Еуропа платформасының
докембри жасты кристалдық фундаментімен берілген. Каспий маңы ойпаты Орыс
платформасынан кунгур уақытында қарқынды бөліне батағаны көрінеді.
Максимальды ойпаттың орталық бөлігінде байқалады.
Төменгі және ортаңғы тас көмір уақытында қарастырылып жатқан ауданда
теңіз бассейні болған.Бассейннің жылы сулары карбонаттың материалдардың
түзілуіне жағдай жасаған.
Терригенді митериалдың бұзылу көзінен қашықтығының арқасында бассейнде
тыныш гидродинамикалық жағдай пайда болып карбонатты түзілімнің жиналуына
үлкен әсер етті.
Тас көмір дәуірінің басында Мұғаджар және Оралтауда қайта басталған
тектоникалық бұзылыстардың әсерінен теңіз бассейні тартылып және жақын
орналасқан сынық материалдарды бұзатын аудандар пайда болды. Осы уақытта
қарастырылып жатқан ауданның жаға жай зоналарында сульфатты және терригенді
жыныстар түзілді.
Жоғағы таскөмір уақытының соңында, сондай-ақ ассель, сакмар және артин
ғасырында қарастырылып отырған ауданда шөгіндінің жиналуына жақсы теңіздік
жағдай болған.
Артин ғасырының соңында Оралда негізгі қатты тектоникалық қозғалыстар
болған. Каспий маңы ойпатының шығыс шеті және Батыс Мұғаджар алды ойпатының
тұз асты полеозой түзілімдері теңіз асты деңгейімен шығарылған және
шайылымға ұшыраған. Бұл уақытта Бұл уақытта Мұғаджар алды ауданында бірнеше
қырат Каспий маңы ойпатының шығыс борт алды бөлігінде және толығымен артин,
сакмар, ассель және жоғарғы ортаңғы таскөмір түзілімдері шайылуына мұнда
келісілген. Тек тектоникалық бұзылыстар бойында тар желоб тәрізді грабенде
ассель және сакмар ғасырында қалың малосс түзілімдері жиналған.
Кунгур ғасырының басында аймақтық көтерілімдерде қарастырылып отырған
территорияның түсуі ауысқан. Бұл уақытта ерте түзілімнің шөгінділері
эродированды тұз асты палеозой жыныстарының үстіңгі шегі снивелированды
болған. Бұл кезеңде шөгінділер бұрыштық және стратиграфиялық
үйлесімсіздікпен ассель, скмар және жоғарғы таскөмір жасындағы түзілімдерді
жабады. Кунгур түзілімінің қалыңдығы Каспий маңы ойпатының ішкі бөлігінде
шығыстан батысқа қарай өседі. Олардың шығыс шекарасы аймақтық тектоникалық
тігісінің таралуымен сәйкестенеді, ал оңтүстік-шығыстан солтүстік-батыс
беткейі Оңтүстік Ембі көтерілімінде үйретілген. Олар тыныш тектоникалық
жағдайда түзілген және нашар рельефтерге бөлінген. Бұл терригенді
материалдармен байланысты бассейн өте органикалық сапада ысырылған және
мұнда жоғарғы минералды су жағдайында, ұзақ уақытта галогенді
шөгінділержинаоған. Кунгур ғасырынығ басында және соңында Батыс Мұғаджар
алды территориясында зрозия әрекеттерінің тірілуі сезілген, бассейнге
терригенді материалдардың әкелуіне жағдай жасаған. Бұндай жағдайда жоғарғы
және төменгісулфат-терригенді пачкалары жиналған. Шығысында терригенді
материалдарды шығару кезіне жақын ұсақ сулы жағалық жағдайда шөгінді
жиналған, батысында теңіздік тәртіп белгіленген.
Жоғарғы перм жүйесі. Зерттелген ауданда жоғарғы перм түзілімінде Казан
және Татар ярусында бөлінбейтін Уфим-Казан жарылымдары көрсетілген.
