Мерзімді басылым - журнал өнімін шығаратын баспахана



МАЗМҰНЫ

АҢДАТПА

АННОТАЦИЯ

КІРІСПЕ

1 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Басылымның техникалық сипаттамасы
1.1.1 Басу түрін таңдау
1.1.2 Баспахананың жылдық жүктемесін есептеу
1.2 Формалық бөлімше
1.2.1 Негізгі жабдықтарды таңдау
1.2.2 Негізгі материалдарды таңдау
1.2.3 Формалық бөлімшенің жылдық жүктемесін есептеу
1.3 Басу бөлімшесі
1.3.1 Технологиялық процесті таңдау және негіздеу
1.3.2 Негізгі материалдарды таңдау
1.3.3 Негізгі жабдықтарды таңдау
1.3.4 Басу бөлімшесінің жылдық жүктемесін есептеу
1.4 Кітапшалап.түптеу бөлімшесі
1.4.1 Технологиялық процесті таңдау және негіздеу
1.4.2 Негізгі жабдықты таңдау
1.4.3 Кітапшалап.түптеу бөлімшесінің жылдық жүктемесін есептеу
1.5 Зауытты басқару
1.6 Қосалқы бөлімшелер
1.6.1 Өндірістің тұрмыстық қоймасы
1.7 Механикалық.жөндеу цехы
1.8 Өндіріс зертханасы
1.9 Өндірістегі тасымалдау құрылғылары

2 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ЖӘНЕ ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
2.1 Еңбек жағдайы
2.2 Жобаланатын объектідегі жағымсыз және қауіпті факторларының анализі
2.3 Техникалық шаралар
2.4 Техникалық қауіпсіздік шаралары
2.5 Ұйымдастыру шаралары
2.6 Сақтандыру шараларын жасау кезіндегі инженерлік шешімдер
2.6.1 Өндірістік санитария
2.7 Ауа тазалығы және микроклимат
2.8 Жарықтандыру
2.8.1 Өндірістің жарықтануын есептеу
2.9 Ауаны тазарту және желдету
2.9.1 Желдетуді есептеу
2.10 Жылу беру
2.11 Қауіпсіздік шаралары
2.11.1 Технологиялық өндірістің қауіпсіздігін ұйымдастыру
2.11.2 Жұмыс орнын ұйымдастыру
2.11.3 Қысымда жұмыс істейтіндердің жұмыс қауіпсіздігін ұйымдастыру
2.11.4 Адам организміне электр тогының әсері
2.11.5 Ауыр заттарды қозғалту кезіндегі қауіпсіздік шаралары
2.11.6 Өрт қауіпсіздігі
2.12 Қоршаған ортаны қорғау

3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1 Жобаның экономикалық бөлімінің мазмұны
3.2 Негізгі қорларды анықтау
3.3 Жобаланатын өндірістегі өнімнің өзіндік құнын анықтау
3.4 Экономикалық есептеулер
3.4.1 Күрделі шығындар
3.4.2 Ағынды үлесімдер
3.5 Өндірістің техника.экономикалық көрсеткішті

ҚОРЫТЫНДЫ

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
КІРІСПЕ

Полиграфия - әлемдегі ең ірі және қарқынды түрде дамып келе жатқан салалардың бірі. Қазіргі кезде өзінің полиграфиялық кәсібі болмайтын ел жоқ.
Бүгінгі таңда полиграфия нарығы полиграфия өндірісіне қатаң талаптар қойып отыр және әрбір өзін құрметтейтін компания осы талаптармен санасуы қажет. Тапсырысты орындауда өнімнің сапасы және өнімділігі жоғары болуы үшін тек жақсы мамандар ғана емес, сонымен бірге жақсы жабдықтарды да қажет етді. Полиграфия саласында жаңа технологиялармен бағдарламаларды қолдану осы өнімнің полиграфиялық қызмет көрсету нарығында мықты бәсекелес болуына жол ашады.
Осы дипломдық жобаның мақсаты баспахананы жобалау және мерзімді журнал өнімін жасаудың технологиялық процесі. Өндірістік процестің негізгі бөлігі, оның құрамына кіретін басуға дейінгі, басу және басудан кейінгі технологиялық процестер. Осы процестерді орындау үшін бағыты, автоматизациясы, технологиялық мүмкіндігі және өнімділігі жағынан түрлі жабдықтар қолданылады.
СТР технологиясын енгізудің мынадай ерекшеліктері бар: тиімділігі жоғары,басу формасы сапасының жоғарылығы, материал шығынының және жұмыс күшінің аз жұмсалуы және өндірістік процестің қысқаруы мен жылдамдығы. Сондықтан осы дипломды жобалау барысында осы технологияны таңдадым.
Полиграфиялық өнімді дайындау кезіндегі ең басты және негізгі процесс-басу процесі. Басу процесінің негізгі міндеті, басу формасындағы бейнені, мүмкіндігінше анық беру. Жобаланған өнімді шығару үшін жазық басу әдісі таңдалды. Дипломдық жобада мерзімді журналдарды басу үшін Үндістанның Manudraph Machinery фирмасы шығаратын Shiva сериялы машиналары алынады.
Manudraph Machinery фирмасының басу техникасы- бұл көптеген баспахананың табысты өркендеуінің негізгі, ол өзінің эргономикалығының, қолданудағы ыңғайлылығымен және жұмыс тұрақтылығымен полиграфистердің сенімінен шығып отыр Manudraph Machinery машиналарында неше түрлі жұмыстар жасауға болады: күнтізбелерді кітаптарды, бүклеттерді басудан бастап толық түсті журналдарды, этикеткаларды және жарнамалық өнімдерді де басуға болады.
Таралым басылғаннан кейін өнім қосымша өңдеуді қажет етеді. Басылған таңбадан дайын полиграфиялық өнім алу үшін, бұл жағдайда- бұл мерзімді жоғарыкөркемді журнал, бірнеше түптеп-өңдеу процестерін жүргізу керек. Мұндай операцияларға- парақтарды кесу, бүктемелеу, биговка, сыммен тігу немесе терможеліммен (ТЖБ) бекіту, пресстеу, үш жағын кесу, соңынан орап-буу.
Кітапшалау-түптеу операцияларын 50 жылдай тәжірибесі бар әлемдегі ең ірі басудан кейінгі жабдықтарды шағаратын жапонияның Horison жабдықтарында орындалады. Бұл жабдықтар осы жобаның барлық талаптарына жауап береді.
Кітапшалап-түптеу процесін формалық ерекшелігі мұндағы технологиялық процестің ұзақ және күрделілігі.
Дипломдық жобада технологиялық процестен басқа: электрмен қамту, жабдықты жөндеу, зертханал, зауыт пен цех ішіндегі материалдар мен өнімдердің қорғалысы, олардың цехтер мен қоймаларда сақталады.
Бұл дипломдық жобаға экономикалық бөлім де кіреді. Экономикалық бөлімде есептеу жүйесібүкіл өндіріс бойынша жеке-жеке цехтар бойынша жүргізіледі.
Еңбекті және қоршаған ортаны қорғауғағ да көп көңіл бөлінген. Жұмысшыларға қауіпті өндірістік факторлардың әсер етуінің алдын алатын техникалық қауіпсіздік шаралары қарастырылған қауіпсіз және зияны жоқ жаңа технологиялық процесстерді енгізу және т.б.
Дипломдық жобаның соңғы бөлімінде бүкіл өндірісті жақсарту жөніндегі мәселелер қаралған, журнал өнімін шығару кезіндегі еңбек қиындығын төмендету, қолмен істелетін және физикалық ауыр операциялардың санын азайту.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Воробьев Д.В. Брошюровочно-переплетные процессы. М.: Книга, 1989.
2. Справочник технолога-полиграфиста. Часть 6. М.: Книга, 1986.
3. Загаринская Л.А., Гудкова П.М. Полиграфические материалы. М.: Книга, 1982.
4. Рязанов В.М. Офсетная печать М.М: Книга, 1983.
5. Аникина К.А. Организация полиграфического производства. М.: Книга, 1981.
6. Единые нормы времени и выработки на процессы полиграфического производства. М.: Книга, 1975.
7. Пергамент Д.А. Брошюровочно-переплетное оборудование. М.: Издательства МПИ, 1990.
8. Петров К.Е. Справочник по процессам полиграфии. М.: Кору, 1998.
9. Технология изображения 1-6, 2004.
10. Полиграфия: №1-12. М., 2002-2005.
11. Продукт-каталог Гейдельберг СНГ 2000.
12. Каталог полиграфических оборудований. 2005.
13. Левин Ю.С., Матвеев П.А., Маудрих К.Д. Производственные процессы в полиграфии, проектирование и расчет. М.: Книга, 1983.
14. Раскин А.Н. Технология печатных процессов, М.: Книга, 1989.
15. Солдатов А.А. Печатнику-офсетчику. Словарь-справочник. М.: Книга, 1984.
16. Нормы расхода материалов на полиграфических предприятиях. М.: 1974.
17. Положение о техническом обслуживании и ремонте оборудования полиграфических предприятий. М.: Книжная палата, 1980.
18. Чижевский С.С. Охрана труда в полиграфии. М.: Книга, 1990.
19. Единые нормы времени и выработки на процессы полиграфического производства. М.: Книга, 1975
20. Гельмут Кипхан. Энциклопедия по печатным средствам информации. М: МГУП, 2003
21. Темірғалиев С.Ж. Дипломдық жобаның экономикалық бөлімі, 2000

