Оқиғалы өлең

І Кіріспе
1.1 Оқиғалы өлеңнің даму тарихы
ІІ Негізгі бөлім
2.1 Оқиғалы өлеңнің ерекшелігі
2.2 Шәкәрімнің оқиғалы өлеңдері
ІІІ Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер тізімі

Қазақ әдебиетіне оқиғалы өлең жанрын Ерубаев әкелсе, оның дамып, қалыптасуына Қ. Жармағамбетов ерекше үлес қосты. С. Ерубаевтың “Ақын жыры”, “Үш шахтер туралы оқиғалы өлең”, “Меруерт алқа”, т.б. оқиғалы өлеңлары болса, Жармағамбетовтың оқиғалы өлеңлары “Адам туралы аңыз” (1951), “Мұғалима туралы оқиғалы өлең” (1957), “Оқиғалы өлеңлар” (1962), т.б. жинақ болып жарық көрді. Сондай-ақ, қазақ ақындары Ә.Сәрсенбаев, Ж. Нәжімеденов, М. Мақатаев, Қ. Мырзалиев, К. Мырзабеков, М. Шахановтыңоқиғалы өлеңлары қазақ әдебиетінде оның жанр ретінде қалыптасып, орныға бастағанын көрсетеді. Музыкадағы оқиғалы өлең жанры 18 ғасырда Германияда пайда болды. Оның гүлденуі австр.-неміс музыкасындағы романтизм ағымымен үндес келді (Шуберттің “Орман патшасы”, К. Лев, Р. Шуман, Х.Фольф, т.б.). Неміс мәдениеті ықпалымен оқиғалы өлең жанры Ресейге тарады (А.Н. Верстовский, А.Е. Варламова, М.И. Глинка, П.И. Чайковский, т.б.). Музыкадағы оқиғалы өлең қазірде кең тараған жанр ретінде танылады. Верстовскийдің “Қара шәлісі”, Глинканың “Түнгі байқауы”, А.Г. Рубенштейннің “Оқиғалы өлеңсы”, Бородиннің “Теңізі”, Мусогорскийдің “Ұмытылғаны”, т.б. осыны айғақтайды. Музыкада Ф.Шопен фортепьянолық оқиғалы өлеңлар жанрын дүниеге әкелді, бұл жанр кейіннен Э. Григ, А.К. Лядов, т.б. шығармаларында жалғасын тапты. Романтикалық оқиғалы өлең (ария) опералық шығармада да кездеседі (Чайковскийдің “Қарғаның мәткесі”, т.б.). Қазақ музыкасында да оқиғалы өлең жанры туып, өріс ала бастады. Ж.Жабаевтың өлеңіне арнап М.Төлебаев “Туған елім”, Е. Брусиловский мен Қ.Қожамияров фортепьяно үшін, Ғ.Жұбанова баритон дауыс пен симфония үшін оқиғалы өлеңлар, Қ.Мусин “Сәкен Сейфуллин туралы поэма-оқиғалы өлең” жазды.[2]

1.Байтұрсынов А. Бес томдық шығармалар жинағы. – Алматы: Алаш, 2003. – 1 т. – 408 б.
2.Қазақтың ас беру дәстүрі: әлеуметтік-саяси қызметі (XVIII–XIX ғғ. деректері бойынша).Смағұлов Ержан Мәлікұлы. Диссертациялық жұмыс.- Алматы. 2007.40-41б.
3 Байшығанұлы К. Қайтейін жалған дүние. – Алматы: Толғанай Т., 2008. –336 б.