Литологиялық жағынан олардың күрделі қалыңдығы 400 м. дейін, құмтастар,
аргилиттер және алевролиттермен қабаттасқан, төменгі бөлігінде ангидриттер
және көмірлі тұз қабатшалары бар. Органикалық көміртек құрамы жоғарғы перм
түзілімінің басында редукциялы темір минералды болған, қорыта келгенде
диагенетикалық темірге айналуы SO4.
Триас кезеңі. Төменгі триас кешенінде жыныстардың жаңа жиналу циклі
басталды, қызыл түсті түзілімдер, литологиялық жағынан аргилиттер, саздар,
құмтастар, құмдар, алевролиттер және конгломераттар қабаттасып келген.
Төменгі триас түзілімі үшін барлық қарастырылған ауданда және бөлек беткей
бойынша литологиялық құрамы мен минералдылығының ұстамдылығымен
сипатталады. Бөлек тұз күмбезді құрылымдарда өзара жақсы сәйкестенеді.
Ондағы көміртектің құрамы басында темірл редукциясы шамамен 1%-ды құраған,
қорытындысында диагенетикалық темірге айналуына әсерін тигізгені
белгіленген. Шһгіндідегі органикалық заттар басында редукция Fe көп
болғанына қарамастан теңіздік жағдайда пиритті темірдің көп көлемді дамуына
жағдай жасаған. Соңғы триастық түзілімде барлығы 0,02-0,03%-ды құраған, бұл
уақытта карбонатты және темір қышқылының құрамы 2,5-3 және 1-1,5 % сәйкес.
Төменгі триас түзілімінде пириттіңтөменгі құрамы органикалық
көміртекте жеткілікті көлемде олардың ішкі континентальды сулы бассейнде
көлдерде және лагуналарда жаралғанын дәлелдейді, құрамы төмен SO4 ионмен
сипатталады. Теңіз жыныстарында ион S теңіз суларындағы сульфат
редукциясы әсерінен генерацияланады, ал тұщы сулы көлдерде ол сұр
органикалық қосылыстардың әсерінен туындайды және жиілігі десульжатизация
әсерінен SO4. Сондықтан мол пиритке тұщы сулы – көлдердің түзілімдері өте
жоғары құрамды органикалық заттар қажет етеді. Шөгіндідегі көп көлемді
темір қышқылы және толығымен сульфидтің босатылуы сондай – ақ қышқылды
жағдайда төменгі триас уақытында куәлендіреді. Бос аэрация жағдайында қалың
қызыл түсті құм – саздары түзілген. Қатты қышқылды жағдайда шөгінді
жиналымы органикалық қалдықтарды сақтап қалуға қабілеті болмаған және өңдеп
оларды мұнай пайда болуынп бағыттаған.
Төменгі триас кезеңінде тұз күмбездерінің өсуі жалғасқан. Негізгі
зерттеуде тұз массалары тұз ядер ішінен қайта бөлінген, тұз теспеген тнк
жоғарғы жатқан жыныстар көтерілген, әлбетте және шайылған. Тұзды күмбездің
өсуі төменгі триас уақытының барлық аралығында үзіліссіз жалғасқан,
тұзаралық күмбез белдемінен тұз күмбез көтеріліміне Құмсай, Көкжиде,
Соркөл, Ақжар және Тасши свиталарының қалыңдығының азайғаннан анықталған.
Төменгі триас түзілімінің жалпы қалыңдығы шығыстан оңтүстік-батысқа қарай
50 м-ден 1500 м. дейін өскен. Бұл ауданда жергілікті бөліктің қалыңдығының
көбейіп және азаюымен байқалады, бұл уақытттағы болған ірі көрінерлік оң
және теріс құрылымдар сәйкестенеді.