Пән: Полиграфия
Жұмыс түрі:  Дипломдық жұмыс
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 102 бет
Таңдаулыға:   
Мерзімді басылым – журнал өнімін шығаратын баспахана

МАЗМҰНЫ
АҢДАТПА
АННОТАЦИЯ
КІРІСПЕ
1 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Басылымның техникалық сипаттамасы
1.1.1 Басу түрін таңдау
1.1.2 Баспахананың жылдық жүктемесін есептеу
1.2 Формалық бөлімше
1.2.1 Негізгі жабдықтарды таңдау
1.2.2 Негізгі материалдарды таңдау
1.2.3 Формалық бөлімшенің жылдық жүктемесін есептеу
1.3 Басу бөлімшесі
1.3.1 Технологиялық процесті таңдау және негіздеу
1.3.2 Негізгі материалдарды таңдау
1.3.3 Негізгі жабдықтарды таңдау
1.3.4 Басу бөлімшесінің жылдық жүктемесін есептеу
1.4 Кітапшалап-түптеу бөлімшесі
1.4.1 Технологиялық процесті таңдау және негіздеу
1.4.2 Негізгі жабдықты таңдау
1.4.3 Кітапшалап-түптеу бөлімшесінің жылдық жүктемесін есептеу
1.5 Зауытты басқару
1.6 Қосалқы бөлімшелер
1.6.1 Өндірістің тұрмыстық қоймасы
1.7 Механикалық-жөндеу цехы
1.8 Өндіріс зертханасы
1.9 Өндірістегі тасымалдау құрылғылары
2 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ЖӘНЕ ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
2.1 Еңбек жағдайы
2.2 Жобаланатын объектідегі жағымсыз және қауіпті факторларының
анализі
2.3 Техникалық шаралар
2.4 Техникалық қауіпсіздік шаралары
2.5 Ұйымдастыру шаралары
2.6 Сақтандыру шараларын жасау кезіндегі инженерлік шешімдер
2.6.1 Өндірістік санитария
2.7 Ауа тазалығы және микроклимат
2.8 Жарықтандыру
2.8.1 Өндірістің жарықтануын есептеу
2.9 Ауаны тазарту және желдету
2.9.1 Желдетуді есептеу
2.10 Жылу беру
2.11 Қауіпсіздік шаралары
2.11.1 Технологиялық өндірістің қауіпсіздігін ұйымдастыру
2.11.2 Жұмыс орнын ұйымдастыру
2.11.3 Қысымда жұмыс істейтіндердің жұмыс қауіпсіздігін ұйымдастыру
2.11.4 Адам организміне электр тогының әсері
2.11.5 Ауыр заттарды қозғалту кезіндегі қауіпсіздік шаралары
2.11.6 Өрт қауіпсіздігі
2.12 Қоршаған ортаны қорғау
3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1 Жобаның экономикалық бөлімінің мазмұны
3.2 Негізгі қорларды анықтау
3.3 Жобаланатын өндірістегі өнімнің өзіндік құнын анықтау
3.4 Экономикалық есептеулер
3.4.1 Күрделі шығындар
3.4.2 Ағынды үлесімдер
3.5 Өндірістің техника-экономикалық көрсеткішті
ҚОРЫТЫНДЫ
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

АҢДАТПА

Бұл дипломдық жобада мерзімді басылым – журнал өнімін шығаратын
баспахана жобаланған. Жобаланған баспахана шығарылатын бұл өнім барлық
технологиялық талаптарға сәйкес және полиграфиялық қызмет көрсету нарығында
бәсекеге сай.
Бұл жобаланған баспахананың ерекшелігі, қазіргі технологиялық
процестер, яғни, тапсырыстың жылдам орындалуы және өнімнің жоғары
сапалылығы. Бұл тапсырыс беруші үшін өте маңызды.
Дипломдық жобаға мыналар кіреді:
- технологиялық бөлім;
- еңбек қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау;
- экономикалық бөлім.
Технологиялық бөлімге басуға дейінгі, басу және басудан кейінгі –
кітапшалау-түптеу процестері кіреді. Өндірістің жылдық жүктемесінің
есептеулері, қажетті жабдық санының есептеулері, материалдар, өндірістік
бөлмелер және жұмысшылар саны кестелерде көрсетілген.
Еңбекті қорғау бөлімінде жұмысшылардың еңбек жағдайының қауіпсіздігі
және денсаулық мәселелерімен оларды шешу жолдары қарастырылған.
Дипломдық жобаның эконоикалық бөлімінде жаңа технологияларды
енгізудің тиімділігін көрсететін есептеулер келтірілген.
Дипломдық жобаның графикалық бөлімі сызулармен көрсетілген:
- баспахана ішінің жобасы;
- баспахана орналасқан ғимараттың бас жоспары;
- эвакуация жобасы;
- жүк ағыны;
- мерзімді басылымды дайындаудың технологиялық сұлбасы;
- экономикалық көрсеткіштер.

АННОТАЦИЯ

В данном дипломном проекте разрабатывается баспахана по выпуску
периодических изданий – журналов. Выпускаемая продукция проектируемой
типографии соответствует всем технологическим требованиям и является
конкурентно способной на рынке полиграфических услуг.
К особенностям разрабатываемой типографии относится ряд современных
технологических процессов6 заключающихся в быстром исполнении заказов и
высоком качестве продукции6 что немаловажно для заказчиков и искушенных
большим выбором продукции потребителей.
В дипломный проект входит: технологическая часть; охрана труда и
окружающей среды; экономическая часть.
В технологической части рассматриваются допечатные, печатные и после
печатные – брошюровочные процессы. Приведены таблицы расчетов годовой
загрузки производства, расчеты необходимого количества оборудования,
материалов, производственных помещений и численности рабочих.
В разделе охраны труда рассмотрены проблемы здоровья и безопасности
условий труда рабочего персонала, а также их решения.
В разделе окружающей среды рассмотрены проблемы очистки сточных вод и
очистки выбрасываемого воздуха.
В экономической части дипломного проекта приаодятся расчеты,
доказывающие эффективность внедрения новых технологий.
Графическая часть дипломного проекта предаставлена чертежами:
плонировка помещений типографии; генплан здания, в котором размешена
баспахана; план эвакуации; грузапотоки; технологическая схема изготовления
периодических изданий; экономические покозатели.
Пояснительная записка состоит из страниц, в графической
части листов.

