Жасөспірімдерге психологиялық көмек көрсету жайлы

1. Жасөспірімдік шақ туралы жалпы түсінік.
2. Жасөспірімдік кезеңінің психологиялық ерекшеліктері.
3. Жасөспірімдерге психологиялық қызмет көрсету міндеттері.
4. Пайдаланған әдебиеттер.

Жасөспірімдік шақ – ең қызықты және күрделі кезең. Балалар жасөспірімдерге арналған кезде өзгерістерге ұшырап ата - аналарына түсініксіз болып оларға көптеген қиындықтар туғызады. Жасөспірімдік кезең мінез - құлықтың өзін - өзі бағалау және өзін - өзі танудың өзгерілуі және қалыптасу кезеңі. Еркіндікке және ата-аналарынан тәуелсіздікке ұмтылуы әлеуметтік бейімдеу барысында қосымша қиындықтар туғызады.
Жасөспірім шақ баланың жыныстық толысуынан басталып, ересектік орын алганға дейін созылатын, көптеген физиологиялық және әлеуметтік жагдайларға байланысты шектері аныкталатын жас кезеңі. Бұл кезең 15-18 жас аралығында көптеген өзіне тән ерекшеліктермен сипатталады.
Жыныстық даму жөнінен жігіттер мен қыздардың көбі бұл жаста пубертаттық кезеңде болады. Осы физиологиялық процеске байланысты ұл-қыздардың бip-бipiнe көз салып, жыныстық қызығушылығы орын ала бастайды. Жасөспірімдік кезең бала мен ересектің арасындағы аралық жағдайда болады. Балалар материалдық жағынан әлі ата-аналар карауында. Мектепте оған, екінің бірінде, сен ересексің, үлкенсің десе, екінші жағынан, одан үнемі үлкендердің айтканын сынамастан орындауды талап етеді. Бұл жағдай мектептен баска жерде де анық байкалады. Сонымен қатар, жоғары сынып оқушылары болашақта некелесуге, өз отбасын құруга әзірлену кезеңінде. Сондықтан, психолог алдында тұрған үлкен міндеттердің бipi — жыныстық тәрбие, болашақ отбасы өмipiнe даярлау, қарым-қатынас мәдениетін тәрбиелеу болып табылады.
Жасөспірімдік шақтың аса маңызды міндеттері – мамандық таңдау, еңбек пен қоғамдық-саяси қызметке даярлану және болашақ мамандық алатын оқу орнын анықтау. Бұл міндеттерді жүзеге асыру баладан ұзақ уақыт максатты даярлықты талап етсе, үлкендер жағынан баланың мұқтаждығын жақсы түciнiп оган кеңес бepiп, кол ұшын беруді қажет етеді. Мамандық таңдау баланың жалпы дүниетанымдық ізденістері мен өмірлік жоспарларында орнығып, нақтыланады.

1. Жарықбаева Қ. Психология. Алматы, 1991.
2. Каган М.С. Особенности самосознания подростков. М. 1973.
3. БитяноваМ.Р. Практическая психология. М., 1997.