Қарастырылып отырған ауданда ортаңғы және жоғарғы триас түзілімдері
жоқ, сондықтан олардың дамуымен сипаттауға мүмкіндік жоқ.
Юра кезеңі. Каспий маңы ойпатының оңтүстік – шығыс бөлігінде юра
түзілімдері төменгі және жоғарғы бөлімдерге бөлінеді. Жоғарғы бөлімнің
жыныстарында эрозияның төмендеуінен тек сирек дақтар сақталған, олар
карбонатты саздар пелиципода фауналарымен көрсетілген. Төменгі және ортаңғы
бөлім түзілімдері құмдар, саздар, сұр көмір, құмтастар және алевролит.
Қабат қалыңдығымен көрсетілген, бұрыштық және эрозиондық үйлесімсіздікпен
триастүзілімінің жоғарғы перм және кунгур ярусының сульфатты – терригенді
пачкаларына таралған.
Юра жасындағы жыныстың органикалық көміртекті құрамы континентік
жоғарғы перм және триасқа қарағанда жоғары. Шөгіндідегі жоғары құрамды
органикалық затқа қарамастан (1,8-2,58 %) бастапқы редукция Fe, орташа
жағдайда пирит темірінің көп көлемді дамуына қамтамас еткен, соңғы юра
түзілімінде әсіресе сазды барлығы 0,8 % құрайды. Пирит темірінің жоғары
құрамы құмтаста (1,28% дейін). Эпигенетикалық оның жиналуы жерасты суының
қышқыл сульфатының әсерінен SO4 ионымен.
Юра түзілімінен алынған керн үлгісін люминесцентті-битуминологиялық
зерттеуден смолалы және майлы смолалы битумның сингенетикалық өту
анықталған. Юра шөгіндісіне органикалық көміртектің көп бөлігі ұзақ уақыт
жыныста маңызды мұнайгаз пайда болу процесі өтетін мүмкінділігінде
сақталған. Органикалық заттардың бір бөлігі көмірге айнала бастады, ал
қолайлы жағдайдағы бөлігі – битумға айналды.
Геологиялық даму тарихы юра уақытында. Юра дәуірінің басында лагунды –
континентальды шөгінділер қалыптасу жағдайлары туды. Төменгі юра уақытының
жыныстары құмтастар онша қалың қалыңдықта емес. Ортаңғы юра уақыты Батыс
Мұғаджар алды ауданын қамтыған. Осы уақытта шөгінді түзілімдерінің және
өсімдік қалдықтарының шөгуі жақсы дамыған. Жоғарғы юра уақытында ауданда
теңіз бассейні қалыптасқан. Бұл жерлерде саз – карбонатты түзілімдер
шөккен, теңіз фаунасы бар.
Палеогеологиялық карта құрғанда кунгур алды уақытында Каспий маңы
ойпатының шығыс және оңтүстік – шығыс борт бөлігінде көрсетілгендей сол
уақытта ауданда ешқандай геологиялық құрылыс ерекшеліктері болмаған. Бұл
белдем кунгур алды денудация нәтижесінде қалыптасқан. Каспий маңының
оңтүстік – шығыс борт бөлімдерінде кунгур ярусы басында геологиялық дамуы
ерекшеліктері байқалады. Ойпаттың шығыс борты кунгур уақытында теңізге енді
және жабылды. Осы уақытта оңтүстік-шығыс борты түгелдей теңізбен жбылған
жоқ. Юрадан бастап оңтүстік – шығыс борты қарқынды ене бастады. Осының
нәтижесінде қалың мезо-кайназой қабаты пайда болды.
Бор дәуірі. Теңіз шөгінділерінің қалыптасу жағдайлары воланжин
дәуірінде болған. Себебі воланжин ярус түзілімдері түгелдей шайылып кеткен.