КІРІСПЕ

Полиграфия - әлемдегі ең ірі және қарқынды түрде дамып келе жатқан
салалардың бірі. Қазіргі кезде өзінің полиграфиялық кәсібі болмайтын ел
жоқ.
Бүгінгі таңда полиграфия нарығы полиграфия өндірісіне қатаң талаптар
қойып отыр және әрбір өзін құрметтейтін компания осы талаптармен санасуы
қажет. Тапсырысты орындауда өнімнің сапасы және өнімділігі жоғары болуы
үшін тек жақсы мамандар ғана емес, сонымен бірге жақсы жабдықтарды да
қажет етді. Полиграфия саласында жаңа технологиялармен бағдарламаларды
қолдану осы өнімнің полиграфиялық қызмет көрсету нарығында мықты бәсекелес
болуына жол ашады.
Осы дипломдық жобаның мақсаты баспахананы жобалау және мерзімді
журнал өнімін жасаудың технологиялық процесі. Өндірістік процестің
негізгі бөлігі, оның құрамына кіретін басуға дейінгі, басу және басудан
кейінгі технологиялық процестер. Осы процестерді орындау үшін бағыты,
автоматизациясы, технологиялық мүмкіндігі және өнімділігі жағынан түрлі
жабдықтар қолданылады.
СТР технологиясын енгізудің мынадай ерекшеліктері бар: тиімділігі
жоғары,басу формасы сапасының жоғарылығы, материал шығынының және жұмыс
күшінің аз жұмсалуы және өндірістік процестің қысқаруы мен жылдамдығы.
Сондықтан осы дипломды жобалау барысында осы технологияны таңдадым.
Полиграфиялық өнімді дайындау кезіндегі ең басты және негізгі процесс-
басу процесі. Басу процесінің негізгі міндеті, басу формасындағы бейнені,
мүмкіндігінше анық беру. Жобаланған өнімді шығару үшін жазық басу әдісі
таңдалды. Дипломдық жобада мерзімді журналдарды басу үшін Үндістанның
Manudraph Machinery фирмасы шығаратын Shiva сериялы машиналары алынады.
Manudraph Machinery фирмасының басу техникасы- бұл көптеген
баспахананың табысты өркендеуінің негізгі, ол өзінің эргономикалығының,
қолданудағы ыңғайлылығымен және жұмыс тұрақтылығымен полиграфистердің
сенімінен шығып отыр Manudraph Machinery машиналарында неше түрлі жұмыстар
жасауға болады: күнтізбелерді кітаптарды, бүклеттерді басудан бастап толық
түсті журналдарды, этикеткаларды және жарнамалық өнімдерді де басуға
болады.
Таралым басылғаннан кейін өнім қосымша өңдеуді қажет етеді. Басылған
таңбадан дайын полиграфиялық өнім алу үшін, бұл жағдайда- бұл мерзімді
жоғарыкөркемді журнал, бірнеше түптеп-өңдеу процестерін жүргізу керек.
Мұндай операцияларға- парақтарды кесу, бүктемелеу, биговка, сыммен тігу
немесе терможеліммен (ТЖБ) бекіту, пресстеу, үш жағын кесу, соңынан орап-
буу.
Кітапшалау-түптеу операцияларын 50 жылдай тәжірибесі бар әлемдегі ең
ірі басудан кейінгі жабдықтарды шағаратын жапонияның Horison жабдықтарында
орындалады. Бұл жабдықтар осы жобаның барлық талаптарына жауап береді.
Кітапшалап-түптеу процесін формалық ерекшелігі мұндағы технологиялық
процестің ұзақ және күрделілігі.
Дипломдық жобада технологиялық процестен басқа: электрмен қамту,
жабдықты жөндеу, зертханал, зауыт пен цех ішіндегі материалдар мен
өнімдердің қорғалысы, олардың цехтер мен қоймаларда сақталады.
Бұл дипломдық жобаға экономикалық бөлім де кіреді. Экономикалық
бөлімде есептеу жүйесібүкіл өндіріс бойынша жеке-жеке цехтар бойынша
жүргізіледі.
Еңбекті және қоршаған ортаны қорғауғағ да көп көңіл бөлінген.
Жұмысшыларға қауіпті өндірістік факторлардың әсер етуінің алдын алатын
техникалық қауіпсіздік шаралары қарастырылған қауіпсіз және зияны жоқ жаңа
технологиялық процесстерді енгізу және т.б.
Дипломдық жобаның соңғы бөлімінде бүкіл өндірісті жақсарту жөніндегі
мәселелер қаралған, журнал өнімін шығару кезіндегі еңбек қиындығын
төмендету, қолмен істелетін және физикалық ауыр операциялардың санын
азайту.

1. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ

1. Басылымның техникалық сипаттамасы

Бұл дипломдық жобада мерзімді басылым журнал өнімін шығаратын
баспахана жобаланған. Бұл жағары сапалы борланған қағазда басылған және
түрлі-түсті бояулармен безендіріліп, лакталған мұқабамен қапталған
жоғарыкөркемді өнім.
Бұл кәсіпорынның өнімі кең көлемді оқырмандарға арналған. Себебі бұл
журналда денсаулық, спорт, табиғат, саясат,атақты адамдардың өмірі және т.б
көптеген түрлі ақпараттар бар.
Оқармандар түрлі-түсті, сапалы дайындалған өнімді ала отырып өздеріне
жақсы көңіл күй, сонымен бірге қызықты және қажетті ақпараттар алады және
бос уақыттарын тиімді пайдалана отырып бұл өнімнің сұранысын арттырады.

1 – кесте. Жобаланатын №1 өнімнің техникалық көрсеткіштері

№ Көрсеткіштердің атаулары Жобаланатын
1 2 3
1 Басылымның атауы Журнал
2 Парақтың форматы және бөлшегі 60(8418
3 Басылымның форматы, мм
кескенге дейін 185(300
кескеннен кейін 180(290
4 Басылымның көлемі
физикалық баспа табақ 6
қағаз табақтағы 3
беттер саны 48
5 Таралымы, мың дана 30
6 Жинақтау түрі біріне бірін кигізіп
7 Блокты бекіту әдісі біріне бірін кигізіп
сыммен тігу
8 Қағаз түрі, гм2 борланған, 70
9 Бүктемелеу түрі үш бүгілім
10 Дәптердегі беттер саны 16
11 Дәптерлер саны 3
12 Бояулылығы 4(4
13 Атау саны 15
14 Мерзімділігі 12

2. – кесте. Жобаланатын №2 өнімнің техникалық көрсеткіштері

№ Көрсеткіштердің атауы Жобаланатын
1 2 3
1 Басылымның атауы Журнал
2 Парақтың форматы және бөлшегі 60(8418
3 Басылымның форматы,мм
кескенге дейін 185(300
кескеннен кейін 180(290
4 Басылымның көлемі
физикалық баспа табақта 14
қағаз табақта 7
беттер саны 112
5 Басылымнаң көлемі (мұқаба(
физикалық баспа табақта 0.5
6 Таралымы, мың дана 10
7 Жинақтау түрі бірінің үстіне бірін қойып
жинақтау
8 Блокты бекіту әдісі тікпей желіммен
9 Қағаз түрі, гм2 борланған,90
10 Мұқаба қағазы,гм2 борланған,110
11 Бүктемелеу түрі үш бүгілім
12 Дәптердегі беттер саны 16
13 Дәптер саны 6
14 Бояулылығы 4(4
15 Атаулар саны 10
16 Мерзімділігі 6

Баспахананың құрылымы

Негізгі цехтар Қосымша цехтар
( (
Формалық бөлімше Зертхана
( (
Басу цехы Жөндеу цехы
( (
Кітапшалау-түптеу цехы Базистік қойма
(
Материалдар қоймасы
(
Операциялық қойма
(
Дайын өнім қоймасы
1 – сурет. Баспахананың негізгі және қосымша цехтары

Өнімді дайындаудың технологиялық сызбасы

Сандық түрдегі компьютерлік-графикалық жұмыс
(
Жазық басу формасын дайындау – СТР
(Prosetter 74(
(
Таралымды басу
(Shiva 74(
(
Басылған негізгі мәтін парақтарын басу
(Horizon AFC-744AKT(

( (
(
Блокты сымен бекіту Түптеу қабын кесу Жинақтау
(Horizon StitchlLiner( (Senator E-Laine 78(
(HorizonVAC-100(
(