Готерив дәуірінде теңіз трансгрессиясы қарастырылып отырған ауданның
барлығын қамтыған. Шығыс борт бөлігінде құм – сазды түзілімдер қалыптаса
бастады. Готеривтің екінші бөлімінде теңіздің регрессиясына байланысты
түзілімдер құмтасты болады, ал дәуірдің соңында зерттеп отырған ауданның
қысқа уақыттағы көтерілім өтті. Зерттей келе готерив түзілімдері біртіндеп
шайыла бастады.
Баррем дәуірінің басында жағажайлық жағдайда құмтасты болды. Дәуірдің
екінші бөлімінде ауданда түзілімдердің шөгуі континентальды жағдайда
қалыптасты.
Аптта теңіз трансгрессиясы Каспий маңы ойпатының оңтүстік-шығыс
бөлігін түгелдей қамтыды.

1.5 Мұнайгаздылығы.

Геологиялық барлау жұмысын жүргізу барысында мұнай белгілері
құрылымның батыс қанаты шегінен 4 іздеу ұңғысынан алынған үлгі керннен
анықталды және ұңғымалардың көбісі оңтүстік қанатындағы бор түзілімінен. 4
ұңғымадан 676-679 м. аралығынан алынған триастың ұсақ түйірлі құмтастары,
саздары мұнайға нашар қаныққан.
Құрылымның оңтүстік-шығыс қанатының болашағы құрылымдық бұрғалау
ұңғымасының мәліметтерімен анықталған. Готерив түзілімінен ұңғыманы
геофизикалық зерттеу 2 өнімді беткейін бөледі. Бірінші өндірістік мұнай
ағымын 4 терең іздеу ұңғысынан төменгі бордан 1985 ж. алынды.
Қабатты детальды корреляциалау сынамалау мәліметтерінің нәтижесімен
және өндірістік геофизикалық зерттеуде төменгі борды 8-өнімді беткейге
бөлген, готеривте 2-кі түзілім, барремде 6 түзілім.
Қабаттың өнімді горизонтының коллкторлары литологиялық құмдармен,
алевролиттермен және сирек құмтастармен көрсетілген.
1 қаңтардың 2005 ж. Мәліметтер бойынша мемлекеттік балансқа сәйкес
баланстан тыс қор 695 мың тонна көлемінде саналады.
I баррем өнімді беткей құрлымының оңтүстік қанатынан іздеу
ұңғымаларынан 3, 4, 11, 14, 15 ашылған және құрылымдық ұңғымаларынан 20,
21, 24, 25, 28, 29 оңтүстік шығыс қанатының блогынан көрінеді.
Беткейдің жалпы қалыңдығы 4 м. мен 7 м. аралығында өзгереді. Тиімді
қалыңдығы 2 м. мен 5 м. аралығында һзгереді, тиімді мұнай қалыңдығы 3,5 м.
тең (4 ұңғыда). Беткей 1 – 2 қабат коллекторларымен және саздарымен
қосылған. 3, 11, 14, 15, 20, 21, 24, 25, 28, ұңғымаларында коллектор
жыныстары саз жыныстарымен араласқан.
Ұңғымаларды бөлгенде қиманың өнімді бөлігі 1 м. мен 2 м. дейін
өзгереді, орташа 1,37 құмтасталған 61% құрайды.
Ұңғымада құмтастылық коэффиценті 0,23 пен 1 аралығында өзгереді.
Беткейдің мұнайгаздылығы 4 – ші ұңғыманы сынамалаудан дәлелденген.
Объект 390 – 394 м. аралығын сынамалағанда сусыз мұнай ағымын алған, шығымы
2,25 м3тәулігіне, орташа динамикалық деңгейі 295 м.
Су – мұнай жапсары -310,2 абсолюттік белгіде қабылданған, өнімді
қабаттың табанымен сәйкестенеді.
Су – мұнай жапсарында шоғыр биіктігі 10,6 м. құрайды. Алаңның
мұнайлылығы 10,6 га. Тең. Шоғыр түрі қабатты күмбез, тектоникалық күмбез
және тектоникалық экрандалған.
II баррем өнімді беткей, мұнай шоғыры 22 ұңғымадан басқа барлық
ұңғымаларға тиесілі және алаңның барлық оңтүстік – шығыс қанатынан
көрінеді. Г – 3, Г – 4, Г – 15, 20, 21 ұңғымалардың коллекторларының
өткізгіштігі жоқ саздылы жыныстармен ауысады. Басқа ұңғымаларда беткей
біртекті қабат коллекторларына бөлінеді.
Литологиялық беткей құмдармен және алевролиттермен көрсетілген.
Беткейдің жалпы қалыңдығы 4 м – ден 4,5 м. аралығында өзгереді, тиімді
мұнай қаныққан қалыңдығы 2,2 м. тең.
Ұңғымаларда құмтастылықтың коэффициенті 0,33-тен 1 құрайды, орташа
0,54 коэффициент. Бөліну коэффициенті 1-ге тең.
14 – ші ұңғымадан 449 – 452 м. аралығында беткей сынамаланған, бұдан
сусыз мұнай ағымын алған, шығымы 2,4 м3тәулігіне, орташа динамикалық
деңгейі 420 м. тең.
Өнімділіктің коэффициенті 0,00072-ден 0,0057 аралығында өзгереді.
Су-мұнай жапсары -362,3 м. абсолютті белгіде қабылданған, беткейдің
табанымен сәйкестенеді және сынамаланғанда сусыз мұнай ағымын берген.
Қабылданған су-мұнай жапсырында мұнай шоғырының биіктігі 32,3 м. тең. Шоғыр
түрі қабатты күмбезді, тектоникалық және литологиялық экрандалған.
III баррем өнімді беткейді сол ұңғымалардан ашылған. 4, 6, 21, 29
ұңғымалардың қабат коллекторлары саздылы жыныстармен ауысқан. Басқа
ұңғымаларда беткей 1-ден 2-ге дейін қабат коллекторларымен көрсетілген.
Беткейдің жалпы қалыңдығы 7 м-ден 11,2 м. дейін өзгереді, ал тиімділігі 1,5-
тен 5 км. дейін. Құмтастылықтың коэффициенті 0,42 құрайды, бөліну
коэффициенті 1,42.
14 ұңғымада беткей екі объекті сынамаланған, одан сусыз мұнай ағымын
алған. Мұнай шығымы 0,54-тен 2,1 м3тәулігіне өзгереді, динамикалық
деігейде 429 және 402 м. сәйкестенеді. Өнімділік коэффициенті 0,00072-
0,0059 м3тәулігіне құрайды.
Су-мұнай жапсары14-ші ұңғымада -377,9 абсолюттік белгіде қабылданған,
кәсіптік геофизика мәліметімен және сынамалау нетижесімен мұнайлы бнткейдің
табанымен сәйкестенеді. Су-мұнай жапсары қабылданған шоғырдың биіктігі 27,9
м. тең. Қойманың шоғыры қабатты, дөңбек күнбезді, тектоникалық және
литологиялық экрандалған.
IV баррем өнімді горизонты барлық ұңғыда ашылған және барлық алаң
бойынша құрылымның оңтүстік-шығыс қанатында көрінеді. 3 және 22
ұңғымаларында қабат коллекторларының өткізгіштігі жоқ, саздылы жыныстармен
ауысады. Қабат коллекторларының сапасы басқа ұңғымаларда 1-ден 3-ке дейін,
бөліну коэффициенті 1,37. Бұндай жағдайда қабат коллекторлары өзара
байланысты және біртекті гидродинамикалық қойманы құрайды. Беткейдің жалпы
қалыңдығы 11-ден 20 м. аралығында ауытқиды, тиімді қалыңдығы 2 м-ден 11 м.