Блокқа түптеу қабын

терможелім арқылы бекіту

(Horizon BQ 270(
(
Үш жағынан кесу
(Horizon HT-70(

(
Өнімнің сапасын бақылау және орамалау (СТ-100(
(
Дайын өнім

2 – сурет. Технологиялық процестің цех арасында жүруі

1. Басу әдісін таңдау

Полиграфияда негізгі басу әдісі жазық басу әдісі болып табылады. Осы
дипломдық жобада жобаланып отырған баспахананың да таңдауы осы жазық
басылым.
Жазық басу әдісі – классикалық әдістердің бірі. Ол өзінің жоғары
сапалылығы, тиімділігі және өнімділігі жағынан ең басты әдіс болып отыр.
Жазық әдіспен басу баспалық өнімнің жоғары сапалы болуын, ұсақ
бөлшектерінің де анық түсуін, жартылайреңдердің жақсы берілуін қамтамассыз
етеді.
Негізгі жұмыс принципі мыналардан тұрады: бейне белгілі бір әдіспен
өңделген пластинаға, сосын қосымша офсетті цилиндр көмегімен тікелей
тасымалдауышқа беріледі. Мұндай әдіс арқылы толықтүсті бейне алу негізгі
төрт түстің бір-біріне жағылуының нәтижесінде алынады: көк, сары,
қызылқошқыл және қара. Қосымша лак жағылуы да мүмкін.
Біздің жобалап отырған баспахана жазық басу әдісі арқылы журнал
өнімін шығарады. Бейнелі журнал өнімін біз дәл осы жазық басу әдісі арқылы
шығарамыз, себебі өнімнің сапасына қойылатын талаптарды тек осы әдіс арқылы
ғана орындай аламыз. Басуға – борланған қағаз қолданамыз. Бұл тек өнімнің
эстетикалық жақсарту үшін ғана емес, сонымен бірге жоғарысапалы түрлі-түсті
бейнені басу үшін материалға қойылатын технологиялық талапқа байланысты
таңдалып отыр.
Жазық басу әдісі, қазіргі кездің өзінде түрлі полиграфиялық өнімдерді
шығарудағы негізгі әдістердің бірі: газеттер, журналдар, кітаптар,
көркемдік альбомдар, этикеткалар, орамалар, түрлі акциденттік өнімдер.
Ұлыбританиядағы PIRA (Printing Information Research Association(ақпарат
зерттеу ассоциациясының болжамдары бойынша 2010 жылы басқа әдістердің
ішінде жазық басу әдісінің нарықтық мөлшері 40% көрсетеді (1 сур(. Басу
сапасына келетін болсақ, мұнда бәсекелес бола алатын тек ойыңқы басу әдісі.
Түрлі басылымдарды басу сапасы мен таралымға төзімділігі 2 суретте
диаграмма түрінде көрсетілген, мұнда орта және үлкен таралымдарға арналған
жағары сапа деңгейі толығымен жазық басу әдісіне тәуелді болып тұр. Өнімнің
жоғары сапалы аз таралымға арналған деңгейін сандық басу әдісі иеленіп
тұр, ал жоғары сапалы және өте жоғары жылдамдық деңгейі – ойыңқы басу
әдісінде.

3- сурет. 2010 жылдағы басу әдістерінің нарықтағы деңгейі

4- сурет. Түрлі әдістердің сапасы мен таралым көрсеткіштері

Басқа әдістермен салыстырғанда, жазық басу әдісінің ерекшеліктері
мыналар: түрлі қағаз сорттарында жоғары сапалы өнімді кіші, орташа және
үлкен таралымдарды тиімді түрде басып шығару.
Басу формасын сандық және дәстүрлі әдіспен жылдам әрі арзан орындау.
Барлық өндірістік процестің автоматтандырылуымен стандартталуынаң
жоғары дәрежеде болуы.
Жазық басу әдісі осыдан 100 жыл бұрын американдық А.Рубел мен
немістік К.Герман арқылы пайда болды. Жазық басу әдісінде бейне кездейсоқ
пайда болған. Тура басу әдісінде рулон қағазы берілетін басу цилиндріне
резиналы мата кигізілген, себебі қағаз бен формалық цилиндрдің арасында
жақсы байланыс болуы үшін. Қағаз кешігіп берілгендіктен таңба резиналы
матаға басылып кеткен, келесі айналымда оған қағаз берілгенде кенеттен
қағазда резиналы матадан түскен анық бейне алынған. Сөйтіп жазық басу әдісі
пайда болған, мұнда бояу басу формасынан қысым арқылы аралық резиналы
немесе жұмсақ бетке беріледі, сосын одан барып басылатын материалға
беріледі.

1. Формалық бөлімше

Офсетті басу әдісінің маңызды элементтерінің бірі, соңғы жылдары
біраз өзгеріске ұшыраған басу формасы болып отыр. Ақпаратты формалық
материалға көшіру арқылы емес, жол бойымен жазу арқылы, алдымен материалдық
түпнұсқадан, сосын барып сандық массивтерден ақпараттарды жазу осыдан отыз
жыл бұран белгілі болған болған, бірақ аны іске асыру жақында ғана қолға
алынды. Бұл процесске бірден өту мүмкін болмағанымен, бірақ бұл пластиналар
өте жоғары сапамен жасайды және өндірушілердің кепілдемелері бар. Лазермен
жазуға арналған жазық формалық пластиналардың көп түрлілігімен бірге
қарапайым пластиналар да бар.
CtP технологиясына қосымша CtcP (Computer-to-conventional Plate –
компьютерден қарапайым формалық пластинаға(. Осының барлығы полиграфиялық
өндірісте жұмыстың жеңілдігін қамтамассыз етеді.
Қазіргі кезде әлем нарығында белгілі өндірушілердің көптеген формалық
пластиналары бар: Agfa-Hoechst, BASF, Lastra, Polychrome, Presstek,
Fujifilm, DuPont, Mitsubishi, Kodak және т.б..
Баспаханалар полиграфияның қазіргі тенденцияларына сәйкес (таралымды
төмендету, өнім ассортиментін көбейту және тапсырысты орындау уақытын
азайту( бір таралымнан екінші таралымға өту кезінде машиналарды жылдам
жөндеу және бір ауысымда көптеген басу формаларын жасау қажеттілігі
туындайды. Сонымен бірге басылған өнімге қойылатын талап та қатаң болады,
бұл көбіне форманың сапасына байланысты. Нарықтың бұл тенденциясы сандық
ағынды (work flow( қолданудың қажеттілігін айтады.
CtP технологиясы өндіріс циклонынан фотопленканы шығару, оларды
монтаждау және көшіру рамасында офсетті пластинаны көшіру операцияларын
қажет етпейді. Бұл технологияда басуға дейінгі процесс толығымен сандық
түрде болады, басқаруға жеңіл және автоматтандырылған. Сонымен қатар өнім
сапасы біршама жақсарып, баспахана жұмысы тиімді болды.
CtP технологиясын енгізудің тиімділігін анықтайтын негізгі
аспектілер:
1. Дәстүрлі технологиямен салыстырғанда материалға кететін шығын азаяды
және форма жасау өндірісіндегі жұмыс күші азаяды.
2. Өндіріс циклын қысқарту және жылдамдату, сонымен қатар шығындарды
азайту. Ақпараттарды сандық түрде қолдану және беру, басуға дейінгі
процестің уақытын біршама қысқартады. Тапсырысты алғаннан дайын өнім
шыққанға дейінгі бүкіл өндіріс циклының жылдам айналымы,
баспахананың бәсекеге сай болуына қажетті артықшылықтардың бірі.
3. Өнімнің жоғары тұрақты деңгейі. WorkFlow кезінде оператордың
квалификациясын, өнім сапасын анықтауын тоқтатады, бұл өнім
сапасының жоғары нәтижелілігінің тұрақтылығын көрсетеді.
4. Ақпараттарды беру мүмкіндігін кеңейтеді. Егер ақпараттарды дайындау
(дизаин,сканерлеу,беттеу( баспаханада орындалмаса және аймақтағы
репроцентр өшірілген болса, онда фаилдар сандық түрде диск арқылы
немесе торап арқылы беріледі. Сандық технологияға геграфиялық
арақашықтық кедергі емес. Heidelberg-Meta Dimension-ың жаңа
workflow PDF – форматын қолдана отырып торап арқылы ақпараттарды
жіберу процесін біршама жеңілдете түседі.
5. Жаңа технологияны қолданатын баспаханалар клиенттерді
тапсырыстарының тез арада орындалуы және жоғары сапалылығы
қызықтырад. Мұндай артықшылықтар баспахананың қызмет көрсету
нарығында көшбасшы болуына септігін тигізеді.
6. Штифті келтіру жүйесінің дәлдігі басу машинасының жылдамдығын
арттырады. CTP жүйесін қолданушылардың айтуы бойынша берілген
әдіспен алынған пластинадағы таңбаның келтірілуі жылдам орындалады.
Сәйкесінше келтіруге кететін қағаз бен бояу шығыны қысқарады.
7. Пластинадағы қатты растр нүктелері таралымды басуға дайындау
уақытын азайтады. Дәстүрлі пластинадан тікелей жазу технологиясы
бойынша дайындалған басу пластиналарының ерекшелігі, олар басу
кезінде растр нүктелерін 175 сызық дюим линиатурасында 1-2%өлшемде
шығарады және береді.
8. Өндіріске енгізудің жоғары тиімділігі. Мұнда сол әдеттегі басу
машиналары, қағаздар, бояулар, ылғалдау ерітінділері қолданылады.
Сонда бұл CTP технологиясын енгізудегі тиімділік, ол басу процесіне
ешқандай қосымша инвестициясыз іске асуы.
Бұл артықшылықтар CtP жүйесінің термальді технологиясы бойынша
жұмыс істеп жүргенбаспаханаларға бұрыннан белгілі. Бұл технология нарықта 4
жыл болуымен қатар, өзінің сапалы және сенімді екенін дәлелдеп отыр. Бірақ
термальді пластинаға жазуға арналған аппараттың өзінің құны өте жоғары,
сондықтан осы күнге дейін CtP технологиясын тек үлкен баспаханалар ғана
қолдана алды.
Кішігірім және орташа баспаханалар да осы CtP технологиясына көшуге
құлықты, бірақ олардың жаңа технологияға салатын қаражаттың жоқтығы кедергі
болып отыр.

1.2.1 Негізгі жабдықтарды таңдау

Prosetter 74 сериялы CtP жүйесі баспаханаға басуға дейінгі процесті
дайын формалық пластина шығарумен аяқтауға мүмкіндік береді. Мұндай
технология макет жұмысының аяқталуы мен таралымды басудың басталуы
арасындағы уақыттың азаюын қамтамассыз етеді, қолмен монтаж жасаудағы
қателіктер және көшірудегі қателіктер болмайды, келтіру сапасын жақсартады,
нәтижесінде дайын өнім сапасының артуына және құнының төмендеуін
қамтамассыз етеді.
Бұл модель құрамында күмісі бар жарықсезгіш қабаты бар алюмини
пластинаға жазуға арналған. Heidelberg фирмасының Prosetter 74 құрылысы
ішкі барабанды фототеру аппаратының схемасы бойынша құрастырылған. Көшіру
процесі кезінде пластина ваккум көмегімен белгіленеді, ал жазу толқын
ұзындығы 410 нм болатын лазер көмегімен іске асады. Құрамында күмісі бар
пластинаның жоғары сезімталдығының арқасында жазуға қуаты 5 мВт болатын
қарапайым лазер диодын қолдануға болады, бұл CtP жүйесімен салыстырғанда
аппараттың құрылысын айтарлықтай жеңілдетеді және арзандатады. Сөйтіп CtP
технологиясы күлгін лазер базасында сапаның жоғарылылығын қамтамассыз
ететін, форма дайындаудың және жазу жылдамдығын қамтыған,жоғары
қабілетті,анық және таралымға төзімді,өңдеу процесінің қарапайымдылығы
қамтамассыз еткен бірден бір тиімді шешім.
Егер аппараттың үлкен еместігін және орындалатын қызметтерінің
көптүрлілігін ескесек,онда бұл кішігірім баспаханаға дұрыс шешім болары
сөзсіз.
Heidelberg фирмасы Prosetter 74 моделінде CtP технологиясының
барлық белгілі артықшылықтарын іске асырды. Пленкаға жазуға арналған (He
Quasar Primesetter) ішкі барабанды ФТА дайындауда 10 жылдық тәжірбиесі бар
бұл фирма, алғаш рет тікелей формалық пластинаға жазуды осы Prosetter 74
аппаратында іске асырды.
Prosetter 74 жұмыс істеген кезде ол сары жарықты қажет етеді, бірақ
операторға бұл жағдай күндізгі жарықпен бірдей. Сонымен қатар Prosetter
74 - те сәуле көзі ретінде қолданылатын күлгін диодтың ұзаққа шыдайтынын
ескерген жөн.
Күлгін лазер базасы технологияның артықшылығына, пластина өндірісі
процесінің тұрақтылығын да қоса кету керек. Бұл технологияның одан да басқа
артықшылығын айта кеткен жөн. Күмісқұрамды формалық пластиналармен басу
кезінде басу машинасына ешқандай арнайы жөндеулер мен дайындықтың қажеті
жоқ. Осы формалармен басу кезінде дәстүрлі формамен басу сияқты бояу және
ылғалдау аппараттары қалыпты жағдайда болады. Тек бір жағдай – бұл
пластиналарда УК – бояуларын қолданбаған жөн.
Prosetter 74 өзіне CtP күлгін технологиясының соңғы жетістіктерін
біріктірді. Prosetter 74 тек Heidelberg фирмасының шығару құрылғыларына
тән ерекшеліктерге ие. [11]
Қазіргі кездегі штифті келтіру жүйесі
Келтіру дәлдігі – түсті басылымның сапасын қамтамассыз ететін негізгі
параметрлерді Prosetter 74-те біруақытта төрт штифті келтіру жүйесіне дейін
қоюға болады, ол барлық басу машиналарымен сәйкес келуін қамтамассыз
етеді. Аппаратқа формалық пластинаны салғаннан кейін ол ваккум көмегімен
барабанға жазылып, штифті тесіктер тетігі таңдап алынған басу машинасының
нұсқасына сәйкес автоматты түрде орындалады. Нәтижесінде – басу формасына
арналған келтіру тетігі дәл орындалады. Ол басу кезінде келтірудің іске
асуын және таралымды басуға машинаны дайындау уақытын азайтуға мүмкіндік
береді.
Температуралық компенсация
Дәстүрлі технологияда, егер бір пластинаны қайта жасау қажет болып
қалса, ал сол кездегі фотоформаның толығымен шығу уақытына кеткен уақыт
аралығында бөлмедегі температура біраз өзгерген болса, онда нәтижесі дұрыс
болмайды. Prosetter 74 те тұрақты жағдайды ішкі барабанның температурасын
тексеру және көшіру шарттарын түзеп тұру арқылы ұстап отырады.
Ақпараттардың сандық ағыны
Heidelberg Prosetter –ге арналған түгелдей сандық жұмыс ағынын
қамтамассыз ететін бағдарлама ұсынып отар.
Мұнда растрлы процессор ретінде Heidelberg-Meta Dimension жаңа ұсыныс
ұсынып отыр. Бұл RIP Post Script сияқты жұмыс істейді, сонымен бірге PDF
-job tickets базасында жұмыс істеуі. Prosetter 74 моделі Heidelberg – ің
жұмыс ағынына негізделген.