дейін. Беткей бойынша құмтастың орташа коэффициенті 0,49 құрайды. Беткей 2
ұңғыда белгілінген: 4-ші және 1-ші ұңғымадан сусыз мұнай ағымы алынған 2,2
және 2,8 м3тәулігіне орташа динамикалық деңгейде 378 м. және 277.
Су-мұнай жапсары 14 ұңғымада абсолютті -392,8 м. абсолюттік белгіде
қабыоданған. Мұнай шоғырының биіктігі 22,3 м. тең. Шоғыр қабатты, дөңбек
күнбезді, тектоникалық экрандалған.
V Барремөнімді беткейі 14-ші ұңғымамен ашылған және жалпы қалыңдығы
5,5 м-ден 13 м. шегінде. Тиімді қалыңдығы 1,5 м.-ден 4,5 м. ауытқиды.
Бөліне және құмтас коэффициенті 1,3 және 0,52 тең. Ұңғымаларда қабат-
коллекторларының саны 1-ден 2-ге дейін ауытқиды.
Мұнайгаздылығы 4 ұңғыманы сынамалау арқылы дәлелденген. Өнімділіктің
коэффициенті 0,03 м3тәулігіне тең. Су-мұнай жапсары -3999,8 м. абсолютті
белгіде қабылданған, 4 ұңғыма беткейінің қабат коллекторларының табанымен
сәйкестенеді, сысыз мұнай ағымын берген және каратажбен оң сипатталған.
Шоғыр биіктігі 19,8 м. тең. Шоғыр түрі қабатты, дөңбек күнбезді,
тектоникалық және литологиялық экрандалған.
VI баррем өнімді беткейі сол ұңғымалардан ашылған және V беткейден
және құрылымының барлық оңтүстік-шығыс қанатынан көрінеді. 14 ұңғымадан
басқа барлық ұңғымада бір қабат колдекторларымен көрсетілген 3, 4, 11, 15
және 20 ұңғымаларда саздылы жыныстарды ауыстырады. Өнімді беткейдің жалпы
қалыңдығы 9 м-ден 12 м. ауытқиды. Тиімді қалыңдығы 1 м. мен 5 м. шегінде
өзгереді. Тиімді мұнай қаныққан қалыңдығы 4 м. теғ. Беткейдің орташа
қамтастылығы және бөліну коэффициенті 0,32 мен 1,12 тең.
Беткейдің мұнайгаздылығы 14 ұңғыманы сынамалаудан дәлелденген, 2
объект сынамаланған, сысыз мұнай ағымы алынған. Өнімділік коэффициенті 0,02
тең.
Су-мұнай жапсары -441,9 м. абсолютті белгіде қабылданған, су-мұнай
жапсары қабылданған шоғырдың биіктігі 21,9 тең. Шоғыр түрі қабатты күбезді,
тектоникалық экрандалған.
VII Готерив өнімді беткейі готерив жік қабатының жабынында көлбей
жатыр және бүткіл оңтүстік-шығыс қанат алаңыңа созылады Беткей 368 м-ден
628 м дейің тереңдікте барлық ұңғымалармен ашылған.
Готерив өнімді беткейі литологиялық құмтпас және ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қабат қалыңдығы 100 метр
Тұз асты түзілімдері
Алевролитты - сазды қабат
Алаңдардағы түзілімдерден мұнай мен газ шоғырларын ашу мұ-най іздеу жұмыстарының көлемін ұлғайту
Пайдалану тізбегі мен газға геологиялық барлау жұмыстарын ұйымдастыру
МҰНАЙ ЖӘНЕ ГАЗ КЕН ОРЫНДАРЫН ІЗДЕУ ЖӘНЕ БАРЛАУ
Оңтүстік Матин мұнайы
Талдықұдық компаниясында барлау бойынша орындалған жұмыстар
Ақтөбе – Астрахан күмбезі
Алаңның геологиялық, геофизикалық зерттеліну тарихы
Пәндер