1. – кесте. Prosetter 74 техникалық сипаттамасы

Пластина форматы
макс., мм 670(750
мин., мм 370(323
Бейненің макс. форматы, мм 655(750
2540 dpi-егі жылдамдығы,формасағ 16 формасағ
(пластина түріне де байланысты
болады(
Габаритті өлшемі,мм 1730(1560(1385
Пластиналар 405-410 нм диопозонды күлгін
сәулеленуге сезімтал алюминді
пластиналар.Сезімталдығы 10мсм2 дейін
жартылайавтоматты жүктемеде сары
жарықты қажет етеді
Пластина қалыңдығы,мм 0.15 – 0.30
Лазер түрі Күлгін лазер диоды,405 нм,5 мВт
Қабілеті 240025403386 dpi
Қайталануы 4 түске бөлінген бейнеге 5мкм
23(С штиф шамасында және 60% ылғал
шамасында
Ұсынылатын шарт Штиф шамасы 21 ден 25(С,ылғалдылық
шамасы 45 тен 80% дейін
Қуаты 1.2 кВт
Салмағы 550 кг
Халықаралық стандартқа сай келу GS,UL,GOSTCE,FCC,CDRH,ACN

1.2.2 Формалық бөлімшенің негізгі материалдарын таңдау

Пластиналар
CTP – ға арналған қазіргі пластиналар келесі белгілері бойынша
бөлінеді:
( жазу қабатының спектрлі сезімталдылығының диапазоны;
( жазу қабатының құрамы(ақпаратты тіркеу процесіндегі физико-химиялық
реакция типіне).
( көшіруден кейін қосымша өңдеудің қажеттілігі;
( басу процесі кезінде ылғалдаудың қажеттілігі;
Қазіргі формалық пластиналардың жазу қабаттары түрлі спектр аймағында
максималды спектрлі сезімталдыққа ие болуы мүмкін:
( көк-күлгінде (күлгін жартылайөткізгішті лазермен экспонирленеді);
( көгілдірмен (аргонды лазермен экспонирленеді); ()
( жасылмен (қатты заттармен Fd: YAG – лазермен экп.(;
( қызылмен (гелии-неонды немесе қызыл жартылайөткізгішті лазермен
экспонирленеді);
( инфрақызыл (инфрақызыл жартылай өткізгіш немесе Nd
қаттыденелерімен: YAG – лазермен экспонирлеу).
Алғашқы төртеуі жарықсезгіштерге, ал соңғысы термосезгіштерге
жатады.
Пластиналардың тіркеу қабаттарының құрамы позитивті және негативті
болып бөлінеді. Көшіру кезінде позитивті тіркеу қабаты басу элементтерін
қалыптастыру мүмкіндігін жоғалтады, ал негативті керісінше осы қабілетке
ие болады. Сондықтан позитивті пластинамен жұмыс істеу кезінде көшіруге
пластинаның болашақ форманың ашық элементтеріне сәйкес келетін бөлігі ғана
ұшырайды.
Жарықсезгіш пластиналар күмісқұрамды және фотополимерлі болып
бөлінеді. Күмісқұрамды пластинаның тіркеу қабаты фотографиялық эмульсия
түрінде болады. Фотополимерлі пластиналарда тіркеу қабаты ретінде
фотополимерлі композиция қолданылады.
Термальді пластиналарда тіркеу қабаты термиялы ыдырататын полимер
немесе өзінің фазалық күйін ИК-сәулелену әсерінен өзгерте алатын полимер
түрінде болады.
Пластина маркаларының көбісін көшіргеннен кейін айқындау қажет.
Ылғалды жазық басуға арналған пластиналарды айқындау процесі кезінде
форманың ашық элементтерінің жамылғы қабатын механикалық, химиялық,физико-
химиялық әдіспен кетіреді. Ылғалды қажет етпейтін жазық басуға арналған
пластиналарда форманың басу элементтерінен олиофобты силиконды қабат
жойылады. Кейбір термальді технологиялар форманың басу элементтеріне
механикалық мықтылық беру үшін термоөңдеуді қажет етеді
Сонымен қатар қосымша өңдеуді қажет етпейтін термосезгіш
пластиналарында айқындау процесі жоқ – ол экспонирлеу процесінің уақытымен
қосылып кетеді немесе басу машинасында орындалады. CtP-ге арналған формалық
пластиналар экспонирлейтін лазер сәулесіне жоғары сезімталды болуы керек.
ол жазудың қажетті мүмкіндігін және таралымға төзімділігін қамтамассыз ету
керек.
Осыған сәйкес олардың негізгі сипаттамалары:
- тіркеу қабатының мах спектрлі сезімталдығының диопозоны;
- экспонирлеу энергиясының қажетті мөлшері;
- мүмкіндігі;
- таралымға төзімділігі.
Пластинаның тіркеу қабатының лазердің сәулеленуіне сезімталдығы
экспонирлеуге қажетті энергия мөлшерін анықтайды: соңғысы аз болған сайын,
жазу жылдамдығы үлкен болады.
Пластинаның қабілеті формадағы басу элементтерінің өлшемдерінің кіші
болуын қамтамассыз етеді, яғни бейненің ұсақ элементтерінің анық көрінуі.
Таралымға төзімділігі таралымды басуда форманы қолданудың
экономикалық тиімділігін көрсетеді,ол басу және ашық элементтерінің
мықтылығынан болады.
Жоғарыда ацтылғандардың бәрін ескере отырып, біздің өндіріс,
сезімталдығы жоғары күмісқұрамды пластинаны таңдады. CtP жүйесінің
Prosetter 74 сериялы пластинаға ақпараттарды жазу үшін қуаты 5 мВт болатын
лазерлі диод қолданылады, ол CtP жүйесімен салыстырғанда құрылғының
құрылысын жеңілдетеді және арзандатады. Сөйтіп CtP технологиясы күлгін
лазербазасында сапаның жоғары болуын қамтамассыз ететін, форма дайындаудың
және жазу жылдамдығын қамтыған, жоғары қабілетті, анық және тиражға
төзімді, өңдеу процесінің қарапайымдалығын қамтамассыз еткен тиімді шешім.
Пластиналар – алюминді пластиналар, 405-410 нм күлгін сәулеленуге
сезімтал, сезімталдығы 10мсм2 дейін, жартылайавтоматты салу сары жарықты
қажет етеді. Пластиналардың қалыңдығы 0,15-0,30 мм. [10]
Формалық процестерді бақылау

X – Rite Basic Dot.
Формалық процестерді бақылау полиграфия өндірісінің ажырамас бір
бөлігі. Соңғы кездерде үйреншікті ФТА мен көшіру рамаларының орнына СТР
технологиясы енді, дипломдық жобада осы технология алынып атыр. Осыған
байланысты технологқа СТР пластинасын бақылау үшін жаңа құрылғылар немесе
осы жаңа пластинадағы өлшемдерді бақылайтын ескі денситометрге опция қажет.
X – Rite Dot Dot %, D – ны өлшейді. Бұл арқылы нүкте формасын көзбен
бақылауға болады, сонымен бірге растр линиатурасы мен бұрылу бұрыштары
туралы ақпараттарды көрсетеді.
Модификацияға байланысты барлық пластиналармен жұмыс істей алады,
аналогты немесе сандық түстексерумен, пленкалармен,басылым таңбаларымен.
14000 dpi прецизионды оптиканың арқасында, үлгілерді растрлі және модуляция
типіне қарамастан өлшеуге болады. Бұл құрылғының тағы бір ерекшелігі – үш
жарық көзі және өлшеу аймағында сақиналы жарығы бар. Осындай технология
көмегімен дәл қорытынды алуға болады.[20]

1.2.3 Формалық бөлімшенің жылдық жүктемесін есептеу

4 – кесте. Формалық бөлімшені жобалауға тапсырма

Басылым МерзімдіАтау Қағаздың Физ.бас. Таралымы Бояулылығы
атауы лігі саны форматы табақтағы мың дана
мен көлемі
бөлшегі,
см
Журнал 12 15 60(748 6 30 4+4
№1
Журнал 12 20 60(748 14 20 4+4
№2
2- ші 12 20 60(848 0,125 20 4+4
журналға
мұқаба
1-ші 10 6 60(848 0,125 30 4+4
журналға
мұқаба

5 – кесте. Басу формасын дайындау бөлімшесінің жүктемесін есептеу

Басылым Басылым Өтетін қағаз Қағаздағы Басу формасынаң
атауы форматы, см форматы, см көшірме саныжылдық мөлшері
біреуінібарлығының
ң
Журнал 1 60(848 60(84 1 24 4320
Журнал 2 60(848 60(84 1 56 13440
2-ші 60(848 60(84 8 0,5 960
журналға
мұқаба
1-ші 60(848 60(84 8 0,5 30
журналға
мұқаба
БАРЛЫҒЫ 18750

Журнал 1 ( 6(4(15(12 ( 4320
Журнал 2 ( 14(4(20(12 ( 13440
Мұқаба1 ( 4(20(12 ( 960
Мұқаба 2(10(6(4( 0,125(30

6 – кесте. Формалық бөлімшенің жабдығының санын есептеу

Жабдық Жабдық Басу фор Бір Жабдықтың Жабдықтың
маркасы уақытының масының сағаттағы есептелген қабылданған
жылдық жылдық өнімділік саны саны
қоры Fжаб мөлшері N нормасы
n
Prosetter72398 18077 12 0.6 1
4

Fжаб ( Fр- (tжөн+ tтех+ tнег ( ( 2398 сағ
Nр( N Fжаб( n ( 0.6

7 – кесте. Формалық бөлімше жұмысшыларын есептеу

Жабдықтың Разряды Жабдықтың Жабдықтың Жұмысшы Қабылданған
маркасы мен есептелген жылдық лардың жұмысшы саны
қызметі саны уақыт қоры жұмыс
Np Fжаб уақытының
тиімді қоры
Fn
Оператор 6 0.6 2398 2184 1
Prosetter
74

Fn( Fp- (488+24(8+7(8( ( 2920 - (424+64+192+56( ( 2184сағ
Rтіз (Fжаб( Np Fn

Формалық бөлімшенің ауданын есептеу
1. Жабдықтың алып жатқан ауданы 4 м2
2. Формалық цехқа арналған түзеу коэфиценті (5,3(
4 ( 5,3 ( 21м2
3. Қабырға қалыңдығына, баспалдақ клеткаларына және тұрмысты
бөлмелерге 25%
21 ( 0,25 ( 5м2
4. Формалық бөлімшенің жалпы ауданы
5 + 21 ( 26 м2
5. Кубатура
26м2( 4,2м ( 109м3
6. 1м2 бағасы – 25 мың тг
26м2( 25мың тг ( 620 мың тг
7. Жалпы сомадан өндірістік бөлмелерді жөндеуге 3(
620 ( 0,03 ( 19,5 мың тг
8. 620 + 19,5 ( 640 мың тг

1.3 Басу цехы

1.3.1 Технологиялық процессті таңдау және негіздеу

Басу полиграфия өндірісінің негізгі бөлігі болып табылады және де
басу формасынан бояу қабатының қағазға немесе басқа да материалға
берілуінен бірнеше рет бірдей бейне алу процесі. Басу процесінің міндеті
басу формасындағы бейнелерді дәл анық етіп шығару.
Дипломдық жобада журнал өнімін басу үшін монометалды формалы жазық
басу әдісі алынды.
Жазық басу әдісімен қазіргі кезде полиграфиялық өнімдердің көптеген
түрін басады: газет, журналдар, кітаптар, көркем альбомдар,
этикеткалар,орамалар,түрлі акцидентті өнімдер. Қанша перспектиавсы жоқ деп
айтқанымен қазір ол жетекші орын алып тұрғаны сөзсіз. Полиграфистер
ассосациясының зерттеулері бойынша 2010 жылға қарай жазық басу әдісінің
нарықтағы мөлшері 40 % болады деп отыр, ол дегеніміз басқа әдістердің
мөлшерінен көп деген сөз. Жазық басу әдісінің артықшылығы оның үлкен
форматтарда өте тез жылдамдықпен жұмыс істей алатындығында. Бұл технология
өзіндік құны аз түрлі-түсті үлкен мөлшердегі өнімдерді басуға өте қолайлы.
[13].
Жобаланған басылым парақты басу машинасында басылады. Бұл басу
процесінің жылдамдығына да және құнының арзандығына да дұрыс.
Парақты басу машиналары рулонды машиналарға қарағанда бірқатар
артықшылықтарға ие: әртүрлі форматтағы және әртүрлі қалыңдақтағы қағаздарды
баса береді, көпбояулы басуда бояулардың дәл келуін қамтамассыз етеді,
қағаз шығыны және техникалық қажеттіліктері аз.
Сапасын арттыруда технологиялық факторлардың ішіндегісі, ол жоғары
қабілеті бар монометалды басу формасын айта кету керек. сонымен бірге
ылғалды көп қажет етпейтіндіктен бояудың эмульсиялануын және қағаздың
созылуын азайтады.

Басу машинасын
дайындау

Бояу аппаратын
дайындау

Ылғалдау аппаратын дайындау

Қағазберу жүйесін дайындау

Қағаз өткізу жүйесін
дайындау

Форманы жөндеу

Таралымды басу

5- сурет. Процестің жалпы технологиялық сұлбасы

Таралымды басуға машинаны дайындау
Жазық басу машинасын таралымды басуға дайындаудың шығыңқы басу
машинасын дайындаумен көп ұқсастығы бар. Бірақ сонда да жазық басу
машинасын дайындаудың өз ерекшеліктері бар.
Жазық басу машинасын таралымды басуға дайындау процесі сәйкестендіру
деп аталады және келесі операциялардан тұрады:
- басу аппаратын дайындау;
- бояу және ылғалдау аппараттарын дайындау;
- қағазберу және қабылдап – шығарып алу құрылғыларын дайындау;
- келтіру;
- кептіру және басқа да реттеп-бақылайтын құрылғылар мен жүйелерді
дайындау.
Басу аппаратын дайындау мына операциялардан тұрады:
- резинаматалы пластинаны және төсенішті қондыру;
- басу формасын және қысымды реттеуді қондыру;
Резинаматалы пластина формадан қағазға бояуды берумен қатар декль
қызметін де атқарады. Сондықтан оның қалыңдығы, бетінің тегістігі және
жұмсақтығы басылатын өнім сапасына әсер етеді.
Астында төсеніші бар резинаматалы пластинаны тегістеп жазық цилиндрге
кигізеді.
Соңғы кезде құрамы күрделікеуекті қабатты резинаматалы пластиналар
қолданылып жүр.Бұл көп уақытқа төзімді болып келеді.
Басу формаларын тексергеннен кейін тапсырыс картасы және сынама
таңбамен бірге басу машинасына апарып,машинаның формалық цилиндріне
орнатады. Басу формасы формалық цилиндрге біртегіс кигізіліп, дұрыс
орналасуы қажет.
Басу секциясындағы цилиндр арасындағы оптималды қысымы монтаж
кезінде және машинаны жөндеу кезінде қойылады. Оның тұрақты болуы басу
формасы мен декельдің қалыңдығына байланысты цилиндр диаметрлерінің
орнатылуында.
Ылғалдау аппаратын дайындаудың өз құрылысына байланысты
ерекшеліктері бар. Аппаратты дайындау оны тазартудан, беру және жағу
білікшелерінің орналасуын реттеуден, ылғалдағыш ерітіндісін құюдан және
оның формаға берілуін алдын ала тексеруден тұрады. Білікшклердің маталы
жамылғысының күйіне және олардың басу формасына тиуінің тегістігімен,
арасындағы күшіне ерекше мән береді.
Ылғалдағыш ерітіндінің құрамы мен оның РН-ын ашық элементтер
орналасатын (алюминии үшін РН = 6,6( металдың табиғатына байланысты алады.
Ерітінді ашық элементтерге жұқа, тегіс қабат болып жағылуы керек, олардың
гидрофильділігін сақтауы қажет және басу элементтерінің тұрақтылығын
қамтамассыз етуі қажет.
Бояу аппараттарын дайындау мыналардан тұрады:
- бояу аппараттарын жуу;
- бояумен толтыру;
- реттеу.
Ол формаға бояу қабатын қажетті қалыңдықта, тоқтаусыз беріп тұруы
қажет. Егер бояуды ауыстыру қажет болса, онда оны барлық бояу
аппараттарынан алып, жуатын құрылғы арқылы жуып тастайды. Содан кейін барып
бояу жәшігіне қажетті бояуды құяды.
Бояу аппаратын дайындау.
Таралымды баспас бұрын баспагер бояу аппаратының таза болуын тексеруі
қажет. Қажет болған жағдайда бояу аппараты алдыңғы қалған бояулардан жуатын
паста көмегімен жуылады. Пастамен жуу білікшелер қысылып тұрғанда 15-20 мин
жуылады. Білікшелерде жиналып қалған ескі бояуларды арнайы ерітіндімен
немесе керосинмен (уайт-спирт) тазалап, білікшелерді ветошьпен кепкенше
сүртеді. Бояу басу аппаратының бояу жәшігіне оңай құйылып, айналдыру
жүйесіне біртегіс болып беріліп, одан айналдыру және жағу білікшелеріне,
одан барып басу формасына, одан кейін резина маталы пластинадан қағазға
берілуі керек.
Баспагер бояу жәшігін бояумен толтырмас бұрын ыдыстағы бояу бетіне
антиқабаттүзгішке малынған пергаментті бетті алып бояу бетін қарайды. Егер
бояу бетінде қабат болса, онда баспагер оны штапельмен алып, бояуды
жақсылап араластырып бояу жәшігіне құяды. Бояу жәшігін бояу құйылғаннан
кейін, шаң-тозаң түспес үшін жауып қою керек. ыдыста қалған бояу бетін
пергаментті қағазбен жауып қойған жөн.
Қолданысқа дайын бояу паспортта көрсетілген талаптарға сай болуы
қажет. Қажет болған жағдайда зертханаларда немесе сертификаттау
орталықтарында бояудың мынадай көрсеткіштерін тексереді: үйкелісін; бояу
күшін; қағазға бояудың берілу уақытын; тұрақтылығын және басқа да
көрсеткіштерін. Басу кзінде бояу қажетті таңба сапасын алуға және барлық
таралым бойы тұрақты интенсивтілігін, бейненің анықтылығын қамтамассыз етуі
керек.
Бояудың бейне элементтерінің анық түсуі үшін өзіндік тұрақтылығы
болады. Ылғалдау ерітіндісіне тиген кезде, бояу қоюланбауы керек.
Бояудың алғашқы жағылу жылдамдығы таңбаны қоюландырмауы керек.бояудың
соңғы жағылу жылдамдығы таңбаны одан әрі өңдеу үшін тез кеуіп кетпеуі
керек.
Осы талаптардың бәріне Санхимиккал бояулары сай бола алады. Бұл
сериялы бояулардың интенсивтілігі жоғары болғандықтан, ол бояудың жалпы
шығынының аазаюын және бейненің анықтылығын қамтамассыз етеді.
Полиграфиялық бояулармен және қосымша материалдармен жұмыс істеу
барысында поиграфия өндірісінде еңбекті қорғау ережелерін сақтау керек.
Полиграфиялық бояулармен қосымша материалдар жабық бөлмеде, өртке
қауіпсіз, жауын-шашынға тимейтін, күн түспейтін, жанатын заттардан алшақ
тұруы және сақталу мерзіміне дейін - 30ºС тан төмен емес және +30ºсС
температурадан кіші емес бөлмеде сақталуы керек.
Қағаз беру және қабылдап алу құрылғыларын дайындау
Қағаз беру және қабылдап алу құрылғыларын дайындау, машинаның басу
аппаратына үзіліссіз қажетті дәлдікпен қағаздың берілуін және басылған
өнімді жеке парақ ретінде шығаруды қамтамассыз етуі қажет. Парақтық
машиналардың самонакладына таралым қағазы парақтарының топтамасымен немесе
жартылайөнімдер қойылады. Биіктігі 80-100см. Самонаклад пен қабылдап-шығару
құрылғыларынаң механизмін қағаздаң форматы мен массасына байланысты реттеп
отыруы керек.
Қағазберу құрылғысын дайындау кезінде келтіру операциясының
элементтерін де орындайды.
Келтіру – бұл таңбаның қағазға дұрыс түсуін қамтамассыз ететін
технологиялық операйия. Келтіру нәтижесінде таңба алаңының дұрыс өлшемін,
көпбояулы басылым кезінде бояулардың дәл беттесуін қамтамассыз етеді. Бұл
басылған өнім сапасын анықтайтын негізгі операциялардың бірі.
Келтіру дәлдігін ең алдымен машинаның қағазберу құрылғысының
механизмін реттеу арқылы алады, яғни қағаз парағын басу формасына сәйкес
етіп орналастыру. Соған қоса, беттеудің дұрыстығына, басу формасының
монтажына, түске бөлінген фотоформалардың, басу формаларының сызықты
дәлдігіне байланысты болады.
Жазық басуда машинаны басуға дайындау машина түріне және оның
автоматизациясына байланысты түрлі құрылғыларын бақылаумен аяқталады:
кептіру, қоюлану және т.б..
Жазық басуда машина түріне қарамастан сәйкестендіру қажет емес. Бұл
дайындау операциясын жеңілдетіп, уақытты үнемдеуге себін тигізеді.
Таралымды басу
Машинаны дайындап болғаннан кейін формаға берілетін қажетті алғал мен
бояуды реттеп, сынама тңбаны басады.
Басылым түріне қарай баспагер мен мастер таңба сапасын жақсылап
тексереді: бейне элементтерінің дұрыс берілгендігін, бояудың реңі мен
түсін, олардың беттесуін, спуск полстың дұрыстығын, дәптер өлшемін және
дұрыс бүктелуінтексеру белгілерінің бар-жоқтығын және дұрыстығын тексереді.
Егер бәрі нормаға сай болса, онда сынама таңбаға одан әрі таралымды
басуға болады деп қол қойылады. таралымдағы барлық таңбаның бірдей болуы
үшін басу кезіндегі оптималды режимі тұрақты болуы қажет. Ол ылғалдау
ерітіндісімен бояудың формаға аз берілуінен болады. [4]

1.3.2 Негізгі материалдарды таңдау
Қағаз – бұл арнайы өңдеуден өткен өсімдік талшықтарынан құралған
материал. Қағаз жасау үшін целлюлоза, ағаш массасы және т.б. талшықты
материалдар қолданылады. Қағаздардың салмағының массасы 7 ден 150 гм2
дейін болады.
Қағазды дұрыс таңдау, оны басуға дайындау және сақталу жағдайының
дұрыс болуы өнім сапасына тікелей әсер етеді. Баспагер үшін қағаз сапасы ең
алдымен дұрыс, жақсы болған сайын, басылған өнім эстетикалық жағынан
соғұрлым әдемі болады.
Қағаз машинамен жұмыс істегенде қағазберу, қағазөткізу жүйелерінде
жақсы өтуі керек.
Қағаз таңба басуға арналған материал болғандықтан, ол біріншіден
барлық талаптарға сай болуы керек, екіншіден таралымды басу кезінде
машинаның тоқтап себепші болмауы керек.
Жазық басу әдісіне арналған қағаз көпбояулы өнімдерді басу үшін ақ,
мықты болуы керек.
Қағаздың РН сутекті көрсеткішінің мөлшері үлкен роль атқарады. Жақсы
таңба алу үшін қағаздың РН көрсеткіші 6-ға тең болуы керек. Қағаздың РН -
ын зетрханаларда анықтайды. А мапкалы N – 1 жазық басылым қағазын көпбояулы
суреттер мен кітап – журнал өнімдерін басуға қолданылады. Оның массасы 60-
160 гм2, ақтығы 78-83 %, тегістігі 8-150С, ылғалдылығы 5-7%, РН = 6,
жабысу дәрежесі 1,25-1,75 мм, күлділігі 10-14 (.
Басылымға қағаз таңдау
Жазық басуға арналған ГОСТ 9094,21444,6742,2083 бойынша шығарылған
маркаларынан басқа техникалық жағдайларға байланысты шығарылатын маркалары
да бар.
Одан басқа полиграфиялық өндірістерде шет елден алынған түрлі
қағаздар да қолданылады.
Басылымға арналған қағазды дұрыс таңдау үшін келесі ақпараттарды білу
керек:
Басу және басылатын өнім түріне арналған қағаздардың қолданылуы:
- 1 м2 ғы қағаз массасы;
- Қағаздың ақтығы;
- Қағаз құрамында ағаш массасының болмауы;
- Борлы жамылғының болмауы;
- Жамылғысы жоқ қағаз бетін өңдеу түрі; тұрақты, жоғары тегістілігі;
- Жамылғысы бар қағаз бетін өңдеу түрі; (жылтыр немесе күңгірт);
( Басылымға арналған қағазды таңдау факторлары:
- ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Араб
Тмд елдеріндегі кітап басып шығарудың дәстүрлі әдістері
Баспа және баспахана. Полиграфиялық материалдар
Германияның баспа саласы
Кітап шығару
Қазіргі қазақ баспасөзіндегі жарнама
Баспахананың жалпы сипаттамасы
Францияның кітап басу ісі
Сандық басып шығару ерекшеліктері
Қазақстан баспасөзі
Пәндер